"Gry i zabawy przeciwko agresji" R. Portman

W przedszkolu spotykamy się z różnymi przejawami agresji. To są nie tylko bójki, czy inne scysje między dziećmi, ale również agresja wyrażona słowem, spojrzeniem, czy gestem- i w takim wydaniu wcale nie jest mniej groźna. Dziecko w wieku przedszkolnym bardzo często nie jest w stanie poradzić sobie z tłumieniem agresywnych odruchów. To właśnie świadomy nauczyciel uczy dziecko „zachowań agresywnych”, które są w pełni społecznie akceptowane i pożądane. Wiadomo bowiem, że tłumienie w sobie emocji, wewnętrznych napięć, niekorzystnie wpływa na zdrowie dziecka a w konsekwencji na jego najbliższe otoczenie.
Cenną pomocą i źródłem wiedzy dla nauczyciela w przedszkolu i w szkole jest książka R. Portman „Gry i zabawy przeciwko agresji”. W pierwszym rozdziale autorka wprowadza w zagadnienie dziecięcej agresji, omawia źródła dziecięcej agresji. W kolejnym rozdziale opisuje znaczenie ćwiczeń i zabaw interakcyjnych jako środka pomocniczego- umożliwiają one konstruktywne przezwyciężanie wściekłości i agresji, ułatwiając dzieciom zdobywanie różnorodnych doświadczeń ze sobą i z innymi ludźmi. W trakcie zabawy dzieci mogą wyrazić swoje potrzeby i uczucia, działać według własnego wyboru, nie obawiając się konsekwencji swojego postępowania, ale również pokonać zakorzenione wzorce złych zachowań i posiąść umiejętności niezbędne do społecznego współżycia. Do tego celu najbardziej nadają się zabawy społeczne, w których nie ma zwycięstwa i przegranej, więc nie ma w nich miejsca na rywalizację, wywołującą silne psychiczne napięcie. Autorka przypisuje tym zabawom szczególne cele:
-dostrzeganie i wyrażanie agresywnych uczuć,
-rozpoznawanie elementów wyzwalających w nas złość i agresję,
-lepsze zrozumienie siebie samego i innych ludzi,
-opanowanie agresji i wściekłości, a także ich przezwyciężanie,
-budowanie poczucia wartości samego siebie i silnej tożsamości,
-nawiązywanie nieagresywnych kontaktów,
-pokojowe rozwiązywanie konfliktów.
Zakończeniem rozdziału są wskazówki metodyczne dotyczące prowadzenia zabaw, takie jak:
-dostosowanie treści zabawy do możliwości grupy,
-swobodny udział dzieci w zabawie,
-klimat zaufania w grupie,
-możliwość podzielenia się na gorąco zdobytymi doświadczeniami w formie słownej, plastycznej itp.
Kolejny rozdział książki zawiera opis 152 gier i zabaw, pogrupowanych wg. wymienionych wcześniej celów. Każda grupa zabaw poprzedzona jest krótkim komentarzem dotyczącym danego celu. Zabawy i gry przeznaczone są dla dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Z tego dużego zbioru wybrałam kilkanaście zabaw, które zastosowałam w pracy z grupą przedszkolną. Nalezą do nich między innymi takie zabawy jak: „Podróż do krainy Wściekłości”, „Wściekłe początki zdania”, „Ręka nie musi bić”, „Taki sam i inny”, „Jestem dumny”, „Chroniący nas szałas”, „Wysiadywanie złości”.
Z przekonaniem stwierdzam, że książka rozwinęła mnie i dostarczyła nowych pomysłów do pracy z dziećmi, dlatego polecam ją wszystkim nauczycielom.


Aneta Kalwajtys, Przedszkole Nr 9 im. Bursztynek Koszalin