Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego

WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM
DORADZTWA ZAWODOWEGO
W II LICEM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM IM. G. GIZEWIUSZA
W GIŻYCKU


OPRACOWAŁA: mgr Katarzyna Czerwieńska


SPIS TREŚCI

I. Podstawa prawna
II. Wstęp i podstawowe pojęcia z zakresu orientacji i poradnictwa zawodowego
III. Cele, zadania i treści wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego
IV. Metody i formy realizacji programu
V. Szczegółowa realizacja treści doradczych
VI. Korzyści płynące z działalności wewnątrzszkolny system doradztwa
VII. Ewaluacja wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego:

I. Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (tekst jednolity Dz.U. z 2004r.
Nr 256 poz. 2572 ze zm.) - system oświaty i wychowania zapewnia w szczególności:
przygotowanie uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia.
2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia
2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej
w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach
3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 21 maja 2001 r.
w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół
4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r.
w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych


II. Wstęp i podstawowe pojęcia z zakresu orientacji i poradnictwa zawodowego:

WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO obejmuje ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu przygotowania uczniów do wyboru zawodu, poziomu i kierunku kształcenia.
System powinien określać:
- role i zadania nauczycieli w ramach rocznego planu działań,
- metody i formy pracy.
- czas i miejsce realizacji zadań,
- oczekiwane efekty,

ORIENTACJA ZAWODOWA
Obejmuje wszystkie działania wychowawcze szkoły, rodziców i innych osób, grup i instytucji
mające na celu przygotowanie młodzieży do planowania kariery zawodowej, której ważnym
elementem jest podejmowanie kolejnych decyzji wyboru szkoły i zawodu

DORADZTWO ZAWODOWE
Obejmuje świadczenie pomocy w dokonywaniu kolejnych decyzji wyboru szkoły, zawodu
lub pracy w formie indywidualnej porady zawodowej, poprzez analizę pola problemowego
jednostki i udzielanie jej informacji zawodowych, podawanie wskazówek, sugestii oraz instrukcji

INFORMACJA ZAWODOWA
Obejmuje zbiory danych potrzebnych jednostce do podejmowania kolejnych decyzji
zawodowych oraz związanych z zatrudnieniem. Zakres treści, metod i kanały
przekazywanych informacji są dostosowane do etapu rozwoju zawodowego jednostki
oraz rodzajów podejmowanych decyzji.

PORADNICTWO ZAWODOWE
Obejmuje system długofalowych i wieloetapowych działań wychowawczych towarzyszących
jednostce w trakcie rozwoju zawodowego. Obejmuje ono całokształt zadań związanych
z udzielaniem uczniom i dorosłym pomocy w planowaniu, tworzeniu i rozwoju kariery
zawodowej, przynoszącej jednostce satysfakcję i zawodowy sukces

Stworzenie Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego pomaga uczniom
w samopoznaniu własnych predyspozycji zawodowych (osobowości, potrzeb, uzdolnień,
zainteresowań, możliwości), w przygotowaniu do wejścia na rynek pracy i w złagodzeniu
startu zawodowego, to cel którego realizacja niesie wiele korzyści.
U podstaw wprowadzenia WSDZ w szkole leży przekonanie, że środowisko szkolne
odgrywa szczególną rolę w kształtowaniu decyzji zawodowej uczniów.

Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego zakłada, że:
1. wybór zawodu nie jest pojedynczym, świadomym aktem decyzyjnym ale procesem
rozwojowym i stanowi sekwencję decyzji podejmowanych na przestrzeni wielu lat życia,
2. na wybór zawodu wpływają głównie wartości, czynniki emocjonalne, rodzaj i poziom
wykształcenia oraz wpływ środowiska,
3. preferencje zawodowe wywodzą się z doświadczeń dzieciństwa i rozwijają się wraz
z upływem czasu.
Obejmuje indywidualną i grupową pracę z uczniami. Ma charakter planowych i
celowych działań.


