Program edukacji ekologicznej

Program edukacji ekologicznej
„W zgodzie z naturą”
dla dzieci 4- 5-6-letnich


Program opracowały:
Marianna Machel
Barbara Szymańska


Spis treści
1. Wstęp
2. Charakterystyka programu „W zgodzie z naturą”
3. Cele programu edukacji ekologicznej
4. Formy pracy
5. Metody pracy
6. Plan działań ekologicznych
7. Ewaluacja programu
8. Literatura


1. Wstęp

Ekologia jest nauką, która zajmuje się badaniem relacji zachodzących
między żywymi organizmami oraz między nimi a środowiskiem. Nauka ta bada w jaki sposób działalność ludzka wpływa na to środowisko oraz poszukuje sposobów zredukowanych szkód i naprawiania tych już wyrządzonych.
Świat, w którym żyjemy jest piękny, ale w wyniku szybkiego rozwoju cywilizacyjnego nasze środowisko ulega degradacji. W wyścigu po dobra materialne często zapominamy o otaczającym nas świecie roślin i zwierząt. Bezmyślnie niszczymy to, co niezbędne do życia: powietrze, lasy, wodę, glebę... i zasypujemy świat tonami śmieci. Nasza Ziemia woła o pomoc. Niszcząc przyrodę, niszczymy samych siebie, bo my tez jesteśmy częścią przyrody. Najważniejsze jest abyśmy nie czekali aż „ktoś” powie nam stop. Każdy z nas choć trochę może przyczynić się do zmian w sposobie życia – życia w zgodzie z naturą.
W myśl tego działania należy już w przedszkolu rozpocząć kształtowanie nowych, przyjaznych środowisku postaw i nawyków. Wiek przedszkolny charakteryzuje się dużą chłonnością wiedzy, dlatego też jest najlepszym momentem wprowadzania edukacji ekologicznej.
Nauczyciel powinien tworzyć takie warunki aby dziecko w kontaktach z przyrodą doznawało jak najwięcej przeżyć. Poznawanie przyrody, przezywanie jej piękne i bogactwa, stwarzanie warunków bezpośredniego kontaktu z nią zapewnia dziecku biospołeczny rozwój. Poznawanie przyrody rożnymi zmysłami pozwoli dzieciom na powstanie więzi emocjonalnej, która będzie wyznaczała sposoby zachowań na cale dorosłe życie. Stosując odpowiednie formy i metody pracy z dziećmi przedszkolnymi można skutecznie kształtować ich postawę zgodną z etyką ekologiczną.
Realizując ten program będziemy się starały, aby dzieci nie tylko poznały, ale zrozumiały, pokochały i szanowały otaczającą przyrodę.

2. Charakterystyka programu „W zgodzie z naturą”

Program edukacji ekologicznej „W zgodzie z naturą” przeznaczony jest
do realizacji w grupie dzieci 5-6-letnich w ciągu całego roku szkolnego. Jest on zgodny z „Podstawą programową wychowania przedszkolnego” MEN z dnia
23 grudnia 2008r. oraz celami edukacyjnymi, zadaniami i treściami zawartymi w programie „Nasze przedszkole” z wydawnictwa MAC.
Realizacja programu ma pomóc w kształtowaniu u dzieci umiejętności, postaw i zachowań mających na celu zrozumienia świata przyrody oraz problemu środowiska.
Treści programowe realizowane będą nie tylko w czasie zajęć planowanych, ale także podczas:
- organizowanych zajęć otwartych dla rodziców o tematyce ekologicznej
- udział w konkursach
- udział w akcjach ekologicznych
Proponowane działania ekologiczne prowadzone będą według opracowanego kalendarza ekologicznego. Zagadnienia można zmieniać i modyfikować w zależności od potrzeb i możliwości dzieci. Nauczyciel pełni w nim role przewodnika i koordynatora działań. Formy i metody pracy będą różnorodne dostosowane do poziomu i możliwości dzieci, doświadczeń życiowych i zainteresowań.

