Innowacja pedagogiczna w ramach programu wychowawczego szkoły
- zajęcia psychoedukacyjne.
TĘCZA
Rodzaj innowacji
Innowacja o charakterze edukacyjnym
Autor innowacji
Anna Nogacka
Wstęp
Innowacja edukacyjna dotyczy szkoły podstawowej w Łodzi - uczniów uczęszczających do klas IV, rozpoczynających drugi etap kształcenia. Szkoła Podstawowa nr 202 w Łodzi jest szkołą dużą, uczy się w niej około 480 uczniów. W szkole są po dwie klasy IV i VI oraz trzy klasy V. Uczęszcza do nich łącznie około 200 uczniów. Innowacja edukacyjna ,,Tęcza” opracowana została głównie z myślą o uczniach klas czwartych, którzy wchodząc w drugi etap kształcenia narażeni są na silny stres zwiazany z nową sytuacją w szkole. Uczniowie w drugim etapie kształcenia mają do czynienia z wiekszą ilością nauczycieli, uczących różnych przedmiotów i stawiających nowe, zróżnicowane wymagania. Powoduje to bardzo silny stres wsród dzieci i jest trudnym momentem w ich edukacji. Dzieci bardzo często czują się wówczas zagubione, zaczynają mieć problemy w sferze emocjonalnej, nie radzą sobie z nauką i zaczynają nieprawidłowo funkcjonować w grupie rówieśniczej.
Zajęcia, o charakterze adaptacyjno – rozwijającym w sferze emocjonalnej, poprzez naukę radzenia sobie z emocjami i stresem, mają na celu pomóc uczniom przejść pozytywnie przez ten trudny dla nich okres. Zastosowanie, w ramach profilaktyki pedagogicznej wybranych czynników chroniących, ma na celu ukierunkowanie rozwoju emocjonalnego i społecznego dziecka 10 letniego. Środowisko, z którego wywodzą się uczniowie Szkoły Podstawowej nr 202, jest bardzo zróżnicowane. Szkoła znajduje się na peryferiach miasta i w związku z takim usytuowaniem uczęszczają do niej zarówno uczniowie z Łodzi jak też z mniejszych, okolicznych miejscowości co również stwarza problemy w relacjach interpersonalnych dzieci. Zajęcia mają na celu pomóc dzieciom prawidłowo funkcjonować w szkole, środowisku i grupie rówieśniczej, mają stać się podstawą do radzenia sobie z emocjami i stresem w życiu. Mają nauczyć dziecko jak rozpoznawać i przeciwdziałać negatywnym skutkom stresu poprzez stosowanie elementów technik relaksacyjnych i arte- terapii. Zajęcia przeznaczone są głównie dla dzieci: nie radzących sobie z emocjami, silnie
im ulegającym; nieśmiałych; mających trudności w wypowiadaniu swojego zdania i opinii
na forum klasy; reagujących nieadekwatnie do zaistniałych sytuacji szkolnych; wykazujących cechy silnego napięcia emocjonalnego; reagujących somatycznie w trudnych sytuacjach;
mających trudności z komunikacją interpersonalnalną; z niską samooceną.
Udział w zaproponowanych zajęciach pozwoli uczniom na rozwinięcie samoświadomości, nauczy ich rozpoznawania oraz werbalizacji własnych uczuć. Samoświadomość stanów emocjonalnych to pierwszy krok do samoregulacji polegającej na kontroli i kierowaniu własnym zachowaniem. Proponowane spotkania mają również na celu rozwijanie empatii i pozytywnej samooceny u dzieci, co stanowi podstawę humanistycznej koncepcji człowieka.
W czasie zajęć, uczniowie zyskają okazję do nabywania prawidłowych zachowań, będą kształtowali postawę prospołeczną. Nauczą się wpływać na swoje zachowanie poprzez: zdobywanie wiedzy o sobie, aktywność fizyczną, umiejętność walki ze stresem, radzenie sobie
z negatywnymi emocjami, przyswajanie właściwych wzorców zachowań oraz prezentowanie postawy radzenia sobie w życiu. Zaproponowane formy przyczynią się do wzmocnienia rozwoju prawidłowej, silnej osobowości dzieci i wyeliminowania zachowań nieprawidłowych, niepożądanych, społecznie nieakceptowanych.
Potrzeba prowadzenia takich zajęć została zauważona przez Radę Pedagogiczną Szkoły Podstawowej nr 202 w Łodzi. W placówce prowadzone są zajęcia w ramach programu autorskiego pod nazwą Pozytywka dla uczniów klas I i II korzystających z opieki świetlicy szkolnej. Program autorski ,,Pozytywka” ma na celu walkę ze stresem. Rada Pedagogiczna wyraziła opinię potrzeby opracowania innowacji i prowadzenia zajęć psychopedagogicznych dla uczniów drugiego etapu kształcenia, szczególnie dla uczniów klas IV.
Autorką innowacji jest nauczycielka, która pracuje w w/w placówce.
Mgr Anna Nogacka (nauczycielka historii, wychowania do życia w rodzinie i techniki, nauczyciel mianowany) – staż pracy 21 lat, Dyplom Wydziału Filozoficzno – Historycznego Uniwersytetu Łódzkiego kierunek: historia. Świadectwa ukończenia studiów podyplomowych: Wiedzy o społeczeństwie, Wychowania do życia w rodzinie i Techniki – ukończonych w Instytucie Edukacji Ustawicznej Wyższej Szkoły Kupieckiej oraz Historii ukończonych
na Wydziale Filozoficzno - Historycznym Uniwersytetu Łódzkiego. Ukończyła szkolenia, kursy doskonalące i warsztaty metodyczne z zakresu profilaktyki i metod aktywizujących, m.in. ,,Szkoła dla rodziców i wychowawców”, ,,Stymulowanie rozwoju ucznia szczególnie uzdolnionego”, ,,Sposoby motywowania uczniów do nauki i planowania własnego rozwoju”, ,,Uczeń trudny w szkole”, ,,Wspomaganie działań szkoły w celu zapewnienia bezpieczeństwa w szkole”, szkolenia nt. ,, Jak mówić uczniom o ich
prawach”, ,,Szkoła promująca zdrowie”, ,,Interwencja profilaktyczna w szkole”, ,,Szkoła
dobrych obyczajów”, ,,Rzeźbienie w zdolnościach – jak wspierać ucznia z kreatywnym
potencjałem?”, ,,Jak wypracować i respektować prawa ucznia w szkole”, „Radzenie sobie z agresją w szkole” i „Szkoła jako efektywne środowisko wychowawcze” .
Pełnieni na terenie szkoły funkcję lidera zespołu zajmującego się wyrównywaniem szans edukacyjnych, jest koordynatorem działań prowadzonych w szkole przy współpracy z UNESCO na rzecz promowania i przestrzegania praw dziecka i praw człowieka.
Założenia innowacji wynikają z założeń podstawy programowej kształcenia ogólnego
dla szkół podstawowych i gimnazjów. Szczególnie odnoszą się do następujących punktów:
a) poznawanie zasad rozwoju osobowego i życia społecznego,
b) skutecznego porozumiewania się w różnych sytuacjach, prezentacji własnego punktu
widzenia i uwzględniania poglądów innych ludzi, poprawnego posługiwania się językiem ojczystym, przygotowania do publicznych wystąpień,
c) efektywnego współdziałania w zespole i pracy w grupie, budowania więzi międzyludzkich, podejmowania indywidualnych i grupowych decyzji, skutecznego działania na gruncie zachowania obowiązujących norm,
d) rozwiązywania problemów w sposób twórczy,
e) odnoszenia do praktyki zdobytej wiedzy oraz tworzenia potrzebnych doświadczeń i nawyków,
f) rozwijania sprawności umysłowych oraz osobistych zainteresowań,
g) przyswajania sobie metod i technik negocjacyjnego rozwiązywania konfliktów i problemów społecznych.
Nauczyciele w pracy wychowawczej, wspierając w tym zakresie obowiązki rodziców, zmierzają do tego, aby uczniowie w szczególności:
1. znajdywali w szkole środowisko wszechstronnego rozwoju osobowego (w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym, duchowym),
2. rozwijali w sobie dociekliwość poznawczą, ukierunkowaną na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna w świecie,
3. mieli świadomość życiowej użyteczności zarówno poszczególnych przedmiotów nauczania, jak całej edukacji na danym etapie,
W drugim etapie edukacyjnym, w klasach IV – VI zadaniem nauczycieli jest:
- kształtowanie umiejętności i postaw uczniów do naturalnej w tym wieku aktywności dzieci,
- umożliwianie im poznawania świata w jego jedności i złożoności,
- wspomaganie samodzielność uczenia się dzieci,
- inspirowania ich do wyrażania własnych myśli i przeżyć,
- rozbudzania ciekawości poznawczej oraz motywacji do dalszej edukacji.
Edukacja w szkole podstawowej, wspomagając rozwój dziecka jako osoby i wprowadzając je w życie społeczne, ma na celu przede wszystkim:
1. prowadzić dziecko do nabywania i kształtowania nawyków społecznego współżycia,
2. rozwijać poznawcze możliwości uczniów, tak aby mogli oni przechodzić od dziecięce go do bardziej dojrzałego i uporządkowanego rozumienia świata,
3. rozwijać i przekształcać spontaniczną motywację poznawczą w motywację świadomą, przygotowywać do podejmowania zadań wymagających systematycznego i dłuższego wysiłku intelektualnego i fizycznego,
4. rozbudzać i rozwijać wrażliwość estetyczną i moralną dziecka oraz jego indywidualne zdolności twórcze,
5. umacniać wiarę dziecka we własne siły i w zdolność osiągania wartościowych i trudnych celów,
6. rozwijać zdolność odróżniania świata rzeczywistego od wyobrażonego oraz postaci historycznych od fantastycznych,
7. kształtować potrzeby i umiejętności dbania o własne ciało, zdrowie i sprawność fizyczną; wyrabiać czujność wobec zagrożeń dla zdrowia fizycznego, psychicznego i duchowego,
8. rozwijać umiejętności dziecka poznawania siebie oraz otoczenia rodzinnego, społecznego, kulturowego, technicznego i przyrodniczego dostępnego jego doświadczeniu,
9. stwarzać warunki do rozwoju wyobraźni i ekspresji werbalnej, plastycznej, muzycznej i ruchowej, zapewniać warunki do harmonijnego rozwoju fizycznego i psychicznego oraz zachowań prozdrowotnych,
10. zapewniać opiekę i wspomagać rozwój dziecka w przyjaznym, bezpiecznym i zdrowym środowisku,
11. uwzględniać indywidualne potrzeby dziecka i troszczyć się o zapewnienie mu równych szans,
12. stwarzać warunki do rozwijania samodzielności, obowiązkowości, podejmowania odpowiedzialności za siebie i najbliższe otoczenie,
13. stwarzać warunki do indywidualnego i grupowego działania na rzecz innych. Miejscem prowadzenia innowacji jest Szkoła Podstawowa Nr 202 w Łodzi im. Jana Pawła II.
Innowacja obejmuje zajęcia pozalekcyjne i dotyczy grupy dzieci z klas IV. Udział dzieci w zajęciach jest dobrowolny.
Wprowadzenie innowacji nastąpi 1 września 2011r.
Koszty wprowadzenia innowacji obejmują:
- zakup niezbędnych materiałów;
- doskonalenie zawodowe nauczycieli.
Źródła finansowania innowacji:
- darowizny
Założenia metodyczne innowacji.
Stres i emocje.
Codziennym zjawiskiem obserwowanym w społeczności szkolnej jest stan wzmożonego napięcia psychofizycznego. Zarówno dzieci, jak i dorośli mają problemy z opanowaniem emocji i stresu, który często wywołany jest przez wiele czynników. Przede wszystkim nadmierne napięcia odpowiedzialne są za pojawienie się lęków i niepokojów. Czasem brak akceptacji ze strony środowiska, motywacji i wsparcia ze strony rodziców powoduje strach przed szkołą. Wypowiadanie się publicznie na forum klasy, wywołanie do odpowiedzi,
czy ważny sprawdzian, potęgują codzienne napięcia dziecka.
Bywa, że nauczyciele i rodzice wielokrotnie (świadomie, bądź nie) przyczyniają się do wzrostu poziomu stresu u dzieci. Szkoła nastawiona jest na osiągnięcia, także rodzice wymagają od dzieci wysokich wyników, w efekcie dziecko, które nie może sprostać oczekiwaniom, a dodatkowo jest wrażliwe, nieśmiałe i niepewne siebie, ale bardzo ambitne, będzie przeżywało każde spotkanie ze szkołą, jako niezwykle stresujące wydarzenie. Dodatkowymi sprzymierzeńcami stresu u dzieci jest brak akceptacji rówieśników i lęk przed kompromitacją na forum klasy. Stres ma swoje ujście nie tylko w postaci pogarszających się wyników w nauce, ale także odbija się na zdrowiu dziecka. Lęk przed niepowodzeniami może obniżyć odporność dziecka, wywołać wiele infekcji oraz zaburzeń psychofizycznych. Może nastąpić wzrost ciśnienia krwi, zwiększyć się częstość oddychania, szybkość przemiany materii. Temu wszystkiemu towarzyszy ogromne napięcie mięśni, które w przyszłości może doprowadzić do odczuwania dolegliwości w postaci bólu głowy, uczucia mdłości, opadania żołądka, drżenia całego ciała i omdleń.
Według Hanny Makowskiej i Ryszarda Poprawy: ,,stres to rodzaj szczególnej trans-akcji (układu dynamicznych, zmieniających się relacji człowieka ze światem), zachodzących między człowiekiem i jego otoczeniem zewnętrznym lub w jego świecie wewnętrznym, ocenianej przez człowieka jako zagrażająca, szkodliwa lub stanowiąca wyzwanie, ze względu na istotne dla niego cele, wartości, systemy przekonań i poczucia dobrostanu (well – being)”1.