III. Cele, zadania i treści wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego:

Szeroko rozumiane cele działań i zadania realizowane przez pedagoga szkolnego wychowawców, nauczycieli przedmiotowych oraz pracowników biblioteki szkolnej obejmują:

1. pomaganie uczniom w określeniu ich predyspozycji zawodowych, w tym: zainteresowań, uzdolnień, cech osobowości, temperamentu, inteligencji i innych cech istotnych
przy podejmowaniu decyzji zawodowych i planowaniu kariery zawodowej;

2. udzielanie uczniom indywidualnych porad zawodowych na podstawie informacji
zebranych z wykorzystaniem takich metod jak rozmowa doradcza, wywiad, analiza
dokumentów, wyniki badań testami oraz badań lekarskich,

3. Rozwijanie aktywności poznawczej uczniów w kierunku właściwej samooceny
swoich możliwości psychofizycznych

4. Przygotowanie ucznia do roli pracownika
5. udzielanie uczniom informacji o zawodach, instytucjach kształcących i szkolących oraz
o aktualnej sytuacji na rynku pracy;

6. prowadzenie z uczniami zajęć grupowych mających na celu lepsze samopoznanie,
kształtowanie aktywnych postaw oraz umiejętności planowania własnych karier
zawodowych;

7. prowadzenie zajęć grupowych umożliwiających nabycie przez uczniów umiejętności
poszukiwania i uzyskiwania pracy;
8. Udzielanie uczniom informacji o zawodach związanych z danym przedmiotem nauczania

9. stała współpraca z poradnią psychologiczno-pedagogiczną - kierowanie, w sprawach
trudnych, do specjalistów

10. Pomoc nauczycielom w realizacji w ramach lekcji przedmiotowych tematów
związanych z wyborem zawodu

11. Wspieranie rodziców i nauczycieli w działaniach doradczych

12. koordynowanie działalności informacyjno-doradczej szkoły,


Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego w ramach pracy z uczniami
obejmuje:

- poznawanie siebie
- autodiagnozę preferencji i zainteresowań zawodowych ,
poznawanie zawodów
- doskonalenie umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej i
współdziałania,
- analizę potrzeb rynku pracy i możliwości zatrudnienia na lokalnym, krajowym
i międzynarodowym rynku pracy
- indywidualną pracę z uczniami, którzy mogą mieć problemy z wyborem szkoły
i zawodu
- udzielanie informacji edukacyjnej i zawodowej
- pomoc w planowaniu rozwoju zawodowego
- konfrontowanie samooceny uczniów z wymaganiami szkół i zawodów
- pomoc w poszerzaniu wiedzy ogólnej i budowaniu kolejnych etapów rozwoju
edukacyjno-zawodowego
- poruszanie się na rynku pracy (poszukiwanie i utrzymywanie pracy oraz radzenie
sobie w sytuacjach trudnych: poszukiwanie pierwszej pracy, bezrobocie, mobilność
zawodowa, ograniczenia zdrowotne)
- pozyskanie umiejętności redagowania dokumentów aplikacyjnych /CV,
list motywacyjny/,
- rozwijaniu i doskonaleniu umiejętności autoprezentacji i rozmowy wstępnej /kwalifikacyjnej/ z pracodawcami,
- kształtowanie umiejętności świadomego wyboru i poszukiwania pracy
- kształtowanie umiejętności planowania dalszego rozwoju edukacyjno-zawodowego i kontynuacji nauki w szkołach wyższych, szkołach policealnych lub w systemie
kształcenia ustawicznego
- tworzenie multimedialnych centrów informacji z dostępem do Internetu – biblioteka
szkolna,
- tworzenie bazy danych o absolwentach szkoły – losy absolwentów;
- organizowanie dni otwartych szkoły /oferta edukacyjna placówki, jej promocja/,
- organizowanie wspólnie z innymi placówkami targów edukacyjnych,
- organizowanie uczniowskiego wolontariatu,
- przygotowanie wspólnie z nauczycielami informatora (ulotki promocyjnej) o ofercie
edukacyjnej placówki;
- tworzenie możliwości indywidualnej rozmowy z doradcą zawodowym na terenie szkoły


Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego w ramach pracy z rodzicami
obejmuje:
- prezentację założeń pracy informacyjno-doradczej szkoły na rzecz uczniów
- zajęcia psychoedukacyjne służące wspomaganiu rodziców w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych przez ich dzieci
- włączanie rodziców, jako przedstawicieli różnych zawodów, do działań informacyjnych szkoły
- indywidualną pracę z rodzicami uczniów, którzy mają problemy: zdrowotne, emocjonalne, decyzyjne, intelektualne, rodzinne itp.
- gromadzenie, systematyczną aktualizację i udostępnianie informacji edukacyjno-zawodowej

Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego w ramach pracy z nauczycielami (Radą Pedagogiczną) obejmuje:
- utworzenie i zapewnienie ciągłości działania wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zgodnie ze statutem szkoły
- określenie priorytetów dotyczących orientacji i informacji zawodowej w ramach programu wychowawczego szkoły na każdy rok nauki
- realizację działań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej i roli pracownika przez wychowawców na godzinach wychowawczych oraz na innych przedmiotach przez nauczycieli uczących
- identyfikację potrzeb i dostosowanie oferty edukacyjnej placówki do zmian


IV. Metody i formy realizacji programu

1) Pogadanki, wykłady na godzinach wychowawczych i innych przedmiotach
2) Warsztaty
3) Lekcje zawodoznawcze
4) Wycieczki do zakładów pracy
5) Spotkania z przedstawicielami zawodów
6) Szkolny punkt konsultacyjny ( u pedagoga szkolnego)
7) tablica zawodoznawczej (biblioteka)
8) biblioteczka Porad Zawodowych (biblioteka)
9) Testy
10) Ankiety
11) indywidualne rozmowy doradcze

V. Szczegółowa realizacja treści doradczych

Treści z zakresu doradztwa zawodowego w II Liceum Ogólnokształcącym im. G. Gizewiusza realizowane będą przez wszystkich pracowników pedagogicznych ze szczegółowym podziałem zadań. Każdemu poziomowi kształcenia przypisany będzie konkretny moduł kształcenia realizowany na godzinach wychowawczych lub zastępstwach. Nauczyciele przedmiotów realizować będą treści doradcze zgodnie z przedmiotowymi programami nauczania.
Oprócz w/w czynności szkoła wyznaczać będzie w każdym roku nauki dodatkowe priorytetowe zadanie, w które włączona zostanie większość społeczności szkolnej.
Przykłady priorytetów na kolejne lata nauki:
• DNI PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
• GIEŁDA EDUKACYJNA
• KONKURS POLONISTYCZNY: ZAWÓD PRZYSZŁOŚCI, MÓJ WYBÓR – MOJA PRZYSZŁOŚĆ
• AKCJA PLAKATOWA ZAWODY PRZYSZŁOŚCI


REALIZACJA ZADAŃ W MODUŁACH

KLASA I : MODUŁ „Poznajemy siebie”

Zadania realizowane przez wychowawcę w formie zajęć na godzinach wychowawczych (wychowawca realizuje co najmniej jedno zadanie w semestrze):
Moje wartości i cele życiowe (określenie własnych wizji rozwoju osobowego)

Podejmowanie decyzji (proces podejmowania decyzji, środki do osiągnięcia celu, identyfikacja trudności i czynników wspomagających podjęcie decyzji)

Ja i grupa rówieśnicza – role grupowe, konflikty

Asertywność i kreatywność

Zadania realizowane przez pedagoga szkolnego/doradcę zawodowego:
1. Zajęcia warsztatowe na godzinach wychowawczych lub zastępstwach (przynajmniej jedna w roku szkolnym)

MOJE PREDYSPOZYCJE ZAWODOWE

OSOBOWOŚĆ ZAWODOWA

Mój temperament

2. Indywidualne porady zawodowe – wg potrzeb


KLASA II „Poznaje zawody”

Zadania realizowane przez wychowawcę :


Poznajemy różne grupy zawodów (informatory zawodach, opisy zawodów) – GAZETKA ZAWODOZNAWCZA : KAŻDA KLASA LOSUJE ZAWÓD (lub 2) NA GAZETKĘ, OMAWIA GO NA LEKCJI A NASTĘPNIE TWORZY GAZETKĘ MIESZCZĄCĄ SIĘ W BIBLIOTECE SZKOLNEJ