3. Cele programu edukacji ekologicznej

Cele ogólne
- Dostrzeganie zmian zachodzących w przyrodzie pod wpływem zmieniających się pór roku.
- Rozpoznawanie zwierząt i roślin spotykanych w najbliższym otoczeniu.
- Ukazywanie zależności stanu środowiska od działalności człowieka.
- Rozumienie konieczności ochrony środowiska naturalnego.
- Uświadomienie, że życie bez kontaktu z przyrodą jest niemożliwe.
- Uczestniczenie w działaniach mających na celu ochronę i zapobiegania dewastacji środowiska.
- Propagowanie stylu życia zgodnego z naturą.

Cele szczegółowe
- Dostrzega zmiany w przyrodzie wynikające ze zmieniających się pór roku.
- Zna warunki sprzyjające dla wzrostu roślin.
- Zna słownictwo o treści przyrodniczo-ekologicznej.
- Zna zasady ochrony przyrody.
- Dostrzega nieprawidłowości i reaguje na nie w trosce o przyrodę.
- Uczestniczy w działaniach mających na celu ochronę środowiska.
- Wie, na czym polega ekologiczny styl życia.
- Rozumie znaczenie powietrza w życiu człowieka.
- Zna znaczenie wody dla ludzi, zwierząt i roślin.
- Wie, jak oszczędzać wodę.
- Pomaga ptakom przetrwać zimę.
- Wie, co nam daje las i jak go chronić.

4. Formy pracy

- zajęcia z całą grupą z zastosowaniem aktywnych metod pracy
- zajęcia zespołowe
- zajęcia indywidualne wyzwalające swobodną ekspresję
- zajęcia przy udziale rodziców

5. Metody pracy

- Metoda oglądowa: obserwacja, pokaz, prezentacje multimedialne, wystawy
- Metoda słowna: dyskusja pogadanka, opis, opowiadanie, wywiad
- Metoda praktyczne: spacery, wycieczki, zajęcia w terenie, doświadczenia i eksperymenty, prace na rzecz środowiska.

6. Plan działań ekologicznych

Wrzesień
1. Wycieczka do parku, ogrodu, sadu – obserwacja zmian przyrodniczych
• Zbieranie jesiennych darów przyrody
• Urządzenie kącika przyrody „Jesienne plony”
2. Udział w akcji „Sprzątanie świata” – sprzątanie terenu wokół przedszkola i w bliskiej okolicy
• Pogadanka na temat segregacji śmieci

Październik
1. 1 X Światowy Dzień Ptaków
• Zbieranie karmy na zimowe dokarmianie ptaków
• Obserwacja odlotu ptaków ciepłolubnych
2. Spacery i wycieczki po najbliższej okolicy – dostrzeganie zmian zabarwienia liści.
3. Wykonywanie prac plastycznych z wykorzystywaniem tworzywa przyrodniczego.
4. 4-11 X Światowy Tydzień Zwierząt
• Poznanie sposobów przygotowywania się zwierząt do zimy
5. 10 X Dzień Drzewa
• Pogadanka na temat ochrony drzew i ich znaczenie w przyrodzie

Listopad
1. 3 XI Światowy Dzień Bez Papierosa
• Pogadanka na temat szkodliwości palenia tytoniu
2. 14XI Dzień Czystego Powietrza
• Poznanie źródeł zanieczyszczenia powietrza i sposobów jego ochrony
3. Rożne sposoby przechowywania żywności
• Zorganizowanie kącika przyrodniczego „Zapasy”

Grudzień
1. Obserwacja zmian zachodzących w zimowym krajobrazie
2. Dokarmianie ptaków w okresie zimy
3. Wykonywanie „ekologicznych” ozdób choinkowych
4. Pogadanka na temat ochrony drzew iglastych

Styczeń
1. 17I Dzień Ekologia
• Poznanie podstawowych pojęć z zakresu ekologii i ochrony przyrody
• Ułożenie Kodeksu Młodego Ekologia
2. Konkurs na „ekologiczny” strój karnawałowy
3. Poznanie właściwości fizycznych śniegu i lodu – zwrócenie uwagi na zanieczyszczenia, które w sobie zatrzymują.

