Bagno Całowanie i Rezerwat Torfy, scenariusz wycieczki rowerowej

BAGNO CAŁOWANIE I REZERWAT TORFY
Scenariusz wycieczki rowerowej.

W oparciu o napisaną pracę podyplomową w ramach studiów podyplomowych „ Biologia z higieną i ochroną środowiska „ na SGGW w Warszawie opracowałam scenariusz wycieczki rowerowej celem której jest poznanie fauny i flory terenów powiatu otwockiego objętych programem NATURA 2000.
Program ten ma na celu utworzenie w krajach Unii Europejskiej wspólnego systemu obszarów objętych ochroną przyrody. Podstawą dla tego programu są dwie unijne dyrektywy :Dyrektywa Ptasia i Dyrektywa Siedliskowa. Celem programu jest objęcie ochroną siedlisk przyrodniczych i gatunków szczególnie cennych i zagrożonych w Europie.
Na terenie powiatu otwockiego do Natury 2000 zaliczono Bagno Całowanie.
Jako, że jest ono całkiem blisko naszej szkoły, a po drodze poznać można Rezerwat Torfy opracowałam scenariusz wycieczki rowerowej, celem której jest poznanie tych ciekawych i unikatowych siedlisk przyrodniczych.

Cele wycieczki:

1.Poznanie Rezerwatu Torfy i Bagna Całowanie
a) poznanie flory i fauny tych ekosystemów
b) poznanie znaczenia Bagna Całowanie jako ekosystemu, zagrożeń dla niego i metod jego czynnej ochrony
c) zapoznanie z programem Natura 2000
2.Zapoznanie się z przepisami wycieczki rowerowej i zasadami prawidłowego poruszania się rowerem po drogach.
3.Zapoznanie się z zasadami zachowania na terenie rezerwatów i chronionych siedlisk przyrodniczych.
4.Wskazanie młodzieży różnych możliwości spędzania wolnego czasu.
5.Poglębianie więzi emocjonalnych pomiędzy uczestnikami wycieczki i kształtowanie poczucia odpowiedzialności za własne zachowanie.


Metody i formy pracy:

1.Pogadanki wprowadzające
2.Zapoznanie się wiedzą na temat Bagna Całowanie i Rezerwatu Torfy czyli poznanie fauny i flory, pojęć typu : mokradła, torfowiska, ekosystemy poprzez wyszukiwanie informacji w Internecie
3.Wycieczka w czasie której wykorzystywane będą obserwacje, zajęcia praktyczne.
4.Opracowanie mapy z zaznaczoną trasą wycieczki rowerowej.
5.Opracowanie relacji z wycieczki.
6.Wywiad


Trasa wycieczki rowerowej:

Wycieczka rowerowa przygotowana jest dla młodzieży gimnazjalnej w ramach realizowania program biologii dla klasy III.
Trasa wycieczki wynosi 43 km, czas przejazdu wraz z pobytem przewidziany jest na 9 godzin.
Większość trasy przebiega przez wytyczone ścieżki rowerowe i ścieżkę dydaktyczną. Część trasy obejmuje drogę polną i asfaltową. Na trasie przewidziane jest 13 postojów w celu zapoznania się z treścią umieszczonych tablic informacyjnych na trasie ścieżki dydaktycznej „13 błota stóp”
Strona merytoryczna wycieczki obejmuje treści na temat Rezerwatu na Torfach i Bagna Całowanie zawarte w mojej pracy. Ponadto uczniowie korzystać będą z przewodników roślin ,ziół i ptaków.
Dzień przed wyjazdem zostaje sprawdzony stan techniczny rowerów.

Trasa:
Otwock Rezerwat Torfy Tabor Podbiel Tabor Karczew Otwock

Przebieg wycieczki rowerowej.

