W poniższym artykule chciałbym podzielić się z państwem jednym z wielu wykonanych przeze mnie raportów dotyczących analizy wyników sprawdzianu zewnętrznego, pisanego przez uczniów mojej szkoły. W wersji orginalnej raport "ozdobiony" jest różnymi wykresami wykonanymi w Excelu. Niestety w publikacji nie mamy możliwości dodawania takich elementów. Tam gdzie taki wykres znalazł się w moim raporcie wstawiałem nawias z informacją <>. Może zamieszczony poniżej przykładowy raport stanie się dla kogoś inspiracją do pracy przy jego własnej analizie.
Raport z analizy wyników sprawdzianu zewnętrznego 2012 pisanego przez klasę VI
opracował: Marcin Pluta
Arkusz standardowy S, który rozwiązywali uczniowie bez dysfunkcji i uczniowie z dysleksją zwierał 20 zadań zamkniętych i otwartych. Wszystkie zadania zamknięte były zadaniami wielokrotnego wyboru, w których uczeń wskazywał jedną odpowiedź spośród czterech zaproponowanych. Każde zadanie sprawdzało jedną umiejętność. Za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań zamkniętych uczeń mógł otrzymać 20 punktów za poprawne rozwiązanie zadań otwartych również 20 punktów. Udzielenie prawidłowych odpowiedzi do wszystkich zadań z arkusza umożliwiło piszącemu uzyskanie 40 punktów.
Czas trwania sprawdzianu wynosił 60 minut. W przypadku uczniów z dysfunkcjami mógł być on przedłużony, nie więcej jednak niż o 30 minut. W tabeli przedstawiono informacje dotyczące zadań, którymi sprawdzano poszczególne umiejętności oraz liczbę punktów możliwą do uzyskania za ich prawidłowe rozwiązanie.
<tu możemy wstawić tabelę z rozkładem punktów za poszczególne umiejętności, numery zadań przypisane dla konkretnej kategorii umiejętności, w wersji orginalnej mam taką tabelę>
Do klasy VI uczęszczało 9 uczniów -2 dziewczynki (stanowiące 22% klasy) i 7 chłopców (stanowiących 78% klasy). Uczniowie tego oddziału postrzegani byli jako klasa średnia pod względem nauki i uzyskiwanych postępów edukacyjnych. Wszyscy uczniowie pisali test na arkuszach standardowych. Wśród szóstoklasistów jeden uczeń miał dysfunkcję w postaci głębokiej dysleksji.
Statystyczny uczeń klasy szóstej w województwie lubelskim rozwiązujący arkusz standardowy uzyskał na sprawdzianie 22,8 punktu, co stanowi 57% punktów możliwych do uzyskania. Średnia dla gminy to 21,3 pkt. Średnia uzyskana przez uczniów naszej szkoły to 23,2 pkt., czyli 58%.
Najniższy wynik 14 punktów otrzymało 2 zdających, wynik najwyższy 35punktów jeden zdający (najwyższy wynik w gminie). Poniżej rozkład wyników dla poszczególnych uczniów naszej szkoły.
<tu wstawiamy wykres z rozkładem wyników dla poszczególnych uczniów, niestety w Excelu nie mogę tu zamieścić>
Na podstawie analizy wyników dla całej Polski OKE ogólnie przyjęła, że:
• wyniki w przedziale 0-15pkt to wyniki niskie (2 uczniów w naszej szkole)
• wyniki w przedziale 16-28pkt to wyniki średnie (5 uczniów w naszej szkole)
• wyniki w przedziale 29-40pkt to wyniki wysokie (2 uczniów w naszej szkole)
Najlepiej opanowana umiejętność korzystanie z informacji 69%, średnia taka jak dla województwa, a o 4% wyższa od gminnej. Bardzo dobrze prezentuje się średnia za umiejętność pisania 67% (o 11% wyższa od średniej gminnej, a o 4% od powiatowej). Podobnie jest ze średnią za czytanie -66% (o 6% wyższa od średniej gminnej i o 3% wyższa od powiatowej). Umiejętność wykorzystania wiedzy w praktyce została opanowana w 46% (była to średnia wyższa o 4% od średniej gminnej i o 1% wyższa od powiatowej). Jedyną kategorią za którą nasi uczniowie uzyskali średnią niższą od gminnej i wojewódzkiej jest rozumowanie -44% (dla porównania słabiej od wojewódzkiej o 7%). Poniżej wykres przedstawiający poziom opanowania poszczególnych umiejętności.
