Konkurs: "W każdy piątek - szansa na piątkę"

W swojej pracy dydaktycznej staram się dobierać konkursy tak,by one odzwierciedlały zainteresowania i potrzeby moich uczniów.Jednocześnie mam świadomość,jak ważne jest zaktywizowanie wszystkich sfer osobowości uczniów,ich zaangażowanie emocjonalne,pozytywna motywacja,ambicja,a także radość z odnoszonych sukcesów.Dlatego też konkursy muszą być atrakcyjne i starannie przygotowane.
W trosce o efektywnośc kształcenia,pobudzenie aktywności uczniów i wytworzenie w nich pozytywnej motywacji do nauki powstał całoroczny konkurs :„W każdy piątek – szansa na piątkę”.
Pierwszy raz zorganizowałam go w roku szkolnym 2004/2005.Bardzo szybko stał się ulubionym konkursem moich uczniów.
Cele:
Dla nauczyciela
- Aktywizowanie uczniów.
- Powtórzenie i utrwalenie wiedzy z języka polskiego,a także z różnych dziedzin kultury.
- Mobilizowanie uczniów do uważnego i twórczego myślenia podczas lekcji języka polskiego.
- Zachęcanie uczniów nieśmiałych,niepewnych do udziału w konkursie.
- Kształtowanie umiejętności oceniania wypowiedzi ustnej.
- Budowanie atmosfery pełnej życzliwości i wzajemnego zaufania.
- Uatrakcyjnienie lekcji języka polskiego.
Dla ucznia
- Aktywne uczestnictwo w konkursie.
- Wykazanie się wiedzą z różnych dziedzin języka polskiego a także kultury.
- Uważne i twórcze myślenie podczas każdej lekcji języka polskiego.
- Przełamywanie wewnętrznych barier, przeszkadzających na co dzień w zgłaszaniu się do odpowiedzi.
- Uważne słuchanie i umiejętne ocenianie wypowiedzi kolegów.
- Przeżycie pozytywnych wrażeń i emocji.
- Stosowanie w zabawie zasady fair play.
- Polubienie lekcji języka polskiego.
Regulamin konkursu

1. Konkurs trwa od października do czerwca każdego roku szkolnego (we wrześniu trwa opracowywanie pytań).
2. Uczestnikami mogą być chętni uczniowie z klas IV-VI.
3. Odbywa się w każdy piątek na początku lekcji języka polskiego.
4. Jednorazowo w konkursie może uczestniczyć maksymalnie 5 osób
5. Uczestnik traci szansę w momencie,gdy popełni pierwszy błąd w odpowiedzi.
6. Pytania konkursowe dotyczą różnych dziedzin języka polskiego-
np.ortografii,gramatyki,literatury,a także wiedzy o filmie,radiu,teatrze,
słuchowisku.Uwaga! –pytania w zestawach mogą być połączone tematycznie bądź zróżnicowane.
7. Zestawy pytań opracowują uczniowie wspólnie z nauczycielem języka polskiego.
8. Na początku konkursu uczestnicy losują zestawy pytań,następnie oddają je nauczycielowi.
9. W konkursie uczeń może otrzymać tylko jedną ocenę - bardzo dobrą (nie przewiduje się np.czwórki za 4 poprawne odpowiedzi).
10.Jurorami są pozostali uczniowie oraz nauczyciel.

Na efektywność kształcenia podczas konkursu wpływa niewątpliwie:
· stan napięcia i zaciekawienie przebiegiem gry,
· odmienność działań w toku gry od zwyczajnego życia szkolnego,
· związane z grą prawo do ryzyka.
To one silnie pobudzają aktywność uczniów,skłaniają do jak najbardziej racjonalnego, przemyślanego działania,wytwarzają pozytywną motywację do nauki.
Uwagi o realizacji
W konkursie brali udział uczniowie nie tylko ci,którzy na ogół nie mają problemów z językiem polskim.Ponieważ nie było tu przegranych,ale liczyło się zwycięstwo,zgłaszali się również ci,którzy nie do końca wierzyli we własne siły.Dla mnie było to szczególnie ważne,ponieważ mogłam w ten sposób ich zachęcić do aktywności.
Ponadto,konkurs ten wykorzystywałam do kontroli i podsumowania wiadomości, a uczniowie – przy okazji dobrej zabawy – powtarzali i utrwalali umiejętności zdobyte na lekcjach.
Zastanawiałam się,czy nie będą znudzeni,gdy w ten sposób będziemy zaczynać każdą piątkową lekcję.Okazało się,że było inaczej.Mogłam się o tym przekonać,gdy któregoś piątku zaczęłam lekcję tak,jak w pozostałe dni tygodnia.Widziałam wtedy w oczach moich uczniów rozczarowanie i słyszałam pytanie „dlaczego dzisiaj nie ma szansy,przecież jest piątek?”Nie ukrywam,że sprawiało mi to ogromną radość,gdy widziałam,jak poważnie podchodzą do tej zabawy,chociaż mieli świadomość,że nie tak łatwo dostać piątkę – reguły gry były bowiem dość surowe.
Bardzo ważne było dla moich uczniów zaangażowanie w ocenę wypowiedzi uczestnika.Okazali się bardzo surowymi, ale też obiektywnymi jurorami, uważnie słuchającymi wypowiedzi kolegów. W ten sposób również realizowałam cele,jakie sobie założyłam przy opracowywaniu przedsięwzięcia.
Aby uniknąć znużenia, różnie dobierałam zestawy pytań – zawsze jednak uwzględniałam propozycje uczniów.Niekiedy uczestnik wybierał, np.cyfrę,a ja zadawałam mu pytania znajdujące się pod tym numerem.Innym razem uczeń wybierał sobie dziedzinę języka polskiego,z której chciał odpowiadać.
Poniżej prezentuję przykładowe zestawy pytań,które wykorzystywałam w czasie konkursu:
PYTANIA DLA KLASY CZWARTEJ

