Zabawy i ćwiczenia rozwijające procesy myślowe oraz wzbogacające wiedzę ogólną

ZESTAW ZABAW I ĆWICZEŃ ROZWIJAJĄCYCH

Nazwa i rodzaj zabawy, ćwiczenia Opis zabawy, ćwiczenia
Zabawa „Który spośród przedmiotów nie pasuje do pozostałych?” Dorosły rozkłada przed dzieckiem przedmioty np. auto, lalka, maskotka, klocek oraz kubek. Zadaniem dziecka jest wskazanie przedmiotu, który nie pasuje do pozostałych.

Zagadki.

Dorosły czyta zagadki. Zadaniem dziecka jest narysować odpowiedź.
1. Przychodzi do nas słonkiem radosna, trawa zielona cieplutka...Kto to? Zgadnij! (wiosna).
2. Kto mieszkał w jamie tuz nad Wisłą i zionął ogniem jak ognisko? (smok).
3. Jeśli z przodu słońce świeci, to on ciągłe za mną leci, a gdy z tyłu światło padnie, jest przede mną... Kto to? Zgadnij! (cień).
4. Co to za harmider? Co za hałas taki? Do domku na drzewach powróciły... (ptaki).
5. Ptaszek, co ludziom wiosnę zwiastuje, gniazdka pod dachem sobie buduje, przed deszczem nisko zatacza kółka. Jak się nazywa? Zgadnij! (jaskółka).
6. Co to za gwiazdki, może odgadniecie, które tańczą
z wiatrem w czas zimy na świecie?

• Narysowane przez dziecko odpowiedzi dorosły może omówić z dzieckiem np. może zapytać jakich kolorów dziecko uzyło do narysowania jaskółki, wiosny, co sprawiło mu najwięcej problemu, a co było najłatwiejsze.
• Dorosły zwraca uwagę na sposób trzymania narzędzia pisarskiego, pokazuje prawidłowy, ewentualnie poprawia.

Zabawa „Przeciwieństwa”. Dorosły podaje słowo. Zadaniem dziecka jest powiedzieć jego przeciwieństwo, np. brzydki – ładny , cichy – głośny, pusty- pełny, brudny- czysty itp.
Zabawa „Kącik lalek Bożenki”.

Posłuchaj uważnie wiersza i wyobraź sobie pokój w którym mieszkały lalki Bożenki.

Łóżko, kołdra, poduszeczka,
Pod kołderką śpi laleczka.
Szafa krzesło i stoliczek,
To laleczki pokoiczek.
Szczotka, ścierka i śmietniczka
do sprzątania pokoiczka.


Dziecko wymieni przedmioty znajdujące się w pokoiku Bożenki, pokaże gdzie w swoim domu znajdują się te przedmioty.
Zabawy z historyjkami obrazkowymi: układanie, opowiadanie. Dorosły pokazuje obrazki historyjki lub ilustracje w książce znanej dziecku. Dziecko na podstawie obrazków opowiada historyjkę.

Zabawa: „Połącz w pary obrazki”. Łączenie w pary pasujących do siebie obrazków, np. łyżka - widelec, pędzel - farby, jabłko - drzewo, pies - buda itp.
Zabawa: „Ciepło - zimno”. Dorosły chowa określony przedmiot, np. maskotkę w miejscu nie nieznanym dziecku. Zadaniem dziecka jest znalezienie przedmiotu sugerując się podpowiedziami dorosłego, który używa tylko słów: ciepło, cieplej, najcieplej, gdy dziecko zbliża się do ukrytego przedmiotu, zimno, zimniej, najzimniej, gdy dziecko się od niego oddala.
Zabawa: „Dokończ zdanie”. Dorosły zaczyna zdanie, dziecko kończy je, np. Gdybym był czarodziejem to...; Gdyby z nieba padał kolorowy deszcz to...; Jeśli chcę malować to muszę... itp.
Ćwiczenie usprawniające myślenie: „Pokaż to co..., czym...”

Rozkładamy przed dzieckiem przedmioty lub obrazki z nimi, np. pędzel, młotek, grzebień, żelazko, pies, telefon. Zadajemy dziecku pytania, np. „Pokaż to, czym prasujemy”, „Pokaż to, co szczeka”. Dziecko nazywa przedmiot lub zwierzę.

Zabawa rozwijająca myślenie na podstawie wiersza.

