Konspekty zajęć logopedycznych

I.
CZAS TRWANIA ZAJĘCIA- 120 min.
DIAGNOZA- NMPK o typie ruchowym.
CEL ZAJĘĆ- usprawnianie pracy artykulatorów celem podwyższenia wyrazistości mówienia, wzbogacanie mowy czynnej i biernej, wspomaganie pamięci słuchowej, różnicowanie dźwięków z otoczenia, rozwijanie umiejętności rozumienia i budowania krótkich i dłuższych poleceń.
METODY- ćwiczenia oddechowe i artykulacyjne, ćwiczenia usprawniające percepcję słuchową i wzrokową, ćwiczenia wzbogacające słownik czynny i bierny. Ćwiczenia w budowaniu dłuższych wypowiedzi.
POMOCE- ilustracje, obrazki, piórka świeczka.

PRZEBIEG ZAJĘĆ

1. Przywitanie z dzieckiem.
2. Ćwiczenia usprawniające motorykę aparatu artykulacyjnego i oddechowego.
Ćwiczenia języka:
- oblizywanie warg (usta szeroko otwarte). Oblizywanie zębów (ruch okrężny).
- kierowanie języka w kąciki ust bez dotykania nim warg i zębów.
- udawanie ssania cukierka.
- otwieranie i zamykanie zębów bez odrywania języka od podniebienia.
- wysuwanie języka do przodu, a następnie chowanie go w jamie ustnej (usta szeroko otwarte).
- czubek języka opieramy o dolne zęby i unosimy środkową część języka do podniebienia.
- wymawianie sylab: la la la, lo lo lo, le le le .
- zwijanie bocznych krawędzi języka do wewnątrz i dmuchanie przez "rurkę".
- kierowanie języka w kąciki ust (w prawo, w lewo) i do warg (do góry, na dół).
- dotykanie czubkiem języka po kolei górnych i dolnych zębów (buzia szeroko otwarta).
- wysuwanie i cofanie języka przez zwarte zęby (język przeciska się między nimi - masuje zęby).
- unoszenie języka za górne zęby i cofanie go do podniebienia.
- przesuwanie językiem po wewnętrznej stronie zębów górnych i dolnych.
- mlaskanie czubkiem języka, środkiem języka. Przyssanie języka do podniebienia przy szeroko otwartych ustach.
Ćwiczenia warg:
- szerokie otwieranie i zamykanie ust.
- wysuwanie warg do przodu (samogłoska u), rozchylanie warg (samogłoska e).
- przesadne wymawianie samogłosek.
- przesyłanie buziaczków.
- trzymanie ołówka między nosem a wargą górną.
- czesanie dolnymi zębami wargi górnej i górnymi zębami wargi dolnej.
- nadymanie policzków i powolne wypuszczanie powietrza.
- układanie dolnej wargi na górną i górnej na dolną.
- zasłanianie dolną wargą dolnych zębów i górną górnych zębów.
- nagryzanie górnymi zębami na dolną wargę i dolnymi na górną (masaż warg zębami).
- dmuchanie przez złączone wargi, lekko wysunięte do przodu; gwizdanie, parskanie, cmokanie.
- wymawianie samogłosek: iii - uuu, aaa - ooo.
Ćwiczenia oddechowe:
- zdmuchiwanie świecy z coraz większej odległości.
- poruszanie wydmuchiwanym powietrzem lekkich przedmiotów (piórko).
- wymawianie na wydechu samogłosek (jak najdłużej).
- chuchanie na zmarznięte dłonie.
- dmuchanie na gorącą zupę.
- naśladowanie nadmuchiwania balona.
- wypuszczanie powietrza z ust (długie sss).
- liczenie na jednym wydechu.
3. Ćwiczenia słuchowe (analiza i synteza głoskowa i sylabowa)
Zabawy słuchowe:
- "Co słyszę" - rozpoznawanie odgłosów z otoczenia, np. z ulicy, sąsiedniego pokoju.
- Klaskanie w ręce - dziecko pokazuje na palcach ile było klaśnięć lub robi tyle kroków do przodu.
- Wyklaskiwanie rytmu wiersza.
- "Co słyszysz?" - wyróżnianie głosek i sylab na początku wyrazów (w nagłosie).
- "Co powiedziałam?" - odgadywanie słów wypowiadanych głoskami i sylabami, np. o-s-a (osa), d-o-m-e-k (domek), te-le-fon (telefon).
- "Zabawa w wyrazy" - mówienie wyrazów na daną głoskę, sylabę; np. o - oko, obraz, ba - balon, banan
- "Poszukaj obrazka" - wyszukiwanie obrazka na daną głoskę, sylabę.
- Ile wyrazów w zdaniu; ile sylab w wyrazach; ile głosek w wyrazach - tyle razy dziecko klaszcze, podskakuje itp.
- "Czy dobrze powiedziałam?" - dziecko ma określić, kiedy mówimy dobrze, a kiedy źle np.: sanki - szanki; rak - lak; kawa – tawa
4. Czytanie tekstów:
- Czytanie całościowe zdań i krótkich tekstów- wprowadzanie do słownika dziecka nowych wyrazów.
- Porządkowanie zdań opisujących akcję całego obrazka (na podstawie historyjek obrazkowych)
- Porządkowanie zdań bez pomocy ilustracji.
5. Wprowadzenie ‘Słownika trudnych wyrazów’.
6. Praca domowa to wypisanie (na podstawie czytanego tekstu) jak największej liczby zwierząt, których nazwy pojawiają się w tekście.

