Scenariusz apelu z okazji Dnia Niepodległości

[slajd 1 -> mapa Polski z roku 1772]
<<Dekoratorzy zapalają świece i stawiają je na stole, wychodzą>>
<< razem z nimi wychodzi Recytator 1 zatrzymuje się, bierze oddech i recytuje powoli>>
Recytator 1 „Święta miłości kochanej ojczyzny”

Święta miłości kochanej ojczyzny,
Czują cię tylko umysły poczciwe!
Dla ciebie zjadłe smakują trucizny,
Dla ciebie więzy, pęta niezelżywe.
Kształcisz kalectwo przez chwalebne blizny,
Gnieździsz w umyśle rozkoszy prawdziwe,
Byle cię można wspomóc, byle wspierać,
Nie żal żyć w nędzy, nie żal i umierać.

<<Recytator 1 kończy, bierze oddech>>

<<Echo powtarza ostatnie słowa 3 razy>>

...nie żal i umierać

<<Recytator 1 kończy, bierze oddech i wychodzi, wchodzi Narrator>>

NARRATOR

[slajd 2 -> mapa Polski obecnie]
Mówiąc o Polsce nie możemy mieć tylko na myśli czasów nam współczesnych: czasów telefonów komórkowych, telewizji satelitarnych i komputerów.

<<Narrator przerywa>>

[slajd 3 -> osoba z telefonem komórkowym]
[slajd 4 -> osoba przy komputerze]
[slajd 5 -> antena satelitarna]

<<Narrator kontynuuje>>
[slajd 7 -> flaga Polski]

Polska to ponad 1000 lat historii narodu, ważnych wydarzeń, walk i zrywów narodowościowych.
Nasi przodkowie z wielkim trudem i zaangażowaniem budowali państwo polskie, krzewili naszą kulturę, mowę i obyczaje.
Jednak prócz Polski w siłę rosły inne państwa, które starały się pozyskać dla siebie nowe, jakże bogate tereny polskie.
[slajd 7 -> mapa Rosji z roku 1772]
[slajd 8 -> mapa Austrii z roku 1772]
[slajd 9 -> mapa Prus z roku 1772]
Od 1772 r. Polska zaczęła stopniowo tracić swe cenne ziemie. W ciągu 33 lat od 1772 roku, państwo polskie stopniowo kurczyło się, podupadało gospodarczo i uginało pod naporem trzech rosnących wówczas w siłę mocarstw: Austrii, Prus i Rosji.
<<Narrator kończy i wychodzi>>
[slajd 10 -> mapa Polski z I rozbioru]
<<Wchodzą Osoba 1, Osoba 2, Osoba 3 i siadają przy stole>>
<<Na scenę wychodzi Osoba z napisem 1772 rok,
pokazuje napis publiczności i wychodzi.>>
<<Na scenę wlatują 3 osoby w czerni, przebrane za sępy. Każda z osób posiada szarfę z jednym napisem: Austria, Rosja, Prusy. Szukają czegoś podlatują do ekranu z mapą Polski. Rękoma pokazują, że chcą odedrzeć kawałek Polski>>
<<W tym samym czasie przy stole siedzą 3 osoby i prowadzą rozmowę.>>
OSOBA 1
Spójrzcie, bracia i siostry. Złe dni dla naszej Polski nastały. 3 sępy nad nią zaczynają krążyć i wypatrywać co lepszej zdobyczy.