Moje spotkania zawodowe (spotkania z przedstawicielami różnych zawodów) – współpraca z pedagogiem szkolnym/doradca zawodowym

lub

Wycieczki zawodoznawcze - – współpraca z pedagogiem szkolnym/doradcą zawodowym


Zadania realizowane przez pedagoga szkolnego/doradcę zawodowego:
1. Zajęcia warsztatowe na godzinach wychowawczych lub zastępstwach (przynajmniej jedna w roku szkolnym)


WIELORAKI TEST INTELIGENCJI
W CZYM JEST MISTRZEM – TEST UZDOLNIEŃ
JAK WYZNACZAĆ I OSIĄGAĆ CELE

2. Indywidualne porady zawodowe – wg potrzeb

KLASA III „KIM BĘDĘ”

Zadania realizowane przez wychowawcę :

Oferta edukacyjna dla absolwenta szkoły ponadgimnazjalnej (system edukacji, zasady
rekrutacji, preferencje dla niektórych kandydatów)

Zawody przyszłości – wychowawca WYBIERA 5 ZAWODÓW(np. na podstawie ankiety dotyczącej zawodów najbardziej interesujących klasę) a Klasa TWORZY PREZENTACJE MULTIMEDIALNE, np. podzielona jest na 5 grup, grupy przedstawiaja prezentacje na godzinie wychowawczej: PRZEKAZYWANE PEDAGOGOWI LUB DORADCY


Zadania realizowane przez pedagoga szkolnego/doradcę zawodowego:
1. Zajęcia warsztatowe na godzinach wychowawczych lub zastępstwach (przynajmniej jedna w roku szkolnym)

Gospodarowanie czasem, umiejętność dobrego zarządzania własnym czasem

TEST ZAINTERESOWAŃ
PODSUMOWANIE TESTÓW

2. Indywidualne porady zawodowe – wg potrzeb

Pod koniec każdego roku szkolnego wychowawcy i pedagog szkolny/doradca zawodowy składają sprawozdanie z realizacji działań


REALIZACJA ZADAŃ NA POSZCZEGÓLNYCH ZAJĘCIACH LEKCYJNYCH W KLASACH I - III

PODSTAWY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
Analiza swoich mocnych i słabych stron (wykonywanie analizy SWOT, testy)

Komunikacja interpersonalna: werbalna, niewerbalna, konflikty, negocjacje

Człowiek i jego potrzeby

Autoprezentacja

Przygotowanie do rozmowy kwalifikacyjnej i jej przebieg

Przedsiębiorstwo – podmiot gospodarki rynkowej(odpowiedzialność indywidualna i grupowa, zasady racjonalnego gospodarowania, przykłady ścieżek awansu zawodowego pracowników. Zdolności i umiejętności organizacyjne. Umiejętności wymagane do rozpoczęcia działalności gospodarczej)

Samodzielna Działalność Gospodarcza (jak zostać przedsiębiorcą – mój biznesowy plan edukacyjno-zawodowy

Aktywność na rynku pracy

Pisanie dokumentów aplikacyjnych


WOS –

Rola i funkcje rodziny

Rola i zadania Polski w Unii Europejskiej (polityka edukacyjna w UE – przedstawienie możliwości i korzyści edukacyjnych za granic dla młodzieży polskiej)

Problemy polskiego społeczeństwa, problem bezrobocia i odrzucenia społecznego oraz metody walki z nimi,

Struktura zawodowa społeczeństwa polskiego,

Podział społeczeństwa ze względu na wykształcenie,

Etyka życia społecznego,

Postawy obywatelskie, cnoty obywatelskie, udział człowieka w życiu społecznym


INFORMATYKA

Rozpoznawanie i rozwijanie zdolności plastycznych oraz umiejętności planowania architektonicznego(edytory graficzne- tworzenie i drukowanie prac)

Pobudzanie i rozwijanie wyobraźni twórczej –artystycznej ( tworzenie stron www)

