Uczeń zdolny czy.........

Zapewne w każdej klasie czy grupie są dzieci zdolne a może nawet z talentem. Często jednak my jako nauczyciele skupiamy swoją uwagę na dzieciach słabiej uczących się, mających trudności w nauce a nie dostrzegamy uczniów i ich cech czy przejawów osobowości, które wyróżniają ich ze społeczności uczniowskiej. Czasami jednak udaje nam się nauczycielom, opiekunom wyłowić uczniów, którzy reprezentują szkołę, placówkę poprzez udział w różnych konkursach plastycznych, artystycznych, olimpiadach przedmiotowych i zdobywają liczne nagrody. Lecz czy oni są utalentowani, czy zdolni, a może wręcz geniuszami? A może tylko pilnymi uczniami? Co z innymi uczniami, którzy może też przejawiają postawy twórcze, przejawiają talenty w różnych dziedzinach życia społecznego na przykład przywódcze? Aby móc odpowiedzieć na te pytania powinniśmy zastanowić się nad znaczeniem pewnych pojęć takich jak: talent, geniusz, zdolności, uzdolnienia i w jaki sposób one się przejawiają.
Talent to specyficzny zespół cech indywidualnych ujawniające się w okresie wczesnego dzieciństwa u niewielu osób, prowadzący do szczególnego mistrzostwa w jakiejś dziedzinie, to bardzo wysoki poziom określonych zdolności specjalnych przejawiające się w ponadprzeciętności. Talent jest : zdolnością nadzwyczajną, niepospolitą, bardzo rzadko występującą, jest zdolnością twórczą ujawniającą się w wybitnych osiągnięciach w konkretnych dziedzinach. Talent łączy w sobie trzy cechy: nadzwyczajne zdolności specjalne, zdolności twórcze oraz wybitne osiągnięcia .
Geniusz to najwyższy poziom funkcjonowania intelektualnego i twórczego. Cechy geniusza : wybitne uzdolnienia, uznany społecznie oraz cechujące się mistrzostwo w jakiejś dziedzinie. Geniusza cechuje wysoka produktywność, wysoka oryginalność oraz wybitna twórczość, coś co wprowadza nowego, wartościowego. Geniusza cechuje jeszcze jedna rzecz a mianowicie zdolności zaangażowania tzn. zaangażowanie motywacyjne a co za tym idzie ćwiczenia i jeszcze raz ćwiczenia.
Uzdolnienia to zdolności specjalne, odpowiednio ukierunkowane. O zdolnościach i uzdolnieniach mówimy w odniesieniu do niemal wszystkich ludzi. Czym są zdolności? Zdolności charakteryzują się jako potencjalna szansa jeszcze nie występująca, ale można je nabyć inaczej zadatek, predyspozycja. Zdolności to nic innego jak biegłość, sprawność i szybkość wykonania jakiejś czynności, to aktualna możliwość jednostki do wykonania jakiejś czynności, to indywidualna właściwość człowieka zapewniająca mu powodzenie w jakimś działaniu. Po czym jeszcze poznać ucznia, że jest zdolny?
Takiego podopiecznego cechuje: ciekawość poznawcza - dziecko jest wtedy szczególnie dociekliwe, interesuje się żywo sprawami ogólnymi, jak i konkretnymi; spostrzegawczość - uczeń zauważa najdrobniejsze szczegóły, podobieństwa i różnice pomiędzy obiektami, ideami; zainteresowania - dziecko ma pogłębione zainteresowania ludzi dorosłych; zamiłowanie do czytania - uczeń dużo i szybko czyta, wykazuje prawdziwe zamiłowanie do czytania i ma ulubione dziedziny oraz lektury; posiada wyobraźnię twórczą tzn. przejawia się ona w łatwym tworzeniu wyobrażeń i odtwarzaniu obrazów znanych. Wyobrażenia te są dokładne i oryginalne. Uczeń generuje obrazy rzeczy nieistniejących, zaskakujących; koncentracja i wytrwałość - przez to należy rozumieć to, że dziecko jest odporne na zmęczenie, nie zniechęca się, samokrytycyzm-dziecko stawia sobie bardzo wysokie wymagania, jest wręcz perfekcyjne; dojrzałość- dorównują poziomem dorosłych; żwawość intelektualna – popada w stan ekscytacji w sytuacji z nowym problemem, czerpie przyjemność intelektualną z jego rozwiązania. Te cechy jak najbardziej są cechami pozytywnymi ucznia zdolnego jednak posiada on też swoje wady: ma trudności w przystosowaniu się do grupy, cechuje go zarozumiałość i pycha, jest egocentrycznym, egoistycznym człowiekiem, skoncentrowanym na sobie, takie dziecko ma ogromną wiedzę teoretyczną jednak nie umie zastosować jej w praktyce, jest chwiejny emocjonalnie- nieśmiały emocjonalnie innym razem nadpobudliwy, agresywny lub pasywny.
Mam nadzieję, że choć trochę przybliżyłam tematykę ucznia zdolnego i my nauczyciele będziemy teraz baczniej obserwować naszych podopiecznych. W naszych szkołach przecież nie istnieją sami informatycy czy uczniowie uzdolnieni plastycznie. Na pewno są też inni uczniowie zasługujący na miano zdolnego.