Człowiek uczestniczący w stresowej sytuacji podejmuje wysiłki zaradcze nakierowane
na zmianę niekorzystnych warunków, jak i opanowania przykrych i często nadmiernych emocji, których doświadcza. Wielu badaczy przyjmuje, że proces radzenia sobie ze stresem spełnia dwie podstawowe funkcje. Po pierwsze reguluje stresowe emocje (chodzi o zmniejszenie napięcia emocjonalnego) - tę formę radzenia sobie nazywamy skoncentrowaną na emocjach.
Po drugie zmienia stresogenną sytuację poprzez zmianę działania lub/i zagrażającego, szkodliwego otoczenia, służy więc rozwiązaniu problemów - tę formę radzenia sobie nazywamy skoncentrowaną na problemie.
Procesy radzenia sobie zwykle łączą obie funkcje. Efektywne radzenie sobie wymaga często zarówno opanowywania emocji, jak i wysiłków dzięki którym stresowa transakcja zmienia się w korzystną z punktu widzenia uczestniczącego w niej człowieka.2
Współczesny świat stawia przed dzieckiem coraz większe wymagania, wywołujące u niego stres. Największy stres u dzieci wiąże się ze szkołą: oceny, wymagający nauczyciele, trudne prace domowe – to wszystko sprawia, że dzieci denerwują się, martwią i smucą. Jedna nerwowa sytuacja potrafi pociągnąć za sobą kolejne, tworząc swoistą spiralę stresu, której ulegają także dzieci. Dobrym lekarstwem w walce ze stresem, usuwającym napięcia określonych grup mięśni organizmu, naczyń krwionośnych i całego układu nerwowego, są techniki relaksacyjne, czyli metody odprężania organizmu przy jednoczesnym świadomym obniżaniu aktywności myślowej.
Obserwując środowisko szkolne zauważyłam, że uczniowie klas czwartych bardziej emocjonalnie reagują na sytuację, związaną z przyjęciem nowych obowiązków, wynikających z wejścia w drugi etap kształcenia. Nie radzą sobie często z emocjami, nie potrafią ich określić i nad nimi zapanować. Aby pomóc dzieciom w radzeniu sobie z tym problemem, w swojej innowacji skupiłam się na pracy z uczniami właśnie z tej grupy wiekowej, pod kątem umiejętnego radzenia sobie z emocjami, poprzez aktywność twórczą, ruchową i relaksację.
Zapoznałam się również z literaturą fachową z dziedziny psychologii. Wobec bogactwa informacji skupiłam się na najistotniejszych koncepcjach psychologicznych człowieka mogących mieć wpływ na rozwój młodej jednostki. Do najbardziej popularnych można zaliczyć koncepcje behawiorystyczną, psychodynamiczną i poznawczą. Żadna z tych koncepcji nie może jednak funkcjonować odrębnie, oderwana od pozostałych. W koncepcji poznawczej ważną rolę odgrywają emocje. W mechanizmie działania człowieka nie można pominąć procesów emocjonalnych i ich roli w zachowaniu naszego organizmu. Bardzo ważną rolę odgrywają emocje.
Stres i emocje są wywoływane przez informacje wewnętrzne i zewnętrzne. Emocje inicjują zachowanie, przygotowują i mobilizują organizm do działania. Pełnią funkcje informacyjne, a także pośredniczą w procesach uczenia się, przez warunkowanie. Ludzie porozumiewają się poprzez emocje (jest to prymitywny język np. u małych dzieci). Emocje pełnią także funkcje regulacyjne – regulują zachowanie poprzez wpływ na tempo reakcji jak również wpływają na procesy poznawcze takie jak myślenie, uczenie się, postrzeganie. Ważna jest siła emocji gdyż zbyt silne wpływają negatywnie na te procesy, zaś słabe mają znaczenie we wzroście aktywacji i efektywności działania. Emocje przejawiają się również w zmianach stanu świadomości.3
Emocja jest zwykle doświadczana jako szczególny rodzaj stanu psychicznego. Często towarzyszą jej lub następują po niej, zmiany somatyczne, ekspresyjne, mimiczne i pantomi-miczne oraz reakcje o charakterze behawioralnym. Dla emocji charakterystyczne jest to, że rzadko pojawiają się w sposób zupełnie niezrozumiały, niewytłumaczalny i nagły. Zwykle są powodowane, potem przebiegają, a następnie powodują różnego rodzaju konsekwencje. Emocje, silne wzruszenie, podniecenie, przeżycie - związane z tym, że człowiek jest syste-mem reagującym na siebie i na swoje stosunki z otoczeniem. Mogą być pozytywne jak np.: rozkosz, przyjemność, zadowolenie lub negatywne – np. cierpienie, przykrość, niezadowole-nie. Emocje wywoływane są przez różne czynniki, a reakcje emocjonalne są różnorodne: jedne wywołują tendencje do reagowania w określonym kierunku (np.: ciekawość i podejmo-
wanie czynności badawczych; strach - ucieczka lub znieruchomienie; gniew - atak), inne emocje wyrażają się reakcjami ekspresyjnymi, takimi jak radość, żal, przykrość.
33
Emocje wywoływane są przez: 1. bodźce pierwotne tj. te, które pochodzą od narządów zmysłowych lub wewnętrznych i związane są z zaspakajaniem potrzeb i z procesami patologicznymi - mogą one wywoły-
wać niespecyficzny stan ogólny przyjemny lub przykry. 2. bodźce wtórne tj. te, które są przez doświadczenie, a związane są z bodźcami pierwotnymi
(bezwarunkowymi). 3. bodźce kinestatyczne tj. te, które związane są z własnymi czynnościami (np.: nadmierna
aktywność, długotrwała bezczynność). Siła emocji jest tym większa, im większe przeszkody wewnętrzne muszą być pokonane np.: zasady, normy, kary; aby powstrzymać od wystąpienia reakcji emocjonalnych.
Opis celu zasad i innowacji
Celem mojej innowacji jest:
- Przygotowanie uczniów do radzenia sobie z emocjami poprzez różnorodne formy aktywności twórczej i fizycznej oraz ćwiczenia odprężające.
- Nauczenie się stosowania technik relaksacyjnych i twórczych w sytuacjach stresogennych przez uczniów.
- Budowanie poczucia własnej wartości i rozwijanie indywidualności uczniów.
- Otwieranie uczniów na potrzeby innych, wychowanie w duchu tolerancji i szacunku.
- Zapobieganie powstawaniu wśród uczniów problemów wychowawczych spowodowanych brakiem panowania nad emocjami.
- Motywowanie rodziców do szerszej i aktywnej współpracy z nauczycielem i własnym dzieckiem, w celu stworzenia optymalnych warunków rozwoju emocjonalnego.
W oparciu o założone cele ogólne opracowałam następujące cele szczegółowe, kształtujące u ucznia następujące umiejętności:
- wzmacnianie prawidłowej adaptacji do warunków funkcjonowania psychospołecznego;
- pobudzanie wszechstronnego rozwoju ucznia;
- podnoszenie poziomu samoakceptacji i samooceny;
- kształtowanie i wzmacnianie pozytywnego, realnego poczucia własnej wartości;
- budowanie pozytywnego obrazu własnej osoby;
- kształtowanie pozytywnego systemu wartości;
- zaspokajanie potrzeb akceptacji, bezpieczeństwa, samorealizacji;
- inicjowanie poczucia wewnętrznej homeostazy;
- uświadomienie sobie własnych pragnień;
- obniżenie negatywnych napięć i emocji;
- wdrażanie do rozpoznawania, określania oraz panowania nad swoimi stanami emocjonalnymi;
- kształtowanie umiejętności werbalnego, a także pozawerbalnego wyrażania własnych emocji;
- określanie źródeł stresu, nabywanie technik radzenia sobie ze stresem;
- wdrażanie do pokonywania lęków i zahamowań;
- rozwijanie poczucia autonomii i niezależności;
- kształtowanie poczucia asertywności;
- rozwijanie poczucia empatii;
- rozwijanie motywacji, poszukiwanie sukcesu na miarę swoich możliwości;
- kształtowanie prawidłowych postaw intra i interpersonalnych;
- poszukiwanie prawidłowych wzorców zachowań, uznanie ich za pożądane;
- kształtowanie poczucia tolerancji, szacunku dla odmienności innych ludzi;
- kształtowanie postaw życzliwości i wyrozumiałości wobec innych ludzi;
- rozwijanie poczucia odpowiedzialności za siebie i innych;
- wdrażanie do samodzielności;
- dostrzeganie socjalnych i kulturowych motywów działania człowieka;
- wdrażanie do współdziałania w grupie;
- rozwijanie indywidualnych zainteresowań;
- przygotowanie do uczestnictwa i czynnego odbioru kultury;
- kształtowanie wrażliwości estetycznej;
- rozwijanie kreatywności twórczej;
- poznanie rożnego rodzaju materiałów w procesie tworzenia;
- rozwijanie wyobraźni twórczej i odtwórczej;
- rozwijanie aktywności intelektualnej, emocjonalnej i ruchowej;
- rozwijanie myślenia abstrakcyjno – pojęciowego oraz konkretno-sytuacyjnego;
- rozwijanie umiejętności naśladownictwa;
- rozwijanie koncentracji uwagi, spostrzegawczości;
- kształtowanie percepcji słuchowej, wzrokowej oraz dotykowej;
- doskonalenie procesów myślowych analizy, syntezy i porównywania;
- wdrażanie do umiejętności rozróżniania i selekcjonowania bodźców;
- kształtowanie prawidłowej koordynacji wzrokowo – słuchowo – ruchowej;
- rozwijanie poczucia świadomości własnego ciała;
- kształtowanie wyobraźni przestrzennej oraz orientacji przestrzennej;
- doskonalenie motoryki dużej, motoryki małej, a także czynności manipulacyjnych dłoni;
- wyrabianie płynności i szybkości ruchu z uwzględnieniem koncentracji uwagi oraz
spostrzegania wzrokowego;
- rozwijanie aktywności fizycznej;
- obniżanie nadmiernego napięcia mięśniowego;
- pobudzanie ruchowe całego ciała w zakresie ruchów dowolnych i kontrolowanych.
Zmiany w stosunku do dotychczasowej praktyki
Wprowadzenie dwa razy w miesiącu, po półtorej godziny, pracy własnej w ramach zajęć pozalekcyjnych, z wykorzystaniem metod twórczych i relaksacyjnych.
Oczekuję, że uczeń po cyklu zajęć:
> będzie przygotowany do pokonywania stresu bez użycia agresji;
> będzie potrafił określić swoje emocje i je konstruktywnie ukierunkować;
> będzie wrażliwy na własny rozwój duchowo-moralny, społeczny, intelektualny, estetyczny i fizyczny;
> wykształci umiejętność rozwijania swoich zainteresowań;
> posiądzie wiarę w swoje możliwości;
> będzie twórczo rozwiązywał problemy;
> będzie odznaczał się takimi cechami osobowości, jak:
- życzliwość i tolerancja,
- obowiązkowość i pracowitość,
- samodzielność i odpowiedzialność za siebie i innych,
- indywidualizm.
Miernikiem tego, czy udało mi się zrealizować w/w założenia będą:
- analiza ankiety dotyczącej postaw uczniów
- umiejętność radzenia sobie z emocjami,
- wywiad z wychowawcami klas,
- wywiad z uczniem dotyczący satysfakcji i zadowolenia z działań w ramach innowacji,
- mierzenie poziomu zadowolenia z działań edukacyjno- wychowawczych szkoły wśród rodziców i uczniów,
- ocena atmosfery i bezpieczeństwa podczas zajęć.
Współczesność wymaga od nas zdolności przystosowywania się do zmiennych warunków i przeobrażeń, jakie zachodzą w społeczeństwach. Ważne staje się twórcze myślenie oraz szybkie reagowanie na nowe sytuacje. Wiara we własne możliwości i umiejętności. Tego mogą nas nauczyć techniki relaksacyjne i zajęcia twórcze. Najlepszym sposobem nauki dzieci pokonywania trudności związanych z nową sytuacją w szkole i zmianami jakie to powoduje w ich życiu jest nauka poprzez zabawę. Dlatego też swoją innowację oparłam między innymi na pedagogice zabawy.
Zabawa była znana człowiekowi od samego początku jego istnienia. Pedagodzy opracowali wiele definicji terminu „zabawa ”. Niektórzy określają ją jako specjalną, naturalną, wrodzoną metodę uczenia się człowieka. Jest pojmowana także jako potrzeba małych i dużych, przypisana człowiekowi, stanowiąca naturalne dopełnienie całokształtu jego istnienia i działalności. Najczęściej odnosi się do każdej czynności, którą człowiek podejmuje dobrowolnie, bez przymusu z zewnątrz, dla własnej przyjemności.
Analizując podane definicje możemy wyodrębnić następujące cechy zabawy:
- przyjemność i radość z wykonywania czynności,
- dobrowolność uczestnictwa,
- poznanie nowych wartości i informacji,
- kreatywność,
- stworzenie odrębnego świata fikcji,
- zaspokojenie różnych potrzeb ludzkich.