<tu wstawiamy wykres z rozkładem wyników dla poszczególnych umiejętności, 1-czytanie, 2- pisanie, 3- rozumowanie,4-korzystanie z informacji, 5-wykorzystywanie wiedzy w praktyce
CZYTANIE
Czytanie sprawdzono 10 zadaniami zamkniętymi, w których uczeń wybierał spośród czterech podanych odpowiedzi jedną, uznaną za prawidłową. W tym zakresie badano umiejętności czytania tekstu popularnonaukowego dotyczącego początków kina i tekstu poetyckiego jakim był wiersz Burza nocna Leopolda Staffa. Za rozwiązanie zadań uczeń mógł uzyskać maksymalnie 10 punktów, co stanowi ¼ punktów możliwych do uzyskania za rozwiązanie całego testu.
Poniżej wykres stopnia łatwości poszczególnych zadań dla umiejętności czytanie (wyniki naszych uczniów):
<tu wykres przedstawiający wyniki zadań sprawdzających umiejętność czytania>
Jeżeli chodzi o umiejętność czytania to najlepiej przez naszych uczniów zostały opanowane czynności:
• wyszukuje informację w tekście (zad.7) -100% uczniów naszej szkoły
• rozpoznaje osobę mówiącą wierszu (zad.12) -100%
• wyszukuje informację w tekście (zad.1) -89% uczniów naszej szkoły
• odczytuje z kontekstu znacznie użytego w tekście sformułowania (zad.5) -89%
• rozpoznaje funkcję stylistyczną porównania (zad.11) -78%
• porównuje informacje z różnych tekstów kultury (zad.2) -67%
• określa funkcję stylistyczną wyrazów dźwiękonaśladowczych (zad.13) -67%
Słabiej w kategorii czytania czynności:
• wnioskuje na podstawie przesłanek tekście (zad.3) -44%
• na podstawie użytych środków stylistycznych odczytuje intencję autora (zad.6) -11%
• odczytuje z kontekstu znacznie wyrazu użytego w tekście (zad. 14) 11%
PISANIE
Pisanie sprawdzono 2 zadaniami otwartymi. Uczeń redagował opowiadanie o tym, jak ktoś zrobił miłą niespodziankę swoim domownikom oraz pisał instrukcję przygotowania czekolady do picia na podstawie rysunków z opakowania czekolady w proszku. Maksymalnie mógł uzyskać 10 punktów, czyli ¼ punktów możliwych do uzyskania za poprawne rozwiązanie całego testu.
W tym obszarze nasi uczniowie uzyskali za zadanie 25 prawie 75% punktów za napisanie użytecznej instrukcji (przepis) sporządzenia napoju oraz za pisanie w funkcjonalnym stylu z dbałością o dobór słownictwa.
Za zadanie 26 średnia naszych uczniów wyniosła 62%. Zadanie to sprawdzało kilka czynności, OKE nie udostępniło jednak danych dotyczących stopnia opanowania poszczególnych czynności przez uczniów poszczególnych szkół. Dysponujemy tylko ogólnymi danymi dla całego obszaru OKE. Z tych danych wynika, że uczniowie poradzili sobie z następującymi czynnościami:
• pisze opowiadanie na zadany temat -62%
• pisze poprawnie pod względem ortograficznym -52%
• pisze poprawnie pod względem językowym -43%
• pisze poprawnie pod względem interpunkcyjnym -38%
• pisze w funkcjonalnym stylu dbałością o dobór słownictwa -23%
Tak jak wspomniano są to wyniki ogólne. Można się jednak spodziewać, że wyniki dla poszczególnych czynności sprawdzanych przez zadanie 26 były odpowiednio wyższe u uczniów naszej szkoły. Świadczyć o tym może zdecydowanie wyższy wynik za całe zadanie. Dla całego obszaru OKE było to 49%, a nasi uczniowie uzyskali 62%.
