Cele i zadania edukacji regionalnej w pracy przedszkola

Edukacja regionalna to szeroko pojęty proces, którego podmiotami są w równej mierze nauczyciele, dzieci, rodzice oraz ci wszyscy, którzy chcą rozwijać własną osobowość we wspólnocie regionalnej, a którym leży na sercu także wszechstronny rozwój kultury regionalnej.
Jest to zarazem nabywanie kompetencji w zakresie kultury i języka własnej grupy. Najważniejszym bowiem celem edukacji regionalnej jest kształtowanie szacunku do dziedzictwa kulturowego, systemu wartości, języka, do tradycji i obyczajów.
Regionalizacja to „odwoływanie się w różnych dziedzinach działalności do regionalnej specyfiki w zakresie treści form, tradycji i zwyczajów”, a w pracy przedszkola „szkoły i nauczyciela oznacza nasycenie procesu nauczania i wychowania treściami regionalnymi”. (Stech K. 1985, s.144).
Regionalizacja oddziałuje na sferę emocjonalno - wolicjonalną osobowości uczniów, kształtuje postawy, rozwija uczucia i motywację poprzez wykorzystanie wartości ideowo – moralnych tkwiących w regionie, jego historii i tradycjach. Ukazuje i propaguje sylwetki ludzi wybitnych, związanych z regionem lub zasłużonych dla jego rozwoju w przeszłości i teraźniejszości, przybliża walory regionu, piękno krajobrazu i przyrody. Zarazem regionalizacja podkreśla osiągnięcia regionu w różnych dziedzinach życia społecznego.
Edukacja regionalna to zapoznanie dzieci z historią i dniem dzisiejszym regionu, zetknięcie z problemami życia kulturalnego, gospodarczego najbliższego środowiska życia wychowanków.
Do ważnych zadań edukacji regionalnej w pracy wychowawczo – dydaktycznej zaliczymy:
* dostarczenie podstawowej wiedzy o regionie
* rozwinięcie zainteresowań dzieci problematyką regionalną
* kształtowanie wrażliwości i poczucia odpowiedzialności za sprawy własnego środowiska, uczuć miłości i przywiązania do stron ojczystych
* wyrabianie gotowości do działania na rzecz ich rozwoju
* kształtowanie więzi emocjonalnej z przedszkolem i „ojczyzną prywatną”
* rozbudzenie zainteresowań sztuką ludową jako elementem kultury narodowej
* budzenie przywiązania do elementów folkloru
* zapoznanie dzieci ze sztuką regionalną – legendy, podania, opowiadania
wspomnienia ludzi związanych z regionem; doprowadzenie dzieci do utożsamiania się z regionem własnym
* udostępnianie dzieciom wytworów sztuki ludowej – nauka wyliczanek,
wierszyków, wyrażeń gwarowych, budzenia zainteresowań mową tworzoną przez przodków
* kultywowanie tradycyjnych wartości polskiej kultury ludowej
* przybliżenie dzieciom kultury ludowej poprzez radosne przeżycie
i wzruszenie w czasie nauki poznawania tańcy regionalnych
* zapoznawanie z wyglądem i sposobem wykorzystania stroju ludowego
* organizowanie spotkań, uczestniczenie w przeglądach i festiwalach
Zespołów Regionalnych, Zespołów Teatralnych i in.
* organizowanie wycieczek i spacerów , wzmacnianie więzi emocjonalnej ze środowiskiem lokalnym (muzeum regionalne, zabytkowe tablice, budowle)
* wyrabianie poczucia przynależności do rodzinnej miejscowości poprzez
naukę piosenek i przyśpiewek regionalnych
* przybliżanie dzieciom regionalnych zwyczajów i obrzędów.
Czynnikiem podtrzymującym tożsamość narodową jest folklor muzyczny. Poprzez tańce i piosenki ludowe przekazujemy dzieciom charakterystyczne cechy naszego narodu, wyrabiamy w dzieciach przeświadczenie, że kultura ludowa jest warta szacunku i troski o zachowanie jej piękna dla przyszłych pokoleń. W ramach kontaktów z folklorem muzycznym wprowadzamy do pracy z dziećmi przedszkolnymi tańce ludowe i narodowe (polonez, krakowiak, oberek, kujawiak), regionalne powstałe i tańczone w granicach swojego regionu.
Poprzez kontakty ze skansenami czy muzeum, akcentujemy, z jaką starannością chroni się pamiątki z przeszłości. Dzięki tym kontaktom dzieci dowiadują się o życiu w minionych czasach, o twórcach dorobku kulturowego.
„Prostota rzeźb ludowych, ozdób na wytworach codziennego użytku, oglądanie albumów sztuki ludowej służy zrozumieniu przez dzieci, iż sztuka ta wiąże się ze zwyczajami ludowymi, z ideą jedności narodu, jednoczy bogactwo myśli i uczuć przodków z dzisiejszymi przemianami technicznymi, społecznymi, politycznymi i gospodarczymi.
Łączność z przeszłością jest niezbędna dla zrozumienia teraźniejszości i przyszłości. Treści sztuki ludowej i regionalnej wiążą dziecko z pojęciem ziemi rodzinnej, budzą przyjazne emocje.
Poprzez bogactwo form sztuki ludowej dziecko przyswaja sobie takie klasyczne wartości, które wpływają na kształtowanie się potrzeb i poglądów estetycznych.
Humanistyczne treści sztuki ludowej, regionalnej ukazują świat człowieka, jego Ojczyznę, zacieśniają łączność z własnym narodem, jego historią i kulturą”. (Bulera M. Żuchelkowska K. 1996, s.20).
„Nawiązywanie do tematyki regionalnej w procesie nauczania i wychowania (...) ułatwia rozumienie i przyswajanie wiedzy, rozbudza zainteresowania i uzdolnienia dzieci, rozwija ich samodzielność i inicjatywę oraz kształtuje postawy zaangażowania społecznego”. (Stech K. 1985, s.145).
Ważnym zadaniem przedszkola jest kształtowanie uspołecznienia dziecka poprzez jego udział w życiu zorganizowanej grupy. Polega ono na praktycznym przygotowaniu dziecka do pełnego uczestnictwa w tej grupie i identyfikacji z nią. Uspołecznienie ma służyć poprzez rozszerzanie wiedzy dziecka, kształtowanie i utrwalanie określonych umiejętności dziecka, rozbudzenie zainteresowań i potrzeb czyli przygotowaniu do uczestnictwa w życiu innych szerszych grup społecznych instytucji. Stopniowo zaznajamiamy dzieci z normami społeczno-moralnymi i wdrażamy do ich przestrzegania, do poszanowania własności społecznej.
W przedszkolu kształtujemy u dzieci poczucie więzi z rówieśnikami, z lokalnym środowiskiem społecznym, regionem, krajem, a także uczucia patriotyczne i stosunek do innych narodów.

Bibliografia:
1.Bulera M.Żuchelkowska K. "Ukochany kraj umiłowany kraj"Bydgoszcz 1996
2. Stech K. "Rola szkoły i nauczyciela w integracji społeczeństwa Ziemi Lubuskiej" Zielona Góra 1985