Bajka jako gatunek literacki. Scenariusz lekcji

Scenariusz lekcji
1. Autor: Małgorzata Gellera
2. Język polski – gimnazjum – klasa II
3. Temat lekcji: A cóż to jest za bajka? Wszystko to być może! I. Krasicki – rozpoznajemy cechy głównego gatunku literackiego oświecenia.
4. Cel ogólny: analiza i interpretacja tekstów kultury
5. Cel szczegółowy: uczeń poznaje nowy gatunek literacki – bajka - odniesienie do Podstawy programowej:
Cele kształcenia - wymagania ogólne
II Analiza i interpretacja tekstów kultury.
Uczeń poznaje nowe gatunki i konwencje literackie
6. Cele operacyjne – odniesienie do Podstawy programowej:
Treści nauczania - wymagania szczegółowe
II Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń zna teksty literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela.
1. Wstępne rozpoznanie. Uczeń:
2) rozpoznaje problematykę utworu;
2. Analiza. Uczeń:
1) przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują one w tekście;
2) charakteryzuje postać mówiącą w utworze;
3) rozróżnia narrację trzecioosobową;
5) omawia funkcje elementów konstrukcyjnych utworu (puenta);
6) przypisuje czytany utwór do właściwego rodzaju literackiego (epika, liryka, dramat);
3. Interpretacja. Uczeń:
1) przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją;
2) uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty (historyczny);
4. Wartości i wartościowanie. Uczeń:
1) ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, a także rozpoznaje ich obecność w literaturze;
I Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.
2. Samokształcenie i docieranie do informacji. Uczeń:
3) korzysta ze słownika: języka polskiego, wyrazów obcych, synonimów i antonimów oraz szkolnego słownika terminów literackich - w formie książkowej;
III Tworzenie wypowiedzi.
2. Świadomość językowa. Uczeń:
3) tworząc wypowiedzi, dąży do precyzyjnego wysławiania się;
4) stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie;
6. Metody i formy pracy:
- praca w grupach
- praca z tekstem
- heureza
- mapa myśli
7. Środki dydaktyczne:
- teksty bajek I. Krasickiego: Jagnię i wilcy, Groch przy drodze, Kałamarz i pióro, Kruk i lis
- karty pracy
8. Organizacja zajęć:
1 godzina lekcyjna

9. Przebieg lekcji:

• zapoznanie uczniów z celem i porządkiem lekcji, nawiązanie do wykonywanych wcześniej zadań (samodzielne zapoznanie się z 5 bajkami I. Krasickiego, recytacja wybranej bajki, ćwiczenia w argumentowaniu)
• zapisanie tematu lekcji i hasła bajka na tablicy – jaka to część mowy?
• polecenie: utwórzcie od wyrazu bajka czasownik w bezokoliczniku – bajać
• polecenie: podajcie kilka wyrazów bliskoznacznych od utworzonego bezokolicznika
BAJAĆ – opowiadać, marzyć, zmyślać, pleść bzdury, ględzić, fantazjować
• polecenie: utwórzcie rzeczownik nazywający osobę, która baja – bajarz
• polecenie: zaproponujcie wyrazy bliskoznaczne: gawędziarz
• nauczyciel dzieli uczniów na 4 grupy – losowo (puzzle z widokówek z Grecji-kraju twórcy gatunku) i rozdaje karty pracy dla każdego ucznia w grupie (karty w załączeniu)
• uczniowie pracują ok. 15 minut
• prezentacja wyników pracy zespołowej (uczniowie dzielą się zadaniami):
- głośna interpretacja bajki – kolejno każda grupa
• nauczyciel zbiera informacje w postaci mapy myśli na tablicy, uczniowie notują:
- bohaterowie - kim są? -> zwierzęta, przedmioty, ludzie + przeciwstawienia
- cechy bohaterów – sposób charakteryzowania -> alegoria
- sens utworu = pouczenie –> morał – miejsce w utworze?
- budowa utworu – wiersz – krótki, stychiczny
- fabuła – krótka, prosta
- forma podawcza – narracja – trzecioosobowa
- język – prosty, jasny (środki stylistyczne -brak metafor, tylko epitety,) rymy parzyste,
- uniwersalizm, pogląd ogólny, choć konkretna sytuacja

bajka – gatunek jakiego rodzaju literackiego? EPIKA
Zadanie domowe

1.Uzupełnij schemat, korzystając z notatek lekcyjnych:

Bajka jest utworem - epickim, ponieważ...
dydaktycznym, ponieważ...
alegorycznym, ponieważ...

2. Dla chętnych.
Wyszukaj z dostępnych ci źródeł następnie zapisz nazwiska starożytnych i nowożytnych twórców bajki. Wskaż źródło.

3. Dla chętnych. Przyglądaj się światu i napisz własną bajkę. Na wykonanie zadania
masz tydzień.