Scenariusze zajęć plastycznych do programu "Mali Artyści" - uczniowie z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim

Scenariusz do zajęć plastycznych do Programu "Mali Artyści" realizowanego w klasie 2a 2010/11 r.
(uczniowie z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim)

Temat: Dinozaury – formowanie gada z gazety.

Cele: wymienia właściwości gazety, tworzy formę dinozaura z gazety, wykazuje inwencję twórczą.

Metody: rozmowa, pokaz, działanie praktyczne.

Formy: indywidualna, zbiorowa.

Środki dydaktyczne: gazety, klej, kartka papieru, ilustracja przedstawiająca dinozaura, płyta CD.

Przebieg zajęć:
1. Określenie cech dinozaura na przykładzie slajdów. Nauczycielka pokazuje obrazki na komputerze przedstawiające różne dinozaury. Dzieci określają jego cechy.
2. Zabawa przy muzyce "W rajskim ogrodzie".
3. Rozdanie dzieciom gazety. Rozmowa z dziećmi na temat właściwości gazety (określenie jej wielkości, koloru, kształtu, grubości, ciężaru, zapachu).
4. Zapoznanie dzieci ze sposobem wykonania pracy. Otrzymaną gazetę dzieci gniotą, nadając kształt dinozaura. Pomocą są nożyczki oraz klej. Mogą gotowego gada przykleić na kartkę.
5. Samodzielna praca przy stolikach.
6. Oglądanie swoich prac oraz prac kolegów, umieszczenie na wystawie. Swobodne wypowiedzi na temat prac.
7. Likwidacja zajęć.

----------------------------------------------------------------------------------------------------

Temat: Dywan Pani Jesieni – stemplowanie liścmi.

Cele – zna znaczenie pojęcia "kompozycja", korzysta z różnorodnej gamy barw, tworzy różne kompozycje z liści.

Forma – indywidualna i zbiorowa.

Metody – rozmowa, pokaz, działanie praktyczne.
Środki dydaktyczne – farby plakatowe, pędzel, kartka papieru, liście różnego kształtu i wielkości.

Przebieg zajęć:
1. Marsz przy piosence "Orzeszki laskowe".
2. Wysłuchanie inscenizacji pt. "Wiatr i liście" st. Gusińskiego.
3. Omówienie utworu.
4. Rozmowa na temat wybranych przez dzieci liści (omówienie ich koloru, wielkości, kształtu oraz wypowiedzi na temat własnych skojarzeń związanych z danym liściem).
5. Zabawa ruchowa pt. "WIATR". Dzieci naśladują ruchem i głosem wiatr, następnie za pomocą dmuchania wprawiają liście w ruch.
6. Burza mózgów na temat "Co można zrobić z liści?". Każde dziecko dzieli się swoimi pomysłami. Nauczycielka także uczestniczy w dyskusji – podsuwa pomysł wykonania kompozycji z liści. Wyjaśnia znaczenie słowa "kompozycja".
7. Podanie tematu pracy plastycznej i wyjaśnienie sposobu wykonania. Liście należy pomalować farbą plakatową i odbijać na kartkę tak, aby wykonać kompozycję z liści.
8. Samodzielna praca uczniów przy stolikach.
9. Czynności higieniczne – mycie rąk.
10. Wystawka prac, rozmowa z dziećmi na temat "Co przedstawia moja kompozycja?" - swobodne wypowiedzi uczniów.
11. Zakończenie zajęć.

----------------------------------------------------------------------------------------------------

Temat: Malowanie palcami na dużym arkuszu papieru oraz na folii.

Cele szczegółowe:
doskonalenie sprawności manualnej;
uwrażliwienie dłoni (dostarczanie określonej liczby bodźców);
pobudzanie aktywności ruchowej;
mobilizowanie do celowego działania.

Cele operacyjne:
uczeń ma możliwość doświadczenia i utrwalenia określonych wrażeń dotykowych;
aktywnie uczestniczy w zajęciach na miarę swoich możliwości;
reaguje na polecenia nauczyciela.

Metody: słowna, praktycznego działania, naśladowanie.
Forma: zbiorowa, indywidualna.