„Jak od chrypki się uchronić?” Posłuchaj opowiem Ci dlaczego żaby maja zachrypnięte głosy.

J. Kulmowa „Żaby”

Żaby mają zachrypnięte głosy
Bo pałąkach dużo rosy.
Bo w bajorku za zimno jeszcze,
Bo padają za zimne deszcze.
Siedzą żaby w wilgotnym błotku
Bez deszczowych płaszczyków.
Bez botków.
Przemakają od głów po piętę i dlatego są zachrypnięte.
Dziecko opowie dlaczego żaby mają zachrypnięte głosy, pomoże żabie wybrać właściwe ubrania, które przydadzą się, gdy pada deszcz.
Zabawa rozwijająca myślenie. Wymienianie z pamięci cech przedmiotów, np. Jaki jest cukier, kasztan, co jest słodkie itp.
Zabawa: „Wykreślanka”. Dziecko wykreśla z ciągu obrazków ten, który nie pasuje do pozostałych, (np. jabłko, pomarańcza, truskawka, marchewka), porównuje obrazki będące zbiorem przedmiotów.

ZABAWY I ĆWICZENIA ROZWIJAJĄCE WNIOSKOWANIE:

Nazwa i rodzaj zabawy, ćwiczenia Opis zabawy, ćwiczenia
Zabawa: „Klocki”. Potrzebne nam będą 2 rodzaje klocków w tej samej ilości, np. plastikowe i drewniane (po 5 z każdego rodzaju). Rozkładamy przed dzieckiem klocki w 2 rzędach osobno drewniane, osobno plastikowe. Prosimy aby dziecko policzyło klocki i powiedziało czy drewnianych klocków jest mniej, więcej, czy tyle samo ile plastikowych. Następnie prosimy aby dziecko zbudowało z klocków drewnianych wieżę i pytamy czy teraz klocków drewnianych jest tyle samo co plastikowych czy może mniej lub więcej. To samo możemy zrobić z klockami plastikowymi. Klocki drewniane ustawimy w rzędzie a z klocków plastikowych budujemy wieżę i również prosimy aby dziecko powiedziało czy teraz klocków plastikowych jest więcej, mniej czy tyle samo co drewnianych.
Zabawy badawcze z woda: „Czy śnieg jest czysty?” Wspólne zebranie śniegu do słoika, obserwacja przez dziecko zjawiska topnienia. Następnie zadajemy dziecku pytania:
- Czy śnieg jest wodą?
- Dlaczego śnieg tak szybko się topi w pomieszczeniu?
- Obserwowanie pod lupą śniegu i kropel
- Czy śnieg jest „czysty” i czy tą wodę możemy pić?
Słuchanie opowiadań, historyjek i wyciąganie wniosków (obrazki historyjki) Dorosły opowiada historyjkę dotyczące życia codziennego, następnie zadajemy dziecku pytania odnośnie jej treści. (tematyka historyjek może dotyczyć niebezpiecznych zabaw podczas wakacji, ferii zimowych, nieodpowiedniego zachowania się dzieci stosunku do rówieśników lub osób dorosłych)
Zabawy badawcze: „Powietrze”. Zabawy badawcze z balonami: - czym możemy napełnić balon, abyśmy mogli
z łatwością go podrzucać do góry, - co znajduje się w balonie; - zanurzanie balonu w wodzie; - czy powietrze może poruszać przedmioty? Czy wszystkie? - skierowanie strumienia z nadmuchanego balonu na różne przedmioty, watę, piórka, papierki, klocki, klucze, obserwowanie, czy i które przedmioty przesuwają się po stole. Puszczanie baniek mydlanych" – dziecko puszcza bańki mydlane, dorosły próbuje je złapać. Zmiana ról.
Zabawa: „Co było najpierw” Dziecko układa 2- elementowe historyjki obrazkowe wg zasady: przedtem- potem, np. Dziewczynka niosąca wazon - rozbity wazon leży na ziemi prze dziewczynką, chłopiec stojący przy sztaludze z pędzlem- namalowany obraz na sztaludze. Stopniowo można zmieniać ilość elementów historyjki.
Układanie zagadek Na początku to dorosły układa zagadkę, np. o zabawce opisując ją. Następnie dziecko próbuje ułożyć zagadkę
a dorosły podać rozwiązanie, np. ta zabawka jest okrągła, może być kolorowa, służy do rzucania i łapania (piłka).