II.

CZAS TRWANIA ZAJĘCIA- 120 min.
DIAGNOZA- NMPK o typie ruchowym.
CEL ZAJĘĆ- usprawnianie pracy artykulatorów celem podwyższenia wyrazistości mówienia, - wyrazistość i artykulacja (mówienie głośniejsze, pewniejsze), rozwój dłuższych wypowiedzi
- wzbogacanie słownictwa czynnego i biernego, rozwój wypowiedzi, szczególny nacisk kładziony na zdania proste rozwinięte i zdania złożone, ćwiczenia w rozumieniu i użyciu przyimków i zaimków, doskonalenie umiejętności syntezy i analizy sylabowej i głoskowej.
METODY- ćwiczenia oddechowe i artykulacyjne, ćwiczenia wzbogacające słownik czynny i bierny. Ćwiczenia w budowaniu dłuższych wypowiedzi, cwiczenia z zakresu syntezy i analizy sylabowej i głoskowej.
POMOCE- ilustracje, obrazki, piórka świeczka.

PRZEBIEG ZAJĘĆ

1. Przywitanie z dzieckiem.
2. Ćwiczenia usprawniające artykulatoru (np. wargi- oblizywanie, dzióbek, buziaczki, nakładanie jednej wargi na drugą, naprzemienne wypowiadanie głosek [o] i [u], buziaczki, parskanie konia)
3. Ćwiczenia oddechowe.
Najlepiej i najskuteczniej wykonuje się je w pozycji stojącej. Stajemy w lekkim rozkroku, ciało rozluźnione, ręce wzdłuż ciała, plecy proste, głowa i szyja w linii prostej z kręgosłupem. Przy oddychaniu (wdechu) kontrolujemy, aby ramiona nie unosiły się w górę. Przy wydechu unikamy wszelkich ruchów szyi i głowy.
a. Naśladujemy zdyszanego pieska (wdech i wydech bardzo szybki) - na sylabach: cha - cha...
b. Wciągamy powietrze nosem wyobrażając, że wąchamy bukiet bardzo pachnących kwiatów, zatrzymujemy na chwilę, wypuszczamy powietrze ustami swobodnie.
c. Dłonie kładziemy: jedna na brzuchu, druga na boku w pasie (dolna okolica żeber). Wciągamy powietrze ustami - całkowity pełny wdech. Powietrze zatrzymujemy, ale tylko na chwilę. Wypuszczamy bardzo wolno, dmuchając jak najdłużej. Podczas wdechu należy unikać sytuacji, kiedy się "usztywniamy" (nie nabierajmy skrajnie dużo powietrza, powoduje to zbyt duże napięcie), cały czas jesteśmy rozluźnieni, a dłońmi kontrolujemy nasze ciało.
d. Całkowity, pełny wdech ustami, przez chwilę zatrzymujemy powietrze. Wydmuchujemy je z dużą energią, wyobrażając, że mamy zdmuchnąć wszystkie świeczki z tortu. Dłońmi ułożonymi jak w ćw. 3 kontrolujemy, jak zachowuje się nasze ciało, zwłaszcza podczas wydechu.
e. Nabieramy i wypuszczamy powietrze z otwartymi ustami tak, jakbyśmy bardzo mocno wzdychali.
