Ulotka informacyjna dla rodziców na temat dysleksji

Kilka słów o DYSLEKSJI
ulotka informacyjna
DLA RODZICÓW

Opracowanie
mgr Dorota Gajda
nauczyciel
edukacji wczesnoszkolnej
terapii pedagogicznej

W oparciu o literaturę:
„Uczeń z dysleksją w szkole”
„Jestem rodzicem dziecka z dysleksją”
„Modelowy system profilaktyki
i pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom z dysleksją”
autorstwa Marty Bogdanowicz
oraz inne materiały edukacyjne
Akademii Ortograffiti

Pojawiające się trudności w nauce dzieci i młodzieży są wiecznym problemem zarówno rodziców, nauczy-cieli, jak i samych uczniów. Oprócz trudności występujących niejako w sposób naturalny, w nauce czytania i pisania pojawiają się również trudności specyficzne. Na ich określenie przyjęto powszechnie używany termin DYSLEKSJA ROZWOJOWA. Jest to syndrom zaburzeń uczenia się czytania (dysleksja w wąskim rozumieniu) i opanowania poprawnej pisowni (dysortografia), którym towarzyszy niski poziom graficzny pisma (dysgrafia). Sformułowanie „rozwojowa” oznacza, że trudności te występują w wieku rozwojowym, a więc w dzieciństwie, już od początków nauki czytania i pisania. W literaturze tematu funkcjonuje także nazwa dyskalkulia, która obejmuje specyficzne trudności w uczeniu się matematyki.
Dysleksję rozpoznaje się u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym, u których występują zaburzenia funkcji percepcyjno–motorycznych dotykających obszarów:
-analizy i syntezy wzrokowej, pa-mięci wzrokowej
-analizy i syntezy słuchowej, pa-mięci słuchowej
-pamięci słuchowo-wzrokowo-ruchowej,
-funkcji językowych,
-motoryki,
-lateralizacji (przewagi stronnej ciała),
-orientacji w kierunkach i przestrzeni,

Symptomy ryzyka dysleksji u uczniów klas 0–III
1. Obniżona sprawność ruchowa:
dziecko słabo biega i skacze, ma trudności z wykonywaniem ćwiczeń równoważnych, chodzeniem po linii. Ma trudności z uczeniem się jazdy na rowerze, hulajnodze, nartach,
2. Motoryka mała: trudności z wykonywaniem precyzyjnych ruchów w zakresie samoobsługi, np. z zawiązywaniem sznurowadeł na kokardkę, używaniem widelca, nożyczek.
3. Koordynacja wzrokowo-ruchowa: trudności z rzucaniem i chwytaniem piłki; z rysowaniem szlaczków, odtwarzaniem figur geometrycznych,
4.Funkcje słuchowo-językowe: trudności z poprawnym używaniem wyrażeń przyimkowych, opisujących stosunki przestrzenne: nad–pod, za–przed, wewnątrz–na zewnątrz. Wadliwa wymowa, częste przekręcanie trudnych wyrazów: przestawianie głosek i sylab, asymilacje głosek, np. sosa lub szosa; błędy gramatyczne. Trudności z zapamiętywaniem wiersza, piosenki, więcej niż jednego polecenia w tym samym czasie; trudność z zapamiętywaniem nazw, mylenie nazw zbliżonych fonetycznie; trudność z zapamiętywaniem materiału uszeregowanego w serie i sekwencje, jak nazwy dni tygodnia, pór roku i szeregi 4–cyfrowe oraz historyjki. Trudności w różnicowaniu głosek podobnych, na przykład z–s, b–p, k–g, czyli zaburzenia słuchu fonemowe-go; trudności z wydzielaniem sylab i głosek ze słów itp.
5. Funkcje wzrokowe: trudności z wyróżnianiem elementów z całości, a także z ich syntetyzowaniem w całość,
np. podczas budowania konstrukcji z klocków, układania mozaiki według wzoru; trudności z wyodrębnianiem szczegółów różniących dwa obrazki, z odróżnianiem kształtów podobnych, np. figur geometrycznych, liter m–n, l–t–ł lub identycznych, lecz inaczej
położonych w przestrzeni, np. liter p–b–d.
6. opóźnienie rozwoju lateralizacji: mimo prób ustalenia ręki dominującej, dziecko nadal jest oburęczne.
7. Opóźnienie orientacji w schemacie ciała i przestrzeni: dziecko ma trudności z określeniem swoich części ciała np. prawa i lewa ręka. Nie umie wskazać kierunku na prawo i na lewo od siebie itp.
8. Trudności w orientacji w czasie:
określaniem pory roku, dnia, godziny na zegarze.
9. Trudności w nauce czytania: dziecko czyta bardzo wolno, najczęściej głoskuje i nie zawsze dokonuje poprawnej wtórnej syntezy, przekręca wyrazy; nie rozumie przeczytanego tekstu.
10. Pierwsze próby pisania: pisze w wolnym tempie, kreśli niekształtne litery, nie przestrzega liniatury, stosuje niewłaściwe połączenia liter, pismo mało czytelne, często lustrzane. Źle trzyma narzędzie do pisania, nadmiernie lub słabo naciska nim na papier.