ZABAWY I ĆWICZENIA ROZWIJAJĄCE KLASYFIKOWANIE:

Nazwa i rodzaj zabawy, ćwiczenia Opis zabawy, ćwiczenia
Zabawa "Segregowanie guzików". Do gry są potrzebne różnorodne guziki w czterech kolorach, kartoniki określające kolory guzików, pudełka, tyle w ilu kolorach są guziki. Przebieg gry: dorosły zasiada naprzeciwko dziecka. Wysypuje guziki i rozkłada pudełka. Zwraca się do dziecka
1) Pogrupuj guziki według koloru, do każdego pudelka inny kolor. Żeby nam się nie pomyliło oznaczamy każde pudełko kolorowymi kartonikami.
2) Poszeregujemy guziki inaczej, teraz nie jest ważny kolor, ważna będzie liczba dziurek.
Dobieranka obrazkowa. Segregowanie obrazków w grupy tematyczne- dziecko segreguje obrazki wg grup tematycznych, np. kot, pies - zwierzęta, krzesło, szafa- meble, lalka, samochód, piłka - zabawki
Klasyfikacja przedmiotów ze wz względu na daną cechę.
o Warzywa – loteryjki obrazkowe lub wykorzystanie prawdziwych zakupów, np. wybierz obrazki, na których są warzywa – lub – mama zrobiła zakupy, wyciągnij z torby wszystkie warzywa.
Owoce (jak wyżej ). Przedmioty z drewna, np. pokaż
w po pokoju wszystkie przedmioty z drzewa.

Zabawa: „Takie same kształty”. Dajemy dziecku kartkę, na której narysowane są kształty figur geometrycznych, np. trójkąty, prostokąty, kwadraty, koła, romby, pięciokąty. Zadaniem dziecka jest wziąć
w pętle, np. tylko trójkąty, następnie mogą to być tylko koła
Tworzenie zbiorów przedmiotów wg określonej nazwy. Układanie przez dziecko na polkach: tylko same samochody, tylko klocki, układanki, książki, maskotki. Nazywanie zbiorów przez dziecko, np. na tej półce znajdują się samochody.
Zabawa: „Porządki w mojej szafie”. Porządkowanie segregowanie przez dziecko jego ubrań, np. osobno poukładane spodnie, swetry, koszulki z krótkim rękawem, skarpetki itp. Nazywanie przez dziecko ubrań.
Zabawa: „zwierzęta”. Rozkładamy przed dzieckiem obrazki ze zwierzętami (mogą być wycięte z czasopism). Prosimy aby dziecko wybrało, np. tylko zwierzęta wodne, tylko zwierzęta hodowlane, dzikie itp.
Zabawa: „Pojazdy”. Dziecko wyodrębnia ze wszystkich pojazdów: lądowe, wodne, powietrzne, nazywa je. Może również naśladować dźwięki wydawane przez te pojazdy.
Zabawa: „Kolory”. Do tej zabawy możemy wykorzystać kolorowe kartoniki. Pokazujemy dziecku kartonik danego koloru i prosimy aby wymieniło jak najwięcej rzeczy, przedmiotów w danym kolorze, np. czerwony (serce, jabłko, truskawka, pomidor, itp.). dla ułatwienia możemy przygotować dla dziecka obrazki różnych przedmiotów. Możemy również wymieniać przedmioty na zmianę z dzieckiem.
Zabawa: „Co tu nie pasuje” Prezentujemy dziecku obrazki z przedmiotami lub przedmioty. Zadaniem dziecka jest wyszukanie przedmiotów nie pasujących do zbioru, np. piłka- lalka- samochód - drzewo (co tu nie pasuje?), chleb- masło- ser- piłka (co tu nie pasuje?)