E. Hurlock, wyróżniła 4 zasadnicze funkcje zabawy:
1. funkcja kształcąca – polega na tym, iż dziecko w zabawie kształci swoje zmysły wzbogaca wiedzę o świecie, poznaje samego siebie, rozwija język i umiejętność komunikowania się, uczy poznawać swoje możliwości i dokonywać samooceny;
2. funkcja wychowawcza – zabawa rozbudza u dziecka określony stosunek do otoczenia społecznego, poznaje normy społeczne i reguły postępowania, uczy się rzetelności i uczciwości;
3. funkcja terapeutyczna – dziecko podczas zabawy uwalnia się od napięć i emocji, uczy się różnych sposobów wyrażania swoich uczuć oraz rozwiązywania swoich problemów;
4.funkcja projekcyjna – dziecko w zabawie wchodzi w różne sytuacje, wykonuje różne zadania, pełni różne role i dzięki temu ujawnia swoje właściwości. Natomiast wychowawca może odkryć i lepiej poznać mocne i słabe strony wychowanka.
Pedagogika zabawy nie jest dyscypliną naukową lecz symboliczną nazwą metodycznych poszukiwań ułatwiających pracę z grupą, proces uczenia. Proponuje ona działania dające członkom grupy możliwość rozwoju w atmosferze zaufania, wzajemnej akceptacji, bez względu na wiek i umiejętności, wyzwala aktywność twórczą i ciekawość, ułatwia kontakty z innymi, ze sobą i otaczającą rzeczywistością.
Główne inspiracje teoretyczne pedagogika zabawy czerpie z psychologii humanistycznej, jak również pedagogiki Gestalt. Ideą przewodnią jest wiara w człowieka i jego potencjalne możliwości. Dlatego konieczna jest tu współpraca wychowawcy i wychowanka. Nauczyciel to osoba wewnętrznie zintegrowana, akceptująca siebie i innych, animator rozwoju i działań ucznia.
Celem pedagogiki zabawy jest dostarczenie osobom, pracującym z różnymi grupami wiekowymi, metod oddziałujących na sferę emocjonalną człowieka, sprzyjających ujawnieniu pozytywnych uczuć wzmacniających poczucie akceptacji i bezpieczeństwa, wspomagających samodzielną aktywność podopiecznych.
Zasady obowiązujące na zajęciach prowadzonych metodami pedagogiki zabawy to:
- dobrowolność – decydowanie o swojej aktywności w atmosferze wolnej od nakazów;
(wychowawca jedynie zachęca, zaprasza do uczestnictwa w zabawie);
- wielopoziomowość komunikacji – świadome porozumiewanie się na poziomie werbalnym i niewerbalnym, rzeczowym (wymiana logicznych i prawdziwych informacji) i emocjonalnym (wyrażanie, odczuwanie, akceptowanie uczuć swoich i innych);
- unikanie rywalizacji – rezygnacja z podziału na zwycięzcę i przegranych, uczenie współpracy i współdziałania z innymi;
- różnorodność środków wyrazu – umożliwienie przekazywania treści i emocji poprzez
oddziaływanie na różne zmysły. Stosuje się podczas zajęć wszystkie media, ruch, dotyk, gest, taniec, malowanie, lepienie oraz pantomimę.
Wszystkie te zasady wzmacniają relacje w grupie, uczą wyrażania uczuć, budują zaufa-nie do prowadzącego i całej grupy.
Pedagogika zabawy prezentuje także szeroki wybór metod, których celem jest ożywienie kontaktów między ludźmi. Metody te likwidują lęk, obawę i strach, napięcie mięśni oraz na- pięcia psychiczne, angażują w działanie całą osobę wszystkie jej zmysły, wyzwalają twórczą aktywność, uczą współpracy z innymi.
Można wyodrębnić następujące rodzaje metod:
- metody ułatwiające wejście w grupę, poznanie nowego otoczenia, imion oraz powierzchownych cech osób, z którymi rozpoczynamy naukę;
- metody rozluźniające, odprężające, oparte o ruch, gest, taniec, likwidujące napięcie mięśni oraz napięcia psychiczne;
- metody ułatwiające wprowadzenie określonego tematu poprzez poznanie odczuć, doświadczeń, potrzeb, oczekiwań poszczególnych członków grupy;
- metody określone jako gry dydaktyczne – polegające na przedstawieniu danych treści w formie zagadkowego problemu i poszukiwaniu rozwiązań, istotą tej metody jest prowokowanie do twórczego myślenia;
- metody wymiany myśli, gry dyskusyjne – ich celem jest poszukiwanie odpowiedzi na wyraźnie postawione pytanie; oszukiwanie odpowiedzi ma doprowadzić uczestników do odkrycia prawdy, do ustalenia stanu faktycznego. Narzędziem pobudzania myślenia jest wymiana poglądów, zadawanie pytań, argumentowanie własne i wysłuchanie cudzych argumentów;
- metody ułatwiające przekaz informacji zwrotnej sygnalizujące indywidualną reakcję i odczucia poszczególnych uczestników. Prowadzący, który też staje się członkiem grupy,
ma za zadanie przede wszystkim realizować potrzeby i oczekiwania grupy. Aby przekonać się o tym, czy właściwie ocenia sytuację, powinien co jakiś czas pytać o to uczestników grupy. Informacje zwrotne należy wykorzystać na podsumowanie i zakończenie spotkania;
- metody dramowe – polegają na wykorzystaniu gry z podziałem na role, jako wstęp do omówienia problemu. Ich celem jest zrozumienie motywów, jakimi się kierują ludzie w swoim postępowaniu, a tym samym zrozumienie rzeczywistości. Punktem wyjścia jest określona sytuacja, w której zawarte jest jakieś napięcie, problem, a uczestnicy zajęć ,,wchodzą" w rolę jej bohaterów. Istotnym elementem działania jest ekspresyjne pokazanie swojego sposobu przeżywania danej sytuacji poprzez ciało, mimikę, gest i głos;
- metody umożliwiające samoocenę – pozwalają na poznanie własnej hierarchii wartości, własnych spontanicznych zachowań. Dzięki tej metodzie możemy bezpiecznie spojrzeć w głąb siebie, nie tylko pod kątem jaki jestem, ale też jaki jestem na tle grupy. Może się okazać, że mają problemy, o których nie chcieli mówić. Metody te pozwalają uczestnikom zajęć poznać swoje dodatnie i ujemne strony, wzmocnić poczucie własnej wartości, dostrzec, że istnieje ktoś podobny do mnie lub inny niż ja;
- metody integrujące duże grupy – proponują one wszystkim uczestnikom wspólną, aktywną zabawę, bez podziału na bawiących się i obserwatorów. Poświęcone są one realizacji określonego tematu. Grupy mają podane ramy działania i cel działania, natomiast same muszą odnaleźć drogę, po której będą zmierzać do osiągnięcia podanego celu.
Stosując w pracy wymienione metody pedagogiki zabawy uzyskujemy następujące efekty:
1. następuje pełna integracja grupy,
2. brak rywalizacji między uczestnikami grupy,
3. stosujemy swobodne wypowiedzi bez obawy przed ośmieszeniem lub ocenianiem,
4. stajemy się bardziej twórczy, aktywni, komunikatywni,
5. następuje pełny rozwój percepcji słuchowej, wzrokowej oraz ruchowej,
6. osiągamy wysoki poziom tolerancji, akceptacji siebie i innych,
7. pogłębia się integracja z nauczycielem.
Podczas zajęć z uczniami korzystać będę również z elementów technik relaksacyjnych. Techniki relaksacyjne to sposoby na wyładowanie stresu lub nadmiaru emocji na drodze odpowiednich ćwiczeń fizycznych i psychicznych. Ich celem jest uzyskanie stanu relaksu, a zatem opanowanie wegetatywnych objawów lęku i uzyskanie odprężenia psychicznego. Techniki relaksacyjne pomagają zredukować stres jak również uzyskać przekonanie o możliwości zapanowania nad reakcjami własnego organizmu. Regularnie stosowane stają się dobrą ochroną przed nieustannym napięciem emocjonalnym. Celem technik relaksacyjnych jest uzyskanie stanu relaksu, a zatem opanowanie wegetatywnych objawów lęku i uzyskanie odprężenia psychicznego. W większości zaburzeń mogą pełnić jedynie funkcję pomocniczą w stosunku do psychoterapii. Pomoc taka może się jednak okazać bardzo istotna. W niektórych odmianach zaburzeń nerwicowych (samoistnie przemijających) mogą być główną metodą pomocy pozwalającą na uzyskanie poprawy samopoczucia. Ich zaletą jest możliwość samodzielnego stosowania. W dzisiejszych czasach nie da się uniknąć sytuacji, w których psychika człowieka nie jest obciążona. Ilość tzw. stresorów (czynników będących źródłem napięcia psychicznego), na którą jesteśmy narażeni, jest wielokrotnie wyższa, niż naszych przodków sprzed dwustu lat. Powodem tego jest nowoczesny styl życia. Długotrwałe narażenie człowieka na stres z czasem odbija się bardzo niekorzystnie na stanie jego zdrowia - pojawia-ją się dolegliwości trawienne, np. wrzody żołądka, związane z nadkwaśnością, choroby układu nerwowego, czy wreszcie choroby psychiczne (depresje i nerwice). Dlatego ważnym zagadnieniem wydaje się dziś odpowiedni sposób wyładowania negatywnych uczuć, który nie będzie szkodliwy dla zdrowia uczniów a w przyszłości społeczeństwa.
Oto przykłady niektórych technik relaksacyjnych wykorzystywanych w procesie redukowania stresu:
Ruch - najprostsza i najbardziej popularna forma relaksacji. Ruch jest tym co mięśniom i umysłowi potrzebne jest najbardziej ponieważ praca z ciałem, często przy muzyce, poprawiająca psychofizyczne możliwości ciała. Ćwiczenia fizyczne, w każdej postaci, doprowadza-ją do relaksacji poprzez m.in. mechaniczne rozluźnienie tkanki mięśniowej. Rozluźnienie takie w jakimś stopniu można by porównać do relaksacji wywołanej np. masażem relaksacyjnym. Jednocześnie występują tutaj (w tych technikach relaksacji) specyficzne elementy odróżniające je od zwykłego oddziaływania na mięśnie, jakie ma miejsce w wielu ćwiczeniach fizycznych. Jednak w fizycznych metodach relaksacyjnych dodatkowo występuje bardziej pełne zaangażowanie osobowości: praktykujący łączy swoje odczucia fizyczne z psychiką i umysłem. Istnieje także możliwość, by ćwiczenia fizyczne traktować całościowo, jako jednoczesne ćwiczenie ciała i umysłu.
Oddech - Oddychanie stanowi ważną czynność, regulowaną automatycznie przez organizm. Tlen dostarczany przez płuca jest niezbędny do pracy wszystkich tkanek człowieka. Szczególnie wrażliwa na niedobór tlenu jest tkanka mózgowa. Niedostatek życiodajnego tlenu w pracy mózgu doprowadzić może do pogorszenia funkcjonowania centralnego ośrodka nerwowego, wywołać złe samopoczucie lub uporczywe bóle głowy. Prawidłowe oddychanie ułatwia pracę serca, polepsza mechanizm przemian ustrojowych, poprawia samopoczucie.
O prawidłowym oddychaniu należy pamiętać zarówno przy pracy, jak i podczas wypoczynku. Ćwiczenia oddechowe prowadzić można zaraz po przebudzeniu, podczas marszu do szkoły czy pracy, kontynuować je podczas pracy, w trakcie ćwiczeń rekreacyjnych i sportowych. Dobrym sposobem pogłębiania relaksacji przez oddech jest skupianie się na oddechu z jednoczesnym powtarzaniem w myślach słowa klucza. Przy wdechu mówimy lub myślimy jedno, wybrane słowo. Niektórym łatwiej jest liczyć oddechy - od jednego do dziesięciu i od- nowa (liczymy tylko wydechy). Słowo klucz może być dowolne. Chodzi o to, aby dać zajęcie naszemu umysłowi, aby odpoczął od rutynowych problemów i też zajął się pracą z oddechem. Podczas wdechu otwieramy się na odczucie, że pobieramy tlen i nową, ożywczą energię życia, która zasila nasze ciało. Podczas wydechu wyobrażamy sobie, że wydychamy z siebie cały zużyty dwutlenek węgla, starą zużytą i niepotrzebną energię, wszystkie napięcia, zmęczenie, stres zmartwienia. Dobrze jest, stosując relaksację oddechem uruchomić oddychanie przeponą. O ile dla mężczyzn oddychanie takie jest naturalne, to kobiety oddychają klatką piersiową, co przy płytkim oddechu kończy się oddechem jedynie szczytami płuc. Skutkuje to gorszą pracą wszystkich organów kobiety, z mózgiem włącznie. W czasie silnego stresu nasz oddech również staje się płytszy co prowadzi do niedotlenienia całego organizmu.
Relaksacja mięśni Edmunda Jacobsona – ta terapia bazuje na założeniu, że odprężenie psychiczne powinno naturalnie wynikać z odprężenia fizycznego. Progresywna relaksacja mięśni wg Jacobsona jest podejściem do panowania nad stresem, umożliwiającym naukę naturalnego doznawania głębokiego odprężenia. Skutkiem chronicznego stresu lub urazu może być wysoki poziom naprężenia mięśni. Zwracając szczególną uwagę na takie doznania, jak napinanie i rozluźnianie mięśni można świadomie likwidować napięcie i uczyć się uspokajać ciało, redukować lęk. Relaksacja ta, oprócz funkcji redukowania stresu, dodatkowo jest narzędziem, które pozwala na naukę odczytywania sygnałów wysyłanych przez nasze ciało. Systematyczne wykonywanie ćwiczeń uczy nas identyfikacji, a następnie eliminacji napięć w naszym ciele. Korzyści stosowania tej metody to: redukcja objawów lękowych, wzmocnienie zaufania do siebie, zmniejszenie nadciśnienia i poprawa pracy serca, lepsza praca żołądka i jelit, rozwój wyobraźni i procesów myślenia, wzmocnienie kontroli nad własnym na-strojem. Trening mięśni wg Jakobsona polega na wykonywaniu określonych, celowych ruchów rękami, nogami, tułowiem i twarzą, po to, aby napinać i rozluźniać określone grupy mięśni organizmu. Napinanie i rozluźnianie służy najpierw wyuczeniu zdawania sobie sprawy z róż-nicy wrażeń płynących z mięśnia napiętego i rozluźnionego. Systematyczne ćwiczenia uczą także nawyku rozluźniania własnych mięśni nawet w sytuacjach stresujących. Wizualizacja - twórcza wizualizacja jest metodą wykorzystywania wyobraźni w celu kształtowania rzeczywistości zgodnie z naszymi pragnieniami. Wizualizacja jest naturalną funkcją wyobraźni, z której nieprzerwanie korzystamy, czasem nawet o tym nie wiedząc. Dzieci mają naturalną potrzebę twórczej gry imaginacyjnej, co sprawia, że niemal bez wysiłku przychodzi im świadome sterowanie wyobraźnią. Dla większości dzieci jest to z pewnością o wiele łatwiejsze od mnóstwa innych rzeczy, których muszą się pracowicie uczyć.