Luty
1. 10II Dzień Dokarmiania Zwierzyny Leśnej
• Spotkanie z leśniczym opiekującym się lasami na terenie gminy
Rola i znaczenie służb leśnych w ochronie przyrody.
2. Odpady i ich rodzaje. Metody pozbywania się odpadów
• Pogadanka na temat wykorzystywania surowców wtórnych (segregacja, recykling)
• Zbiórka surowców wtórnych
• Zbiórka zużytych baterii
3. Założenie w Sali „zielonego ogródka” – obserwacja wzrostu roślin, poznanie czynników potrzebnych do wzrostu roślin.

Marzec
1. 21III Pierwszy Dzień Wiosny – powitanie wiosny, obserwacja zmian w przyrodzie (pierwsze kwiaty, powroty ptaków)
2. 22III Światowy Dzień Wody
• Znaczenie wody dla życia ludzi, roślin i zwierząt
• Źródła zanieczyszczania wody oraz sposoby jej ochrony i oszczędzania

Kwiecień
1. 7IV Światowy Dzień Zdrowia
• Propagowanie zdrowego stylu życia
2. Eko – biesiada – spotkanie z rodzicami. Wspólne wykonanie zdrowych surówek lub kanapek
• Przygotowanie inscenizacji o treści ekologicznej dla rodziców
• Wspólne śpiewanie piosenek o ochronie przyrody
3. 22IV Światowy Dzień Ziemi
• Ukazanie zmian jakie zachodzą w przyrodzie w związku z działalnością człowieka oraz sposoby ratowania Ziemi (popularyzowanie haseł proekologicznych, pogadanki, dyskusje)
• Happening ulicami miejscowości w obronie Ziemi
4. Konkurs wiedzy ekologicznej „Co wiemy o ochronie środowiska”
5. Dzień Lasu i Zadrzewień – sadzenie drzewek i krzewów w ogrodzie przedszkolnym
• Znaczenie lasu i jego ochrona

Maj
1. Konkurs dla dzieci i rodziców „Najlepsza bajka ekologiczna”
2. 15V Dzień bez samochodu
• Rozumienie potrzeby ochrony środowiska poprzez zmniejszanie ilości spalin w powietrzu
3. Spacery i wycieczki do różnych środowisk przyrodniczych
• Poznawanie roślin i zwierząt tam żyjących. Uwrażliwienie na piękno otaczającego świata

Czerwiec
1. 5VI Światowy Dzień Ochrony Środowiska
• Utrwalenie wiedzy na temat ochrony przyrody
2. Wykonanie plakatów „W zgodzie z przyrodą”
3. Festyn rodzinny w ogrodzie przedszkolnym
• Przygotowanie poczęstunku ze zdrowej żywności.

7.Ewaluacja programu

Celem ewaluacji jest pozyskanie informacji o poziomie wiedzy i umiejętności w zakresie edukacji ekologicznej
Sposoby ewaluacji:
• Obserwacja dzieci w czasie zabaw i zajęć
• Konkursy, quizy, wystawy
• Wspólne dyskusje – próby oceny pracy po zajęciach
• Zaangażowanie i udział w akcjach proekologicznych
• Opinie rodziców
• Ocena realizacji programu na Radzie Pedagogicznej.

8.Literatura

1. Brzeziński A.: Rady na odpady, czyli jak przeżyć inwazję śmieci. Białystok 1998
2. Drągowski A.: Podstawy ochrony środowiska. Warszawa 1994
3. Frątczak E.J.: Edukacja ekologiczna przedszkolaka. Bydgoszcz 1996
4. Frątczak E.J.: Ochrona i kształtowanie środowiska w edukacji dzieci przedszkolnych. Warszawa 1987
5. Korzeniowski A.: Ekologia zużytych opakowań. Poznań 1999
6. Kutyłowska G.: Ekologia w przedszkolu. Warszawa 1996
7. Mierzwiński A.: 1000 słów o ekologii i ochronie środowiska. Warszawa 1991