Wolna elekcja - konspekt lekcji z historii i społeczeństwa

Konspekt lekcji z historii i społeczeństwa w kl. VI

Temat: Wolna elekcja.

Treści programowe:
Moja ojczyzna. Wydarzenia i osoby o zasadniczym znaczeniu dla losów narodu i państwa polskiego – Stefan Batory.

Cele operacyjne lekcji:
Uczeń zna:
• daty 1573, 1576, 1577
• postacie: Henryk Walezy, Stefan Batory ,
• pojęcia: wolna elekcja, sejm elekcyjny, prymas, artykuły henrykowskie, pacta conventa
Uczeń rozumie:
• Co wydarzyło się w 1573,1576,1577
• na czym polegała wolna elekcja
• co zawierały pacta conventa i artykuły henrykowskie
• dlaczego doszło do wojny z Rosją
• rolę jaką odegrał Stefan Batory w historii Rzeczpospolitej
Uczeń potrafi:
• zaznaczyć na osi czasu daty: 1573,1576, oraz określić ich wiek
• wskazać na mapie: Francję, Siedmiogród, Inflanty,
• wyjaśnić dlaczego władcy elekcyjni musieli przestrzegać: pacta conventa i artykuły henrykowskie
• posługiwać się poznanymi pojęciami
• wymienić zasługi Stefana Batorego dla państwa polskiego
• opowiedzieć o wojnach Polski z Rosją o Inflanty za panowania Stefana Batorego
• wymienić obowiązki królów elekcyjnych
• wymienić dwóch pierwszych królów elekcyjnych w Polsce
• wskazać na mapie państwa, z których oni pochodzili
• Dokonać oceny wprowadzenia wolnej elekcji dla przyszłości Rzeczpospolitej ( skutki)
• Przedstawić informacje na temat wyboru prezydenta we współczesnej Polsce

Metody:
Elementy wykładu
Praca z podręcznikiem
Praca z osią czasu
Praca z mapą
Formy pracy: indywidualna, grupowa, zbiorowa.

Środki dydaktyczne:
Podręcznik, Moja historia 6, cz.1 s. 48-52;
Zeszyt ucznia: s.32-35
Poczet królów i książąt polskich – Henryk Walezy, Stefan Batory
Plansze dydaktyczne przedstawiające królów elekcyjnych
Mapa Rzeczpospolita w XVII wieku
Karty pracy: „Praca z osią czasu”


Przebieg lekcji
Faza wprowadzająca
1. Czynności organizacyjne: sprawdzenie obecności, podanie tematu lekcji
2. Nawiązanie do poprzednich lekcji:
- jakie dynastie panowały w Polsce między X a XVI wiekiem ?
- jak dziedziczono tron w Polsce ?
- Która grupa społeczna pod koniec średniowiecza zdobyła największy
wpływ na sprawowanie władzy?
- Kto był ostatnim władcą dynastii Jagiellonów?
Faza realizacji
Słowo wiążące , wprowadzenie do zagadnień.
1. Nauczyciel omawia sytuację w Polsce po śmierci ostatniego władcy z dynastii Jagiellonów – Zygmunta II Augusta ( 1572)

2. Nowa zasada wyboru władcy - wolna elekcja - na czym polegała?

3. Praca ilustracją: podręcznik str. 49
Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela:
a) Kto organizował wolną elekcję? - prymas
b) gdzie odbywały się wybory nowego władcy? – pole elekcyjne
c) Kto wybierał władcę ( kto głosował?)szlachta
d) Kto ogłaszał wybór nowego władcy? Marszałek wielki koronny

4. Pierwsza wolna elekcja odbyła się w 1573 roku – królem został Henryk Walezy – brat ówczesnego króla Francji – portret władcy + rok elekcji

a) Uczniowie zaznaczają na osi czasu rok 1573, określają wiek ( karta pracy) Obliczają ile lat temu miała miejsce pierwsza wolna elekcja?(439 lat temu)
b) Zobowiązania króla wobec szlachty - praca z tekstem podręcznika str.50
1. Artykuły henrykowskie? co zawierały? skąd wzięła się nazwa?
2. pacta conventa – co zawierały ?
6. Nauczyciel opowiada o końcu panowania H. Walezego – ucieczka
7. Stefan Batory królem elekcyjnym – nauczyciel nakreśl sylwetkę nowego władcy. Pokazuje na mapie Siedmiogród Przedstawia jego portret. Podaje datę 1576 rok – uczniowie zaznaczają na osi czasu. Określenie wieku.
Praca w grupach :
Na podstawie tekstu z podręcznika: Panowanie Stefana Batorego

Gr.1
1. Podaj lata w jakich Rzeczpospolita prowadziła wojnę z Rosją?
2.Jaka była przyczyna wybuchu wojny z Rosją?

Gr.2
1. Jakie było znaczenie Gdańska dla Rzeczpospolitej ?
Gr.3
1. Proszę wymienić najważniejsze osiągnięcia króla Stefana Batorego.

Podsumowanie pracy w grupach
Jakie skutki dla Rzeczpospolitej miała wolna elekcja - krótka „burza mózgów”, odpowiadają chętni uczniowie
9* Nauczyciel omawia zasady współczesnych wyborów prezydenckich
w Polsce

Faza podsumowanie lekcji

Notatka – odczytuje chętny uczeń ( wkleić do zeszytu)
Ocena pracy uczniów
Zadanie pracy domowej
Ćwiczenie 2 str.33 (krzyżówka )
Ćwiczenie 3 str.34 ( dla chętnych)

NOTATKA
Elekcja to ........................... nowego władcy.
W Polsce od XVI do XVIII wieku doszło do elekcji,
ponieważ ostatni władca z rodu Jagiellonów – Zygmunt II August , zmarł ..................................... .
Pierwszym władcą elekcyjnym został .................................
w roku ..........., a po nim w roku ................. wybrany został ............................ .

PRACA W GRUPACH
Grupa I
Przeczytajcie fragment tekstu z podręcznika” Panowanie Stefana Batorego”
str.51 .Na podstawie tekstu odpowiedzcie na pytania:
1. Podaj lata w jakich Rzeczpospolita prowadziła wojnę z Rosją?
2. Jaka była przyczyna wybuchu wojny z Rosją?

Grupa II
Przeczytajcie fragment tekstu z podręcznika” Panowanie Stefana Batorego”
str.51 . Na podstawie tekstu odpowiedzcie na pytanie:
1. Jakie było znaczenie Gdańska dla Rzeczpospolitej ?

Gr. III
Na podstawie tekstu z podręcznika str.51 i 52 „ Panowanie Stefana Batorego” proszę wymienić najważniejsze osiągnięcia króla Stefana Batorego.