Z pomocą tej metody o wiele łatwiej uczeń zdobywa samoświadomość i uczy się autokoncentracji. Korzystając z różnych technik twórczej wizualizacji, można kierować rozwojem dzieci w ten sposób by nie traciły one łączności z twórczym i duchowym jądrem swojej osobowości. Obecnie coraz wyraźniej zdajemy sobie sprawę z tego, iż efektywność zapamiętywania, rozumienia i stosowania wiedzy zależy od uprzedniej wizualizacji i afirmacji pożądanych stanów wiedzy.
O powodzeniu relaksacji i wizualizacji w nauczaniu szkolnym w dużym stopniu decyduje afirmacja.
W trakcie prowadzonych zajęć będę również korzystała z zasad stosowania relaksu wg prof. Andrzeja Szyszko – Bohusza. Podstawowe zasady obowiązujące w tej technice to:
- utrzymanie ciała w pozycji nieruchomej i wygodnej , np. pozycji leżącej lub siedzącej; - zwolniony, swobodny i rytmiczny oddech , dostosowany do indywidualnych możliwości
jednostki, stosowany przez pewien czas, w celu uspokojenia i dotlenienia; - odwrócenie uwagi i myśli od wszelkich rozpraszających bodźców z otoczenia, działających na zmysły i utrudniających koncentrację; - całkowite rozluźnienie całego ciała drogą autosugestii; - całkowita kontrola nad procesem myślenia, aż do ustania myślenia o czymkolwiek.
Jest bardzo wiele sposobów relaksacji. Wszystkie łączą korzyści z niej wypływające,
są to między innymi: - natychmiastowa poprawa nastroju; - redukcja stresu, przywrócenie spokoju wewnętrznego; - zwiększenie wydolności fizycznej; - zmniejszenie nadciśnienia i poprawa pracy serca; - lepsza praca układu trawiennego i wegetatywnego; - działanie profilaktyczne przeciw wrzodom i kłopotom trawiennym; - zmniejszenie nerwowości; - poprawa funkcjonowanie pamięci; - zdrowy długi sen; - rozwój wyobraźni, kreatywności; - wzmocnienie zaufania do siebie, wiara w swoje możliwości i poczucie bezpieczeństwa.
Bardzo ważną rolę w moich zajęciach będzie spełniała także arteterapia, inaczej tera-pia przy pomocy (użyciu) sztuki, w szerokim znaczeniu oznacza wszelkie formy i metody pomocy terapeutycznej, przy których wykorzystuje się sztukę, a dokładniej rożne jej dziedziny lub wytwory, np. muzykę, rysunek, taniec, literaturę, dramę. W wąskim znaczeniu termin ten zarezerwowany jest dla terapii z użyciem sztuk wizualnych, najczęściej plastycznych (malowanie, rysowanie, rzeźbienie itp.). Jest jeszcze trzecia koncepcja arteterapii, polegająca na traktowaniu arteterapii jako odmiany kulturoterapii, czyli działania skierowanego na człowieka i jego środowisko, podejmowanego w celu przywrócenia lub utrzymania zdrowia oraz zmierzającego do poprawy jakości życia. Do osiągnięcia tego celu wykorzystywane są środki kulturowe, w tym również sztuka i proces twórczy, we wszelkich ich odmianach, traktowane jako narzędzia terapeutyczne.
Terapia przez sztukę ma bardzo szerokie zastosowania. Poprzez działania plastyczne, muzyczne, literackie, teatralne, spełnia ona funkcję zarówno korekcyjną, jak i stymulacyjną. Umożliwia dziecku, przy pomocy symboli, wyrażenie swoich trudnych przeżyć i emocji w bezpiecznych warunkach. Zarówno zapobiega występowaniu emocji negatywnych, jak też stymuluje emocje mające korzystny wpływ na stan psychiczny. Arteterapia umożliwia samo-poznanie, rozbudza świadomość motywów własnych działań i zachowań, pobudza wyobraźnię, uaktywnia spontaniczność, daje poczucie wolności i realizacji, spełnia funkcję kompensacyjną, wyrównując braki i ograniczenia psychofizyczne, zaspakaja potrzeby: bezpieczeństwa, współuczestnictwa, akceptacji, rozbudza wiarę w siebie.
Nauczyciel podczas pracy metodą arteterapii, poprzez świadome działanie artystyczne, pozwala uczniom na rozwiązanie wielu problemów. Wykorzystuje do celów terapeutycznych formy plastyczne, muzyczne, literackie i teatralne. Tak szeroko pojęta sztuka daje możliwość symbolicznego wyrazu trudnych przeżyć, doświadczeń i emocji w bezpiecznych warunkach, w formie mówienia „nie wprost”. Obniża napięcie i pomaga nazwać problem.
Spontaniczność, a także niekonwencjonalność sposobów wypowiadania się w obszarze technik arteterapeutycznych powoduje zmniejszenie oporów przed prezentacją własnych przeżyć emocjonalnych.
Funkcje arteterapii:
- rekreacyjna -przejawia się głównie w tworzeniu warunków ułatwiających wypoczynek, relaks oraz stan homeostazy wewnętrznej;
- edukacyjna – kształtuje umiejętność prawidłowego funkcjonowania w rzeczywistości, stawiania sobie celów realnych i możliwych do osiągnięcia;
- korekcyjna – polega na zmianie negatywnego nastawienia do zadań, problemów dnia codziennego; funkcja korekcyjna ma za zadanie korygowanie negatywnych zachowań dziecka, np. zachowań agresywnych;
- ekspresyjna - ma na celu uświadomienie i prezentacje tłumionych emocji, a w konsekwencji pomaga rozładować niekorzystne stany napięcia;
- kompensacyjna - ma na celu zaspokojenie potrzeb młodego człowieka;
- poznawcza -uczy nazywania, wyrażania i rozpoznawania uczuć własnych oraz uczuć innych ludzi;
- regulacyjna – ułatwia jednostce osiągnięcie stanu równowagi pomiędzy jej środowiskiem wewnętrznym a otaczającą rzeczywistością.
Zadaniem arteterapii jest uświadomienie człowiekowi poczucia własnej wartości oraz dążenie do samoakceptacji i samorealizacji. Właśnie te korzyści, wynikające z terapii przez twórczość, sprawiły iż tak wiele zajęć w mojej innowacji oprałam o techniki tej tak zwanej terapii kreatywnej.
Arteterapia może mieć różnorakie formy min.:
Plastykoterapii - czyli terapii za pomocą sztuk plastycznych, gdzie wykorzystywane są techniki plastyczne - rysunek, malarstwo, rzeźba, tzw. mokre na mokrym, malowanie z kleksa,
techniki graficzne: monotypie, druk strukturalny, odbijanie gipsorytów i linorytów, lepienie z gliny, plasteliny, masy solnej, rzeźbienie, wycinanki, układanki, tkactwo, grafika, collage. Forma artystyczna jest równie ważna jak i stworzone dzieło, stąd też wybranie samej techniki plastycznej - malowanie farbami lub delikatne użycie miękkiego ołówka pozwala na pewne wnioski dotyczące sfery emocjonalnej i samooceny dziecka; stopniowo pozwala na coraz pełniejsze i swobodniejsze wyrażanie siebie. Plastykoterapia jest szczególnie polecana dla ludzi, którzy czują się ograniczeni i przytłoczeni przez innych, ponieważ dostarcza im prze-strzeni, pozwalając na swobodną twórczość. Odmianą tej formy jest chromoterapia – terapia za pomocą różnych sztuk i technik plastycznych oraz kolorów. Jej celem jest: dostarczanie przestrzeni, pozwalając na swobodną twórczość; stanowi też bezpieczny i akceptowany przez dzieci sposób wypowiedzi tego, co jest trudne do opisania słowami; odzwierciedla problemy i negatywne emocje.
Choreoterapii - czyli terapii tańcem, ruchem ( z greki choreia oznacza taniec, a therapeia
oznacza leczenie). Opiera się na wykorzystaniu ruchu jako procesu, który zwiększa fizyczną i psychiczną integrację jednostki. Pozwala ona wyrazić ludziom ich doświadczenia emocjonalne związane z kontaktem cielesnym i dotykowym. Jest techniką szczególnie pomocną przy rozwiązywaniu problemów pochodzących z okresu wczesnego dzieciństwa, kiedy do komunikowania się używane jest nasze własne ciało, gdyż mowa werbalna nie jest jeszcze dobrze rozwinięta. Można wykorzystywać rekwizyty, pomoce z sali gimnastycznej. Choreoterapia polecana jest dla każdej grupy wiekowej. Jak wiadomo ciało i psychika stanowią nierozrwalną całość i występuje między nimi sprzężenie zwrotne. Jeśli więc uda nam się zaangażować osoby poddawane terapii w formę zabawy ruchowej, to bezsprzecznie - poprzez chociażby samą aktywizację poprawiamy ich samopoczucie. Nie tylko o aktywizację ruchową tutaj jed-nak chodzi. Choreoterapia rozwija także wyobraźnię i samodzielność. Dzieci mają za zadanie ogrywać sceny, pokazywać ciałem przedmioty, zjawiska. Inną istotną częścią choreoterapii jest improwizacja. Daje ona dzieciom swobodę oraz samodzielność w kreowaniu sytuacji. Pozytywne efekty choreoterapii to: podwyższenie nastroju, poprawa koncentracji, pogłębienie i łatwiejsze nawiązywanie kontaktów interpersonalnych, odrzucenie zahamowań związanych z aktywnością ruchową.
Według Danuty Koziełło, terapia tańcem obejmuje wzory napinania i odprężania mię-śni, wzory strukturalne ciała i jego gesty, jakość ruchu, wzorce ruchowe uwarunkowane rozwojowo, rytmikę i dynamikę ciała, improwizację tematyczną, a także nieświadomy ruch symboliczny ciała. Muzyka i ruch jest niewątpliwie atrakcyjnym dla dziecka oraz bezpiecznym środkiem terapeutycznym. Wpływa na stan aktywności systemu nerwowego, wywołuje określone zmiany w czynnościach całego organizmu, obniża napięcie, przywraca właściwy próg wrażliwości zmysłowej. Choreoterapia wzbudza pozytywne emocje, wprowadza przyjemny nastrój. Pozwala powrócić do stanu równowagi, obniżyć powstałe wskutek stresu napięcie mięśniowe.
Muzykoterapii – w tym rodzaju relaksacji posługujemy się muzyką lub jej elementami w celu przywracania zdrowia lub poprawy funkcjonowania osób z różnorodnymi problemami natury emocjonalnej, fizycznej lub umysłowej. Podstawowym środkiem oddziaływania w muzykoterapii jest dźwięk, muzyka, która często jest wyzwalaczem i katalizatorem przeżyć i emocji.
Ze względu na techniki stosowane obecnie w muzykoterapii zasadniczo wyróżnia się podział na muzykoterapię aktywną, do której zalicza się oddziaływania angażujące „fizycznie” (jak śpiew, gra na instrumentach, ruch przy muzyce, improwizacja) oraz muzykoterapię receptywną, której podstawą jest słuchanie muzyki, relaksacja i wizualizacja. Równolegle istnieje, bazujące na metodach i podejściach, rozróżnienie na „muzykę w terapii” oraz „muzykę jako terapię”. W pierwszym przypadku muzyka stosowana jest jako element każdej sesji – istotny, jednak nie zawsze podstawowy. Często stanowi tło lub uzupełnienie stosowanych technik psychoterapeutycznych czy ćwiczeń rehabilitacyjnych. Koncepcja „muzyki jako terapii” wyznacza muzyce priorytetowe miejsce w czasie każdej sesji. Uznaje się, że już sam kontakt z muzyką, jej odtwarzanie lub tworzenie ma znaczący walor terapeutyczny. Potocznie mia-nem muzykoterapii określa się niekiedy również terapię zajęciową, w której muzyka, śpiew, czy gra na instrumentach odgrywają podstawową rolę.
Muzyka stosowana jako środek terapeutyczny, stwarza możliwość oddziaływania nie tylko na wybrane sfery rozwoju człowieka i obszary jego funkcjonowania, ale oddziałuje
na człowieka jako jedność ciała, umysłu i duchowości. Jest ona jednym z niewerbalnych sposobów wyrażania siebie. Daje możliwość odbioru miłych i przyjemnych doznań. Może być źródłem kreatywnych zachowań człowieka, inspiracji twórczych. Pomaga w nawiązywaniu kontaktu ze światem, z innymi ludźmi. Przezwycięża smutek i monotonię, daje radość i siłę do pokonania słabości i lęku. W trakcie zajęć muzykoterapeutycznych tak dzieci, jak i dorośli mają, możność przeżycia radości i uwolnienia się od paraliżującego lęku, czasami bardzo destrukcyjnie wpływającego na ich zachowania. Muzyka w terapii pełni różne funkcje: - odreagowująco-wyobrażeniową - ma znaczenie dla intensyfikacji procesów wyobrażeniowych u człowieka, - treningową - usunięcie napięcia psychofizycznego - jest realizowana za pomocą różnych wariantów treningu autogennego Schultza, - komunikatywną - ma związek z nabywaniem umiejętności porozumiewania się oraz z nauką zachowań społecznych i emocjonalnych w tym zakresie, - kreatywną - realizuje postulat swobodnej improwizacji instrumentalnej, wokalnej i ruchowej.
