Jak motywowac uczniów do nauki języka niemieckiego?

JAK MOTYWOWAĆ UCZNIÓW DO NAUKI JĘZYKA NIEMIECKIEGO?
Zmieniający się świat, w jakim żyjemy, a w szczególności, w jakim żyją i rozwijają się nasze dzieci wymaga w coraz większym stopniu wielojęzyczności. Coraz częściej, zarówno w swoim otoczeniu, jak i w podróży dzieci stykają się z innymi kulturami lub językami i muszą umieć werbalnie reagować na te nowe dla nich wyzwania. Wątpliwości nie budzi fakt, że ciekawe świata i otwarte na nowe doświadczenia, już od dawna mają do czynienia z nowymi technologiami przekazu informacji oraz z wynikającymi stąd wymogami w zakresie znajomości języków. Mimo, iż w Europie obserwujemy coraz dalej idąca anglizację, to Polska jest krajem, w którym język niemiecki wciąż stwarza wiele szans i możliwości. Dlatego też jako nauczyciel języka niemieckiego doskonale wiem, że moim zadaniem jest rozpoznanie potrzeb i zainteresowań uczniów w zakresie nauki języka niemieckiego tak, aby naukę tego języka uczynić łatwą i przyjemną. Wymaga to ciągłego poszukiwania nowych metod aktywizujących, ćwiczeń, pomocy dydaktycznych do pracy na lekcji, a także kreatywności i cierpliwości ze strony nauczyciela, gdyż bez wątpienia dzieci uczą się chętniej języka angielskiego, niż niemieckiego. Co wiec zrobić, aby równie chętnie poznawały język niemiecki? Otóż przede wszystkim powinny mieć świadomość tego, po co mają uczyć się tego języka? Czy będzie on im w życiu potrzebny, skoro niemal na całym świecie można porozumieć się w języku angielskim? Dlatego też warto na samym początku uświadomić im, że:
1. Znajomość języka niemieckiego pozwala na poznanie krajów niemieckojęzycznych, umożliwia nawiązanie kontaktów prywatnych i biznesowych, realizację projektów partnerskich oraz wymianę uczniów i studentów.
2. Rynek pracy w Niemczech jest otwarty dla Polaków, a znajomość języka niemieckiego zwiększa szansę na atrakcyjniejszą ofertę pracy nie tylko w Niemczech, ale także w Polsce.
3. Znajomość języka niemieckiego ułatwia naukę kolejnych języków obcych.
4. Bardzo dużo polskich miast nawiązuje partnerstwo z miastami w Niemczech.
5. Znajomość języka niemieckiego pozwala na swobodną komunikację w różnych sytuacjach życia codziennego w wielu krajach.

Poza tym, aby zmotywować uczniów do nauki języka niemieckiego należy stworzyć im warunki, w których będą mogły czuć się dobrze i swobodnie i gdzie będą miały możliwość zaspokajania naturalnej ciekawości odkrywania świata. Ogromną rolę odgrywają także rodzice, którzy powinni wspierać nauczyciela w jego działaniach. Nauczyciel zaś, powinien przede wszystkim pełnić rolę cierpliwego towarzysza, wzmacniając naturalne zainteresowanie językiem niemieckim.
Niebagatelną rolę w motywowaniu uczniów do nauki języka niemieckiego odgrywają pochwały i pozytywne wzmocnienie, co wielokrotnie zauważyłam podczas mojej wieloletniej pracy w szkole. Poza tym nauka powinna odbywać się w formie zabawy i dawać sposobność do eksperymentowania, swobodnego poruszania się, a także wykorzystywania kreatywności uczniów. Na podstawie własnych doświadczeń wiem, że bez względu na wiek dzieci uczą się ze szczególną łatwością poprzez naukę wierszyków, śpiewanie, rymowanki, wyliczanki, wspólne wykonywanie projektów, plakatów, prezentacji multimedialnych, itp. Ponadto duże zainteresowanie budzi praca z filmem, podręcznikiem interaktywnym, różnorodnymi ćwiczeniami online. Mając na uwadze dostęp do Internetu oraz innych technologii informacyjnych nauczyciel ma całą gamę różnych możliwości, aby zamienić nudne wkuwanie słówek czy gramatyki w naturalne przyswajanie języka, ponieważ szybciej zapamiętujemy to, przy czym się dobrze bawimy i w czym sami uczestniczymy, niż uczenia się na pamięć. W swojej pracy zawodowej również staram się nieustannie poszukiwać nowych, ciekawych metod i form pracy, ćwiczeń oraz gier i zabaw utrwalających nabywane na lekcji wiadomości. Doskonale sprawdzają na przykład :
1. Pantomima, gdzie jeden z uczniów za pomocą gestów pokazuje, np. formę spędzania wolnego czasu, a reszta klasy zgaduje.
2. Stille Post. Zabawa w głuchy telefon, gdzie nauczyciel ustala dziedzinę, z której uczniowie wymyślają wyrazy i nawzajem sobie przekazują „na ucho”.
3. Spinnennetz. Zabawa w kręgu, która doskonale sprawdza się przy utrwalaniu zwrotów, np. Wie heißt du? Wo wohnst du? Wie alt bist du?, itp. Potrzebny do tego jest kłębek włóczki. Nauczyciel trzyma koniec nitki i puszcza kłębek do jednego z uczniów zadając mu pytanie. Uczeń odpowiada, trzyma swój koniec nitki i puszcza kłębek do kolejnego ucznia zadając równocześnie pytanie i tak powstaje pajęcza sieć.
4. Zabawa w państwa-miasta po niemiecku. Nauczyciel ustala, z jakich dziedzin uczniowie mają wyszukiwać słówka.
5. Memory.
6. Lebendige Sätze. Zabawa na utrwalenie szyku wyrazów w zdaniu. Nauczyciel przygotowuje wcześniej zdania oznajmujące, pytające, złożone, itp. (w zależności od stopnia zaawansowania grupy), jednak każde zdanie musi być przygotowane tak, żeby każdy jego element napisany był na oddzielnej, dużej kartce (A4). Każdy z uczniów otrzymuje oddzielny element zdania i trzyma kartkę tak, by była ona widoczna dla pozostałych uczniów w klasie, następnie uczniowie mają ustawić się tak, aby powstało poprawne zdanie. Klasa sprawdza poprawność układanych ruchomych zdań.
7. Witze und Anekdoten. Ta forma pracy podoba się uczniom, gdyż często wywołuje w klasie śmiech. Uczniowie pracują w grupach lub parach i mają za zadanie przetłumaczyć dowcipy niemieckie na język polski i opowiedzieć je pozostałym.
8. Zgadywanki, np.
-Welcher Abend fängt schon AM Morgen an? (Sonnabend)
-Loch an Loch und halt doch. (das Sieb)
-Ein Haus voll Essen und die Tür vergessen. (das Ei)
-Was kann zur gleichen Zeit stehen und gehen, hängen und stehen, gehen und liegen? (die Uhr)
-Ich habe keinen Schneider, und hab’ doch sieben Kleider, wer mir sie auszieht, der muss weinen und sollt’er noch so listig scheinen. (die Zwiebel)
-Es hat Rücken und liegt nicht drauf. Du brauchst keinen Hammer und schlägst es auf.Es hat keinen Mund und redet doch klug. Es ist kein Baum und hat Blätter genug. (das Buch)
9. Abzählreime. Wyliczanki, które świetnie nadają się do wytypowania ucznia do odpowiedzi, czy rozpoczęcia gry, np.
- Ene – mene – mu – aus bist du,
Ene – mene – mei – aus sind zwei!