Współwystępowanie wielu wymienionych objawów u jednego dziecka pozwala przypuszczać, że mamy do czynienia z dzieckiem ryzyka dysleksji.

Objawy dysleksji u uczniów klas IV–VI
1. Motoryka duża: mała sprawność ruchowa całego ciała: dziecko ma trudności z nauczeniem się jazdy na wrotkach, łyżwach, nartach oraz niechętnie uczestniczy lekcjach wy-chowania fizycznego, może mieć trudności z wykonaniem ćwiczeń równoważnych, układów tanecznych jak i gimnastycznych.
2. Motoryka mała: obniżona sprawność ruchowa rąk: trudności z wykonywaniem precyzyjnych ruchów w czasie zajęć szkolnych, np. podczas sklejania, rysowania schematów.
3. Koordynacja wzrokowo-ruchowa: trudności z rzucaniem do celu i chwytaniem, dziecko brzydko i nie-chętnie rysuje, pisze mało czytelnie, zbyt mocno przyciska długopis, ręka szybko się męczy.
4. Funkcje słuchowo-językowe: przekręcanie złożonych wyrazów, używanie niepoprawnych pod względem gramatycznym sformułowań, trudności z poprawnym używaniem wyrażeń przyimkowych, Opisujących stosunki przestrzenne: nad–pod, za–przed, wewnątrz–na zewnątrz, trudności z różnicowaniem podobnych głosek: z–s, b–p, mylenie wyrazów zbliżonych fonetycznie, trudności z dokonywaniem operacji analizy i syntezy słuchowej.
5. Funkcje wzrokowe: trudności z wyróżnianiem elementów z całości, a także z ich syntetyzowaniem w całość, np. podczas układania puzzli, trudności z wyodrębnianiem szczegółów różniących dwa obrazki.
6. Lateralizacja: utrzymująca się obuoczność oraz oburęczność z niewielką przewagą jednej ręki.
7. Orientacja w schemacie ciała i przestrzeni: trudności ze wskazaniem na sobie zarówno części ciała jak i określenie ich terminami: prawa–lewa, trudności z określeniem pozycji przedmiotów względem siebie.
8. Orientacja w czasie: trudności z zapamiętywaniem terminów, dat w życiu codziennym, problemy z określeniem chronologii zdarzeń, datowaniem wydarzeń historycznych.
9. Trudności w czytaniu: wolne tempo, prymitywna technika, niedokładne rozumienie tekstu, czytanie z wieloma błędami wynikające z szybkiego tempa czytania, domyślanie się treści na podstawie kontekstu, niedokładne rozumienie przeczytanego tekstu, niechęć do czytania, sylabizowanie trudnych wyrazów.
10. Pisanie: trudności z opanowaniem poprawnej pisowni, duża liczba błędów ortograficznych pomimo znajomości zasad; mało czytelne pismo.
11. Problemy na innych przedmiotach: zła orientacja na mapie, odczytywanie liczb od prawej do lewej, mylenie znaków nierówności, trudności z czytaniem i zapamiętywaniem nut, zapisywaniem reakcji chemicznych, zapamiętywaniem nazwisk, dat. Trudności z językami obcymi: problemy z zapamiętywaniem słówek, prawidłową wymową.

