„Czyste powietrze wokół nas” -realizacja programu antynikotynowego
Ponieważ palą starsi koledzy, rodzeństwo, rodzice edukacja antynikotynowa staje się niezbędnym elementem wychowania społecznego, szczególnie, gdy weźmiemy pod uwagę zjawisko biernego palenia. Dla dzieci w wieku przedszkolnym bierne palenie oznacza między innymi:
• zmniejszoną gotowość szkolną,
• zaburzenia rozwoju psychoruchowego,
• zaburzenia zachowania dziecka,
• zwiększoną częstość występowania przewlekłego zapalenia ucha środkowego,
• zmniejszenie odporność immunologicznej organizmu;
Dorośli nie zdają sobie sprawy, że paląc narażają swoje dzieci na choroby związane z nałogiem tytoniowym Palenie przy dzieciach jest prawie normą. Walka z nałogiem palenia papierosów jest bardzo trudna, trzeba więc uczynić wszystko co możliwe, aby przez odpowiednią profilaktykę ustrzec przed nim dzieci. Do podstawowych metod wychowania przeciw tytoniowego należy dawanie właściwego przykładu, który działa na wszystkie strony psychiki dziecka, w celu skłonienia go do chęci upodobnienia się do osoby niepalącej. Widzimy więc jak ważną i potrzebną jest edukacja antynikotynowa od najmłodszych lat.
Biorąc pod uwagę wyżej wymienione aspekty oraz argumenty przedstawione przez PSSE postanowiłam realizować w grupie dzieci 5- letnich Program edukacji antynikotynowej ,,Czyste powietrze wokół nas”. Pełniłam również funkcję koordynatora do wdrażania programu w placówce w roku szkolnym 2011/2012 . Pisałam harmonogram działań, organizowałam wspólne działania, sporządzałam notatki z przebiegu realizacji programu. Byłam odpowiedzialna z a pisanie sprawozdania z przebiegu wdrażania programu w naszej placówce.
Cele szczegółowe programu to :
- wykształcenie umiejętności rozpoznawania różnych źródeł dymu (w tym dymu papierosowego),
- zwiększenie wrażliwości dzieci na szkodliwość dymu papierosowego,
- zwiększenie wiedzy na temat skutków palenia papierosów,
- zwiększenie wrażliwości dzieci na miejsca, w których mogą być narażane na dym.
Program ten skierowany jest nie tylko do dzieci ale również ich rodziców i opiekunów, a jego głównym celem jest wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na dym tytoniowy oraz wykształcenie u dzieci świadomej umiejętności radzenia sobie w sytuacjach, w których inne osoby palą przy nich papierosy.
Przed realizacja programu odbyłam szkolenie na koordynatora programu w PSSE w ........................................ dotyczące sposobów realizacji programu.
Pierwszą z form realizacji programu było zapoznanie rodziców z realizacją programu ,, Czyste powietrze wokół nas” poprzez przekazanie ulotki oraz rozmów indywidualnych. Przekazałam również rodzicom - List do rodziców, informacja na temat programu antytytoniowego. Uzyskałam akceptację do realizacji programu.
Kolejną formą realizacji programu był cykl zajęć dydaktycznych skierowany do dzieci, składający się z 5 zajęć warsztatowych:
-,,Wycieczka po okolicy przedszkola”
-„Co i dlaczego dymi?”
-„Jak się czuję, kiedy dymi papieros?”
-,,Co się dzieje, gdy ludzie palą papierosy?”
- ,,Jak unikać dymu papierosowego?”
Dzieci bardzo chętnie uczestniczyły we wszystkich zaproponowanych formach zajęć. Dodatkowo w ramach realizacji zagadnień programu , zorganizowałam kącik informacyjny dla rodziców na temat szkodliwości palenia papierosów.
Zorganizowałam przemarsz antytytoniowy pod hasłem ,, Nie pal przy mnie”. Dzieci z dinozaurem Dinusiem oraz z zielonymi balonikami, na których wypisane zostały hasła: „Palenie szkodzi” maszerowały ulicami ............. apelowały do dorosłych, próbowały zniechęcić ich do nikotyny. W czasie pochodu dzieci obdarowywały napotkanych przechodniów znaczkami ,, Nie palę”, nawołującymi do rzucenia palenia. Wspólnie z dziećmi wykonałam plakaty i ulotki, które zostały wykorzystane podczas przemarszu antynikotynowego ulicami miasta.