f. Mocne dmuchanie na małą kartkę, zbliżona do ściany tak, aby kartka przywarła do ściany i dzięki długiemu i mocnemu wydechowi – trzymała się na niej.
4. Połączenie ćwiczeń oddechowych z ćwiczeniami utrwalającymi głoski szeregu szumiącego (które w izolacji brzmią prawidłowo)czyli kolejno głosek [sz ,rz, cz, dż] na wydechu (zabawa w słaby i mocny wiatr);
- z jednakową głośnością,
- raz ciszej, raz głośniej
5. Ćwiczenia oddechowe związane z mówieniem
- dziecko stoi wyprostowane, wykonuje głęboki wdech. W czasie wydechu unosi ręce do góry, stoi na palcach i mówi
„Słonko wschodzi coraz wyżej….”
Następnie bierze znowu wdech i w fazie wydechowej mówi
„ ………..a zachodzi coraz niżej”
- wypowiadanie na jednym wydechu samogłosek a, i, e, y,o, u
- naśladowanie wycia syreny e-o-e-o (na zmianę –głośno i cicho)
- wypowiadanie na wydechu ‘jedna wrona bez ogona’, najpierw jedno zdanie na jednym wydechu, później zwiększamy ilość zdań na jednym wydechu
6. Ćwiczenie czytania sylab i wyrazów:
- Czytanie sylab i łączenie ich z sylabami w nowe wyrazy.
- Tworzenie wyrazów dwusylabowych przez łączenie sylab otwartych ze stałą pierwszą sylabą (ma – ma, ma – pa, ma – ta).
- Tworzenie wyrazów dwusylabowych przez łączenie sylab otwartych ze stałą sylabą końcową (wa – ta, la – ta).
- Przekształcanie wyrazów jednosylabowych w wyrazy dwu- i więcej sylabowe.
- Czytanie wyrazów i segregowanie wg liczby sylab.
- Czytanie pojedynczych wyrazów:
- Układanie zdań z pojedynczych wyrazów.
7.Czytanie tekstów:
- Czytanie całościowe zdań i krótkich tekstów.
- Porządkowanie zdań opisujących akcję całego obrazka.
- Porządkowanie zdań bez pomocy ilustracji.
8. Wspólne wycinanie figur geometrycznych ( [o] i [i])
- układanie z wyciętych figur liter opozycyjnych [p] i [b], [g] i [d], itp.
9. Praca domowa to ułożenie kilku zdań z ułożonymi głoskami.


III.

Czas: 120 min.
Diagnoza; NMPK o typie ruchowym.
Cele: utrwalanie głoski [cz] w wyrazach w nagłosie, różnicowanie głoski [cz] i głoski [c], utrwalenie prawidłowego wzoru graficznego ćwiczonej głoski, usprawnianie aparatu artykulacyjnego. Rozwój dłuższych wypowiedzi.
Metody: ćwiczenia przed lustrem,, ćwiczenia usprawniające wargi i język, ćwiczenia oddechowe Ćwiczenia rytmizujące. Ćwiczenia utrwalające głoskę [cz] w wyrazach w nagłosie.
Pomoce: plansze obrazkowe, rysunki, świeczka.

Przebieg zajęć:

