Romantyczna koncepcja poety w Dziadów cz. III - dramacie romantycznym. Martyrologia narodu polskiego w utworze A. Mickiewicza. Scenariusz zajęć

TEMAT: Romantyczna koncepcja poety w Dziadów cz. III – dramacie romantycznym. Martyrologia narodu polskiego
w utworze A. Mickiewicza.

I. Informacje dydaktyczne dotyczące zajęć

1.Typ zajęć: wprowadzający nowe treści
2.Forma organizacyjna: konsultacje
3.Metoda: praca w grupach, pogadanka, wykład, praca z tekstem literackim
4.Cel ogólny: uczeń potrafi przedstawić cechy charakterystyczne Dziadów cz. III A. Mickiewicza – dramatu romantycznego.
Cele szczegółowe uczeń:
- rozpoznaje w części III Dziadów cechy dramatu romantycznego
- wyjaśnia terminy: martyrologia, prometeizm, mesjanizm, odnosząc je do dramatu Mickiewicza
- wykorzystuje kontekst historyczny do interpretacji utworu (szczególnie scen realistycznych)
- określa, jaka ocena polskiego społeczeństwa zawarta jest w utworze
- interpretuje Wielką Improwizację i zawartą w niej koncepcję poezji oraz poety jako przywódcy narodu
- charakteryzuje Konrada jako bohatera romantycznego; wyjaśnia, na czym polegały jego kolejne przemiany
- interpretuje Dziadów część III jako dramat, w którym toczy się walka dobra ze złem symbolizowanym przez despotyzm carski

II. Środki dydaktyczne: tekst literacki, prezentacja multimedialna, karty pracy

Komentarz:
Jeszcze przed rozpoczęciem zajęć, gdy nauczyciel poleca przeczytanie lektury, warto jest uprzedzić słuchaczy na co powinni zwrócić szczególną uwagę, jakie fragmenty zaznaczać.
Scenariusz uwzględnia indywidualizację pracy podczas pracy w grupach. Według założenia nauczyciel dzieli klasę na grupy. W grupie 1 powinny znaleźć się osoby najsłabsze, gdyż jest to zestaw najłatwiejszy do wykonania. Dzięki temu, że grupa wykona zadanie, słuchacze uwierzą we własne siły, nabiorą przekonania, że osiągnęli sukces edukacyjny i wyzwoli to w nich chęć do pracy.
Natomiast najzdolniejsi uczniowie powinni znaleźć się w grupie 4 ze względu na najtrudniejsze polecenia.
Także pytania pomocnicze zadawane podczas lekcji powinny mieć różny stopień zróżnicowania. Dzięki temu nawet najsłabsi słuchacze odważą się i wezmą aktywny udział w zajęciach.

Słuchacze uzdolnieni mogą przeczytać w wyjątkowy sposób fragment Wielkiej Improwizacji.

Lekcję zaplanowano z uwzględnieniem specyfiki szkoły dla dorosłych – aby jak najwięcej materiału opracować podczas konsultacji, by słuchacze słabsi nie pozostawali pozostawieni sami sobie ze zbyt trudnym materiałem.
Dodatkowo zindywidualizowany charakter ma praca domowa.


III. Przebieg zajęć:
Część wstępna
1. Czynności organizacyjno-porządkowe.
2. Przypomnienie i utrwalenie zrealizowanych treści nauczania, wprowadzenie do nowego tematu.
3. Podanie tematu konsultacji i celów zajęć. (5 min.)

Część główna
1.Krótkie wprowadzenie w zagadnienia związane z tematem konsultacji. Zapoznanie słuchaczy podstawowymi informacjami dotyczącymi genezy, miejsca wydarzeń i budowy Dziadów cz. III. (10 min.)
Nauczyciel wprowadza słuchaczy w tematykę nowych zagadnień, tłumaczy genezę utworu, zaznacza, że utwór jest zapisem doświadczeń poety, wykorzystuje prezentację multimedialną.
2.Wspólna analiza Dziadów cz. III . Ustalenie rodzajów scen w dramacie (realistyczne i wizyjno-symboliczne). Wskazanie cech dramatu romantycznego w utworze. Sporządzenie notatki w formie graficznej, wykorzystanie prezentacji multimedialnej. (10 min.)
Nauczyciel tłumaczy, czym charakteryzują się sceny realistyczne i symboliczno-wizyjne, podsumowuje rozważania o dramacie romantycznym.
3.Ćwiczenie wykonywane w grupach. Praca z tekstem literackim (polecenia uwzględniają indywidualne zdolności słuchaczy). (10 min.)
Nauczyciel wyjaśnia zadania, zasady pracy i prezentacji, udziela potrzebnej pomocy, kontroluje pracę słuchaczy, koryguje ją w razie potrzeby.
4. Podsumowanie części dotyczącej charakterystyki społeczeństwa polskiego. Podkreślenie, że Mickiewicz prezentuje naród cierpiący (Przedmowa). Wprowadzenie pojęcia martyrologia. Wykorzystanie prezentacji multimedialnej. (5 min.)
Nauczyciel podsumowuje rozważania o społeczeństwie, wyjaśnia pojęcie martyrologia.
5. Ustalenie relacji między Gustawem i Konradem. Interpretacja Małej Improwizacji. (10 min.)
Nauczyciel zadaje pytania ułatwiające wyciąganie wniosków, przypomina postać Gustawa (jeśli konieczne).
6.Interpretacja Wielkiej Improwizacji. Analiza zadania maturalnego. (20 min.)
Nauczyciel: zadaje pytania ukierunkowujące interpretację, wyjaśnia, na czym polega prometeizm Wielkiej Improwizacji.
7. Interpretacja widzenia ks. Piotra – praca w grupach. (15 min.)
Nauczyciel wyjaśnia, na czym polega koncepcja mesjanistyczna zawarta w III cz. Dziadów.

Część końcowa
1. Utrwalenie i usystematyzowanie omawianych treści. Wykorzystanie prezentacji multimedialnej.
2. Podsumowanie zajęć (5 min.)
Nauczyciel podsumowuje pracę słuchaczy, odpowiada na ewentualne pytania, informuje słuchaczy, w jakim stopniu opanowali cele.
3. Praca domowa (indywidualizacja)
1. Wylicz cechy bohatera romantycznego - Konrada.
2. Dla chętnych: Oceń społeczeństwo polskie ukazane w III cz. Dziadów. Uzasadnij własną opinię.

Uwagi dotyczące przebiegu zajęć:
Proponowany układ czasowy zajęć może ulec zmianie w trakcie realizacji konsultacji w zależności od predyspozycji słuchaczy.