Jak podaje Magdalena Wójcik-Standio, muzykoterapię można podzielić na kilka rodzajów, uwzględniając przy tym sposób jej wykorzystywania, są to: - muzykoterapia kliniczno-diagnostyczna, w zakres której wchodzą działania podejmowane przez specjalistów z dziedziny medycyny, - muzykoterapia spontaniczna, będąca wyrazem przeżywanych emocji, - muzykoterapia naturalna, gdzie podstawowym materiałem muzycznym są dźwięki natury,
np.: szum morza czy śpiew ptaków, - muzykoterapia adoptowana, wykorzystująca przypadkowy materiał muzyczny (np.: muzykę
płynącą z radia) w celu uspokojenia czy relaksu, - muzykoterapia profilaktyczna, stosowana w celu zapobiegawczym, wykorzystująca odpowiedni materiał muzyczny w celu zaktywizowania lub uspokojenia pacjenta, - muzykoterapia socjoterapeutyczna, której głównym celem jest eliminowanie nieprawidłowych wzorców zachowań i do nauki zachowań społecznie pożądanych, - meloterapia, bazująca na terapeutycznych walorach śpiewu. Dramatoterapii - wykorzystuje różne formy dramatu. Poprzez odgrywanie ról, osoby uczestniczące w zajęciach zdobywają samowiedzę, rozwijają wyobraźnię i poczucie sprawstwa. Odgrywanie ról pomaga w uświadomieniu sobie własnych przekonań i uczuć, jak i pozwala wypróbować nowe sposoby zachowania; często posługuje się mitem lub metaforą - w ten sposób możliwe jest uwolnienie się od wspomnień i niepokojów oraz lepsze zrozumienie siebie.
23
Teatroterapii – w tej odmianie arteterapii wykorzystywany jest teatr. Najbardziej znaną for-mą terapii, mającą swe źródła w teatrze jest psychodrama. Inne to np. pantomima czy terapia ruchem. Celem tych działań jest poprawa komunikacji dziecka z otoczeniem, przywrócenie wiary we własne siły, wyzwolenie pozytywnych emocji. Inną ciekawą formą wykorzystania teatru w terapii jest tworzenie spektakli teatralnych. Teatroterapia jest sztuką i rzemiosłem;
służy jako narzędzie wewnętrznego wzrostu, rozwoju, wzbogacenia osobowości. Teatroterapia poszerza jednostkowe doświadczanie samych siebie i świata.
Jej celem jest: - zdobywanie samowiedzy, rozwijanie wyobraźni; - uświadomienie sobie własnych przekonań i uczuć; - pozwala wypróbować nowe sposoby zachowania; - pomaga lepiej zrozumieć siebie; - dzięki niej uwalniane są lęki oraz ekspresja silnych emocji; - kształci samodzielne myślenie oraz działanie i otwartą postawę wobec otoczenia; - pogłębia odczucia emocjonalne, wzbogaca wyobraźnię oraz rozwój osobowości; - poprawia komunikację dziecka z otoczeniem.
W arteterapii estetyka wytworów schodzi na drugi plan, a kluczowym czynnikiem są procesy zachodzące podczas kreacji artystycznej, uczestnik zajęć nie musi być artystą. Ważny jest sam proces tworzenia, dlatego wszystko co dziecko robi jest dobre i ma sens, bo to ono jest ekspertem swego dzieła.
Efekty i korzyści płynące z arteterapii to:
- zostają uwolnione i odreagowane nagromadzone emocje; - zmniejsza się poziom napięcia u dziecka;
- zostaje uaktywniona sfera komunikacji niewerbalnej;
- wzmacnia się poczucie sprawstwa i bezpieczeństwa;
- zwiększa się poziom samowiedzy i akceptacji siebie;
- wzmaga się świadomość motywów własnych działań i zachowań;
- uaktywnia się ekspresja samego siebie i spontaniczność. Arteterapia pozwala na:
- rozwijanie własnych działań twórczych;
- pozawerbalne porozumiewanie się; - uzewnętrznienie świata własnych przeżyć i odczuć;
- zaspokajanie potrzeb: akceptacji, bezpieczeństwa, współuczestniczenia, bycia rozumianym i docenianym; - zrozumienie własnych pragnień i potrzeb; - pobudzenie sensoryczne - wielozmysłowe postrzeganie świata; - poznawanie innych - zmiana optyki widzenia swoich problemów; - akceptacje siebie i innych; - kreowanie przestrzeni, poznawanie dystansu i granic; - tworzenie pozytywnych nawyków i reakcji; - relaks, przyjemność, odpoczynek.
Ponieważ arteterapia jest metodą bardzo atrakcyjną dla dziecka, często będę z niej korzystała w trakcie zajęć ,,Tęczy”. Zależy mi, by zajęcia te, obok swoich funkcji psychoedukacyjnych, były również dla uczniów czasem przyjemnej zabawy.
Z zajęć będą korzystali uczniowie uczęszczający do klas IV. Dzieci będą podzielone na trzy, 10 osobowe grupy. Spotkania każdej grupy będą odbywać się co dwa tygodnie.
W trakcie zajęć będę kontynuowała zadania wynikające z pracy szkoły we wszystkich jej zakresach: opieki, oddziaływania wychowawczego oraz poczynań dydaktycznych, a także będę dążyła do pomocy w wyrównywaniu braków i opóźnień w rozwoju psychicznym i fizycznym poszczególnych wychowanków.
Poprzez odpowiednio dobrane metody i formy pracy będę wspomagać i rozwijać inte-grację grupy, usprawniać zdolności manualne dzieci, a ćwiczenia w zakresie samoobsługi powinny przygotować je do samodzielnego życia. Zajęcia prze ze mnie prowadzone, w oparciu o teorię zachowań problemowych profilaktyki szkolnej, będą miały na celu pomoc w:
- wspieraniu pozytywnego rozwoju młodzieży;
- zrozumieniu czemu służą zachowania problemowe;
- zaspokajaniu potrzeb życiowych w prawidłowy sposób;
- kształtowaniu umiejętności życiowych;
- pokazaniu alternatywy i stwarzaniu możliwości prawidłowych postaw i zachowań;
- oraz podejmowanie wczesnej interwencji profilaktycznej.
Moje działania będą miały na celu eliminację lub redukcję czynników ryzyka oraz wzmacnianie czynników chroniących, takich jak zainteresowanie nauką szkolną, skłanianie do respektowania norm, wartości i autorytetów, rozwijanie poczucia przynależność do pozytywnej grupy rówieśniczej.
Dobór chętnych dzieci uczestniczących w zajęciach, nastąpi na podstawie informacji od nauczycieli – wychowawców edukacji wczesnoszkolnej, pedagoga szkolnego oraz wychowawców klas IV. Zajęcia te będą adresowane szczególnie do uczniów mających problemy natury emocjonalnej, a głównie dla dzieci:
- nie radzących sobie z emocjami, silnie im ulegającym;
- nieśmiałych;
- mających trudności w wypowiadaniu swojego zdania i opinii na forum klasy;
- reagujących nieadekwatnie do zaistniałych sytuacji szkolnych;
- wykazujących cechy silnego napięcia emocjonalnego;
- reagujących somatycznie w trudnych sytuacjach;
- mających trudności z komunikacją interpersonalnalną;
- z niską samooceną.
Ewaluacja
Ewaluacja będzie dotyczyć zarówno przebiegu zajęć jaki i osiągniętych wyników. Analizie poddane zostaną zachowania uczniów, ich postawy, reakcje, umiejętności, stopień zainteresowania zajęciami. Służyć ma temu obserwacja pedagogiczna, opinie uczniów o poszczególnych zajęciach wyrażone poprzez wypełnienie ankiety ewaluacyjnej.
Wstępne badania efektów zajęć będzie przeprowadzane na zakończenie każdych zajęć. Badanie efektów pracy rocznej zostanie przeprowadzone pod koniec roku szkolnego.
Ewaluacja ta będzie polegać na:
- dokonywaniu analizy ankiety skierowanej do uczniów dotyczącej radzenia sobie z emocjami,
- wywiadu z wychowawcami klas IV oraz nauczycielami przedmiotów, na temat:
a) postaw uczniowskich,
b) poprawy funkcjonowania w grupie rówieśniczej,
c) poprawy zachowania i ocen,
d) wzrostu aktywności uczniów zarówno na forum klasy jak i szkoły,
- badaniu poziomu zadowolenia rodziców i uczniów.
Zostaną zastosowane następujące metody:
- badania ankietowe – kwestionariusz, ankiety; - wywiad; - obserwacja ilościowa – arkusz obserwacji;
- obserwacja uczniów podczas zajęć.
Badania, analizę i weryfikację zgromadzonych informacji będzie przeprowadzać autorka innowacji.
Udział dzieci w innowacji nie jest obowiązkowy, na udział dzieci w innowacji rodzice wyrażają pisemną zgodę.
Ocena innowacji
W celu sprawdzenia efektów prowadzonej innowacji edukacyjnej wykorzystany będzie ar-kusz obserwacyjny, który obejmuje :
- diagnozę wstępną (we wrześniu) - diagnozę końcową (w czerwcu)
W maju zostaną przedstawione rodzicom anonimowe ankiety, dzięki którym nauczyciel pro-wadzący zajęcia oceni celowość prowadzonych przez siebie działań edukacyjnych.
W ciągu roku szkolnego rodzice będą na bieżąco informowani o przebiegu i wynikach pro-wadzonej działalności innowacyjnej.
Założenia formalne
1. Uzyskanie zgody Dyrektora szkoły, Rady Pedagogicznej oraz Rady Rodziców na prowadzenie innowacji pedagogicznej na terenie placówki w ramach zajęć pozalekcyjnych.
2. Przygotowanie plakatów informacyjnych i rozmieszczenie ich na terenie szkoły (przedsionek – wejście do szkoły, I i II piętro).
3. Zorganizowanie warsztatowych zajęć dla chętnych rodziców dzieci uczęszczających do klas IV. Udzielenie niezbędnych informacji.
4. Umieszczenie informacji o terminach i godzinach odbywania się zajęć na tablicy in-formacyjnej
HARMONOGRAM DZIAŁAŃ
Realizacja innowacji polegać będzie na przygotowaniu i przeprowadzeniu dwa razy w miesiącu z każdą grupą, 90 minutowych zajęć twórczych, ruchowych i relaksacyjnych z programu „Tęcza”.
Lp
TERMIN
TEMAT
ZAKŁADANE OSIĄGNIĘCIA
UCZNIA
WYKORZYSTANE METODY I TECHNIKI
TYTUŁY
ĆWICZEŃ
UWAGI
(Tabela - dop. red.)
1.
WRZESIEŃ
Poznajemy się.
- opowiada, czego nowego dowiedział się o
rówieśnikach,
- tłumaczy zasady zabaw wprowadzane
przez nauczyciela,
- ćwiczy zasady współpracy z kolegami,
- stosuje różne formy porozumiewania się,
- współpracuje w grupie podczas zabaw,
- zabawy integracyjne w grupie rówieśniczej
- zabawy ruchowe
- zabawy werbalne
- Iskieka, Podzielone imiona, Indiańskie imiona;
- Kto jest do mnie w czymś podobny?
Zamiana miejsc,
Kto zaczął?
Moja wizytówka,
- Wywiad
Cel każdego ćwiczenia podany jest w scenariu-szu danego tematu
Bawimy się razem.
- ćwiczy współpracę w grupie,
- próbuje przełamać własną nieśmiałość,
- poznaje siebie i własne zahamowania,
- czuje się bezpiecznie w grupie,
- wypowiada się w obecności koleżanek i kolegów oraz słucha wypowiedzi innych,
- zabawy integracyjne
- zabawy wspomagające
budowanie pozytywnej samooceny
- Iskierka, Moje zalety i zainteresowania, Pozwól-cie, że wam przedsta-wię..., W jakim jesteś na-stroju?, Ślepiec, Bajkowa mapa grupy, zabawa w kończenie zdania
Pozytywne informacje, Rysunek dłoni,
2.
PAŹDZIERNIK
Oswajamy stres.
- próbuje definiować pojęcie stresu własny- mi słowami,
- określa źródła stresu,
- wymienia oznaki stresu,
- wykonuje ćwiczenia mające na celu poradzenie sobie ze stresem,
- ćwiczy techniki relaksacyjne zaproponowane przez nauczyciela,
- zabawy integracyjne
- zabawy nawiązujące do tematu zajęć
- burza mózgów
- Ludzie do ludzi
- Na wprost, na skos,
- Parada pomysłów,
Gdzie mieści się mój stres?
Zabawa najlepszym lekarstwem na stres.
- integruje się z grupą,
- dokonuje prób rozróżniania i selekcjonowania bodźców,
- doskonali umiejętność stosowania technik relaksacyjnych zaproponowane przez nauczyciela,
- wykonuje ćwiczenia mające na celu poradzenie sobie z objawami stresu,
- zabawy integracyjne
- metody radzenia sobie ze stresem
- ćwiczenia z zastosowaniem elementów metody twórczej R. Labana
- ćwiczenia relaksacyjne - elementy metody E. Jacobsona
- relaksacja (wizualizacja)
- zabawa integracyjna
- Pisanie nosem swojego imienia,
- Nie taki diabeł straszny,
Skrzynka zapomnienia, Jestem super, Jestem indywidualnością, Ale zabawa, Krążący śmiech, Poczuj energię przyjaciela,
- W sadzie, Ścięte drzewa,
Na plaży,
- Odczuwanie siebie
- Kraina fantazji - Ścieżka
- Coś miłego na koniec
3.
