Olimpiada historyczna - program autorski dla zespołu wokalnego

PROGRAM AUTORSKI
DLA
ZESPOŁU WOKALNEGO SZKOŁY PODSTAWOWEJ
NR 3 W NOWOGARDZIE


OPRACOWAŁA
mgr ARLETA BARTOSIK

Program opracowano w oparciu o Program Muzyki dla klas IV-VI oraz moje doświadczenia zdobyte podczas prowadzenia zajęć muzyki w szkole.

1. WSTĘP
Muzyka jest zjawiskiem kultury, zatem zadaniem nauczyciela prowadzącego zajęcia koła wokalnego jest włączenie dziecka w proces kulturotwórczy. To właśnie kultura i sztuka nadają sens naszym działaniom.
Zajęcia wokalne sprzyjają wydobywaniu i rozwijaniu najbardziej pożądanych cech osobowości człowieka. Zajęcia wokalne spełniają wiele funkcji: uatrakcyjniają naukę szkolną, dają nauczycielowi szansę na osiągnięcie rezultatów wychowawczych z uczniami, którzy są nieśmiali, zahamowani lub nadpobudliwi, mają kłopoty ze współżyciem w grupie rówieśniczej. Śpiew jest jednym ze sposobów przeżywania i przekazywania emocji, formą fizycznego i duchowego wyżycia, sposobem zabawy i odprężenia.

2. ZAŁOŻENIA ZAJĘĆ WOKALNYCH
Zajęcia wokalne prowadzone są z dziećmi klas IV-VI. Najczęściej uczestniczą w nich dzieci z różnych klas szkoły podstawowej. Odbywają się one raz w tygodniu.
W programie zajęć wokalnych przyjęto następujące założenia:
1. Rozwijanie wrażliwości na muzykę.
2. Rozwijanie zainteresowań i zamiłowania do muzyki.
3. Kształtowanie zainteresowań i uzdolnień muzycznych.
4. Rozbudzanie zamiłowania do muzykowania zespołowego.
5. Ułatwienie przystosowania społecznego, relacji międzyludzkich, a także eliminowanie egocentryzmu.
6. Rozwijanie umiejętności refleksyjnego słuchania muzyki.
7. Sprzyjanie rozwojowi intelektualnemu i kulturalnemu.
8. Rozwijanie postawy samorealizacji i postawy twórczej.
9. Wyposażenie uczniów w podstawowe umiejętności muzyczne.
Podstawowym celem zajęć zespołu wokalnego jest przygotowanie do świadomego korzystania z dorobku światowej i rodzimej kultury, twórczego uczestnictwa w życiu kulturalnym oraz rozwijanie uzdolnień i zainteresowań wokalnych.
Dla osiągnięcia tego celu w zespole wokalnym należy w szczególności:
1. Rozwijanie wrażliwości zmysłów – ćwiczenia angażujące słuch.
2. Rozwijanie koncentracji, wyobraźni i emocji.
3. Ćwiczenie aparatu mowy i ćwiczenia dykcyjne w mowie i śpiewie.
4. Ćwiczenia oddechu przeponowego.
5. Ćwiczenie pamięci.
6. Wzbogacanie wiedzy z zakresu muzyki, kształtowanie pozytywnej motywacji w odniesieniu do dorobku kulturalnego.
7. Rozwijanie zdolności muzycznych takich jak:
- słuch muzyczny,
- słuch harmoniczny,
- poczucie rytmu,
- umiejętne posługiwanie się głosem.

3. ZAKRES TREŚCI KSZTAŁCENIA ZESPOŁU WOKALNEGO.

A. Śpiew.

a) śpiewanie ze słuchu lub z obserwacją zapisu nutowego piosenek i pieśni na jeden lub dwa głosy a’capella lub z akompaniamentem,
b) przestrzeganie prawidłowej postawy przy śpiewie,
c) śpiewanie kanonów,
d) rozwijanie głosu poprzez ćwiczenia - rozszerzające skalę głosu - uczące frazowania
e) kształcenie umiejętności interpretacji piosenek,
f) śpiewanie piosenek z taktowaniem na 2, 3, 4.