- Eins, zwei, drei,
Butter auf den Brei,
Salz auf den Speck
Und du must weg.
10. Berufsrätsel.
Die Frau, die oft Rezepte schreibt; (Ärztin)
Der Mann, der für uns wachsam bleibt; (Polizist)
Die Frau, die stolz den Traktor lenkt; (Bauerin)
Der Mann, der für uns Fische fängt; (Fischer)
Die Frau, die schöne Kleider näht; (Schneiderin)
Der Mann, der im Gewächshaus sät; (Gärtner)
Die Frau, die einen Diktat zensiert; (Lehrerin)
Der Mann, der Schuhe repariert; (Schuhmacher)
Die Frau, die dir dein Haar friesiert; (Friseurin)
Der Mann, der deinen Zahn plombiert; (Zahnarzt)
Die Frau, die in dem Kochtopf rührt; (Köchin)
Der Mann, der kühn das Flugzeug führt; ( Pilot)
Die Frau, die viele Sprachen spricht; (Dolmetscherin)
Der Mann, der Erz und Kohle bricht; (Bergmann)
11. Theater. Wspólne przygotowanie przedstawienia w języku niemieckim (może to być znana bajka), bądź też odgrywanie krótkich, śmiesznych scenek z życia codziennego.
12. Würfelspiel. Zabawa z tekturową kostką do gry, którą uczniowie mogą wcześniej przygotować w domu. Na każdym polu nauczyciel wypisuje inną dziedzinę, np. Tiere, Berufe, Körperteile, Möbel, Farben, itp. (im więcej kostek, tym więcej możliwości). Następnie uczniowie rzucają kostką i podają słowo, wyrażenie lub zdanie z dziedziny, która została wyrzucona.
13. Zabawa z piłką daje wiele różnych możliwości, np. uczniowie stoją w kręgu, nauczyciel podaje dziedzinę, którą chce utrwalić i rzuca piłeczkę do jednego z uczniów, który ma za zadanie podać wyraz, wyrażenie lub zdanie (w zależności od stopnia zaawansowania) związane z dana dziedziną. Jeśli odpowie rzuca piłeczkę innemu uczniowi, jeśli nie, odpada z gry.
14. Zabawa w rozkazy na utrwalenie trybu rozkazującego. Uczniowie lubią tę zabawę szczególnie jeśli nauczyciel wymyśla zabawne polecenia do wykonania, poza tym mają możliwość ruchu, np. wyjścia z ławki.
15. Malowanie okularów. Zadaniem uczniów jest namalowanie i nazwanie jak największej liczby „dziwnych okularów”, np. namalowanie dwóch serc obok siebie, połączenie ich ze sobą i domalowanie oprawek na uszy – Herzenbrille, dwa słońca połączone w ten sam sposób – Sonnenbrille, itd.
Możliwości zainteresowania uczniów nauką języka niemieckiego jest całe mnóstwo. Ja przedstawiłam pokrótce tylko część z nich, ale wystarczy odrobina wyobraźni i pomysły rodzą się same, a lekcje z pewnością będą bardziej ciekawe i atrakcyjne nie tylko dla uczniów, ale satysfakcję z efektów będzie mieć także nauczyciel. Należy jednak pamiętać o docenianiu i nagradzaniu najmniejszych wysiłków i sukcesów ucznia.