ZABAWY I ĆWICZENIA ROZWIJAJĄCE PERCEPCJĘ SLUCHOWĄ:

Nazwa i rodzaj zabawy, ćwiczenia Opis zabawy, ćwiczenia
Zabawa: „Ile jest wyrazów
w zdaniu?” Wyróżnianie wyrazów w zadaniu, np. „Tata ma wąsy”, „To maki Tomka”. Pytamy: „Ile słów jest w tym zdaniu”, „Powiedz pierwszy wyraz, powiedz ostatni”. (Dziecko przyswaja sobie jednocześnie pojęcie zdania).
Zabawa w kończenie słów. Podajemy pierwszą sylabę, np. ko- i pokazujemy obrazek „korale”, dziecko dopowiada brakującą część wyrazu.
Zabawa: „Rymy”. Układanie rymów do podanych wyrazów np. lasek – pasek, kroki – loki itp.
Zabawa słuchowa: „Jaki to wyraz?” Dorosły podaje wyraz podzielony na sylaby: ko - tek, do- mek, kro- wa. Dziecko łączy sylaby w wyraz i podaje go.
Zabawa słowna: „Płynie okręt załadowany towarami na głoskę...”. Dorosły podaje określoną głoskę, np. a. dziecko wyszukuje
i podaje wyrazy przedmiotów rozpoczynających się na głoskę „a”, które mogły płynąć okrętem.
Zapamiętywanie
i odtwarzanie sekwencji słownych.
Dziecko słucha słowa, a następnie powtarza je zachowując tę samą liczbę i kolejność oraz poprawność brzmieniową np.
Wyrazy mogą być oparte na związku logicznym / podobna tematyka /
łyżka – nóż – widelec – talerz – miska
stół – taboret – krzesło – fotel – kanapa
ogród – drzewa – gałęzie – liście – owoce – pestki

Wyrazy mogą być bez związku logicznego np.
sól – but – miód – koza – okno
kolacja – mydło – jabłko – zegar – las
Zabawa: „Podziel na sylaby”. Dzielenie wyrazów na sylaby z jednoczesnym układaniem klocków. Liczenie sylab (klocków) w wyrazie.
Zabawa: „Poszukaj przedmiotu zaczynającego się na głoskę...”. Wyszukiwanie w otoczeniu przedmiotów, których nazwy zaczynają się na daną głoskę, np. buty, butelka, budzik, beret...; późniejszym etapem może by wyszukiwanie wyrazów, które kończą się na daną głoskę
Wsłuchanie się w ciszę wyłapywanie dźwięków z otoczenia, np. kapanie wody, tykanie zegara, szum samochodu, granie radia, opowiadanie przez dziecko, co usłyszało
Ćwiczenie z zakresu rozwoju słuchu fonetycznego: „Klaszczę i mówię”. Dziecko powtarza zdania za dorosłym, jednocześnie klaszcząc w dłonie, jeden wyraz to jedno klaśniecie.

ZABAWY I ĆWICZENIA ROZWIJAJĄCE PERCEPCJĘ WZROKOWĄ:

Nazwa i rodzaj zabawy, ćwiczenia Opis zabawy, ćwiczenia
Układanie wg wzoru Musimy przygotować wcześniej dwa komplety kolorowych figur, np. wyciętych z kartonu. Układamy przed dzieckiem wzór ze „swojego” kompletu, np. czerwony trójkąt - żółte koło - niebieski kwadrat – czerwony kwadrat itd., następnie dziecko musi ułożyć taki sam wzór jak nasz
Składanie pociętych obrazków
• wg wzoru (np. przecięte na kilka części dwie identyczne kartki pocztowe – rodzic układa swoją jako wzór,
a następnie to samo robi dziecko)
• bez wzoru (można tu wykorzystać różne obrazki, pocztówki, zdjęcia – pocięte na kawałki)
Wyodrębnianie różnic miedzy obrazkami Można wykorzystać obrazki dostępne w dziecięcych gazetkach (zadaniem dziecka jest znaleźć różnice między obrazkami – ich ilość jest zazwyczaj określona, np. 5 różnic)
Układanie puzzli Najpierw z dużych puzzli, potem z coraz mniejszych (stopniowo zwiększamy również liczbę elementów).
Wyszukiwanie elementów na obrazku lub w otoczeniu – według nazwy „czy jest na tym obrazku jakieś zwierzę?”, „pokaż mi na tym zdjęciu wszystkie dzieci, które mają czapki” lub według położenia „pokaż mi coś, co leży na stole”, „pokaż, które zwierzęta na tym obrazku stoją na łące”
Dobieranka obrazkowa Dziecko dobiera takie same obrazki w pary. Następnie obrazki można zastąpić figurami geometrycznymi wykonanymi z kolorowego papieru.
Zabawa: „Połącz obrazki z ich cieniami” Dziecko łączy obrazki z ich cieniami, nazywa przedmioty przedstawione na ilustracji.
Zabawa: „Opisz obrazek” Opisywanie obrazków – tego, co się na nich dzieje, kto jest na obrazku, co robią osoby na danym obrazku
(obrazki z książek, dziecięcych gazet).
Domino Gra w domino (obrazkowe, literowe)
Zabawa: „Ułóż po prawej lub lewej stronie” Układanie obrazków po lewej i po prawej stronie stołu/biurka/kartki (można poprowadzić umowną granicę, np. położyć długą linijkę na środku biurka i poprosić dziecko aby po lewej stronie ułożyło, np. czerwone klocki
a po prawej zielone).