ROZUMOWANIE
Rozumowanie sprawdzono 5 zadaniami zamkniętymi, w których uczeń wybierał jedną odpowiedź spośród czterech podanych oraz 2 zadaniami otwartymi, w których rozpoznawał charakterystyczne cechy własności figur. Za rozwiązanie wszystkich zadań z tego obszaru uczeń mógł otrzymać maksymalnie 8 punktów.
Poniżej rozkład wyników dla zadań sprawdzających umiejętność rozumowania:
<tu wykres przedstawiający wyniki zadań sprawdzających umiejętność rozumowania>
Najlepiej opanowanymi przez uczniów czynnościami w kategorii rozumowanie było:
• porządkuje chronologicznie zdarzenia (zad.4) -78%
• nazywa państwa leżące nad Bałtykiem (zad. 17) -67%
• wyznacza liczbę spełniającą warunki zadania (zad. 16) -56%
Słabiej w tej kategorii uczniowie rozwiązali:
• wskazuje ilustrację graficzną sytuacji opisanej w zadaniu (zad. 20) -44%
• wskazuje osiemnastą część kwadratu (zad. 21) -33%
• ustala liczbę brył o wskazanej własności (zad. 22) -22%
KORZYSTANIE Z INFORMACJI
Korzystanie z informacji sprawdzano 3 zadaniami zamkniętymi i jednym zadaniem otwartym związanym z instrukcją przygotowania czekolady do picia. W tym obszarze badano umiejętność posługiwania się źródłami informacji. Za rozwiązanie zadań uczeń mógł uzyskać maksymalnie 4 punkty.
Poniżej rozkład wyników naszych uczniów dla zadań w kategorii korzystanie z informacji:
<tu wykres przedstawiający wyniki zadań sprawdzających umiejętność korzystania z informacji>
Najwięcej punktów w tym obszarze uczniowie uzyskali za ustalenie ceny usługi na podstawie informacji oferty handlowej (zad.10). Wynik uzyskany przez uczniów naszej szkoły to 89% . Ponad połowa uczniów na podstawie informacji z oferty handlowej, poprawnie ustala minimalną liczbę uczestników wycieczki (zadanie 8)- 56%. 67% uczniów na podstawie informacji z oferty handlowej ustala warunki uzyskania najniższej ceny (zad. 9), a 75% wykorzystuje informacje z piktogramów (zad. 25.I)
WYKORZYSTANIE WIEDZY W PRAKTYCE
Wykorzystywanie wiedzy w praktyce sprawdzano 2 zadaniami zamkniętymi oraz 2 zadaniami otwartymi. W tym obszarze badano umiejętność wykonywania obliczeń dotyczących czasu i długości oraz z wykorzystywania w sytuacjach praktycznych obliczeń dotyczących pieniędzy. Za rozwiązanie tych zadań uczeń mógł otrzymać maksymalnie 8 punktów, co stanowi 20% punktów możliwych do uzyskania za cały test. Poniżej przedstawiono procent opanowania poszczególnych umiejętności w rozbiciu na zadania.
<tu wykres przedstawiający wyniki zadań sprawdzających umiejętność wykorzystywania wiedzy w praktyce>
Dwie czynności (oblicza czas trwania filmu –zad. 15 -67%) oraz (wyznacza ceny towarów –zad.21 -53%) uczniowie opanowali w stopniu zadowalającym.
Słabiej uczniowie rozwiązali zad. 18 -33% (wyznacza sumę długości odcinków ) oraz zad 23 -28% (dzieli przedział czasu na równe części).
Wynik szkoły w skali znormalizowanej (9 poziomów najniższy, bardzo niski, niski, niżej średni, średni, wyżej średni, wysoki, bardzo wysoki, najwyższy) kształtuje się na poziomie 6 co odpowiada wynikowi wyżej średniemu.