LISTOPAD
Moje czucia, moje emocje.
- rozwijanie umiejętności porozumiewania się z rówieśnikami
- usiłuje rozróżnić i określić swoje emocje,
- próbuje w sposób niewerbalny wyrazić swoje emocje
- tworzy skojarzenia do prezentowanego przez nauczyciela opowiadania,
- porusza się swobodnie do muzyki,
- zgodnie współpracuje z rówieśnikami,
- rozwija inwencję twórczą,
- zabawy integracyjne
- elementy dramatoterapii
- elementy plastykoterapii
- zabawy integracyjne
- Dzień dobry Pani/Panu,
Otwarty krąg
- Pociąg emocji
- Moja buzia na rysunku
- Żegnam wszystkich, którzy ...
- ,,Uśmiechnięta” iskierka
Odreagowujemy emocje ruchem i tańcem.
- porusza się w rytm muzyki (opowieść ruchowa), - interpretuje muzykę ruchem, - tańczy prosty układ taneczny do samby, - tańczy zgodnie ze współpartnerem,
- ćwiczenia oddechowe
- zabawa integracyjna z elementami metody
R. Labana
- choreoterapia wzbogacona o elementy dramy
- relaksacja (wizualizacja)
- na zakończenie
- Piosenka powitanka
- Dzień dobry
- Spacer do jesiennego ogrodu
- Podróż pewnego liścia
- Fala
GRUDZIEŃ
Bawimy się razem.
- wykonuje ćwiczenia rozwijające koordynację ruchową i motorykę,
- ćwiczy estetykę i płynność ruchów,
- dostosowuje ruchy ciała do rytmu muzyki,
- rozwija poczucie świadomości własnego ciała i przestrzeni,
- współdziała z partnerem i grupą,
- zabawy integracyjne z elementami choreo terapii
- elementy metod twórczych M. i A. Kniessów oraz R. Labana
- relaksacja (masażyki)
- Dwóm tańczyć się za-chciało,
- Zabawy z patyczkami,
- Zdmuchiwanie świeczek,
Czarodziejskie dłonie
Bawimy się ruchem i tańcem.
- odreagowuje napięcia psychofizyczne przez różne formy muzyczne,
- kształtuje prawidłową koordynację słuchowo – ruchową,
- odzwierciedla swoje stany emocjonalne poprzez niewerbalne środki komunikacji,
- przedstawia ruchem zachodzące zmiany tempa i dynamiki w utworze muzycznym,
- wyrabia płynność i szybkość ruchu z uwzględnieniem koncentracji uwagi oraz spostrzegania,
- muzykoterapia wg Mo-delu Mobilnej Relacji Mu-zycznej M. Kieryła
- odreagowywanie
- zrytmizowanie
- uwrażliwienie
- relaksacja
- aktywizacja
- integracja grupy
- pląs ,,Po przygodę wyru-szamy”, Papierowa bitwa,
- Zimowe stonogi, Samo-lot do krainy Św. Mikoła-ja, Stoi na stacji ...,
- słuchanie utworu ,,Podróż Św. Mikołaja”
- ćwiczenia oddechowe
- Jesteś moim cieniem, Samba mixer, taniec z ba-lonem
- Promyczek szczęścia
5.
STYCZEŃ
Poznaję swoje ciało.
- doskonali umiejętność współdziałania w grupie i z partnerem,
- rozwija poczucie odpowiedzialności za siebie i innych,
- zdobywa pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu,
- buduje świadomość własnego ciała, pozna- je jego możliwości i kształci kontrolę nad nim,
- rozwija umiejętność koncentrowania uwagi na drugiej osobie,
- rozładowuje energię w radosnej zabawie,
- wykonuje twórcze ruchy,
- zabawy integracyjne
Ruch rozwijający metodą W. Sherborne
- wyczucie własnego ciała,
- współdziałanie z partnerem relacja ,,z”,
- zabawa ruchowa
- współdziałanie z partnerem relacja ,,z”,
- współdziałanie z partnerem relacja ,,razem”,
- współdziałanie z partnerem relacja ,,przeciwko”,
- zabawa wyciszająca, masażyk
- Podaj rękę partnerowi
- Budzenie własnego ciała
- Spacer zaufania, Przodem tyłem,
- Czarowanie– baj, bajanie
- Lustro
- Pierogi, Tunel
- Przepychanka
- Idzie wąż, Słuchanie ciszy, Taniec chmur, masażyk do wierszyka
Emocje na scenę.
- wykorzystuje swoją wyobraźnię, inwencję twórczą i pomysłowość do wykonywania zadań,
- wykonuje etiudę teatralną,
- posługuje się pantomimą w wyrażaniu uczuć,
- kształci poczucie tolerancji i szacunku dla odmienności innych osób,
- szanuje prawo do własnego zdania innych osób,
- odgrywa rolę w przedstawieniu wiersza
„Parasole” J. Klumowej,
- zgodnie współpracuje w grupie.
- zabawy integracyjne
- arteterapia – drama
- gra dramowa
- zabawa dramowa
-ćwiczenie pantomimiczne
- Powitanie
- Krąg uczuć, etiudy teatralne,
- wchodzenie w rolę
- Różne parasole, Wywiad z parasolem
- Zbuntowane parasole
- pożegnanie pantomimą
6.
LUTY
Jaki jestem, jacy jesteśmy.
- kształci poczucie tolerancji i szacunku dla odmienności innych osób,
- potrafi wymieniać nazwy kolorów i dokonać ich podziału na barwy podstawowe, pochodne, ciepłe i zimne,
- wyraża swój nastrój i emocję poprzez prace plastyczne,
- współpracuje w grupie,
- doskonali swoją sprawność manualną i kontrolę nad własnymi ruchami,
- ćwiczy spostrzegawczość i koncentrację,
- rozwija twórczość i artystyczną wrażliwość,
- usprawnia koordynację ruchowo – wzrokową,
-nabywa nowe umiejętności i doświadczenia
- zabawy integracyjne
- elementy plastykoterapii-chromoterapia
- zabawa relaksująca
- Czy jesteś z nami?,
W jakim jesteś kolorze?
- Autoportret,
- Śmiejemy się
Bawimy się chustą animacyjną.
- doskonali motorykę,
- rozwija koncentrację uwagi i spostrzegawczość,
- wyrabia płynność i szybkość ruchu z uwzględnieniem koncentracji uwagi
- jest świadomy korzystnego wpływu ruchu na kondycję i dobre samopoczucie,
- czuje się odprężony, zrelaksowany,
- prawidłowo koordynuje wzrok – słuch i ruch,
- zabawa integracyjna
- zabawa relaksacyjna
- pedagogika zabawy
- chusta animacyjna
- zabawa integracyjna
- Panie Janie
- Chmurka
- Zabawy z chustą: Piłka w górę, Bieganie z chustą, Kolorowa wycieczka, Prze-biegania pod chustą, Kolory, Sałatka owocowa, Bilard, Potwór z Loch – Nees, Namiot, Kwiat lotosu,
- W obcym mieście
7.
MARZEC
Jesteśmy różni, a zarazem podobni
- kształtuje poczucie tolerancji, szacunku dla innych osób,
- kształci postawę życzliwości i wyrozumiałości wobec innych ludzi,
- rozwija poczucie empatii,
- ćwiczy odreagowywanie napięć poprzez ruch i zabawę,
- zabawa integracyjna
- plastykoterapia
- zabawy integracyjne
- zabawy ruchowe
- Spotkanie ze znajomymi
- Co cenimy w drugim człowieku, Czego nie lubi-my u innych
- Tunel ramion, Tunel oczu, Pokaz mody, Robimy prezenty
- Orkiestra i dyrygent
- Wejdź w czyjąś skórę, Siła i bezsilność
Rozwijamy naszą wyobraźnię
- tworzy skojarzenia do prezentowanych obrazków,
- rozwija wyobraźnię twórczą i odtwórczą,
- porusza się swobodnie do muzyki,
- rozwija kreatywność twórczą,
- zgodnie współpracuje z rówieśnikami,
- kształtuje wrażliwość estetyczną,
- pedagogika zabawy
- relaksacja (wizualizacja)
- Moje skojarzenia, Wakacyjna podróż
- Taniec w przestworzach
W krainie marzeń
- Wyprawa łódką po jeziorze
8.
KWIECIEŃ
Malujemy nasze emocje.
- współpracuje w grupie
- wyraża swoje emocje poprzez prace plastyczne,
- doskonali swoją sprawność manualną i kontrolę nad własnymi ruchami,
- ćwiczy spostrzegawczość i koncentrację,
- rozwija artystyczną wrażliwość,
- usprawnia koordynację ruchowo – wzrokową,
- pogłębia wiadomości dotyczące różnych
technik malarskich,
- nabywa nowe umiejętności i doświadczenia,
- zabawy integracyjne
- elementy gimnastyki mózgu P. Dennisona
- plastykoterapia - metoda malowania 10 palcami
- relaksacja (wizualizacja)
- zabawa integracyjna
- Na przywitanie, Mapa uczuć, Artysta przy pracy,
- Ruchy naprzemienne, Leniwe ósemki, Słoń, Ryso-wanie oburącz, Kapturek myśliciela, Energetyczne ziewanie
- Koszyczek Wielkanocny
- wizualizacja Kolory
- Pszczoła w ulu
Wiosenne zabawy ruchowe przy muzyce.
* - ćwiczy wdrażanie do współdziałania
* w grupie poprzez śpiewanie z innymi
* dziećmi piosenki,
* - kształci prawidłową koordynację ruchowo
* – słuchową poprzez wygrywanie na
* wybranym instrumencie,
* - rozwija poczucie własnego ciała,
* - łączy ruch z muzyką,
- rozwija inwencję twórczą i poczucie rytmu
- zabawa integracyjna po łączona z ruchem
- zajęcia ruchowe według metody C. Orffa
- ilustrowanie ruchem wiersza
- zabawy ruchowe wg C. Orffa
- zabawy odprężający
- Witam ciebie! Cześć! Hej!
Pociąg przyjaźni
- Szybko-wolno, Wiosenny taniec z przyborami, Gra na ,,instrumencie” perkusyjnym, Wiosenna orkiestra
- Pada deszczyk
- taniec Nimf i Rycerzy
- Oddychanie w dłonie
9.
MAJ
Muzyka łagodzi nasze obyczaje.
- odreagowuje napięcie psychofizyczne przez różne formy muzyczne,
- odzwierciedla swoje stany emocjonalne poprzez niewerbalne środki komunikacji,
- przedstawia ruchem zachodzące zmiany tempa i dynamiki w utworze muzycznym.
- nawiązuje kontakt i współpracę z partnerem i grupą - odczuwa klimat muzyki i doświadcza jej w sposób aktywny, - pobudza własną wyobraźnię,
- wykonuje swobodną improwizację ruchową, - kształci prawidłową koordynację
wzrokowo- słuchowo- ruchową,
- zabawy integracyjne
- muzykoterapia wg mobilnego modelu rekreacji
muzyczno ruchowej
M. Kieryłło
- zabawy z chustą animacyjną
- improwizacje taneczne
- relaksacja
- Powitanie,
- Powitanie słońca,
Rozwijanie pąków roślin
Przebudzenie niedźwiedzia
Taniec niedźwiedzi, Rytmiczne impulsy, Pogoda, Zabawy z piłką, Masaż, Duże i małe misie,
- Podmuchy wiatru, Pogoda
- Taniec kwiatów
- Na polanie
Bawimy się ruchem.
- manipuluje przyborem gimnastycznym,
- podejmuje inicjatywę podczas zabaw ruchowych,
- współdziała z partnerem i w grupie,
- wczuwa się w powierzoną mu rolę, - potrafi grać rytmicznie na instrumentach perkusyjnych,
- zabawy integracyjne metoda twórcza R. Labana
- zabawy ruchowe
- elementy muzykoterapii
- ilustrowanie ruchem treści wiersza
- zabawy relaksacyjne i oddechowe
- Jeden dzień z życia,
- swobodny taniec i zabawa dzieci do muzyki, przedstawianie ruchem opowieści nauczyciela, Wiosenna orkiestra,
- Deszczyk
- Indianin, Podawanie miny
10.
CZERWIEC
Przedstawiam pozy-tywne emocje
- przedstawia za pomocą ruchu, mimiki, gestów różne sytuacje, uczucia,
- kształci umiejętność pozawerbalnego wyrażania własnych emocji,
- potrafi skoncentrować się w czasie odgrywanych scenek,
- odważnie porusza się po scenie,
- zgodnie współpracuje z rówieśnikami,
- odwzorowuje ruch kolegi,
- arteterapia – drama
- elementy pantomimy
- inscenizacja do wiersza
- wizualizacja
- Fotografowanie
- Kiedy ostatnio byłem spo-kojny, Relaksujące chodze-nie, Komplementy,
- Dwanaście gwiazd,
Zgadnij kim jestem
- wiersz ,,Samochwała”
- Niebo
Czy już radzimy sobie z emocjami?