B. Gra na instrumentach perkusyjnych.

a) poznawanie zjawisk akustycznych,
b) akompaniowanie do piosenek, zabaw ruchowych i ćwiczeń improwizacyjnych,
c) muzykowanie w zespole.
C. Improwizacja muzyczna.

a) improwizacja motywów i tematów rytmicznych ( ilustracji rytmicznych) ,
b) tworzenie akompaniamentów rytmicznych do wierszy, opowiadań, piosenek,
c) skonstruowanie instrumentów perkusyjnych zespołowej orkiestry.

D. Percepcja muzyki.

a) słuchanie elementów muzyki,
b) określanie kierunku linii melodycznej,
c) określanie zmian tempa, dynamiki, barwy i artykulacji,
d) rozpoznawanie metrum słuchu utworów,
e) próba określenia formy i budowy utworów,
f) rozpoznawanie brzmienia poznanych instrumentów.

E. Ćwiczenie aparatu mowy i ćwiczenia dykcyjne.

a) ćwiczenie szczęki,
b) ćwiczenie języka,
c) ćwiczenie warg,
d) doskonalenie wymowy samogłosek, spółgłosek, słów i zbitek spółgłoskowych,
e) doskonalenie akcentu w wyrazach.

F. Ćwiczenie oddechu przeponowego.

a) ćwiczenia wydłużające oddech,
b) ćwiczenie oddechu przeponowego,
c) ćwiczenia dążące do ustawienia głosu.

G. Tematyka utworów.

a) piosenki dziecięce,
b) patriotyczne,
c) popularne,
d) utwory okolicznościowe,
e) kolędy i pastorałki.

4. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW

Realizacja programu zajęć wokalnych wymaga stosowania odpowiednich metod i form pracy. Muszą być stworzone odpowiednie warunki do realizacji programu. Elementem pobudzającym do pracy jest odpowiednio przygotowany gabinet wyposażony w sprzęt audio oraz niezbędne do realizacji ćwiczeń pianino i instrumenty perkusyjne. Bardzo ważnym elementem jest również samo zaangażowanie nauczyciela, musi on być partnerem, ale też głównodowodzącym. Zajęcia odbywają się raz w tygodniu, dzieci uczestniczące w nich nie mogą się nudzić. Powinny aktywizować i rozwijać. Muszą też cieszyć, sprawiać dziecku przyjemność.
Kolejność ćwiczeń podczas zajęć:
• omówienie planu zajęć,
• ćwiczenia aparatu mowy, oddechowe i ćwiczenia dykcyjne,
• słuchanie muzyki,
• ćwiczenia na rozśpiewanie,
• praca nad utworem wokalnym,
• tworzenie akompaniamentu,
• zakończenie zajęć – wyciszenie, odprężenie.
Na zajęciach niekoniecznie muszą wystąpić wszystkie te elementy, można je wprowadzać wg potrzeb jednak na każdych muszą wystąpić ćwiczenia dykcyjne, oddechowe, musi być też czas na dokładne rozśpiewanie.

5. EWALUACJA

Uczestnictwo w zespole wokalnym wyposaży dziecko w poszerzoną wiedzę z zakresu muzyki – rozszerza wiedzę wyniesioną z zajęć lekcyjnych, a więc zajęcia te mogą stać się uzupełnieniem pracy dydaktycznej nauczyciela, mogą poszerzać i utrwalać wiadomości z zakresu muzyki, rozwijać zdolności i wrażliwość muzyczną. Zajęcia te doskonalą koncentrację, refleks ,pozwalają uczniowi pozbyć się napięcia fizycznego jak również emocjonalnego, likwidują nieśmiałość, ułatwiają komunikowanie się z otoczeniem. Mogą oddziaływać wychowawczo.
Poprzez ćwiczenia dykcyjne i językowe dzieci uczą się poprawnej wymowy. Eliminują najczęściej występującą tzw. Niedbałą wymowę wynoszoną ze środowiska rodzinnego, eliminują niektóre wady wymowy, likwidują nieśmiałość do publicznych występów. Dzieci stopniowo pozbywają się tremy, stają się bardziej śmiałe. Ćwiczenia te przyczyniają się tym samym do lepszego samopoczucia dziecka w szkole, podwyższają jego pozycję w grupie.
Występ przed publicznością, możliwość usłyszenia oklasków i pochwał jest najwyższą nagrodą dla dzieci, jest wynikiem wspólnej pracy wszystkich uczestników oraz nauczyciela. Każdy występ to wielkie przeżycie dla małych artystów. Daje dziecku poczucie własnej wartości.

Opracowała:
mgr Arleta Bartosik