Temat:Ćwiczenia wstępne do wywołania głoski sz i jej utrwalenia w sylabach.
Cel zajęć:
• usprawnienie narządów artykulacyjnych,
• usprawnienie fonacji,
• usprawnienie czynności oddychania,
• wdrażanie do prawidłowej artykulacji głoski sz.
Środki dydaktyczne: lustro, kartony ze schematem przedstawiającym układ narządów mowy, słomki, tablice ze schematem szlaczków krótszych i dłuższych.
Przebieg zajęć:
1.Powitanie
2.Przedstawienie i krótkie omówienie tematu zajęć
3.Ćwiczenia oddechowe
Prowadzący zajęcia stoi przed uczniem i demonstruje mu wykonanie ćwiczeń oddechowych. Prosi o ich staranne powtórzenie:
• powolne wdychanie powietrza nosem, ręce idą w górę, krótkie zatrzymanie i silny wydech ustami, skłon do dołu,
• połorzenie rąk na przeponie, wdech nosem, wydech ustami, przepona wypychana jest i cofana,
• wykorzystanie fajki logopedycznej, w którą dmucha się w celu jak najdłuższego utrzymywania w górze steropianowej piłeczki na jednej wysokości (wdech nosem),
• dmuchanie na piórka, aby jak najdłużej utrzymywały się w powietrzu,
• dmuchanie przez słomkę na steropianową piłeczkę, aby trafić nią w ustawione brameczki,
• dmuchanie na płomień świecy,
• przenoszenie kawałków kolorowego papieru (wyciętych w ciekawe kształty) z jednego punktu do drugiego za pomocą słomki trzymanej w ustach, a następnie układanie z nich obrazka.
4. Ćwiczenia usprawniające motorykę artykulatorów
Prowadzący siedzi z dzieckiem przed lustrem i demonstruje kolejno ćwiczenia. Prosi o ich staranne powtarzanie, dba o poprawność wykonania:
• utworzenie z warg "dziobka" i masowanie palcem wskazującym zębów,
• kląskanie szerokim językiem,
• przesuwanie w tył i przód przyklejonego do górnego podniebienia języka, przy szeroko otwartych ustach,
• wysuwanie z ust szerokiego języka przy szeroko otwartej buzi, podnoszenie do góry jego czubka,
• ułożenie języka na górnym wałku dziąsłowym, szerokie otwarcie ust, wdech przez nos, wydech ustami,
• oblizywanie warg, zębów przy szeroko otwartych ustach,
• cmokanie ustami,
• oddalanie i zbliżanie do siebie kącików ust, jak przy wymawianiu i-u,
• utworzenie "dziobka" i utrzymywanie słomki lub ołówka utrzymanych nad górną wargą,
• cmokanie i parskanie wargami,
• masowanie policzków ruchami okrężnymi w przód i w tył.
5. Omówienie zasad prawidłowej wymowy głoski sz
Osoba prowadząca zajęcia prezentuje dziecku karton, na którym znajduje się schemat i symbol przedstawiający układ narządów mowy podczas wymawiania głoski sz. Należy zwrócić w tym miejscu uwagę na wysunięte do przodu i lekko zaokrąglone wargi, zbliżone zęby i język uniesiony do górnego wałka dziąsłowego. Wymawia głoskę sz i prosi o powtórzenie (wymowa na długim wydechu). W trakcie wymowy można sprawdzić za pomocą dłoni czy podczas artykulacji wyczuwalny jest silny strumień powietrza.
6. Ćwiczenia artykulacyjne
Osoba prowadząca zajęcia daje dziecku karton, na którym znajdują się szlaczki. Uczeń przesuwając palcem po szlaczkach (krótszych i dłuższych) stara się wymawiać głoskę sz na jednym wydechu.
7. Ćwiczenia artykulacyjne
Prowadzący wymawia serie sylab z głoską sz w nagłosie, śródgłosie i wygłosie. Prosi dziecko o ich powtarzanie.
sza, szu, sze, szo,szy, szą, szę
asz, usz, esz, osz, ysz, ąsz, ęsz
asza, uszu, esze, oszo, yszy
Na zakończenie proponujemyzabawę artykulacyjną, polegającą na wyśpiewywaniu wybranych sylab z głoską sz do dowolnej linii melodycznej lub do znanych dziecko melodii.
8. Podsumowanie zajęć
Wklejenie do zeszytu zestawu ćwiczeń usprawniających motorykę artykulatorów, schemat z układem narządów artykulacyjnych i zestaw sylab do utrwalania w domu.
Opracowała: Sylwia Kindilchi