- ćwiczy kształtowanie cech motorycznych poprzez zabawy ruchowe,
- rozwija poczucie przynależności do grupy,
- czerpie radość i satysfakcje z wspólnego śpiewu i ruchu,
- rozwija wyobraźnię i kreatywność twórczą,
- ćwiczy odreagowywanie napięć i negatywnych emocji poprzez ruch i zabawę,
- ćwiczy obniżanie nadmiernego napięcia mięśniowego,
- pedagogika zabawy, chusta animacyjna
- zabawy integracyjne z ruchem i śpiewem
- zabawy ruchowe Klanza
- zabawy z chustą
- zabawy ruchowe Klanza
- zabawy z chustą animacyjną
- Piosenka powitalna
- Ciuchcia
- Ciuchcia, Samolot,
- Szukaj kolorów, Karuzela, - Pieczenie ciasta, Nad wo-dą, Rosyjski samolot, Pio-senka pożegnalna,
- Zalewająca fala, Namiot, Wachlowanie, Kogo braku-je, Na morzu, Nurkowanie, Ścieżka, Zwijanie chusty
ZAŁĄCZNIKI
SCENARIUSZE ZAJĘĆ
POZNAJEMY SIĘ – ZAJĘCIA INTEGRACYJNE
Temat: Poznajemy się.
Czas trwania – 90 minut
Cele ogólne:
- stworzenie okazji do lepszego poznania się grupy;
- budowanie poczucia bezpieczeństwa;
- rozwijanie aktywności twórczej;
- poznanie nowych zabaw;
Cele operacyjne – uczeń:
- opowiada czego nowego dowiedział się o rówieśnikach;
- współpracuje w grupie podczas zabaw;
- ćwiczy zasady współpracy z kolegami,
- stosuje różne formy porozumiewania się;
- tłumaczy zasady zabaw wprowadzone przez nauczyciela;
Metody pracy: słowna, praktycznego działania;
Formy pracy: grupowa, zbiorowa jednolita, indywidualna;
Środki dydaktyczne: kartony, mazaki, koła do rysowania;
Przebieg zajęć:
1. Przedstawienie się osoby prowadzącej, informacja o zajęciach;
2. Powitanie, uścisk przyjaźni ,,Iskierka” (,,Puszczam iskierkę w krąg, niech powróci do mych
rąk”)
Przebieg - uczestnicy stoją w kole trzymając się za ręce. Jedna ręka przyjmuje uścisk, druga
przekazuje go koledze, gdy iskierka wróci do pierwszej osoby na jej znak dzieci kładą ręce
na ramionach kolegów i na kolejny znak wydają wspólny okrzyk ,,hej”.
Cel zabawy: wyciszenie grupy poprzez przekazywanie uścisku dłoni, każdej osobie stoją-cej w kole, nawiązanie kontaktu przez dotyk.
3. Zabawy integracyjne
- ,,Podzielone imiona”.
Przebieg – stojąc w kręgu, po kolei każde dziecko wymienia swoje imię dzieląc je na
sylaby i do każdej wykonuje inny gest; wszyscy je powtarzają. Cel zabawy: zapamiętanie
imion kolegów – uczestników zajęć.
- ,,Indiańskie imiona”. Przebieg - na wstępie osoba prowadząca opowiada uczestnikom o indiańskim zwyczaju nadawania imion opisowych, nawiązujących do charakterystycznych cech osobowości i temperamentu człowieka. Każdy uczestnik wybiera swoje imię na wzór indiański. Imię to ma w szczególny sposób określić jego indywidualne cechy np. Silny Krzyś, Ładna Ewa... itd. Cel zabawy: zapamiętanie imion i wybranych cech uczestników zajęć, integracja grupy.
4. Ćwiczenia ruchowe:
- ,,Szukanie podobieństw”, np. ,,Poszukaj kogoś kto ma włosy tego samego koloru co ty,
jest tego samego wzrostu, ma tyle samo lat, itp., kiedy go znajdziesz podaj mu rękę i stań
obok niego”. Następnie dzieci wymieniają informację, ile razy udało się spotkać kogoś
podobnego i czy to było miłe uczucie. Cel zabawy: poznanie dzieci o podobnych cechach
fizycznych, usposobieniu czy też zainteresowaniach.
- ,,Zamiana miejsc”
Przebieg - uczestnicy siedzą w kręgu na krzesłach, dla jednej osoby, która stoi po
środku brakuje miejsca i chce je zdobyć, rozpoczyna zabawę mówiąc: ,,zamieniają się
miejscami osoby które ... coś lubią, mają, robią lub czegoś nie lubią, nie mają nie robią itp.
Cel zabawy: odszukanie dzieci o podobnych cechach fizycznych, usposobieniu czy też zain-
teresowaniach, budowania poczucia więzi.
- ,,Kto zaczął?”
Przebieg - ochotnik wciela się w rolę detektywa, wychodzi z sali, a poproszony wraca.
Podczas jego nieobecności wybiera się dziecko, które będzie przywódcą. Po powrocie
detektywa będzie wykonywać charakterystyczne ruchy, które wszyscy będą za nim
powtarzać np. kiwać głową. Dzieci w kręgu muszą go bacznie i skrycie obserwować, żeby
możliwie od razu i dokładnie móc go naśladować. Zadaniem detektywa będzie odgadnąć
kto jest przywódcą. Staje w środku i obserwuje. Może zgadywać trzy razy. Jeśli mu się to
nie uda przywódca sam się ujawnia. Następnie wybierany jest nowy detektyw i zabawa jest
powtarzana. Cel zabawy: zaangażowanie całej grupy, wprowadzenie wesołego nastroju,
integracja grupy.
5. Zabawy werbalne
- ,,Wywiad grupy”
Przebieg - dzieci podzielone są na dwie grupy, każdy może w swojej grupie wybranej osobie
zadać jedno, dowolne pytanie, np. co lubi jeść na śniadanie, dokąd chce jechać na wycieczkę
itp.,
- omówienie: co nowego dowiedziałeś się o kolegach ze swojej grupy? (to stanowi również cel zabawy).
6. ,,Moja wizytówka” – wykonanie wizytówek.
- zadanie dla dzieci ,,Obrysuj 5 kół i napisz na nich, jaki jest twój ulubiony kolor, instrument
muzyczny, sposób spędzania wolnego czasu, potrawa, a także informację o sobie, którą
uważasz za ważną”. Wizytówka może być wykonana według własnego pomysłu,
np. w kształcie motyla, kwiatu itp.
- prezentacja wizytówek jak największej liczbie osób i poszukiwanie tych, które mają
podobne upodobania.
- utworzenie grup osób o wspólnych cechach i przydzielenie im zadań, np. dzieci, które lubią
grać w piłkę przedstawiają to pantomimicznie, pozostałe zgadują czym ta grupa się zajmuje,
dzieci, które lubią ten sam kolor podają dla jakiej rzeczy lub zjawiska jest charakterystyczny,
np. niebieski jak niebo, zielony jak trawa itp.
Cel zabawy: integracja dzieci poprzez poznanie wspólnych cech, zainteresowań, poznanie informacji o innych uczestnikach zajęć.
7. Podsumowanie zajęć, podziękowanie za wspólną zabawę. Podanie sobie rąk, puszczenie
,,iskierki”.
Cel zabawy: wyciszenie grupy poprzez przekazywanie uścisku dłoni, każdej osobie stojącej
w kole, pożegnanie w miłej atmosferze.
BAWIMY SIĘ RAZEM – ZAJĘCIA INTEGRACYJNE
Budowanie poczucia bezpieczeństwa w grupie, integracja
Temat: Bawimy się razem.
Czas trwania – 90 minut
Cele ogólne:
- stworzenie okazji do dalszego, lepszego poznania się grupy;
- budowanie poczucia bezpieczeństwa;
40
- rozwijanie aktywności twórczej;
- budowanie pozytywnej samooceny;
- poznanie nowych zabaw;
Cele operacyjne – uczeń:
- ćwiczy współpracę w grupie;
- próbuje przełamać własną nieśmiałość;
- poznaje siebie i własne zahamowania;
- czuje się bezpiecznie w grupie;
- wypowiada się w obecności koleżanek i kolegów oraz słucha wypowiedzi innych;
Metody pracy: słowna, praktycznego działania;
Formy pracy: grupowa, zbiorowa jednolita, indywidualna;
Środki dydaktyczne: kartki, mazaki, duży arkusz papieru;
Przebieg zajęć:
1.Powitanie, uścisk przyjaźni ,,Iskierka” – według rytuału poznanego już na pierwszych
zajęciach.
Cel zabawy: wyciszenie grupy poprzez przekazywanie uścisku dłoni, każdej osobie stojącej w kole, dalsza integracja grupy.
2. Dzieci siedząc w kręgu po kolei mówi o sobie jedno zdanie np. jestem dobry z matematyki;
chętnie gram w piłkę itp.
Cel zadania: przełamanie własnej nieśmiałości, wypowiedź na forum.
3. Zabawa w ,,Pozwólcie, że Wam przedstawię ...”
Przebieg - grupa dzieli się na pary. Jedna osoba opowiada o sobie drugiej przez dwie
minuty. Później następuje zmiana. Na zakończenie, na forum każdy przedstawia swojego
partnera, zgodnie z tym co usłyszał.
Cel zabawy: przełamanie nieśmiałości, współdziałanie z partnerem, wypowiadanie się w obecności kolegów, słuchanie wypowiedzi innych dzieci.
4. Zabawa ,,W jakim jesteś nastroju?”
Przebieg - dzieci siedzą w kręgu, po kolei każde mówi w jakim jest nastroju.
Cel zabawy: przełamanie nieśmiałości, wypowiedź na forum.
5. Zabawy wspomagające budowanie pozytywnej samooceny
- ,,Zbieranie pozytywnych informacji o sobie”.
Przebieg - uczniowie na karteczkach zbierają pozytywne informacje na swój temat.
Zachęcamy do podchodzenia do uczniów, z którymi spędza się mniej czasu, słabiej ich
znamy... Odczytanie informacji w kręgu.
- ,,Rysunek dłoni”
Przebieg - dzieci na kartkach odrysowują kontur swojej dłoni i w środku wpisują jakąś
swoją pozytywną cechę. Następnie kartka jest podawana kolejnemu dziecku, które ma
wpisać na jednym, wybranym palcu coś miłego o właścicielu kartki. Po wpisach
wszystkich dzieci kartka wraca do właściciela. Dzieci odczytują informacje napisane przez
kolegów, następnie głośno, kolejno odczytują tą informację, która była dla nich najmilsza i jednocześnie najbardziej zaskakująca. Prowadzący prosi by dzieci zachowały tą kartkę
odczytywały miłe słowa gdy mają zły nastrój.
Celem zabaw było wspomaganie budowania pozytywnej samooceny, poznanie siebie, prze-
łamanie własnej nieśmiałości.
6. Zabawa ,,Ślepiec”.
Przebieg: uczestnicy dobierają się parami. Jedna osoba zamyka oczy, druga prowadzi ją po
sali w taki sposób, aby mogła poznać za pomocą rąk jak najwięcej szczegółów. Po kilku
minutach następuje zmiana.
Cel zabawy: integracja grupy, rozwijanie zaufania do siebie członków grupy.
7.Zabawa „Bajkowa mapa grupy”.
Przebieg - prowadzący podaje instrukcję: Wyobraź sobie, że wszyscy w grupie jesteście
mieszkańcami bajkowego państwa-Federacji Zjednoczonych Bajek. Każdy z was jest postacią z jakiejś bajki. Narysujcie teraz wspólnie to państwo, na narysujcie w nim siebie. Zaopatrzcie mapę we wszystkie możliwe szczegóły. Starajcie się podczas pracy nie rozmawiać
ze sobą. Rysowanie wspomoże spokojna muzyka. Po zakończeniu pracy wieszamy mapę
na ścianie i wtedy dopiero każdy uczestnik ma okazję do podzielenia się swoimi uwagami-
kim jestem w naszym bajkowym państwie ;w jakim miejscu się znajduję? Itp.
Cel zabawy: budowanie poczucia bezpieczeństwa w grupie, wytworzenie pozytywnej
atmosfery.
8.Podsumowanie zajęć, każdy z uczestników kończy zadanie: „Na dzisiejszych zajęciach
dowiedziałem się...”
Cel zadania: podsumowanie spotkania, wypowiedź w obecności innych dzieci, przełamanie
własnej nieśmiałości.
9. Podziękowanie za wspólną zabawę uczestnikom.
10. Pożegnanie – dzieci kończą zdanie ,,Nasza grupa jest jak ......., ponieważ .........
Cel zabawy: integracja, budzenie poczucia przynależności do grupy.
STRES
Teoria stresu
Temat: Oswajamy stres.
Czas trwania – 90 minut
Cele ogólne:
- rozwijanie umiejętności radzenia sobie z napięciem pojawiającym się w trudnych
sytuacjach;
- rozpoznawanie oznak stresu;
- rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem;
Cele operacyjne – uczeń:
- próbuje definiować pojęcie stresu własnymi słowami;
- określa źródła stresu;
- wymienia oznaki stresu;
- wykonuje ćwiczenia mające na celu poradzeniu sobie ze stresem; - ćwiczy techniki relaksacyjne zaproponowane przez nauczyciela; Metody pracy: mini wykład, dyskusja, praca indywidualna, ćwiczenia ruchowe, praca w grupie, rozmowa w parach, zabawa, burza mózgów, psychodrama, techniki relaksacyjne; Formy pracy: indywidualna, grupowa, w parach Środki dydaktyczne: plansze, kartki papieru, arkusz papieru, szablony z konturami człowieka, kredki, ołówki, płyty z muzyką, magnetofon;
Przebieg zajęć: 1. Powitanie. 2. Zabawa „Ludzie do ludzi” Przebieg - dzieci witają się poszczególnymi częściami ciała ( np. kolanami, stopami, plecami, łokciami). Cel zabawy: integracja grupy, wprowadzenie miłej atmosfery na początku spotkania, poznanie własnego ciała. 3. Nawiązanie do tematu zajęć poprzez zabawę „Na wprost na skos”. Przebieg - uczestnicy siedzą w kręgu. Podając sobie długopis mówią słowa ,,na wprost" lub ,,na skos". Zasadę znają tylko 1-2 osoby i one oceniają czy odpowiedzi grupy są dobre lub złe. Grupa obserwując wtajemniczonych ma za zadanie zgadnąć zasadę gry. Polega ona na tym, że poprawność nie polega na sposobie przekazywania długopisu, tylko na sposobie siedzenia. Jeżeli nogi stoją prosto, mówimy ,,na wprost", jeżeli są skrzyżowa- ne lub założone jedna na drugą, mówimy "na skos". Omówienie zabawy: - Jak się czułeś, kiedy nie potrafiłeś zgadnąć zasady? - Jak się czułeś, kiedy już ją zgadłeś? - Jak znalazłeś rozwiązanie?
