"Treny" Jana Kochanowskiego - sprawdzian

„Treny” Jana Kochanowskiego – sprawdzian ........................................
1. Podaj definicję trenu. 3p.
........................................
Tren VII
Nieszczęsne ochędóstwo, żałosne ubiory
Mojej najmilszej cory,
Po co me smutne oczy za sobą ciągniecie?
Żalu mi przydajecie.
Już ona członeczków swych wami nie odzieje,
Nie masz, nie masz nadzieje.
Ujął ją sen żelazny, twardy, nieprzespany.
Już letniczek pisany
I uploteczki wniwecz, i paski złocone -
Matczyne dary płone.
Nie do takiej łóżnice, moja dziewko droga,
Miała cię mać uboga
Doprowadzić, nie takąć dać obiecowała
Wyprawę, jakąć dała.
Giezłeczkoć tylko dała a lichą tkaneczkę,
Ociec ziemie bryłeczkę
W główki włożył. Niestetyż, i posag i ona
W jednej skrzynce zamkniona.

1. Wypisz z „Trenu VII” metaforę i epitety odnoszące się do śmierci oraz określ ich funkcję. 3p
........................................

2. Jak rozumiesz dwa ostatnie wersy „Trenu VII”? 2p.
........................................ ...................................
„Tren V”
Jako oliwka mała pod wysokim sadem
Idzie z ziemie ku górze macierzyńskim śladem,
Jeszcze ani gałązek, ani listków rodząc,
Sama tylko dopiro szczupłym prątkiem wschodząc;
Tę, jeśli ostre ciernie lub rodne pokrzywy
Uprzątając, sadownik podciął ukwapliwy,
Mdleje zaraz, a zbywszy siły przyrodzonej,
Upada przed nogami matki ulubionej.
Tak ci sie mej najmilszej Orszuli dostało:
Przed oczyma rodziców swoich rostąc, mało
Od ziemie sie co wznióswszy, duchem zaraźliwym
Srogiej śmierci otchniona, rodzicom troskliwym
U nóg martwa upadła. O zła Persefono,
Mogłażeś tak wielu łzam dać upłynąć płono?

2. Podaj przykłady środków artystycznych i określ ich funkcję 4p.
Przykład:
porównanie -„Jako oliwka mała pod wysokim sadem (...)”– funkcja: uwydatnia cechy bohatera lirycznego
epitet - ........................................
metafora - ........................................
apostrofa -........................................

3. Jakiego rodzaju rymy występują w „Trenie V”? 2p.
Np. rodząc – wschodząc; dostało – mało
Odpowiedź: Są to rymy ........................................, ........................................

4. Podaj definicję środka artystycznego: apostrofa. 2p.
........................................

5. Czego dotyczy kontrast pojawiający się w treści „Trenu VIII”, rozpoczynającego się słowami: „Wielkieś mi poczyniła pustki w domu moim,/ Moja droga Orszulo, tym zniknieniem swoim!/Pełno nas, a jakoby nikogo nie było(...)” 3p.
........................................

6. Nazwij rodzaj liryki, którego przykładem jest tekst „Tren VIII”. Udowodnij swoje zdanie. 3p.
........................................

7. Jakie zalety zmarłej Urszuli opiewają „Treny” Jana z Czarnolasu? Wymień trzy. 2p
........................................