Przebieg zajęć:
1. Przywitanie piosenką "Witaj..."
2. Ćwiczenia usprawniające pracę dłoni:
Masaż dłoni.
Dotykanie fakturami: gładka, śliska, szorstka.
Naśladowanie ruchów nauczyciela i reagowanie na polecenia wykonania ćwiczeń: zaciskamy, otwieramy dłonie, pocieramy dłonie, klaszczemy.
3. Przygotowanie się do malowania palcami.
Przygotowanie farb.
Założenie fartucha.
4. Indywidualna praca z uczestnikiem zajęć (Sebastian S.).
Zachęcanie do aktywności ruchowej.
Czas na wrażenia dotykowe związane z konsystencją farby, jej temperaturą oraz fakturą szarego papieru i folii.
Malowanie palcami, całą dłonią, obiema rękami.
Oklepywanie, mazanie, przyklejanie. Mycie rąk.
Praca wspierana wzmocnieniami pozytywnymi.
Porządkowanie miejsca pracy.
5. Podsumowanie zajęć, pochwała pracy dla całego zespołu.

----------------------------------------------------------------------------------------------------

Temat: Zaprojektowanie kompozycji przestrzennej – "Prezent dla mamy".

Zadania: modelowanie i określanie kształtów (okrągły, owalny, prostokątny, kwadratowy).

Technika: formowanie ze sznurka.

Środki dydaktyczne: sznurek do snopowiązałki, nożyczki, kartki, kwiatki, wiersz D. Gellnerowej "Mamo!".

Przebieg zajęć:
1. Odtworzenie wiersza nagranego na taśmie.
Mamo!
Dam Ci dziś piękny kwiatek
i wstążkę na dodatek.
Dam Ci żółty pierścionek, na górce mały domek, ogródek
malowany, ławkę pod wielkim
kasztanem.
Dam Ci słońce nad domem,
słońce – złotą koronę.
I dam Ci księżyc, wiesz?
I jeszcze... co tylko chcesz.
Bo jestem bardzo bogaty,
dostałem kredki od taty.
2. Swobodne wypowiedzi dzieci na temat treści wiersza i zbliżającego się Święta Matki.
3. Podanie tematu i zadania plastycznego.
Wyjaśnienie: Sznurek tniemy na długie części (łącząc po 3) i pleciemy warkoczyk, z którego przy pomocy drutu formujemy serduszka.
Po ukończeniu pracy dekorujemy go kwiatkami.
4. Zorganizowanie wystawki.
5. Określanie na podstawie prac dzieci kształtów: okrągły, owalny, prostokątny, kwadratowy.
6. Ocena prac.

----------------------------------------------------------------------------------------------------

Temat: Barwy tęczy – malowanie farbą plakatową.

Cele:
tworzy barwy pochodne przez mieszanie kolorów i kojarzy barwy ciepłe i zimne;
wykazuje inwencję twórczą, wyobraźnię, fantazję.

Metody: rozmowa, pokaz, działanie praktyczne.

Formy: zbiorowa, indywidualna.

Pomoce: ilustracja przedstawiająca tęczę, pojemniki na farby, tacki, 3 arkusze brystolu, pędzle.

Przebieg zajęć:
1. Słuchanie przez dzieci wiersza recytowanego przez nauczyciela pt. "Kolorki".
2. Rozmowa na temat wiersza.
Jakie kolory ma tęcza?
Jakie kolory w tęczy są ciepłe?
Z czym wam się kojarzą barwy ciepłe?
Jakie kolory w tęczy są zimne?
3. Zabawa ruchowa pt. "Słońce świeci, pada deszcz".
4. Pokaz otrzymywania z barw podstawowych innych kolorów.
Dzisiaj spróbujemy pobawić się farbami i tworzyć z barw podstawowych – czerwonej, żółtej, niebieskiej – inne kolory.
Patrzcie, jakie są barwy podstawowe (dzieci oglądają pojemniki z farbami).
Jakie dwa kolory trzeba połączyć, żeby uzyskać kolor fioletowy, zielony, pomarańczowy?
5. Praca w zespołach – każdy zespół ma uzyskać kolor pochodny.
6. Omówienie jakie kolory powstały.
7. Podanie tematu pracy plastycznej. Malowanie obrazka farbami plakatowymi, takimi barwami, jakie ma tęcza.
8. Wyjaśnieni i pokaz pracy.
9. Działanie plastyczne dzieci.
10. Omówienie prac plastycznych.
Czy te obrazki coś nam przedstawiają?
Jak nazywa się sztuka, w której trudno powiedzieć, co malarz namalował (abstrakcja)?
11. Wyjaśnienie znaczenia pojęcia abstrakcja (jest to przedstawienie za pomocą linii, płaszczyzn, barw, czegoś co trudno nazwać).
12. Wykorzystanie prac dzieci do dekoracji sali.
13. Likwidacja zajęć, sprzątanie stolików.