OSOBA 2 <<czyta gazetę i mówi>>
Spójrzcie ! Tutaj piszą, że wczoraj, a wczoraj był 5 sierpnia 1772 roku, w Petersburgu podpisano konwencję rozbiorową! Od naszej ojczyzny – Polski, jak toporem odcięto ziemie naszych pradziadów, a i braci naszych do innych państw przyłączono.
<<odzywa się osoba 3>>
OSOBA 3
Straszne to rzeczy się dzieją. Boże, miej nasz kraj i nas samych w swej opiece!
<<po tych słowach Osoba 1, Osoba 2, Osoba 3 chowają głowy w dłoniach>>
<<3 osoby w czerni wylatują poza scenę chichocząc jak hieny>>
<< Osoba 1, Osoba 2, Osoba 3 ze smutkiem, wolnym krokiem wychodzą za scenę>>
<<Na scenę wychodzi Osoba z napisem 1793 rok, wychodzi>>
<<Pojawia się Gazeciarz i krzyczy!>>
[slajd 11 -> mapa Polski z II rozbioru]
GAZECIARZ
Gazety, gazety! Kupujcie ludzie gazety! Najświeższe wiadomości! Nasi wrogowie znów atakują. Gazety, gazety! Najnowsze wiadomości prosto z Petersburga! Podpisanie drugiej konwencji rozbiorowej! Najświeższe wiadomości! Polska coraz mniejsza! Wykradziono nam znów nasze cenne polskie ziemie! Nasi bracia pod jarzmem zaborców! Czytajcie ludzie i módlcie się za naszą ojczyznę! Co robią nasi obrońcy!? Gdzie nasze wojsko?!
<<Gazeciarz zrezygnowany wychodzi>>
<<wchodzi Narrator i Dekoratorzy>>
NARRATOR
Na skutek dwóch rozbiorów państwo polskie zaczynało ulegać powolnej likwidacji,
<<Dekoratorzy kolejno gaszą świece i wychodzą>>
gdyż większość jego obszarów została podzielona pomiędzy: Austrię, Prusy i Rosję. Zwiększały się naciski i represje na ludność polską, która znalazła się pod zaborami.
Jednak Polacy, naród dumny i waleczny, śmiało podejmowali próby sprzeciwu.
[slajd 12 -> zdjęcie Tadeusza Kościuszki]
<<Narrator przerywa>>
<<Na scenę wychodzi Osoba z napisem 1794 rok, wychodzi>>
<<Narrator kontynuuje>>
Polacy, poderwani do walki przez Tadeusza Kościuszkę, wystąpili zbrojnie w marcu 1794 roku. Doszło do wielu potyczek i bitew, jednak, pomimo wielu starań jakie podjęto w celu ratowania Rzeczpospolitej, powstanie nie zahamowało procesu zagarnięcia ziem polskich.
[slajd 13 -> mapa Polski z III rozbioru]
Klęska powstania przyczyniła się do ponownego spotkania w 1795 roku przedstawicieli Austrii, Prus i Rosji. 24 października 1795r. doszło do podpisania kolejnego, trzeciego już porozumienia, dotyczącego podziału pozostałych ziem polskich. Ostatecznie ziemie polskie zostały podzielone pomiędzy 3 ówczesnych sojuszników: Austrię, Prusy i Rosję. Polska jako odrębne, samodzielne państwo znikło z map Europy.
[slajd 14 -> czarne tło. Wyłączyć rzutnik, później komputer]
<<Dekoratorzy wnoszą na stojaku mapę Polski „bez kraty”>>
<<Na scenę wychodzi Osoba z napisem 1795 rok, upuszcza kartkę i wychodzi>>
<<Dekoratorzy opuszczają kratę, wychodzą razem z Narratorem>>
[bez slajdu -> Wyłączyć rzutnik, zakryć soczewkę, później komputer]
<< Chór śpiewa „Rotę” Marii Konopnickiej >>
CHÓR

„Rota” Marii Konopnickiej

Nie rzucim ziemi skąd nasz ród
nie damy pogrześć mowy.
Polski my naród, polski lud,
królewski szczep piastowy.
Nie damy by nas gnębił wróg,
tak nam dopomóż Bóg!

Do krwi ostatniej kropli z żył
bronić będziemy ducha,
aż się rozpadnie w proch i pył
krzyżacka zawierucha.
Twierdzą nam będzie każdy próg
tak nam dopomóż Bóg!

