Fotografia bez tajemnic - projekt edukacyjny

Potrzeba opracowania i wdrożenia projektu

Oferta zajęć pozalekcyjnych powinna być ciągle rozszerzana i dostosowywana do zainteresowań uczniów. Chciałam opracować program i prowadzić zajęcia, które rozwijałyby zainteresowania artystyczne uczniów, spełniałyby ich oczekiwania uczniów oraz podążały za rozwojem techniki, który obecnie jest bardzo ważny
w życiu młodzieży i którym uczniowie są zafascynowani. Główne zadania fotografii to dokumentowanie życia towarzyskiego młodzieży, historii rodziny, utrwalenie pięknych ale przemijających zjawisk przyrodniczych. Dla wielu uczniów taka działalność jest ogromną przyjemnością i hobby.
Dzięki fotografii uczniowie mieliby możliwość wyrobienia w sobie smaku artystycznego, poczucia piękna, wrażliwości. Zajęcia takie to doskonała okazja do nabycia umiejętności posługiwania się aparatem cyfrowym oraz rozwijania zainteresowań kulturą i pięknem własnego regionu. W czasie spotkań młodzi ludzie zapoznają się z cyfrowymi technikami fotograficznymi i komputerową obróbką zdjęć. Zajęcia w ramach kółka będą miały również wpływ na poszerzenie wiadomości z innych przedmiotów takich jak: informatyka, plastyka, przyroda i historia. Treści zawarte w programie w zakresie zdobywania informacji o fotografii i fotografowaniu pozwolą na zdobywanie przez uczniów nowych umiejętności i doświadczeń. Uczniowie mogli zaspokajać swoje potrzeby praktyczne, zainteresowania osobiste, rozwijać poczucie estetyki, smaku artystycznego. Ponadto będą mogli atrakcyjnie spędzać czas wolny.
Efektem działalności koła były zdjęcia, które wykorzystaliśmy przy tworzeniu gazetek ściennych. Uczniowie dokumentowali życie szkoły, fotografie te zostaną wykorzystane na stronie internetowej i w galerii szkoły. Częścią zajęć były również warsztaty plenerowe, podczas których uczestnicy grupy mogli wykorzystać w zdobyte wiadomości i umiejętności z zakresu fotografii w praktyce.
Zajęcia prowadziłam w ubiegłym roku szkolnym 2011/2012 oraz 2012/2013 jeden raz w tygodniu a udział w nich brali chętni uczniowie klas I – III, którzy posiadali własne aparaty fotograficzne.

Szczegółowe cele kształcenia
• nabycie wiadomości z zakresu podstaw fotografii i optyki,
• poznanie budowy aparatu i podstawowych programów robienia zdjęć,
• umożliwienie uczniom odkrycia własnych talentów fotograficznych,
• umożliwienie uczniom wykonywania samodzielnie zdjęć różnymi technikami i w różnych warunkach,
• rozwijanie zainteresowań kulturą i pięknem własnego regionu,
• rozbudzanie zainteresowań pięknem i bogactwem najbliższego środowiska przyrodniczego,
• rozwijanie inwencji, wyobraźni i wrażliwości artystycznej uczniów,
• rozwijanie i wzbogacanie poczucia estetyki i piękna, poczucia spełniania
ważnej roli w dokumentowaniu życia,
• kształtowanie umiejętności dostrzegania i uchwycenia piękna otaczającego świata,
• wspomaganie rozwoju indywidualnych talentów uczniów,
• prowadzenie dokumentacji fotograficznej, umożliwienie uczniom zaprezentowania swoich prac w postaci galerii zdjęć oraz albumów.,
• umiejętność organizacji wystaw, gazetki ściennej związanej z pracą kółka fotograficznego.

