Źródła aktywności człowieka

Aktywność można określić, jako potencjalną gotowość do działania, wyrażającą się w różnych jego formach. Aktywność człowieka, przejawiająca się w formie działań – podaje A. Jagiełło, ma dwa główne źródła. Tkwią one w samej jednostce (potrzeby) i otaczającym ją świecie (zadania). Istnieją dwa rodzaje potrzeb: wrodzone i nabyte. Pierwsze powstają w oparciu o strukturę organizmu ukształtowana w procesie ewolucji i utrwaloną filogenetycznie (stąd bierze się ich zasadnicze podobieństwo u wszystkich gatunków). Drugie pojawiają się w toku życia osobniczego i kształtują się różnie w zależności od jego warunków. Biologiczne potrzeby wrodzone ujawniają się, jako brak lub nadmiar czegoś, bez czego lub z czym utrzymanie się przy życiu jest niemożliwe. W wyniku rozwijających się różnorodnych form działalności człowieka powstają nowe potrzeby, uwarunkowane społecznie, lecz kształtowane indywidualnie. Są to potrzeby nabyte, wyłącznie i typowo ludzkie ze względu na treść przedmiotową i świadomościowy charakter.
U człowieka wszystkie potrzeby powstają i realizują się w ścisłym powiązaniu z ogromnie rozbudowanym doświadczeniem indywidualnym. Zakres tego doświadczenia jest odmienny u rożnych ludzi. Stąd też obserwujemy zróżnicowanie potrzeb, które odczuwają ludzie nawet wówczas, gdy znajdują się w identycznych warunkach środowiskowych.
U różnych jednostek, te najbardziej pierwotne-biologiczne i te najwyższe-duchowe pojawiają się w różnych momentach, z różnym natężeniem i trwają krócej lub dłużej. W zróżnicowanym tez stopniu prowadzą do podejmowania.
Zadania pobudzające do działania mogą być wyznaczone przez innych, aktualna sytuację lub przyjęte na zasadzie własnego wyboru. W każdej z tych trzech sytuacji zadania mogą stanowić motyw podjęcia działania, a gdy zostaną wykonane, zwykle szuka się czegoś nowego do realizacji.
Z wiekiem zwiększa się trudność zadań, które człowiek musi czy chce realizować. Wymagają one coraz większej wiedzy, większych sprawności i wytrwałości. Zwiększa się także ich zakres. Podejmując i realizując zadania, pokonując trudności w ich wykonaniu, oceniając skutki swojego działania i naprawiając popełnione ewentualne błędy, człowiek doskonali własne działanie i samego siebie. W wykonywaniu działań związanych z podejmowanymi zadaniami jednostka może stawać się coraz bardziej sprawna i zdobyć mistrzostwo w określonej dziedzinie działalności, np. zawodowej czy kulturalnej. Zadania mogą być doraźne, np. posprzątanie mieszkania przed spodziewaną wizytą. Są też zadania długofalowe, na których realizację trzeba poświęcić wiele czasu i wykonać szereg powtarzających się czynności.