Nie będzie Niemiec pluł nam w twarz,
ni dzieci nam germanił
orężny stanie hufiec nasz,
Duch będzie nam hetmanił.
Pójdziem, gdy zabrzmi złoty róg –
tak nam dopomóż Bóg?
<<wchodzi Narrator>>
NARRATOR
Pojawienie się na arenie politycznej nowego przywódcy, Napoleona Bonaparte, na nowo wznieciła iskierki nadziei w sercach Polaków. Polscy żołnierze podążali do Francji, by u boku Napoleona stworzyć polską armię, która miała wywalczyć wolność dla Polski. Stworzone przez Jana Dąbrowskiego Legiony Polskie stanowiły zalążek odbudowanej armii polskiej – symbolu Polski walecznej, niepokonanej do końca. Józef Wybicki na cześć legionów ułożył pieśń legionową zatytułowaną „Mazurek Dąbrowskiego”. Pieśń ta towarzyszyła armii polskiej, stanowiła symbol nieugiętej woli Polaków, ich męstwa i odwagi. Stała się naszym hymnem narodowym.
<<Wchodzi Żołnierz. Wydaje komendy>>
Żołnierz
Wszyscy powstań! Baczność! Do hymnu!
<<Wszyscy śpiewają hymn państwowy.>>

Jeszcze Polska nie zginęła
kiedy my żyjemy.
Co nam obca przemoc wzięła,
szablą odbierzemy.
Marsz, marsz, Dąbrowski,
z ziemi włoskiej do Polski!
Za twoim przewodem,
złączym się z narodem...

NARRATOR
Czyn legionowy nie przyniósł Polsce oczekiwanej wolności, jednak pokonanie przez Napoleona Prus i Austrii w 1806 roku pozwoliło Napoleonowi, z odebranych zaborcom ziem odbudować maleńką namiastkę państwa polskiego w postaci Księstwa Warszawskiego. Niezbyt długo Polacy cieszyli się swoim państewkiem. Klęska wojsk napoleońskich w 1813 roku spowodowała upadek Księstwa Warszawskiego, zaś ziemie polskie po raz kolejny zostały wcielone do państw zaborczych. Wprawdzie decyzją kongresu wiedeńskiego w 1815 roku powołano do życia Królestwo Polskie, Rzeczpospolitą Krakowską oraz Wielkie Księstwo Poznańskie, jednak twory te pozostawały pod całkowitym, despotycznym nadzorem.
Polacy, ludzie wielkiego ducha, nie poddawali się. Powstawały organizacje spiskowe, które podejmowały akcje wyzwoleńcze. Nocą, 29 listopada 1830 roku doszło do wybuchu powstania zbrojnego w Warszawie przeciwko rosyjskim wojskom okupacyjnym.
<<Na scenę wychodzi Osoba z napisem 1830 rok, wychodzi>>
<<wchodzą Powstańcy 1 i 2>>
POWSTANIEC 1
Chwytajmy za broń! Szybko! Już się zaczęło, nasi przystąpili do ataku! Teraz atakują Belweder, ruszają na Arsenał! Już za chwilę uzbroimy całą ludność Warszawy, wyprzemy wojska rosyjskie z naszej stolicy i złamiemy naszych wrogów!
POWSTANIEC 2 << wymachuje bronią i krzyczy>>
Przegonimy wrogów naszych – Moskali! Pogonimy ich aż do samej Rosji! Nie będzie się nam tutaj wróg panoszył! W naszym kraju zawita sprawiedliwość! Hej rodacy! Pochwyćmy wszyscy za broń! Podążajmy na pole walki! Tam już grzmieć zaczynają działa i karabiny. Na bój, na ostatni zwycięski bój ruszajmy! Za mną!
<<Powstańcy wychodzą>>
NARRATOR
Niestety, rozłam w obozie polskim, brak poparcia ze strony niektórych generałów, burżuazji oraz pojawiające się w niektórych kręgach nastroje kontrrewolucyjne, uniemożliwiły pełną mobilizację sił całego narodu i nie przyniosły oczekiwanego zwycięstwa. Wybuch powstania przyczynił się do wybuchu wojny polsko – rosyjskiej w 1831 roku, podczas której Polakom nie udało się wywalczyć niepodległości. Po raz kolejny zawiedzione zostały nadzieje Polaków.
<<wchodzi Recytator 2 i mówi „Pułk czwarty” Juliusza Mosena >>
RECYTATOR 2
Daremne męstwo! Ojczyzna zgubiona!
Ach, nie pytajcie, kto ten spełnił czyn;
Zabójczy potwór wyszedł z matki łona,
Ojczyzny zgubą jej wyrodny syn.
W kawałki znowu kraj polski rozdarty.....
Krwawymi łzami zapłakał pułk czwarty!