Treści kształcenia

• Budowa aparatów cyfrowych, wyjaśnienie działania podstawowych elementów aparatów i podstawowych pojęć: przesłona, głębia ostrości, czas naświetlania, balans bieli, ISO.
• Problem wyboru aparatu cyfrowego, podstawowe parametry aparatów - co jest ważne?
• Tryb manualny – ustawianie parametrów. programy preselekcja czasu i przesłony.
• Kadrowanie – jak wykonać dobre zdjęcia.
• Warsztaty fotograficzne - szkoła i teren wokół niej.
• Zgrywania zdjęć na komputer, sposoby programy obrabiania zdjęć. przygotowywanie zdjęć do zamieszczania na stronach internetowych,
• Wykonywanie portretów.
• Warsztaty plenerowe w różnych porach roku, zmieniająca się przyroda wokół nas.
• Warsztaty fotograficzne w plenerze: „Architektura i krajobraz Ziemi Czaplineckiej”. Analizowanie jakości wykonanych prac pod względem technicznym i artystycznym.
• Głębia ostrości – zasady kompozycji obrazu ze względu na głębię ostrości –„tło ostre” i „tło zamazane”- próby wykonania zdjęcia.
• Obróbka komputerowa zdjęć: programy Picassa, PhotoScape.
• Zdjęcia makro– jako technika wykonywania zdjęć ciekawych. Zastosowanie zbliżenia optycznego.
• Lampy błyskowe, zastosowanie, rodzaje (wbudowane w aparat, zewnętrzne, reflektory, ekrany rozjaśniające, lustra). Zastosowanie statywów.
• Długi czas naświetlania zdjęć.
• Fotografowanie ruchu, zdjęcia sportowe.

Procedury osiągania celów

Stosowane metody i formy pracy
• wykłady teoretyczny połączone z pokazem, prezentacją lub ćwiczeniami z użyciem sprzętu fotograficznego, komputerów, plansz poglądowych,
• dyskusja dydaktyczna (burza mózgów),
• ćwiczenia uczniowskie o charakterze indywidualnym i grupowym: robienie zdjęć różnymi technikami,
• opracowanie zadań i przygotowanie projektów uczniowskich,
• warsztaty plenerowe – wycieczki, spacery, wędrówki,
• praca przy komputerze – obróbka zdjęć, tworzenie galerii, albumów, skanowanie fotografii, praca nad stroną internetową kółka, poznawanie nowych programów komputerowych, przesyłanie zdjęć przy pomocy poczty elektronicznej,
• korzystanie z książek, czasopism, albumów o tematyce szeroko pojmowanej fotografii,
• dokumentowanie życia szkoły – uczniowie, absolwenci, pracownicy szkoły, imprezy szkolne, szkoła i teren wokół szkoły,
Opis wdrożenia programu

Na początku roku szkolnego przygotowałam program pracy koła przygotowałam ogłoszenie o rozpoczęciu zajęć pozalekcyjnych i zorganizowałam grupę uczniów zainteresowanych tematyką zajęć. Wraz z uczniami ustaliłam termin spotkań, zapoznałam ich z celami zajęć, ich tematyką, formami pracy i planowanymi rezultatami końcowymi.
W zależności od tematyki zdjęć zajęcia były prowadzone w sali multimedialnej, sali informatycznej, na terenie wokół szkoły, na terenie miasta Czaplinek. W czasie pierwszych zajęć uczniowie zapoznali się z budową aparatu, poznali podstawowe pojęcia związane z fotografią, poznali programy funkcjonujące w aparacie cyfrowym. Kolejne zajęcia pozwalały nam na poznanie poszczególnych programów. Prezentowałam, w jaki sposób należy robić zdjęcia portretowe, zdjęcia pejzaży, zdjęcia w ciemnych pomieszczeniach, zdjęcia makro, następnie uczniowie ćwiczyli te umiejętności samodzielnie pod moim nadzorem. Po każdym bloku tematycznym zgrywaliśmy zdjęcia na komputery w sali informatycznej i analizowaliśmy dokładnie ich parametry, poprawność ustawień i oświetlenia i kadrowania. Podczas plenerów fotograficznych uczniowie wykonywali swoje zdjęcia portretowe, zdjęcia widoków przyrody z okolic Czaplinka, zdjęcia architektury miasta. Za zadanie domowe uczniowie zawsze mieli pracę z aparatem w domu, szukanie ładnych kadrów i miejsc do fotografowania w swojej najbliższej okolicy. Wykonane przez nich zdjęcia wspólnie analizowaliśmy podczas zajęć.
Zdjęcia wykonane przez uczniów często były umieszczane w gablocie szkoły, uczniowie również wykorzystywali je jako materiał w różnych fotograficznych. Przekazywałam uczniom informacje na temat ciekawych konkursów organizowanych przez różne instytucje i przez strony internetowe, kilku uczniów wzięło w nich udział.