ZABAWY I ĆWICZENIA ROZWIJAJĄCE MOTORYKĘ MAŁĄ:

Nazwa i rodzaj zabawy, ćwiczenia. Opis zabawy, ćwiczenia
Nawlekanie koralików, przewlekanie sznurków, tasiemek, sznurowadeł przez różne rzeczy
i otwory.
Zamalowywanie obrazków w książeczkach do malowania.
Kalkowanie obrazków.
Zwijanie palcami chusteczek, apaszek
Swobodne bazgranie na dużych arkuszach papieru, flamastrami, kredkami świecowymi, pastelami.
Zgniatanie kartki papieru jedną ręką w małą kulkę, najpierw prawa, potem lewą.
Podbijanie balonika wyłącznie palcami prawej i lewej ręki.
Rysowanie palcami w powietrzu określonego przedmiotu.
Układanie z patyczków, np. płotów, płaskich kompozycji, obrazków.
Rysowanie patykiem po ziemi, palcem po tacce z kaszka manną.

ZABAWY I ĆWICZENIA ROZWIJAJĄCE GRAFOMOTORYKĘ:

Nazwa i rodzaj zabawy, ćwiczenia. Opis zabawy, ćwiczenia
Obrysowywanie przedmiotów i rysowanie z użyciem szablonów. Zabawę tą można zacząć od obrysowywania własnej dłoni, a potem przejść do odrysowywania kształtów figur geometrycznych, przedmiotów.
Rysowanie po śladzie. Najpierw kreślimy po śladzie palcem, następnie kredką.
Szlaczki i wzory litero podobne. Rysowanie szlaczków i kształtów literopodobnych na gładkiej kartce, a następnie w liniaturze zeszytu.
Wycinanie dowolnych kształtów, następnie po linii prostej- paseczki, drużki, wstążeczki, trawa,, wycinanie po linii falującej i łamanej
Zabawa: „Dokończ rysować”. Dorysowywanie brakujących części, dokańczanie rysowania np. dachówek na dachu.
Wydzieranka. Wypełnianie wydzieranką określonych powierzchni (konturów rysunków). Wykonywanie kompozycji według własnego pomysłu z kolorowego papieru.
Labirynty. Prowadzenie do określonego celu.
Łączenie kropek lub kresek. Dziecko tworzy kontur rysunku.
Zamalowywanie małych konturów kredkami, np. konturów odrysowanych od szablonów, stempli obrazkowych, obrazków w kolorowankach.
Kreskowanie - wypełnianie rozmaitych konturów małymi kreseczkami stawianymi poziomo, pionowo lub ukośnie, zawsze jednak przy zachowaniu kierunku od strony lewej do prawej.

ZABAWY I ĆWICZENIA ROZWIJAJĄCE ROZWÓJ EMOCJONALNY:

Nazwa i rodzaj zabawy, ćwiczenia Opis zabawy, ćwiczenia
Zabawa „Zaproś rodziców do wspólnego przytulania”. Dziecko siada przodem na kolanach mamy lub taty, obejmują się mocno wykonują następujące czynności:
• głębokie skłony do przodu i do tyłu (kołysanie na oceanie),
• głębokie skłony w prawo i w lewo ( silnego wiatru dmuchanie),
• zataczanie kół tułowiem ( trąby powietrznej wirowanie);
Na koniec w tej samej pozycji rodzic szepce dziecku do ucha wiersz, masując mu przy tym plecy:

