Miejsce regionalizmu w edukacji

Edukacja regionalna

Miejsce regionalizmu w edukacji

Zaczynając edukację od najmłodszych lat, ważnym zadaniem wychowawców i nauczycieli jest ukształtowanie więzi emocjonalnych dzieci z „ojczyzną prywatną”, z miejscem, gdzie człowiek się urodził, spędził dzieciństwo czy młodość. Tym miejscem może być wieś, miasteczko, okolica, region.
Powieściopisarka G. Pauszer – Klonowska pisze: „Każdy człowiek, oprócz ojczyzny, tej przez duże O, ma takie jedno miejsce na mapie, które jest mu najbliższe i najdroższe. Najczęściej jest to kraj lat dziecinnych, ten kraj, co zawsze zostanie święty i czysty, jak pierwsze kochanie”.
Więzi emocjonalne z własnym regionem, okolicą czy miasteczkiem stanowią „rdzeń uczuć patriotycznych”, motywują do działań społecznych, budzą dumę regionalną, wzbogacają osobowość ludzką.
Regionalizm stanowi podstawę patriotyzmu ogólnonarodowego, miłość do małej ojczyzny, pobudza do aktywności na rzecz macierzystego regionu.
Uwzględnianie lokalnej i regionalnej historii w procesie nauczania i wychowania pomaga i ułatwia zrozumienie dziejów ojczyzny. Jest zgodne z zasadą dydaktyczną, aby rozpoczynać edukację od tego, co bliskie dzieciom a więc od poznania najbliższego otoczenia i środowiska.
(Pajka S. 1990, s.76-79).
„Edukacja regionalna stanowi jedną z odmian tzw. edukacji międzykulturowej. Specyficzną cechą jest to, że dotyczy problematyki edukacyjnej subgrup tej samej grupy kulturowej”.
(Śliwerski B.1992, s. 131)
Zagadnienia edukacji regionalnej rozważa się w dwóch przenikających się warstwach:
a) realnej – która rozgrywa się na poziomie życia społecznego
b) teoretycznej – która realizowana jest na poziomie uogólnień, abstrakcji
Pierwszą warstwę stanowi to, co dzieje się aktualnie w zakresie edukacji w regionie, a co jest realnym faktem społecznym, stanowiącym obiektywizację pragnień , a także nadziei grup etnicznych na własną tożsamość kulturową. Rzeczywistość społeczna w regionie rodzi nową jakość czyli edukację regionalną.
Warstwę drugą edukacji regionalnej stanowi jej tło społeczne i kontekst kulturowego odradzania. (Tamże, s.153).
Edukacja międzykulturowa to proces oświatowo – wychowawczy , którego celem jest kształtowanie rozumienia odmienności kulturowych oraz przygotowanie do dialogu z przedstawicielami innych kultur. Edukacja ta prowadzić ma do wzmocnienia własnej tożsamości kulturowej.
Ideą przewodnią edukacji międzykulturowej jest podniesienie na wyższy poziom procesu pozyskiwania i rozwijania własnej tożsamości kulturowej, wzmacnianie gotowości i umiejętności odpowiedzialnego tworzenia kultury własnej grupy społecznej czy etnicznej.
Proces pozyskiwania tożsamości kulturowej jest uwarunkowany dziedzictwem przeszłości, a zarazem ukierunkowany na przyszłość. Proces identyfikacji kulturowej jest pozyskiwaniem świadomości, która wiąże jednostkę z określoną grupą lub zbiorowością, a jednocześnie wyodrębnia ją od przedstawicieli innych grup.
„Komunikowanie międzykulturowe jest przekraczaniem granic własnej kultury po to, by do niej wrócić bogatszym wewnętrznie”. (Markowska D. 1990, s.109).

Bibliografia :
1.Markowska D. "Teoretyczne podstawy edukacji międzykulturowej" Kwartalnik Pedagogiczny W-wa 1990 nr4
2. Pajka S. "Miejsce regionalizmu w edukacji szkolnej" Ruch pedagogiczny W-wa 1990 nr3,4
3.Śliwerski B. "Edukacja alternatywna" Kraków 1992