----------------------------------------------------------------------------------------------------

Temat: "Wiosenna łąka" – malowanie dłonią lub palcami na szarym papierze.

Praca zespołowa (dzieci wcześniej były na łące).

Cele:
rozwijanie wyobraźni plastycznej inspirowanej przeżyciami z wycieczki;
rozwijanie sprawności manualnej.

Cele szczegółowe:
dziecko:
potrafi wykorzystać wiadomości zdobyte podczas wycieczki;
pamięta jakie rośliny i zwierzęta można spotkać na łące;
potrafi kojarzyć wrażenia słuchowe i węchowe;
potrafi malować farbami przy użyciu palców lub całej dłoni;
potrafi nakleić ścinki tkaniny na karton;
umie reagować na zmianę rytmu i melodii;
rozumie i wykonuje polecenia nauczyciela;
umie umyć i osuszyć ręce.

Metody pracy: rozmowa, poznawanie wielozmysłowe, działalność praktyczna, instruktaż słowny, muzykoterapia, metoda wzmocnień pozytywnych, elementy porannego kręgu.

Formy pracy: grupowa, indywidualna.

Środki dydaktyczne: farby, szary papier, instrumenty perkusyjne, płyty z muzyką relaksacyjną, naturalna trawa, odgłosy łąki na płycie, zagadka.

Przebieg zajęć:
1. Powitanie, zapalenie kominka zapachowego, wspólny śpiew piosenki "Wszyscy są, witam was...", wyklaskiwanie swojego imienia z podziałem na sylaby.
2. Zasygnalizowanie tematu zajęć zagadką:
Zielony dywan, a na nim kwiatów tyle.
Piją z nich nektar pszczoły, osy i motyle.
3. Słuchanie i rozpoznawanie odgłosów łąki z kasety: szum wiatru, szelest trawy, śpiew skowronka, brzęczenie owadów, itp.
4. Zademonstrowanie kępy łąkowej trawy – wąchanie, dotykanie, słuchanie szelestu trawy, oglądanie (dzieci słabo widzące, ustalenie koloru).
Rozmowa na temat wiosennej łąki.
5. Zabawa ruchowo-rytmiczna "Owady na łące" (reagowanie na zmianę rytmu i przerwę w muzyce).
6. Koncert na łące. Dzieci grają na instrumentach perkusyjnych, naśladują odgłosy z łąki.
Kołatka to klekot bociana, grzechotki to szum wiatru, dzwonki to owady, itp.
7. Ekspresja plastyczna.
Dzieci malują całą dłonią lub palcami łąkę na szarym papierze.
Nauczyciel pomaga dzieciom, naprowadzając ich dłonie do miseczki z farbą, następnie na szary papier. Wspomaga każdy przejaw oczekiwanej aktywności, chwali słowami i gestami pożądane zachowanie i efekty pracy.
Podczas pracy dzieciom towarzyszy muzyka Vivaldiego z cyklu: Cztery pory roku – wiosna.
Po wyschnięciu farby, dzieci naklejają na papier ścinki różnokolorowych tkanin imitujące kwiatki i owady.
8. Porządkowanie miejsca pracy, mycie rąk.
9. Pochwalenie dzieci za wykonaną pracę i nagrodzenie cukierkami.
10. Zabawa ruchowa przy piosence "Boćki".
11. Pożegnanie.