Żegnajcie, bracia, których nam przy boku
Za świętą sprawę wzięła śmierci dłoń;
Wam lepsza dola padła w dział wyroku,
Nam chytra zdrada wzięła z ręki broń.
Jak biedny tułacz na kiju oparty,
W kraj obcy idzie na zawsze pułk czwarty!

Dziesięciu mężów z obłąkanym wzrokiem
Przychodzi chwiejno przez graniczny słup:
Ciekawym zewsząd patrzą na nich okiem,
Z nich każdy idzie jak bez życia trup.
„Kto idzie ? stójcie! – krzykną pruskie warty
„ My to, dziesięciu, cały nasz pułk czwarty”
NARRATOR
Do zrywów narodowowyzwoleńczych dochodziło na terenach polskich jeszcze kilkakrotnie. W 1846 roku doszło do wybuchu powstania w Krakowie znajdującego się w rękach Austrii, zaś w wyniku nasilających się ruchów rewolucyjnych w Europie oraz konfliktu polsko – niemieckiego, w roku 1848 wybuchło powstanie w Poznaniu pozostającym w rękach pruskich.
Po raz ostatni do wybuchu kolejnego powstania doszło w styczniu 1863 roku na terenie zaboru rosyjskiego. Po raz ostatni pochwycono za broń i skierowano się do walki zbrojnej przeciwko okupantowi. Jednak i to powstanie zakończyło się fiaskiem i całkowitą klęską.
<<Na scenę wychodzi Osoba z napisem 1863 rok, wychodzi>>
<<wchodzi Recytator 3, „ Póki w narodzie myśl swobody żyje” Adam Asnyk >>
RECYTATOR 3
Póki w narodzie myśl swobody żyje,
Wola i godność, i męstwo człowiecze,
Póki sam w ręce nie odda się czyje
I praw się swoich do życia nie zrzecze,