1. Przywitanie i nawiązanie kontaktu z dzieckiem.
2. Ćwiczenia oddechowe (dmuchanie na płomień świecy, tak aby nie zgasł, chuchanie ‘rozgrzewanie” zmarzniętych dłoni, balonik (z którego powoli uchodzi powietrze), rulonik.
3. Ćwiczenia usprawniające usta i język(całuski, poruszanie ustami „jak u rybki’, „okienko”) i język (konik, dotykanie nosa i brody, „malowanie sufitu”, „wbijanie gwoździ w sufit”, liczenie zębów).
4. Ćwiczenia utrwalające prawidłową wymowę głoski [cz] w wyrazach w nagłosie.
5. Ćwiczenia różnicujące głoskę [cz] od głoski [c] (kilka wyrazów, dziecko wskazuje te z głoską [cz], a te z głoska [c] odkłada).
6. Układanie wyrazów z rozsypani wyrazowej zawierające głoskę [cz].
7. Ćwiczenia analizy i syntezy słuchowej potrzebnej w umiejętności różnicowania sylab.
- dziecko słucha ile razy i w jakim rytmie klaszczemy i odtwarza
- dziecko odwraca się i nie patrząc na nas liczy ile było klaśnięć
- dziecko odwraca się i odtwarza ciąg klaśnięć
*00
*0 0
*000
*00 00
*0 00
*0 0 0
*0000
*0 000
*00 0 0
*00 00 00
8. Wyklaskiwanie sylab ułożonych wyrazów.
9. Wyróżnianie spośród różnych głosek, wyrazów z głoską [cz].
- mówimy ciąg różnych wyrazów (zawierających głoskę [cz] w nagłosie wyrazów), a dziecko podnosi rękę kiedy słyszy wyraz z głoska [cz].
10. Wypisanie kilku wyrazów zawierających głoskę [cz],
11. Próba ułożenia zdań zawierających wyrazy rozpoczynające się na głoskę [cz].


IV.

CZAS TRWANIA ZAJĘCIA- 120 min.
DIAGNOZA- NMPK o typie ruchowym.
CEL ZAJĘĆ- usprawnianie pracy artykulatorów celem podwyższenia wyrazistości mówienia, utrwalanie wcześniej wywołanej głoski [sz] w wyrażeniach dwuwyrazowych, wzbogacanie słownika pojęciowego, usprawnianie umiejętności analizy i syntezy słuchowej.
METODY- ćwiczenia oddechowe i artykulacyjne, ćwiczenia usprawniające percepcję słuchową, ćwiczenia wzbogacające słownik czynny i bierny, ćwiczenia utrwalające prawidłową wymowę głoski [sz] w wyrażeniach dwuwyrazowych.
POMOCE- ilustracje, obrazki, piórka świeczka, flamastry, papier.

PRZEBIEG ZAJĘĆ

1. Przywitanie z dzieckiem.
2. ćwiczenia oddechowe (kilkakrotny wdech przez nos-wydech przez usta, rurka z języka i dmuchamy, dmuchanie na płomień, ogrzewanie zmarzniętych dłoni itp.)
3. ćwiczenia narządów mowy (wbijanie gwoździ w sufit, całuski, liczenie zębów, naprzemienne wypowiadanie głosek e-o, oblizywanie warg przy otwartych ustach, kierowanie języka do brody,nosa, )
4. Sprawdzenie i przypomnienie wyrazów poznanych na poprzednich zajęciach (zawierających głoskę [sz])
5. Wprowadzenie nowych wyrazów (wyrażeń dwuwyrazowych typu szary szalik, szerokie szelki itp.)
6. Ćwiczenia z zakresu syntezy i analizy słuchowej
*analiza i synteza wyrazowa zdań (układanie zdań o podanej liczbie wyrazów, liczenie wyrazów w zdaniu, wyodrębnianie określonego wyrazu - zawierającego głoskę [sz]- w zdaniu, rozwijanie zdań)
*analiza i synteza sylabowa wyrazów (tworzenie wyrazów z podanych sylab, wydzielanie sylab środkowych w wyrazach trzysylabowych, układanie wyrazów rozpoczynających się określoną sylabą)
*analiza słuchowa i różnicowanie słuchowe głoski [sz] i głoski [s] (chłopiec podnosi rękę gdy usłyszy –wśród wymienianych przez logopedę ciągów wyrazów-głoskę [sz])
*analiza i synteza głoskowa wyrazów (liczenie głosek, tworzenie wyrazów rozpoczynających się określoną głoską, słuchowe wyodrębnienie głoski początkowej i końcowej w podanych wyrazach)
7. Zabawa w znajdywanie wyrazów;
- szukanie nazw przedmiotów zawierających głoskę [sz].
8. Wspólne tworzenie gry logopedycznej.
9.Zakończenie zajęć.