ZESTAW I
1. Co nazywamy rymem?
2. Podaj definicję sylaby.
3. Napisz na tablicy wyraz „przysuszanin” i uzasadnij jego pisownię.
4. Kto opowiada np.w opowiadaniu,powieści.
5. Co to są rzeczowniki?

ZESTAW II
1. Napisz na tablicy C.l. mn. Rzeczownika „przyjaciel”.
2. Przy przedstawianiu się – co wymieniamy najpierw: imię czy nazwisko?
3. Kiedy stosujemy wielokropek?
4. Kto jest autorem bajki „Przyjaciele”?
5. Co to jest wers?

ZESTAW III
1. Co to jest strofa?
2. Podziel na sylaby wyraz ‘lekki”.
3. Jak należy przedstawić się na olimpiadzie przedmiotowej?
4. Napisz na tablicy Ms. l. mn. rzeczownika „przyjaciel”
5. W którym wieku żył Adam Mickiewicz?

ZESTAW IV
1. Kiedy stosujemy dwukropek?
2. Jaki to środek poetycki :”stęskniła się szkoła za nami”?
3. Napisz na tablicy wyraz „Europejczyk” i uzasadnij jego pisownię.
4. Jak nazywają się różne formy rzeczowników?
5. Co znaczy wyraz „pseudonim”?

ZESTAW V
1. Napisz na tablicy rzeczownik „przyjaciel” w N. l. mn.
2. Czego uczy nas bajka „Przyjaciele”?
3. Co to jest wers?
4. Gdzie najczęściej znajdują się rymy?
5. Kiedy stosujemy myślniki?

PYTANIA DLA KLASY PIĄTEJ

ZESTAW I
1. Jakie elementy zawiera prawidłowy adres ?
2. Co znaczy skrót PS,stosowany np.,w liście ?
3. Napisz na tablicy wyraz „północnoamerykański”.
4. Co to są rzeczowniki ?
5. Podaj autora wiersza „Strofy o późnym lecie”.

ZESTAW II
1. Jak piszemy przymiotniki złożone utworzone od dwuwyrazowych nazw własnych?
2. Dokończ zdanie: rzeczownik odmienia się przez ……..
3. Jaki to środek poetycki :”słońce głęboko weszło\\\\w wodę,we mnie,w ziemię” ?
4. Co to jest dialog ?
5. Jakie ważne elementy (oprócz treści pozdrowień )zawiera kartka pocztowa ?

ZESTAW III
1. Uzasadnij pisownię wyrazu „lekcja” w D.,C.i Ms. liczby pojedynczej.
2. Co to jest strofa ?
3. Jak się nazywa ktoś,kto opowiada np. w opowiadaniu, powieści,baśni ?
4. Na jakie części dzielimy odmieniający się wyraz ?
5. Co to jest akapit ?

ZESTAW IV
1. Co to jest temat oboczny?
2. Wymień dwa elementy świata przedstawionego w utworze np. w opowiadaniu.
3. Kto może być narratorem w opowiadaniu,baśni,powieści?
4. Jaki to środek poetycki „pora \\\\ czerwienna,trawiasta,liściasta „?
5. Napisz rzeczownik „nadzieja” w D.liczby pojedynczej.

ZESTAW V
1. O czym informuje nas temat odmieniającego się wyrazu?
2. Określ przypadek i liczbę rzeczownika w zdaniu:”Myślę o konkursie”.
3. Jak się nazywa ktoś,kto mówi w wierszu?
4. Jak się nazywa teatr,w którym aktor gra mimiką twarzy,gestami,(bez słów)?
5. Określ,jaki to środek poetycki:”marzenia rosną,odbywają samotne podróże”?

PYTANIA DLA KLASY VI

ZESTAW I
1. Podaj imię i nazwisko autora książki „Pan Tadeusz”.
2. Określ rodzaj środka poetyckiego:”wakacyjne niebo”.
3. Kto opowiada w opowiadaniu,baśni,powieści?
4. Wymień 3 elementy świata przedstawionego w utworze literackim.
5. Wymień imiona i nazwiska trzech Polaków, którzy otrzymali Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury.