To ani łańcuch, co mu ściska szyję,
Ani utkwione w jego piersiach miecze
Ani go przemoc żadna nie zabije –
I w noc dziejowej hańby nie zawlecze.
NARRATOR
Pogorszyło się położenie Polaków, zwiększone zostały represje, wielu Polaków zostało aresztowanych lub zesłanych na Syberię. Inni masowo opuszczali tereny polskie, by szukać ojczyzny gdzie indziej. Zaborcy natomiast z wielką siłą zaczęli germanizować i rusyfikować kraj. Starano się zabić wszelkie przejawy polskości.
Polacy jednak nie ustawali w walce o swój ukochany kraj. Wprawdzie zrezygnowali z czynu zbrojnego, jednak nadal szukali drogi, która doprowadziłaby ich do zwycięstwa.
<<wchodzi Recytator 4, „Nasze” Wiktor Gomulicki >>
RECYTATOR 4
Tego, cośmy zgromadzili
Wieków i pokoleń trudem,
Niech się brać nam nikt nie sili –
Bo nie zginie nawet z ludem,
Co lud zdziałał w natchnień chwili.
<<Na scenę wychodzi Osoba z napisem 1914 rok, wychodzi>>
NARRATOR
Wybuch I wojny światowej w 1914 roku, zwrócenie się przeciwko sobie 3 niegdysiejszych partnerów - zaborców, to nowe nadzieje dla Polaków. Powołano do życia Legiony – organizację wojskową skupiającą młodych, walecznych ludzi, gotowych na śmierć w imię ratowania ojczyzny. Ochoczo wyruszyli na wojnę marząc o tym, aby wywalczyć po ponad stu latach upragnioną wolność dla siebie i dla swojej ojczyzny.
<<Wychodzą 3 żołnierze ubrani w mundury. Dwaj stają naprzeciwko siebie.>>
ŻOŁNIERZ I
Rozdzielił nas, mój bracie
Zły los i trzyma straż –
W dwóch wrogich sobie szańcach
Patrzymy śmierci w twarz.
ŻOŁNIERZ II
W okopach pełnych jęku,
Wsłuchani w armat huk,
Stoimy na wprost siebie –
Ja – wróg twój, ty mój wróg.
ŻOŁNIERZ I i II
Las płacze, ziemia płacze
Świat cały w ogniu drży ....
W dwóch wrogich sobie szańcach
Stoimy – ja i ty.
<<Edward Słoński: „Ta co nie zginęła”>>
ŻOŁNIERZ III
Synkowie moi, poszedłem w bój,
Jako wasz dziadek, a ojciec mój –
jak ojciec ojca i ojca dziad,
co z Legionami przemierzył świat,
szukając drogi przez krew i blizny
do naszej wolnej Ojczyzny.

Synkowie moi, da nam to Bóg,
Że spadną wreszcie kajdany z nóg
I nim wy męskich dojdziecie sił,
Jawą się stanie, co dziadek śnił,
Szczęściem zakwitnie, krwią wieków żyzny,
Łan naszej wolnej ojczyzny.

<<Jerzy Żuławski: „Do moich synów”>>
[muzyka -> ”Wojenko, wojenko]
„Wojenko, wojenko”

Wojenko, wojenko, cóżeś ty za pani,
Że za tobą idą, że za tobą idą
Chłopcy malowani.

Chłopcy malowani, sami wybierani,
Wojenko, wojenko, wojenko, wojenko,
Cóżeś ty za pani...
<<Na scenę wychodzi Osoba z napisem 1918 rok, wychodzi>>
<<wchodzą Narrator i Gazeciarz>>
<<Dekoratorzy odkrywają kraty z mapy Polski, zapalają świece, nie wychodzą>>
NARRATOR
Po czterech latach wojny państwa zaborcze straciły swe polityczne znaczenie. W 1918 roku Polacy uzyskali szersze możliwości usamodzielnienia się na arenie politycznej Europy i ukształtowania własnego, niepodległego państwa. Polacy przystąpili do rozbrajania oddziałów wojsk zaborców, na wyzwolonych terenach utworzono pierwszy legalny rząd polski. Przerwanie wojny 11 listopada 1918 roku oraz anulowanie wcześniejszych traktatów rozbiorowych to dla Polski wielka chwila. Od tej pory nasi rodacy mogli przystąpić do tworzenia swego własnego, niepodległego państwa – POLSKI.
GAZECIARZ
Rodacy! Kupujcie gazety! Koniec wojny! Zaborcy pokonani! Polska nareszcie wolna! Rozbrojone wojska austriackie w Krakowie! Utworzenie pierwszego polskiego rządu! Wolność! Wolność! Polska wraca na mapy Europy!
<<wszyscy artyści wchodzą na scenę i razem wołają>>
ARTYŚCI
Wolność! Polska! Zwycięstwo!
Wolność! Polska! Zwycięstwo!
Zwycięstwo! Zwycięstwo! Zwycięstwo! <<ukłon, wyjście>>