Temat: Zagrożenia mórz i oceanów - konsekwencje ludzkiej działalności.
Hasło programowe: Wybrane krajobrazy świata 2) oceany, Wpływ człowieka na środowisko przyrodnicze.
Cel ogólny: Kształtowanie postawy odpowiedzialności za stan środowiska.
Cele szczegółowe:
• Uczeń potrafi dokonać podziału wód na Ziemi;
• Uczeń wie, że oceany są wykorzystywane gospodarczo przez człowieka;
• Uczeń potrafi wymienić korzyści, które człowiek czerpie z mórz i oceanów;
• Uczeń zna zagrożenia mórz i oceanów i potrafi wymienić sposoby zapobiegania im;
• Uczeń umie z różnych źródeł wiedzy;
• Uczeń umie ocenić wyniki własnego uczenia się;
• Uczeń umie zaprezentować własny punkt widzenia;
• Uczeń umie pracować w grupie, podejmować indywidualne i grupowe decyzje;
• Uczeń jest świadomy niekorzystnego wpływu człowieka na ekosystem mórz i oceanów;
• Uczeń ma świadomość całokształtu zjawisk ekologicznych
Metody: Praca z tekstem, pokaz, praca w grupach, burza mózgów.
Formy pracy: indywidualna i grupowa.
Środki i materiały: tekst źródłowy, sprzęt potrzebny do przeprowadzenia pokazu (szklana, przezroczysta miska z wodą, atrament, olej, „śmieci”: fusy z herbaty lub kawy, plastikowy worek, pokruszony herbatnik), duże kartki papieru, karty pracy ucznia, karty pracy grupy.
Ewaluacja: karty pracy ucznia.
Przebieg lekcji:
1. Czynności wstępne:
- Przywitanie;
- Rozdanie kart pracy ucznia;
2. Lekcja właściwa:
Nauczyciel rozdaje uczniom koperty z rozsypanką wyrazową i informuje, że aby dowiedzieć się, jaki będzie temat lekcji, uczniowie muszą sami ułożyć go z rozsypanki.
Nauczyciel wykonuje pokaz mający uzmysłowić uczniom skutki zanieczyszczania mórz i oceanów.
Do miski z wodą wlewa kilka kropli atramentu; miesza wodę tak, aby barwnik rozpuścił się i zniknął. Pyta uczniów, dlaczego nie widzą koloru. Podkreśla, że brak koloru nie jest oznaką braku barwnika. Wyjaśnia, że jest on wciąż obecny w postaci rozcieńczonej, dlatego nie jest widoczny. Nawiązuje do sytuacji mającej miejsce podczas wrzucania odpadów do morza.
Uczniowie wymieniają rodzaje odpadów, które trafiają do wody. Chętny uczeń wrzuca różne przedmioty imitujące zanieczyszczenia do miski. Uczniowie dyskutują na temat tego co się dzieje z poszczególnymi śmieciami po wrzuceniu ich do morza i w jaki sposób mogą one wpływać na żyjące w wodach organizmy. Następnie nauczyciel prosi jednego z ochotników aby wylał do miski „plamę” oleju i podaje jako przyczynę takiego zanieczyszczenia wyciek ropy z tankowca Nauczyciel zadaje pytania dotyczące skutków takiego zanieczyszczenia dla ekosystemu morskiego.
Nauczyciel rozdaje teksty źródłowe dotyczące katastrof morskich. Poleca wykonanie zadania w karcie pracy. Sprawdza poprawność, udziela ewentualnych wskazówek.
Nauczyciel dzieli uczniów na 4 grupy, rozdaje karty pracy poszczególnym grupom. Poleca pracę według instrukcji zawartej w karcie. Sprawuje nadzór nad praca grup. Uczniowie otrzymują duże kartki papieru, na których mają przedstawić zgromadzone informacje, przyczyny podanych problemów oraz wnioski (jak jest, jak być powinno, dlaczego nie jest tak jak być powinno).
Zagadnienia do opracowania przedstawione są w formie zdań problemowych. Każda grupa otrzymuje jeden problem do przedyskutowania i przedstawia go w postaci metaplanu.
1. Do czego człowiek wykorzystuje morza i oceany?
2. Czy turystyka morska wpływa na stan środowiska naturalnego?
3. W jaki sposób transport morski wpływa na środowisko wodne?
4. Jak działalność człowieka wpływa na degradację mórz i oceanów?
Na koniec prezenterzy grup przedstawiają wyniki pracy. Nauczyciel koryguje ewentualne błędy.
Uczniowie oceniają pracę grup poprzez przyznawanie sobie wzajemnie punktów zgodnie z ustalonymi wcześniej kryteriami ( karta pracy dla grup). Każda grupa ocenia inną (nie ocenia siebie). Punkty dla każdej grupy przyznaje także nauczyciel. O odpowiednim wpisie do dziennika decyduje liczba zgromadzonych punktów.
Podsumowanie i ocena:
Nauczyciel poleca samodzielne wypełnienia zadań w karcie pracy. Następnie wskazani uczniowie odczytują odpowiedzi. Pozostali poprawiają ewentualne nieścisłości, nauczyciel koryguje w miarę potrzeby.
Zadanie pracy domowej:
Nauczyciel prosi, aby uczniowie zaprojektowali i wykonali plakat dotyczący sposobów ochrony mórz i oceanów.