Dzieci wzięły udział w spotkaniu ze stomatologiem,, Dbam o zęby”. Dowiedziały się o szkodliwości palenia papierosów dla zdrowia oraz wyglądu zębów i higieny jamy ustnej. Uczestniczyły w spotkaniu ze strażakami pod hasłem ,,Skutki rzucania niedopałków”. Poznały przyczyny powstawania pożarów, miedzy innymi rzucanie niedopałków. Podczas uroczystości z okazji Święta Rodziny pod hasłem ,, Mam prawo do swoich praw” prezentując ,,Prawo do zdrowia” dzieci wzięły udział w Quizie podsumowującym program, przedszkolaki odegrały scenki o tematyce antynikotynowej, śpiewały piosenkę o Dinusiu, zachęcały poprzez swój wyraz artystyczny do dbania o zdrowie i zerwania z nałogiem. Wykonały plakaty antytytoniowe „Mamo! Tato! Nie pal !”. Rodzice z dużym zainteresowaniem oglądali prace swoich pociech.
Poszczególne zajęcia były skoncentrowane na pobudzeniu różnych form aktywności dziecka przez zabawy twórcze, tematyczne, grupowe, konstrukcyjne. Na zajęciach dzieci wykonywały odpowiednie rysunki, których celem jest uświadomienie szkodliwości dymu papierosowego, ćwiczenia oddechowe i relaksacyjne przy akompaniamencie muzycznym, uświadamiające, iż oddychanie świeżym powietrzem jest zdrowe. W formie pantomimy naśladowały zachowanie osób niepalących i palących, projektowały własne znaczki mówiące o szkodliwości palenia tytoniu.
W wyniku tych zajęć dzieci usystematyzowały swoją wiedzę na temat szkodliwości dymu nikotynowego, dowiedziały się w jaki sposób można i trzeba zachowywać się, gdy narażonym się jest na wdychanie dymu z papierosa.
Wprowadzenie wychowania antynikotynowego jako części wychowania zdrowotnego dla tej grupy wiekowej stanowi pierwsze ogniwo w łańcuchu działań edukacyjnych na rzecz kształtowania świadomych postaw antynikotynowych dzieci przedszkolnych
Zajęciom towarzyszyła wykonana przez nauczyciela sylweta dinozaura „Dinusia”, która pomagała dzieciom w rozwiązywaniu stawianych zadań problemowych, uczyła współdziałania w zespole i odpowiedzialności za efekt końcowy.
Każde dziecko po przeprowadzonym zajęciu przyklejało sobie buźkę, która odzwierciedlała jego nastrój, przeżycia emocjonalne towarzyszące mu podczas zajęć.
Ostatnim elementem programu było spotkanie z rodzicami, przedstawienie rodzicom sprawozdania oraz podziękowanie za współpracę w realizacji programu ,,Czyste powietrze wokół nas”. Podczas tego spotkania omówiono również wspólne sukcesy oraz trudności jakie pojawiły się podczas realizacji programu, a także korzyści z realizacji programu dla dzieci, rodziców, rodziny i przedszkola. Nakreślono plany dalszego działania mające na celu wzmocnienie efektów programu.
Przeprowadzona ewaluacja pozwala stwierdzić, że zajęcia podobały się dzieciom.
Rodzice w pełni zaakceptowali realizację programu, chętnie wspierali nauczyciela. W spotkaniu zamykającym program uczestniczyło 67% rodziców, którzy pozytywnie wypowiadali się o efektach realizacji programu. Wszyscy uczestnicy programu: nauczyciel, dzieci, rodzice, pozytywnie ocenili przebieg i efekty końcowej realizacji programu antytytoniowego ,,Czyste powietrze wokół nas”. Postanowiłam, iż podjęte działania będą kontynuowane w przyszłym roku szkolnym i kolejnych latach.
Pozytywne efekty:
-wzrost kompetencji dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach, w których inni palą papierosy,
-zwiększenie świadomości rodziców na temat znaczenia ich roli w rozwoju zdrowotnym dzieci, a w szczególności w profilaktyce antytytoniowej,
-zwiększenie umiejętności rodziców w zakresie wspierania dzieci w sytuacjach społecznych, w których narażone są na ekspozycję dymu tytoniowego,
-podjęcie przez rodziców decyzji na temat utrzymywania efektów programu w czasie i po jego realizacji,
- poszerzenie oferty programowej przedszkola,
- satysfakcja nauczyciela z efektów prowadzonych działań,
-przedszkole zyskało miano placówki promującej profilaktykę antytytoniową.