1.Zbiórka przed szkołą o godzinie 8.00,pogadanka na temat bezpiecznej jazdy, przypomnienie trasy wycieczki.
2.Przejazd do Bazy Torfy w Otwocku, zapoznanie się z tablicami informacyjnymi ustawionymi w pobliżu.
3.Przejazd ścieżką rowerową do platformy na Jeziorku Torfy, obserwacja ptaków, poznawanie flory mokradła.
4.Przejazd do miejscowości Podbiel przez Tabor ścieżką rowerową, drogą polną i około 5 km drogą asfaltową.
5.Postój pod remizą strażacką w Podbieli, zapoznanie się z informacjami z tablicy usytuowanej pod remizą na temat Bagna Całowanie i poznanie przebiegu trasy ścieżki edukacyjnej „13 błota stóp” . Wypoczynek na posiłek.
6.Przejazd drogą polną wzdłuż ścieżki edukacyjnej do wieży widokowej. Postój, podczas którego młodzież zapoznaje się z treścią tablic edukacyjnych umieszczonych na Bagnie Całowanie, obserwuje teren bagna z wieży widokowej, wyszukuje flory i fauny charakterystycznej dla Bagna Całowanie, przechodzi drewnianą kładką do stanowiska żurawia, czapli i brzozy niskiej
7.Przejazd do Wydmy Pękatki z postojem przy stawach wodnych, obserwacja ptaków wodnych i roślinności.
8.Przejazd do wydmy Kobyla Góra, poszukiwanie stanowisk charakterystycznej flory, obserwacja i nazywanie widzianych ptaków.
9.Przejazd drogą polną wśród pól z postojami pod tablicami informacyjnymi ścieżki dydaktycznej.
10.Powrót pod budynek szkoły przez Podbiel, Tabor, Karczew.


Osiągnięcia i ewaluacja.

Po wycieczce młodzież dzieliła się wrażeniami, wykonanymi zdjęciami, opracowała relację z wyjazdu.
Wzbogaciły wiedzę na temat flory i fauny charakterystycznej dla Rezerwatu Torfy i Bagna Całowanie.
Poznane w czasie wycieczki okazy flory to:
Olsza czarna, kruszyna pospolita, czeremcha zwyczajna, widłak jałowcowy, bagno zwyczajne, żurawina błotna, brzoza niska, kosaciec syberyjski, goździk pyszny, goryczka wąskolistna, salwinia pływająca, turzyca, torfowiec, wełnianka szerokolistna, rosiczka długolistna, bobrek trójlistkowy, firletka poszarpana, kukułka krwista, storczyk,
Większość roślin udało nam się odnaleźć w naturze i oznaczyć przy pomocy przewodnika roślin.
Poznane okazy fauny to :
łabędź niemy( widziany), dzięcioł czarny i zielony, łoś, sarna, żmija zygzakowata, zaskroniec( widziany), padalec, grzebiuszka ziemna, kulik wielki (widziany), kszyk, batalion, bocian czarny i biały, derkacz( widziany), błotniak stawowy (widziany), żuraw, czaple, sowa błotna, brodziec, myszołów, czajka( widziana) , orlik krzykliwy, rycyk, rzęsorek rzeczny, jaszczurka zwinka, żółw błotny, motyle modraszki telejusa, ważki ( widziane), motyl czerwonki fioletek.
W trakcie wycieczki uczniowie mogli część okazów flory i fauny zapamiętanej z książek zobaczyć w naturalnym. Wzbogacili swoją wiedzę na temat ekosystemu bagno obserwując go w naturze.
Kontakt z naturą, zmęczenie fizyczne, zrobione fotografie i zdobyta wiedza praktyczna dała uczniom wiele satysfakcji, zadowolenia i uświadomiła, że aktywny wypoczynek połączony z edukacją jest świetną formą spędzania czasu.


W ramach podsumowania wycieczki uczniowie otrzymali przygotowaną kartę pracy z zadaniami.

Zadanie 1.
Posługując się kluczem i przewodnikiem oznacz wybrane przez nauczyciela gatunki roślin. Podczas pracy zwróć uwagę na
a) pokrój ogólny rośliny
b) cechy morfologiczne liści i kwiatów( kolor, kształt, długość)
c) wygląd kwiatu
Rozpoznane rośliny porównaj z rysunkami w kluczu i upewnij się, czy dobrze wykonałeś zadanie. Wyniki przedstaw w formie tabeli uwzględniając następujące punkty:
Gatunek, postać morfologiczna, cechy charakterystyczne liści, cechy charakterystyczne kwiatu, czy gatunek jest chroniony.

Zadanie 2.
Czy na terenie Bagna Całowanie dostrzegłeś efekty i skutki działalności człowiek ? jeśli tak ,wymień je.

Zadanie 3.
W trakcie wycieczki widzieliście mnóstwo ptaków. Na podstawie przewodnika ptaków wyszukaj widziane ptaki i wykonaj tabelę uwzględniając następujące punkty:
a) miejsce obserwacji
b) gatunek ptaka
c) ogon
d)skrzydła
e)kolor upierzenia
f)nogi
g)głowa, oczy, dziób
h)tułów

Zadanie 4.
Wyszukaj w Internecie mapkę ze ścieżką edukacyjną Bagna Całowanie „13 błota stóp” , zaznacz na niej miejsca naszego postoju i spotkane tam gatunki flory i fauny. Do mapki możesz dołączyć wykonane przez siebie fotografie. Forma pracy dowolna.