• Wieje, wieje wiatr (Otwarte dłonie zataczają na plecach duże koła),
• Pada, pada deszcz (Czubki palców pukają w plecy),
• Zimno, zimno mi (Palce obu dłoni delikatnie skubią skórę pleców),
• Przytul, przytul mnie.(Całe ręce obejmują mocno dziecko)
Zabawa z miękkimi piłeczkami lub balonami wypełnionymi mąka (tzw. „gniotki”).
Dziecko weźmie w dłonie dwie piłeczki (o średnicy ok. 6 cm, z miękkiej gumy, do ćwiczeń dłoni i palców)
i wykonuje następujące ćwiczenia:
• ugniata w dłoniach obie piłki równocześnie;
• ugniata piłki na przemian- raz w jednej, raz
w drugiej dłoni,
• uderza piłkami jedna o drugą,
• uderza piłeczkami o podłogę obiema rękami jednocześnie;
• uderza piłeczkami o podłogę na przemian;
Ćwiczenia mogą być wykonywane w różnym tempie,
z różna siłą. Może towarzyszyć im rytmiczna muzyka lub wymyślone okrzyki.
Zabawa plastyczna: „Kolorowa piłka”. Do zabawy można wykorzystać jasną jednobarwną dmuchana piłkę lu jasny balon. Dziecko namaluje palcami maczanymi w farbie wzory wg. swojego pomysłu na piłce.
Zabawa „Różne minki”. Dziecko wysłucha uważnie różnych tekstów i do każdego
z nich pokaże odpowiednią minę. Rodzic może przygotować do zabawy ilustracje ( obrazki, zdjęcia wycięte z czasopism, własnoręcznie wykonane obrazki).
Tekst:
1. Hura!! Idziemy z tatą na sanki! Lubię zjeżdżać na sankach z górki. A z tatą jeździ się najszybciej na świecie!
2. Nikt nie chce się ze mną bawić. Koledzy mnie przezywają. Chciałbym, aby teraz przytuliła mnie moja mama.
3. Znowu zgnał mój ulubiony samochodzik! Schowałem go do szafki, a on zniknął. Nie cierpię kiedy ktoś zagląda domowej szafki bez pozwolenia
i zabiera moja ulubioną zabawkę!
4. Ojej!!! Jakie dziwne te odgłosy na korytarzu! Coś skrobie, stuka, skrzypi, a ja tu jestem sam. Czy ktoś się tam skrada!? Ojej!! Aż mi się robi gorąco!!!
„Samotnia”. A.A. Milne „Samotnia”
Mam takie miejsce, gdzie chodzę,
kiedy wokół zbyt dużo jest ludzi.
Mam takie miejsce, gdzie chodzę,
Kiedy sam pobyć chwile chcę.
Mam takie miejsce, gdzie chodzę,
Gdzie nikt nigdy nie mówi mi „nie”,
Gdzie nikt nic mi nie mówi,
Bo przecież tam nie ma nikogo prócz mnie.
Rozmowa na temat wiersza, uświadomienie do czego służe takie miejsce jak „samotnia”. Rodzice mogą urządzić
w domu tzw. „samotnie” dla dziecka.
Zabawa w dziennikarza. „Wyczarujcie” mikrofon z drewnianego tłuczka do ziemniaków lub pojemnik po dezodorancie obłóżcie dokładnie folią do pieczenia. Dziecko zamieni się
w dziennikarza i przeprowadzi rozmowę- wywiad z mamą lub tatą na temat ich dzisiejszego nastroju. Do zabawy można wykorzystać poniższe pytania:
• Mamo (tato jak się dzisiaj czujesz?
• Czy dzisiaj spotkały Cię jakieś miłe rzeczy?
• Czy ktoś sprawił Ci przykrość zdenerwował Cię?
• Czy czegoś się przestraszyłaś (- łeś)?
• A może spotkało cię coś bardzo dziwnego?
• Czy jesteś bardzo zmęczona (- ny)?
• Co poprawiłoby Ci dzisiaj humor?
Można zamienić się rolami, i teraz dziennikarzem jest rodzic a odpowiada dziecko. Zastanówcie się wspólnie jak może dbać o Wasze dobre nastroje.

Kiedy powinienem się wstydzić? Dziecko wysłucha kilku zdań mówiących o wstydzie. Pokaże czerwony kartonik przy tym zdaniu, które uważa za słuszne:
Powinienem się wstydzić:
• kiedy kłamię.
• gdy mam zagrać rolę w przedstawieniu dla rodziców.
• kiedy robię na złość koledze.
• kiedy nie słucham mamy i taty.
• gdy chce zapytać o coś panią w przedszkolu.
• gdy zabieram komuś jego własność.
• gdy chcę przyznać się do błędu.
Przedyskutujcie wspólnie kiedy kartonik czerwony powinien być pokazany i kiedy w jakich sytuacjach dziecko powinno się wstydzić a kiedy nie. Porozmawiajcie z jakich jeszcze innych powodów dziecko mogłoby się wstydzić.