----------------------------------------------------------------------------------------------------

Temat: "Świąteczna drzewko" – wypełnianie konturu choinki masą solną.

Cel ogólny:
usprawnianie pracy rąk w zakresie percepcji dotykowej i sprawności manipulacyjnej palców i dłoni;
rozbudzenie ekspresji plastycznej i dawanie radości z wykonywanego działania.

Cele szczegółowe:
dziecko:
wie jaka jest pora roku i zna jej charakterystyczne cechy;
zna niektóre zwyczaje związane ze Świętami Bożego Narodzenia;
potrafi reagować ruchem na zmianę rytmu i przerwę w muzyce;
umie wyklaskać prosty rytm;
potrafi modelować masę solną (gnieść, wałkować, rozciągać, wyciskać, ulepić kulkę);
potrafi wypełnić masą solną wyznaczoną płaszczyznę;
potrafi wgnieść w masę solną różne materiały;
słucha, rozumie i wykonuje polecenia nauczyciela;
umie umyć i osuszyć ręce.

Metody pracy: rozmowa, instruktaż słowny, poznawanie polisensoryczne, działanie praktyczne, naśladownictwo, obserwacja wzrokowa, elementy porannego kręgu.

Formy pracy: zbiorowa, indywidualna.

Środki dydaktyczne: szary papier, masa solna, tekturowe kontury choinki, różne materiały (koraliki, makaron, guziki itp.), świerkowe gałązki, instrumenty perkusyjne, miseczki, cukierki, zielona farba, płyty z muzyką relaksacyjną.

Przebieg zajęć:
I Część wstępna.
1. Powitanie, zabawa integracyjna "Wędrujące klaśnięcie". - dzieci są ustawione w kole, zabawę rozpoczyna nauczyciel od klaśnięcia, które wędruje dalej.
2. Rozmowa kierowana na temat pory roku.
Wspólne ustalenie: aktualnej daty, pory roku, omówienie charakterystycznych cech zimy.
3. Ustalenie, jakie święta nadchodzą, kto zawita do naszych domów (Boże Narodzenie, zawita choinka).
4. Zademonstrowanie naturalnych gałązek świerkowych – wąchanie, dotykanie, słuchanie szelestu poruszanej gałązki, obserwacja dotykowa i wzrokowa (dzieci widzące).
Zwrócenie uwagi na kolor (dziecko słabo widzące) i igły na gałązce.
5. Zabawa ruchowa: "Słońce świeci i śnieg pada".

II Część właściwa.
1. Stymulacja dłoni przez nauczyciela: nauczyciel po kolei głaska dłonie dzieci, ugniata, poklepuje klockiem, masuje oliwką.
2. Zapoznanie z masą solną: wąchanie, dotykanie, oglądanie, próbowanie.
Ustalenie z jakich składników jest wykonana masa solna.
Określenie jaka jest: zimna – ciepła, twarda – miękka, gładka – szorstka.
3. Zabawy z masą solną: gniecenie, wyciskanie, wałkowanie, rozciąganie itp.
4. Ekspresja plastyczna: nauczyciel informuje co dzieci będą robić i wyjaśnia sposób wykonania.
Próba wykonania kulki z masy solnej i przyklejenie jej na tekturowy kontur choinki.
Ozdabianie choinki przez wciskanie w masę solną różnych materiałów.
Nauczyciel pomaga niektórym dzieciom, naprowadzając ich dłonie. Wspomaga każdy przejaw oczekiwanej aktywności, zachęca do samodzielności. Chwali słowem, gestem pożądane zachowania i efekty pracy dziecka.
Pracy towarzyszy aktywizująca muzyka.
5. Porządkowanie miejsca pracy.
6. Mycie i osuszanie rąk.

III Część końcowa.
1. Omówienie wykonanych prac, pochwalenie dzieci, nagrodzenie słodyczami.
2. Zabawa w kole podczas śpiewu piosenki "Choinka".
3. Pożegnanie, przez podanie wszystkim dzieciom ręki.

Scenariusze opracowała i przeprowadziła:
Mariola Paszkiewicz