Objawy dysleksji u gimnazjalistów
1. Język polski
Czytanie: wolne tempo czytania połączone z trudnością jego zrozumienia i zapamiętania; niechęć do czytania „grubych” książek.
Pisanie: błędy ortograficzne i grama-tyczne; trudności z organizacją tekstu, trudne do odczytania pismo.
2. Matematyka: trudności z zapisywaniem i odczytywaniem liczb wielocyfrowych, liczeniem w pamięci, przekształcaniem wzorów.
3 Geometria: trudności z zadaniami angażującymi wyobraźnię przestrzenną, niski poziom wykresów i rysunków.
3. Biologia: trudności z opanowaniem terminologii, systematyki, zapamięta-niem i zapisem reakcji biochemicznych, z organizacją przestrzenną schematów i rysunków.
4. Chemia: problemy z zapamiętaniem terminologii, danych przedstawionych przestrzennie (np. tablica Mendelejewa), błędne zapisywanie łańcuchów reakcji chemicznych.
5. Geografia: trudności z zapamiętywaniem nazw geograficznych, z rysowaniem i czytaniem map, z orientacją w czasie i przestrzeni.
6. Historia i wiedza o społeczeństwie: trudności z zapamiętywaniem nazw i nazwisk, zła orientacja w czasie (chronologia, daty) i na mapach historycznych.
7. Sztuka: trudności z czytaniem nut, ze szczegółowym analizowaniem obrazów, rysowaniem i organizacją przestrzenną prac plastycznych.
8. Wychowanie fizyczne: problemy z opanowaniem układów gimnastycznych, trudności z bieganiem, ćwiczeniami równoważnymi oraz grami wymagającymi użycia piłki.

Życie codzienne:
trudności z wypowiadaniem się, artykulacją złożonych wyrazów, problemy z wypełnianiem formularzy, zapamiętywanie nazw i danych, trudności z zapamiętaniem i dokładnym przekazaniem informacji odebranych np. przez telefon.
Trudności z płynnym wymienieniem wszystkich nazw miesięcy, mylenie kolejności cyfr przy wybieraniu numeru telefonicznego, mylenie dat i godzin.
Orientacja w czasie i przestrzeni: kłopoty z planowaniem, organizacją i zarządzaniem czasem, trudności z odróżnieniem strony prawej od lewej, problemy z czytaniem mapy i orientowaniem się w nieznanym terenie.


Rodzicu,
jeżeli zaobserwowałeś
u swojego dziecka symptomy dysleksji, zwróć się o pomoc do:

•wychowawcy klasy
•pedagoga szkolnego
•Poradni Pedagogiczno-Psychologicznej nr 2
obejmującej opieką dzieci szkół podstawowych
z terenu miasta Radomia,
ul. Toruńska 9
tel. (48) 331 24 98
ppp2_radom@poczta.onet.pl
www.ppp2.neostrada.pl
•Poradni Pedagogiczno-Psychologicznej nr 3
Uczniowie szkół
gimnazjalnych,
ul. Główna 3
tel. (48) 331 45 10
kom. 512 050 930
e-mail:
ppp3radom@wp.pl
www.ppp3radom.org.pl


WARTO PRZECZYTAĆ:
M. Bogdanowicz, A. Adryjanek,
Uczeń z dysleksją w szkole. Poradnik nie tylko dla polonistów, Gdynia 2004.
M. Bogdanowicz, A. Adryjanek, M. Rożyńska, Uczeń z dysleksją w domu. Poradnik nie tylko dla rodziców,
Gdynia 2007.
M. Bogdanowicz, Ryzyko specyficz-nych trudności w czytaniu i pisaniu: dysleksji, dysortografii i dysgrafii, Gdańsk 2011.
Strona internetowa:
www.ptd.edu.pl