Efekty prowadzonych zajęć:
• doskonalenie umiejętności uczniów posługiwania się cyfrowym aparatem fotograficznym,
• poznanie zasad stosowania rożnych programów do robienia zdjęć: trybu manualnego, trybu z preselekcja czasu i przesłon oraz różnych trybów tematycznych, kształtowanie umiejętności odpowiedniego doboru programu w zależności od miejsca, oświetlenia, sytuacji,
• poznanie zasad ustawiania odpowiedniego balansu bieli, ISO, głębi ostrości, punktów mierzenia ostrości i kształtowanie umiejętności odpowiedniego ich ustawiania
• kształtowanie umiejętności robienia zdjęć ciekawych, właściwe kadrowanie obiektów,
• rozwijanie zainteresowań kulturą i pięknem przyrodniczym własnego regionu,
• rozwijanie inwencji, wyobraźni i wrażliwości poprzez własną aktywność twórczą,
• poszerzenie oferty zajęć pozalekcyjnych, uatrakcyjnienie pracy szkoły,
• planowanie pracy w zespole oraz indywidualnie,
• poznanie i stosowanie różnych technik wykonywania i obróbki zdjęć,
• udział w konkursach fotograficznych, prezentowanie swoich prac na szerszym forum poza szkołą.
Ewaluacja programu nauczania
Ewaluacja ma pomóc autorowi i realizatorowi programu, a także uczniom w podnoszeniu jakości i doskonaleniu pracy koła. Wyniki ewaluacji są wykorzystane do weryfikacji programu. Ewaluacji dokonywałam na bieżąco, poprzez rozmowy z uczniami biorącymi udział w zajęciach na temat ich odczuć, oczekiwań, sposobów realizacji zamierzonych zadań. Z tych rozmów sporządzałam notatki, i starałam się systematycznie udoskonalać pracę koła, dostosowywałam tematykę zajęć do oczekiwań uczniów. Dzięki tym działaniom cele zajęć były zrealizowane i satysfakcja uczniów z uczestnictwa w pracach kola bardzo duża. Ostateczna ewaluacją była analiza i ocena prac fotograficznych uczniów pod koniec cyklu zajęć. Pokazały one, że zajęcia w bardzo dużym stopniu poprawiły wiedzę i umiejętności uczniów w dziedzinie fotografii i były dla uczniów bardzo ciekawym sposobem spędzenia czasu wolnego.
Zajęcia Koła Fotograficznego dały uczniom możliwość uczestniczenia w procesie poznawczym jak i w praktycznym stosowaniu wiedzy i umiejętności. Uczniowie zdobyli bardzo przydatne umiejętności posługiwania się aparatem fotograficznym, robienia pięknych zdjęć i przygotowania ich do prezentacji na szerszym forum. Uczeń ma przyjemność i satysfakcję płynącą z efektów własnej pracy, a wyrobione poczucie piękna i estetyki jest końcowym i oczekiwanym rezultatem. Uczniowie byli bardzo zainteresowani tematyką zajęć, uczestniczyli
w nich bardzo chętnie, byli zawsze bardzo solidnie przygotowani do analizy swojego materiału fotograficznego. Cieszyło mnie, że robione przez nich zdjęcia już nie powstawały przypadkowo, ale były efektem przemyśleń, analizy warunków
i najlepszego ustawienia aparatu i kadru. Mam nadzieje, że wiedza ta będzie bardzo przydatna uczniom w przyszłości w celu dokumentowania ich zainteresowań, fascynacji, życia towarzyskiego. Ja ze swojej strony mam zamiar kontynuować pracę z uczniami w formie takich zajęć pozalekcyjnych.