WNIOSKI
Strony słabe
• Zbyt niski wynik dla kategorii rozumowania
• Niski stopień rozwiązania zadań sprawdzających następujące umiejętności:
* rozpoznaje charakterystyczne cechy i własności figur (3.6), ustala liczbę brył o wskazanej własności –zad. 24 -22%
* wykonuje obliczenia dotyczące czasu (5.3), dzieli przedział czasu na równe części –zad. 23 -28%
* rozpoznaje charakterystyczne cechy i własności figur (3.6), wskazuje osiemnastą część kwadratu –zad. 22 -33%
*rozpoznaje charakterystyczne cechy i własności figur (3.6), podaje średnicę koła spełniającego warunek określony w zadaniu –zad. 19 -33%
* wykonuje obliczenia dotyczące długości (5.3), wyznacza sumę długości odcinków –zad. 18 -33%
* odczytuje tekst poetycki (1.1), odczytuje z kontekstu znaczenie wyrazu użytego w tekście (chodzi o znaczenie słowa kocioł) –zad. 14 -11%
* określa funkcję elementów charaktery-stycznych dla danego tekstu (1.2), na podstawie użytych środków stylistycznych odczytuje intencję autora –zad. 6-11%
• Dwie osoby uzyskały niski wynik -14 punktów, znacznie odbiegający od osiągnięć reszty uczniów.
Strony mocne:
• Umiejętności dobrze opanowane:
* odczytuje tekst popularnonaukowy (1.1) , wyszukuje informację w tekście – zad. 1-89%
* odczytuje tekst popularnonaukowy (1.1) , odczytuje z kontekstu znaczenie użyte-go w tekście sformułowania –zad. 5 -89%
* odczytuje tekst popularnonaukowy (1.1), wyszukuje informację w tekście –zad. 7 -100%
* posługuje się źródłem informacji (4.1), na podstawie informacji z oferty handlowej ustala warunki uzyskania najniższej ceny –zad. 9 -67%
* posługuje się źródłem informacji (4.1), na podstawie informacji z oferty handlowej ustala cenę usługi –zad. 10 -89%
* określa funkcje elementów charakterystycznych dla danego dzieła (1.2), rozpoznaje funkcję stylistyczną porównania –zad. 11 -78%
* określa funkcje elementów charakterystycznych dla danego dzieła (1.2), rozpoznaje osobę mówiącą w wierszu –zad. 12 -100%
* wykonuje obliczenia dotyczące czasu (5.3), oblicza czas trwania filmu –zad. 15 -67%
* rozpoznaje charakterystyczne cechy i własności liczb (3.6), wyznacza liczbę spełniającą warunki zadania –zad. 16 -56%
* rozpoznaje charakterystyczne cechy i własności elementów środowiska (...) oraz porządkuje je (3.6), nazywa państwa leżące nad Bałtykiem –zad. 17 -67%
* pisze na temat i zgodnie z celem (2.1), pisze opowiadanie na zadany temat –zad. 26 -62%
• Średnia uzyskana przez naszych uczniów wyższa od średnich gminnych
i wojewódzkich.
• Cztery z pięciu kategorii umiejętności opanowane wyże jod średnich gminnych
i wojewódzkich
• Uczniowie najsłabsi nie uzyskiwali wyników bardzo niskich
• Korelacja wyników testu z wynikami oceniania u większości uczniów
• Wysoki wynik jednego ucznia 35 punktów (najwyższy w gminie)
• Wyniki większości uczniów są na miarę ich możliwości, biorąc pod uwagę duży stopień trudności testu (jeden z 2-3 najtrudniejszych testów w ostatnim dziesięcioleciu).
Wnioski do pracy z młodszymi rocznikami:
• Doskonalić technikę pracy z zadaniami otwartymi
• Niwelować strony słabe
• Podczas pracy z młodszym rocznikiem pokazywać praktyczne przykłady zastosowania wiedzy i umiejętności przedmiotowych
• Organizować powtórki materiału z poszczególnych przedmiotów
• W klasie VI przeprowadzić kolejne sprawdziany próbne (2-3)
• Ciągle monitorować zbieżność tematyki zajęć z wymaganiami egzaminacyjnymi
• W miarę możliwości skupiać się na rozwiązywaniu zadań otwartych
• Organizować zajęcia wspomagające dla uczniów najsłabszych
• Organizować powtórki materiału pod kątem sprawdzianu szóstoklasisty