ZABAWY I ĆWICZENIA ROZWIJAJĄCE KONTAKTY Z RÓWIEŚNIKAMI:

Nazwa i rodzaj zabawy, ćwiczenia Opis zabawy, ćwiczenia
„Kłótnia o misia”. Koleżanki pokłóciły się o misia. Każda z nich chciał się nim bawić. Zaczęły wyrywać sobie maskotkę, aż w końcu urwały misiowi nogę!!! A jak Twoje dziecko zachowałoby się w tej sytuacji? Zapytaj je. Znajdźcie wspólne rozwiązanie tego problemu.
„Telefon do kolegi”.
Dziecko wyobrazi sobie, że dzwoni do dawno niewidzianego kolegi. O czym chciałoby mu powiedzieć? Na początku rozmowy musimy się przedstawić.
„Jak powinienem się zachować”. Dziecko wyobrazi sobie, iż przy wykonywaniu pracy plastycznej w przedszkolu zabrakło przy jego stoliku potrzebnego mu koloru kredki. Pani prosi go, aby podszedł do innego stoliczka i poprosił dzieci o pożyczenie kredki. Jak to zrobi dziecko, w jaki sposób poprosi kolegów?
Teatrzyk. Dziecko zaproponuje tacie lub mamie zabawę w teatrzyk- „Przedszkole”. Wybierze ulubione maskotki, lub lalki do zabawy. Wspólnie wymyślcie o czym mogą rozmawiać pacynki naśladując dzieci w przedszkolu. Pamiętajcie, aby używać ładnych, miłych słów, a unikać brzydkich. Pacynki grzecznie się bawią, nie stosują zachowań agresywnych.
Zabawa „Prawda - fałsz”. Dorosły przeczyta dziecku zdania. Dziecko odpowie czy zdanie jest prawdziwe lub nie. Przedyskutują odpowiedź.
• Po wyjściu z toalety zawsze trzeba myć ręce.
• Jeśli mam cos ważnego do powiedzenia – mogę przerwać jej rozmowę z koleżanką.
• Jeżeli mamy w przedszkolu rytmikę mogę się popisywać, aby zwrócić uwagę pani.
• Osoba wchodząca do pomieszczenia mówi „dzień dobry” jako pierwsza.
• Kiedy bardzo się spieszymy- nie musimy żegnać się z osobą u której byliśmy z wizytą.
• Gdy kolega odbierze mi zabawkę mogę go w złości uderzyć.
• Kiedy jesteśmy zmęczeni, nie musimy sprzątać zabawek. Możemy je uporządkować następnego dnia.
• Podczas przedstawienia w teatrze możemy głośno rozmawiać.
• Kłamać można tylko w piątki.
• Podczas spożywania posiłków nie należy równocześnie oglądać ksiązki.
Zdanie o złym zachowaniu zamień na dobre. Dziecko wysłucha kilku zdań mówiących o złym zachowaniu. Jego zadaniem jest wymyślenie zdań przeciwnych , które mówią jak właściwie zachować się
w danej sytuacji.
1. Gdy się z kimś witam, trzymam ręce w kieszeni - Gdy się z kimś witam podaje mu rękę.
2. Gdy przynoszę do przedszkola cukierki, szybko je zjadam, żeby nikt nie zauważył, że je mam.– (...).
3. Gdy obok mnie w autobusie stoi starsza osoba, odwracam głowę i udaję, że jej nie widzę. – (...).
4. Gdy niechcący kogoś popchnę, mówię do niego głośno: „No i co zrobiłeś?”. – (...).
5. Gdy mamie, tacie lub mnie coś upadnie, czekam aż rodzice to podniosą. – (...).
6. Gdy obiad u cioci nie bardzo mi smakuje, głośno mówię: „ Łeee, ohyda!”. – (...).