Usprawnianie spostrzegania , koncentracji uwagi, pamięci oraz rozwijanie zdolności matematycznych(obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym i rozwiązywanie zadań problemowych)
Internetowe poszukiwania ( psychozabawy w Internecie)

biologia – choroby zawodowe;

geografia – struktura zatrudnienia, bezrobocie;

języki obce – słownictwo dotyczące zawodów, warunki pracy, rozmowa o pracę, jak
napisać CV, list motywacyjny;

historia – historyczny rozwój polskiego społeczeństwa;

religia – współczesne obszary ludzkiej biedy, etyka gospodarcza i zawodowa, karta praw człowieka,
istota ludzkiej pracy i jej sens,
rozwój techniki – szanse i zagrożenia dla człowieka, zasady życia społecznego, władza i jej społeczno-obywatelski obowiązek,

ebd - zasadnicza służba wojskowa, ratownictwo medyczne – kryteria, alternatywy pracy;

język polski – rola pracy w życiu człowieka – praca organiczna,
praca u podstaw, trudna praca ludzi wsi, kultura słowa;


• KAŻDY NAUCZYCIEL ZOBOWIĄZANY JEST DO PRZEKAZANIA INFORMACJI O ŚCIEŻKACH KARIERY ZAWODOWEJ ZWIĄZANEJ Z ICH PRZEDMIOTEM NAUCZANIA, NOTATKA POWINNA ZNALEŹĆ SIĘ W DZIENNIKU LEKCYJNYM


Inne zadania:

• Stworzenie i prowadzenie szkolnej Tablicy zawodoznawczej – umieszczona w BIBLIOTECE –(każda klasa II przygotowuje 2 razy w roku opis wylosowanych zawodów, najpierw gromadzone są informacje na godzinie wychowawczej) – ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ : p. bibliotekarki i pedagog szkolny/doradca zawodowy
• Stworzenie i stałe uzupełnianie KĄCIKA PORAD ZAWODOWYCH NA STRONIE INTERNETOWEJ SZKOŁY: osoby odpowiedzialne – nauczyciele informatyki, pedagog szkolny/doradca zawodowy, biblioteka
• Zorganizowanie i bieżące uzupełnianie biblioteczki zawodowej dla uczniów, rodziców i nauczycieli (stałe uzupełnianie bazy informacyjnej) – BIBLIOTEKA
• Punkt konsultacji zawodowej – gabinet pedagoga szkolnego/doradcy zawodowego
• Badanie losów absolwentów:
• Diagnoza zapotrzebowania na treści doradcze – wychowawcy, pedagog szkolny/doradca zawodowy


VI. Korzyści płynące z działalności wewnątrzszkolny system doradztwa, to m.in.:
Realnie i efektywnie działający wewnątrzszkolny system doradztwa pozwala
realizować następujące cele:

1. Przygotowanie młodzieży do wejścia na rynek pracy
2.Przygotowanie do samodzielnego i aktywnego kształtowania swojej drogi zawodowej,
3. Rozwój umiejętności rozpoznawania własnych zasobów osobistych i ich wykorzystywania w kształtowaniu swojej drogi zawodowej,
4. Kształcenie nawyków nieustannego planowania przyszłości i konsekwentnego dążenia do realizacji celu,
5. Kreowanie postaw aktywnych, przezwyciężania bierności
6. Wykształcenie umiejętności poszukiwania pracy, prezentowania się na rynku pracy,
7. Wykształcenie umiejętności radzenia sobie ze stresem oraz trudnościami adaptacyjnymi a przez to zwidzenie skuteczności pozyskiwania zatrudnienia


VII. Ewaluacja wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego:
Ewaluacja odnosi się do wszystkich działań, skierowanych do młodzieży:
• udzielanej informacji,
• rozmów indywidualnych,
• pracy grupowej.
Zespół wychowawczy (wyznaczany przez dyrekcję) po przepracowanym roku przeprowadzi ankietę ewaluacyjną, której celem będzie pozyskanie informacji zwrotnej na temat jakości oferowanej pomocy doradczej w szkole.
Analizowane będzie również wypełnianie zadań przez osoby odpowiedzialne w formie analiz sprawozdań rocznych.
Systematyczna ocena efektów pracy, analiza ilościowa i jakościowa ankiet i opracowanie
wyników pozwolą na uzyskanie cennych wskazówek w procesie ulepszania systemu doradztwa zawodowego w II Liceum Ogólnokształcącym im. G. Gizewiusza w Giżycku.