ZESTAW II
1. Jak nazywa się w literaturze okres,w którym tworzył Adam Mickiewicz?
2. Kto mówi w wierszu?
3. Jaką funkcję pełnią epitety?
4. Kto może być narratorem np. w opowiadaniu,powieści?
5. Co poetka Wisława Szymborska sądzi o swojej twórczości?

ZESTAW III
1. Jaki to środek poetycki :”otchłanie próżniactwa”?
2. Napisz na tablicy wyraz „niepunktualność” i uzasadnij jego pisownię.
3. Wymień 5 elementów,które powinny się znajdować w liście.
4. Epoka ,w której żył Jan Kochanowski to….
5. Z jakiego języka wywodzi się nazwa „fraszka” i co oznacza?

ZESTAW IV
1. Wymień 3 ważne wydarzenia,które działy się w renesansie.
2. Na czym polega dźwiekonaśladownictwo w poezji?
3. Do kogo możemy napisać list nieoficjalny?
4. Podaj synonim wyrazu „śpiewać”
5.Napisz na tablicy wyraz „nieporządek” i uzasadnij jego pisownię.

ZESTAW V
1. Jakie hasło przyświecało twórcom literatury i sztuki w epoce renesansu?
2. Czym się charakteryzuje fraszka?
3. W jakim celu w poezji stosowane jest porównanie?
4. Co to jest dialog?
5. Kiedy stosujemy cudzysłów?

Przykładowy plan ewaluacji
1.Obiekt : konkurs „W każdy piątek – szansa na piątkę”.
2.Uzasadnienie ewaluacji – ewaluacja służyła nauczycielowi organizującemu konkurs.
3.Strategia ewaluacji :
¨ Monitoring (bieżące spostrzeżenia)
¨ Ewaluacja końcowa (po roku realizacji przedsięwzięcia)
4.Ewaluator: Małgorzata Mandecka
5.Techniki badawcze:
¨ Obserwacje
¨ Ankieta przeprowadzona wśród uczniów
6.Wykorzystanie ewaluacji
¨ Sporządzenie raportu w formie pisemnej,
¨ Ewaluacja ma służyć doskonaleniu pracy ucznia i nauczyciela
Projekt ewaluacji
1.Obszar : atrakcyjność i przydatność konkursu „W każdy piątek – szansa na piątkę”
2.Pytania kluczowe:
· Czy konkurs jest atrakcyjny dla uczniów?
· Czy powinien być kontynuowany?
· Czy pytania w konkursie są trudne dla uczniów?
· Czy konkurs zachęca do powtarzania i utrwalania wiadomości?
3.Kryteria ewaluacji:
· Konkurs przyczynia się do uatrakcyjnienia lekcji
· Wskazana jest jego kontynuacja
· Pytania w konkursie zachęcają do udziału wszystkich uczniów
· Konkurs jest doskonałą motywacją do powtarzania i utrwalania wiadomości.
4.Narzędzia badawcze : kwestionariusz ankiety
5.Próba : uczniowie dwóch klas wybranych losowo
6.Monitorowanie : na bieżąco – rozmowy,obserwacje
7.Raport pisemny
W ocenie moich uczniów konkurs uatrakcyjnia lekcje języka polskiego – co potwierdzają udzielone przez nich odpowiedzi na pierwsze pytanie.Z wyjątkiem jednej osoby wszyscy chcą,aby konkurs ten był kontynuowany,co mnie ogromnie cieszy.Wbrew moim obawom,które towarzyszyły mi na początku wdrażania, pytania zadawane podczas konkursu nie są trudne dla moich uczniów – tylko dwie osoby odpowiedziały „tak”,a jedna nie ma zdania na ten temat. Bardzo ważne dla mnie jest to,że ta forma pracy z uczniami jest dla nich doskonałą motywacją do powtarzania i utrwalania wiadomości.
Raport:
Idea wprowadzania zabawowych form w nauczaniu okazała się słuszna i atrakcyjna.Konkurs,który zaproponowałam uczniom,spotkał się z entuzjazmem,wyzwalał bowiem w nich energię i aktywność – widoczną nie tylko w odpowiadaniu,ale również w ocenianiu wypowiedzi kolegów.
Założone cele edukacyjne przedsięwzięcia zostały osiągnięte.Zaktywizowałam uczniów,nawet tych,którzy czują się niepewnie w przedmiocie.Nauczyłam ich uważnego słuchania i umiejętności oceniania wypowiedzi innych.Towarzyszyła temu zawsze atmosfera pełna wzajemnej życzliwości i zaufania.
Efekty:
¨ zaktywizowanie uczniów,
¨ uatrakcyjnienie lekcji,
¨ stworzenie uczniom możliwości optymalnego rozwoju,
¨ lepsze wyniki w nauczaniu języka polskiego,
¨ satysfakcja z podejmowanych działań,
¨ podniesienie jakości pracy szkoły