ZABAWY ROZWIJAJACE KONCENTRACJĘ UWAGI NA ZADANIU:

Nazwa i rodzaj zabawy, ćwiczenia Opis zabawy, ćwiczenia
Zabawa „Układanie makaronu”. Do tego ćwiczenia potrzebujemy makaron spaghetti, albo pociętą na kawałki włóczkę. Prosimy dziecko, aby poukładało makarony na stole obok siebie w równej odległości. Ćwiczenie wymaga skupienia i koncentracji.

Zabawa klockami.
Ustawiamy wieżę z drewnianych prostokątnych klocków .Podstawa wieży to trzy klocki przylegające do siebie. Następna warstwa to znowu trzy klocki, ale tym razem ułożone w poprzek. Kiedy ułożymy w ten sposób klika warstw prosimy dziecko, aby podwyższyło budowlę klockami, które uda mu się wyjąć z już wybudowanej wieży. Klocek powinno wyciągać jedną ręką i ułożyć go na wierzchołku wieży. Podwyższanie wieży trwa tak długo, dopóki się ona nie przewróci. Atrakcyjność zabawy zwiększymy, kiedy będziemy wykonywać to zadanie
z dzieckiem na zmianę.
Kreatywne bazgroły.
Potrzebujemy kartkę papieru i coś do pisania. Dziecko bierze w obie ręce długopis, kredkę lub ołówek i rysuje na kartce równocześnie obiema rękami w lustrzanym odbiciu np. słońce, kwiatek, samochodzik, lokomotywę, choinkę, sprężynkę.
Leniwa ósemka.
Dziecko stoi lub siedzi. Wyciąga lewą rękę do przodu. Prosimy, aby wyobraziło sobie, że wielka ósemka przewróciła się, bo jest zmęczona i leży w powietrzu. Dziecko powoli kciukiem obrysowuje leżącą ósemkę. Ręka w łokciu jest wyprostowana. Wzrok powinien wodzić za kciukiem. Pracują tylko oczy - szyja i głowa są rozluźnione, ale nieruchome. Ćwiczenie należy wykonać wolno
i świadomie, ruch ręki powinien być płynny. Ćwiczenie należy wykonać 3 – 7 razy jedną ręką, tyle samo drugą ręką i tyle samo przy złączonych dłoniach – dzięki temu nastąpi synchronizacja obu półkul mózgowych, co zwiększy koncentrację. To samo ćwiczenie można wykonywać rysując ósemkę na tablicy, papierze lub na piasku.

Podkreślanie liter.
Daj dziecku jakiś tekst. Poproś aby w ciągu 3 minut podkreśliło w tekście wszystkie litery np. „o”. Możesz
w tym samym czasie robić to samo na swoim tekście. Następnie sprawdźcie, ile liter opuściliście.
Pozycja Cooka. Ćwiczenie relaksacyjne.

To ćwiczenie można zrobić na siedząco lub stojąco. Dziecko wyciąga przed siebie dłonie. Kciuki skierowane są ku dołowi. Prosimy, aby skrzyżowało ręce i zaplotło palce. Splecione dłonie wykręcamy ku dołowi, a potem ku górze i przyciskamy do klatki piersiowej. Prosimy dziecko, aby skrzyżowało nogi . Język powinien dotykać podniebienia tuż nad górnymi zębami. Dziecko może zamknąć oczy. W tej pozycji powinno wytrzymać minutę.

Wędrująca mrówka.

Rysujemy duży kwadrat na tablicy lub kartce papieru. Dzielimy go na 9 małych kwadratów. Po trzy w każdym rzędzie. Powstaje szachownica składająca się z 9 pól. Prosimy dziecko, żeby wyobraziło sobie, że w środkowym kwadracie jest mrówka. Mrówka może iść do przodu, do tyłu w prawo lub w lewo, ale nigdy po skosie. Dziecko stara się zapamiętać układ szachownicy, po czym zamyka oczy, albo odwraca się tyłem do rysunku. Będziemy mówić dziecku dokąd poszła mrówka, a ono ma w wyobraźni podążać po polach za nią. Uprzedzamy dziecko, że możemy wyprowadzić mrówkę poza kwadrat. Powinno wówczas powiedzieć, że mrówka wyszła. Przykładowa wędrówka mrówki: Mrówka jest na środku. Mrówka idzie do przodu , mrówka idzie w prawo, mrówka idzie do tyłu, mrówka idzie w lewo, mrówka idzie do przodu. Na pytanie „Gdzie jest mrówka?” odpowiedź brzmi - „Na środku”.

Opracowała: mgr Kamila Urbaniak