Praca z uczniem metodami aktywizującymi

Praca z uczniem metodami aktywizującymi

Osiąganie dobrych efektów dydaktycznych w pracy z dziećmi upośledzonymi umysłowo w stopniu lekkim zależy od wielu czynników np. od zachowania uczniów na lekcji, wzbudzenia ich motywacji, okazania im aprobaty społecznej, ukierunkowania na jasno wyznaczony cel, od zasobu przekazywanej wiedzy, kryteriów jej wyboru, itp. Nie ulega jednak wątpliwości, że metody nauczania mają znaczący udział w procesie rewalidacji. Trafny dobór metody do tematu lekcji wzbudzi zainteresowanie, wyzwoli aktywność uczniów, korzystnie wpłynie na ich zdolność koncentracji uwagi. Zbierając doświadczenia w trakcie swojej pracy szybko zrozumiałam, że najważniejszą umiejętnością jest wypracowanie sposobu, w jaki pedagog dociera do dziecka upośledzonego. Często spotykane zahamowania` w opanowywaniu wiedzy należy najpierw dojrzeć i zrozumieć, a następnie znaleźć drogę do ich przełamywania. Sposoby, metody pokonywania tych barier mają decydujący wpływ na efekty pracy.
,,Słyszałem i zapomniałem,
widziałem i zapamiętałem,
zrobiłem i zrozumiałem.”
(Konfucjusz)

Żeby uświadomić sobie oddziaływanie poszczególnych metod na ucznia przypomnijmy sobie Piramidę Zapamiętywania i tak, poprzez wykład jesteśmy w stanie zapamiętać 5% wiadomości, czytanie – 10%, metody audio-wizualne – 20%, grupy dyskusyjne – 50%, przez działanie – 75%.Nie ma więc wątpliwości, które metody powinniśmy stosować najczęściej.
Wśród metod aktywizujących warto wymienić takie jak: 6 myślących kapeluszy, analiza SWOT, drzewko decyzyjne, metaplan, ranking diamentowy, kryterialny poker i starać się pracować według ich zasad. Niektóre są dosyć skomplikowane, jednak bardzo wartościowe.
Każda spośród tych metod zmusza uczniów do myślenia, uczy werbalizowania myśli, wymaga podejmowania decyzji. Praca takimi metodami na gruncie szkoły specjalnej nie jest łatwa, gdyż dużym problemem dla naszych uczniów jest właśnie samodzielne myślenie i werbalizowanie myśli. Wiem jednak, że odpowiedni dobór tematów i systematyczna praca korzystnie wpłynie na rozwijanie tego, co najbardziej istotne – logiczne myślenie i wypowiadanie się.
Metody i gry dydaktyczne, które z wykorzystuję w swej pracy to kryterialny poker, drama i różne jej techniki, burza mózgów. Kryterialny poker to metoda polegająca na rozwiązywaniu problemu w drodze hierarchizacji argumentów. Metoda ta angażuje w pracę na lekcji każdego ucznia, świetnie uczy respektowania reguł , podejmowania indywidualnych decyzji, ustalania ważności argumentów, odnoszenia do praktyki zdobytej wiedzy, poprawnego posługiwania się językiem ojczystym. Korzyści płynące z pracy tą metodą są niewątpliwe i niepodważalne, a co równie ważne uczniom taka praca też sprawia przyjemność.
Dosyć często stosuję też metodę dramy, gdyż nie mam wątpliwości, że to bardzo wartościowa metoda, gdyż przyswajanie treści kształcenia odbywa się przez przeżycie, doświadczenie i zabawę, a mnogość technik dramowych (dialog, wywiad, rola, improwizacja, techniki manualno-plastyczne, itd.) stwarza możliwości różnicowania pracy uczniów na lekcjach, co jest wśród nich bardzo pożądane.
Burza mózgów to metoda, którą znają wszyscy, jednak jak dotąd wykorzystywałam ją do zbierania jak największej liczby pomysłów, w celu rozwiązania określonego problemu. Natomiast teraz chciałabym dowieść, że metoda ta jest również bardzo dobra do sprawdzania stanu wiedzy ucznia. Sprawdzenie wiedzy odbywa się tu w sposób dyskretny, bezstresowy, a uczniowie w ogóle nie odczuwają presji oceniania.
Ponadto chciałabym jeszcze zwrócić uwagę na inną metodą pracy na lekcjach tzw. Plan żywej lekcji - Duch Klasy, polega ona na pracy w parach, po każdym fragmencie lekcji (co 10 – 15 min) uczniowie w parach opowiadają sobie co zapamiętali, co ich zaciekawiło na lekcji lub uczeń A zadaje pytania związana z lekcją uczniowi B. Taka praca wymusza skupienie uwagi nad lekcją, doskonali proces zapamiętywania, świetnie sprzyja werbalizowaniu myśli i uczy budowania wypowiedzi. W pracy z naszymi uczniami jest wręcz nieoceniona, gdyż mają oni w większości duże problemy z zapamiętywaniem, dłuższą koncentracją uwagi i wypowiadaniem się.
Warto uświadomić sobie także, że najważniejszy moment lekcji to jej początek. Od niego zależy skupienie uwagi i zainteresowanie ucznia lekcją, właściwy wstęp jest ważną zachętą, motywuje uczniów do pracy. Przekonałam się również że, nauczyciel pracujący metodami aktywizującymi staje się doradcą uczniów, animatorem lekcji, obserwatorem i słuchaczem, partnerem, uczestnikiem procesu dydaktycznego, a uczeń staje się faktycznie podmiotem na lekcji.