Praca z dzieckiem z czterokończynowym porażeniem mózgowym (MPDz)

Rzeczywistość poznawana przez człowieka ma charakter wrażeniowo- spostrzeżeniowy.
O tym, że otaczający świat jest odbierany prawidłowo decydują: poprawnie funkcjonujący aparat odbierający bodźce, czyli narządy zmysłów, drogi nerwowe przewodzące bodźce nerwowe oraz część mózgowa, która odbiera i utrwala poszczególne bodźce. W przypadku uszkodzenia centralnego układu nerwowego występują liczne schorzenia określane mianem porażenia mózgowego. Wyróżnia się kilka postaci MPDz: połowiczne, obustronne oraz czterokończynowe.
U dzieci z czterokończynowym porażeniem mózgowym występują zaburzenia postawy
i ruchów całego ciała: głowy, tułowia oraz kończyn. Zazwyczaj dzieci mają duże trudności
z utrzymywaniem prosto głowy, nie mogą dowolnie fiksować wzrokiem, występują również duże trudności w gryzieniu, połykaniu pokarmów oraz wykonywaniu ruchów artykulacyjnych z powodu porażenia mięśni języka, gardła i warg. Nie utrzymują one pionowej postawy ciała, a w zależności od stopnia zaburzenia mogą tylko leżeć, pełzać albo siedzieć, na ogół korzystają z wózka. Dzieci te mają niższy poziom intelektualny, występują u nich zaburzenia koncentracji uwagi- przez co dziecko może sprawiać wrażenie, że nie interesuje się zjawiskami i zdarzeniami w jego otoczeniu, bądź interesuje się wieloma rzeczami na raz, przez co łatwo się rozprasza.
Do podstawowych zadań rewalidacji dziecka z czterokończynowym porażeniem mózgowym należy nauczenie go: samoobsługi w czynnościach codziennych, samodzielnego poruszania się, jak najsprawniejszego posługiwania się rękami, umiejętności wysyłania komunikatów słownych lub za pomocą gestów i ich odbiór. Bardzo ważny jest kontakt z dzieckiem oraz zapewnienie mu poczucia bezpieczeństwa emocjonalnego i fizycznego. Istotne jest również to, aby dziecko zrozumiało potrzebę uczestnictwa w zajęciach, zaangażowało się w nie emocjonalnie oraz zaakceptowało terapeutę. Zaleca się prowadzenie zajęć w formie zabawy, wykorzystując łatwe i bezpieczne zabawki służące do ćwiczeń zgodnie z możliwościami dziecka. Dzięki zabawie dziecko poznaje świat i stosunki społeczne, kształci umiejętność skutecznego działania, udoskonala spostrzeżenia, koncentrację uwagi, wzbogaca mowę bierną i czynną. Ponadto zabawa sprzyja powstawaniu pozytywnych stanów emocjonalnych
i rozładowuje napięcia emocjonalne. Nauczyciel powinien dostosować zadania i czas ich trwania do możliwości wykonania ich przez dziecko, przy jednoczesnym wydłużaniu czasu koncentracji uwagi oraz powtarzaniu i utrwalaniu wyuczonych funkcji. W miarę upływu czasu należy stopniowo zwiększać trudność ćwiczeń.
W pracy z dzieckiem z (MPDz) bardzo ważna jest rehabilitacja mająca na celu uaktywnienie porażonych części ciała. Do najbardziej znanych metod rehabilitacji należą:
- metoda Vojty, której stosowanie zaleca się już w pierwszych miesiącach życia. Polega ona na wykonywaniu specjalnych ucisków ciała dziecka, wyzwalających u niego ruchy kończyn.
- metoda Bobatha, która zmierza do poprawy samodzielności dziecka upośledzonego motorycznie. Samodzielność próbuje się uzyskać przez wypracowanie umiejętności utrzymania prawidłowej postawy ciała.
- metoda Domana, mająca na celu podniesienie fizycznych i intelektualnych możliwości dziecka, które gwarantują mu samodzielne funkcjonowanie w środowisku.
- metoda Petö charakteryzująca się aktywizowaniem ruchów dziecka. Wykorzystuje się w niej rytm
i śpiew jako czynniki wyzwalające ruch.