Prowadzący prosi, by dzieci własnymi słowami wyjaśniły pojęcie stres.
Cel zabawy: uświadomienie dzieciom ich odczuć podczas ćwiczenia, gdy nie mogą znaleźć
rozwiązania gry.
4. Zapoznanie uczniów z informacjami na temat stresu.
Stres jest pojęciem bardzo szerokim. Jest to reakcja organizmu na przeszkody, przeciążenia, niebezpieczeństwa, nowe sytuacje życiowe czy silne bodźce. Stres to mobilizacja organiz- mu do radzenia sobie w określonej sytuacji. Może mieć aspekt pozytywny: mobilizuje, zwiększa energię, pozwala pokonać przeszkody. Jednak stres nadmierny lub długotrwały może wywołać skutki przeciwne: apatię, niepokój, niezdolność do skutecznego działania a nawet dolegliwości fizyczne.
Stres pozytywny – w czym stres pomaga człowiekowi?
Stres ma aspekt pozytywny: mobilizuje do działania, zwiększa energię, pozwala pokonać przeszkody. Umiarkowany stres motywuje do pracy, jest siłą napędową, wyzwala energię do podejmowania trudnych wyzwań, pozwala działać szybciej i dokonywać tego, czego bez udziału stresu nie udałoby się dokonać (np. przygotowanie do klasówki, egzaminu).
Stres negatywny – kiedy stres przeszkadza w życiu?
niepożądane: apatię, niepokój, niezdolność do skutecznego działania, a nawet różne
dolegliwości. Może doprowadzić do poważnych zaburzeń w funkcjonowaniu narządów, a nawet całego organizmu. Stres może dotyczyć sytuacji, rodzinnej, małżeńskiej czy też zawodowej. Jeśli ma duże nasilenie i/lub jest przewlekły może być powodem zaburzeń.
5. ,,Parada pomysłów” – dzieci podają odpowiedzi na pytanie ,,Jakie sytuacje wywołują u ludzi stres?" Prowadzący spisuje myśli dzieci na arkuszu zbiorczym.
6. Oznaki stresu. Prowadzący dzieli grupę na 3 zespoły, każdy zespół tworzy listę oznak stresu jakie
widoczne są u człowieka. Następnie wywiesza swoją listę w widocznym miejscu i podkreśla na czerwono objawy fizjologiczne, na zielono emocje, na żółto zachowania, na niebiesko sprawność myślenia.
- objawy fizyczne: pocenie się, drżenie rąk i nóg, kołatanie serca bóle i ściskanie w klatce
piersiowej, bóle głowy, problemy z zasypianiem, niestrawność, zmęczenie, wysypka skórna, gwałtowna utrata wagi lub jej przybieranie.
- sprawność myślenia: luki w pamięci, obsesyjne trzymanie się jednej myśli, trudności w koncentracji, zapominanie. - objawy emocjonalne: zmiana nastroju, obawy, uczucie nerwowości, lęk, nerwowość, złość, drażliwość, depresja, zamykanie się w sobie, ucieczka w marzenia, utrata poczucia własnej wartości, zaniżona samoocena - zachowanie: agresja, nerwowy śmiech, tiki nerwowe.
7. ,,Gdzie mieści się mój stres?” Uczestnicy otrzymują kartony z konturami człowieka i zaznaczają na szablonie te miejsca na ciele, które najszybciej i najbardziej reagują na stres. Następnie każdy chodzi po pokoju
prezentując grupie swoje miejsca stresu i ogląda szablony innych osób.
Cel zadania: wskazanie swoich miejsc odczuwania stresu.
8. Podsumowanie zajęć, dzieci kończą zaczęte przez nauczyciela zdanie ,,Na dzisiejszym spotkaniu dowiedziałem się, że ... „
Cel ćwiczenia: podsumowanie wiadomości z zajęć.
9. Podziękowanie za udział w zajęciach, zakończenie ,,iskierką”.
Cel zabawy: wyciszenie grupy poprzez przekazywanie uścisku dłoni, każdej osobie stojącej w kole.
OSWAJAMY EMOCJE – ARTETERAPIA,
ELEMENTY METOD LABANA, JACOBSONA
Temat: Zabawa najlepszym lekarstwem na stres.
Czas trwania – 90 minut Cele ogólne:
- rozwijanie umiejętności radzenia sobie z napięciem pojawiającym się w trudnych sytuacjach;
- rozpoznawanie oznak stresu;
- rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem;
Cele operacyjne – uczeń:
- integruje się z grupą;
- dokonuje prób rozluźnienia i selekcjonowania bodźców;
- wykonuje ćwiczenia mające na celu poradzenie sobie z objawami stresu; - doskonali techniki relaksacyjne zaproponowane przez nauczyciela; Metody pracy: ćwiczenia ruchowe (R. Labana), burza mózgów, psychodrama, techniki relaksacyjne (E. Jacobsona, wizualizacja); Formy pracy: indywidualna, w parach, grupowa, Środki dydaktyczne: kartki papieru, arkusze papieru, kartki – cegiełki, kredki, ołówki, płyty z muzyką, magnetofon. Przebieg zajęć:
1.Powitanie
Zabawa ,,Pisanie nosem swojego imienia”.
Przebieg – dzieci stoją z otwartymi oczami, nos to ołówek, którym piszą swoje imię.
Zaczynają od lewej strony, następnie powoli i płynnie przechodzą na stronę prawą.
Cel zabawy: wyciszenie i relaksacja grupy, wyczucie własnego ciała.
46
2. Przypomnienie przez prowadzącego informacji dotyczących stresu z poprzednich zajęć
3. Ćwiczenie ,,Nie taki diabeł straszny"
Przebieg - uczestnicy dobierają się parami i opowiadają o własnych sposobach radzenia sobie ze stresem, następnie przedstawiają je na forum grupy. Grupa sporządza listę pomysłów ,,Jak radzić sobie ze stresem?"
Cel zabawy: przypomnienie poznanych sposobów walki ze stresem, podanie nowych.
4. Metody radzenia sobie ze stresem
Cel ćwiczeń: doskonalenie technik i ćwiczeń relaksacyjnych wspomagających walkę ze stresem.
Pozytywne myślenie
- Ćwiczenie „Skrzynka zapomnienia”.
Przebieg - każdy uczestnik otrzymuje kartkę, na której wypisuje wszystko to, co go dręczy:
lęki, obawy, tajemnice. Potem następuje wrzucenie jej do skrzynki zapomnienia. Jest to
moment symbolicznego odrzucenia swoich problemów.
- Ćwiczenie ,,Jestem super!"
Przebieg - prowadzący prosi, by dzieci stanęły prosto, kolana lekko zgięte. Pochyliły się, a następnie dotknęły dłońmi podłogi. Potem wyprostowując się powoli dali sobie klapsa w uda, po czym uderzyli się w piersi. Unosząc ręce nad głowę, zawołały: JESTEM SUPER.
Wołać należy głośno, energicznie klaszcząc. Ćwiczenie powinno się powtórzyć trzy lub
cztery razy, za każdym razem wykonując je coraz szybciej.
- Ćwiczenie „Jestem indywidualnością”.
Przebieg - każdy z uczestników pisze 5 szczególnych umiejętności, które posiada i wypisuje
na specjalnych karteczkach – cegiełkach ,,Jestem indywidualnością, ponieważ...". Potem
wszyscy wyklejają swoje cegiełki na wspólnej planszy w wymyślony sposób tworząc np.:
ścianę, dom, krąg, itp.
Omówienie ćwiczenia: - Jakie mamy wspólne cechy, co nas wyróżnia wśród innych, jak się z tym czuję?
Obracanie trudnych sytuacji w żart
- Ćwiczenie ,,Ale zabawa".
Przebieg - uczestnicy do podanych poniżej problematycznych sytuacji tworzą
humorystyczne zakończenia: - Uczennica otrzymała kolejną ocenę niedostateczną z matematyki i zrozpaczona postanowiła podrzeć zeszyt od matematyki ... - Dowiadujesz się od koleżanki, że twoje koleżanki opowiadają o tobie różne nieprzyjemne plotki ... - Stoisz na dworcu kolejowym i czekasz na pociąg. Nagle słyszysz, że pociąg spóźni się o 1 godzinę. Boisz się, że nie zdążysz na umówione spotkanie. Jesteś wściekły ...
- Ćwiczenie „Krążący śmiech”.
Przebieg - wszyscy uczestnicy leżą w kręgu na plecach. Każdy trzyma swoją rękę na
brzuchu sąsiada. Pierwsza osoba zaczyna się śmiać. Śmiech krąży. Inne osoby zaczynają się śmiać, gdy poczują drgania brzucha u kolegi.
Rozmowa z bliską osobą
- Ćwiczenie „Poczuj energię przyjaciela”.
Przebieg - uczestnicy dobierają się parami, dzielą się na osobę A i B. Kolejno, począwszy od osoby A, rozmawiają po trzy minuty na temat: "Najbardziej w życiu bałem się..." Omówienie ćwiczenia na forum - co nowego odkryłem u siebie podczas tego ćwiczenia?
Ćwiczenia fizyczne z zastosowaniem metody twórczej Roberta Labana.
- Ćwiczenie „W sadzie” – wyczucie przestrzeni
Przebieg - stań na palcach lewej, a następnie prawej stopy i unosząc ręce wyobraź sobie, że zbierasz jabłka z drzewa.
- Ćwiczenie „Ścięte drzewa” – adaptacja ruchów własnych do ruchów partnera
Przebieg - dzieci leżą w pozycji na plecach, są przewracane do leżenia na brzuchu przez
innych uczestników zabawy.
- Ćwiczenie „Na plaży” – wyczucie własnego ciała
Przebieg - dzieci kładą się na podłodze i starają się tak ułożyć, aby jak największą
powierzchnią ciała przylegać do podłoża. Prowadzący mówi: ,,Leżymy na plaży, piasek jest
ciepły, miękki. Staramy się ułożyć na nim jak najwygodniej”.
Cel ćwiczeń: wyczucie własnego ciała, przestrzeni, ciężaru i czasu, rozwijanie płynności
ruchu.
Ćwiczenia relaksacyjne
- Ćwiczenie „Odczuwanie siebie” – metoda Edmunda Jacobsona
Przebieg - uczestnicy leżą wygodnie na plecach, prowadzący włącza relaksującą muzykę i wydaje grupie polecenia napinania - wytrzymania - i rozluźnienia kolejnych partii mięśni
począwszy od stóp, a skończywszy na mięśniach twarzy.
Cel ćwiczeń: rozluźnienie wszystkich partii ciała poprzez naprzemienne napinanie i rozluźnianie poszczególnych grup mięśni.
- Ćwiczenie „Kraina fantazji” – wizualizacja „Ścieżka”. Przebieg - wszyscy uczestnicy leżą wygodnie na podłodze z zamkniętymi oczami i pozwalają swojej wyobraźni wędrować. Wędrówce towarzyszy odpowiednio dobrana muzyka. Wyobraźcie sobie ścieżkę, taką jaką chcecie: szeroką lub wąską, krętą lub prostą.
Idźcie teraz tą ścieżką, aż dojdziecie do wysokiego drzewa z mnóstwem gałęzi. To „Drzewo kłopotów”, na którym wiszą wszystkie wasze zmartwienia. Stańcie na chwilę spokojnie, a potem zacznijcie zdejmować z siebie wszystkie strapienia, nawet te najmniejsze, wieszając je na gałęziach. Nie zapomnijcie tylko o żadnym !... Teraz zawróćcie swoją ścieżką. Jeśli są na niej jakieś kamienie, gałązki czy inne przeszkody, zatrzymajcie się przy każdej z nich i odrzucajcie je na bok. Obdarzcie je całą miłością, która zagościła w sercach, ale potem idźcie dalej. Rozkoszujcie się lasem, widzicie kwiaty leśne. Mienią się jaskrawymi i pięknymi kolorami. Świeci promienne słońce, ptaki śpiewają na wasze powitanie, a wy czujecie się bezpiecznie i spokojnie ... Rozejrzyjcie się przez chwilę po lesie. A teraz, zanim stąd wyjdziemy, chcę, żebyście podziękowali za to, że jest tutaj dla was, taki cudowny.
Pamiętajcie o tym, ze zawsze na was czeka, ilekroć go zapragniecie ...
A teraz powoli otwórzcie oczy, jesteście tu w sali, powróciliście ze spaceru.
Cel ćwiczenia: uspokojenie, zredukowanie problemów emocjonalnych, wyciszenie. 5. Zakończenie zajęć
Zabawa „Coś miłego na koniec”. Przebieg - uczestnicy siadają w kręgu, każdy ma dokończyć zdanie: ,,Chciałbym powiedzieć wam na pożegnanie, że..."
Cel zabawy: integracja z grupą, wytworzenie pozytywnej atmosfery w grupie.
6. Podziękowanie za udział w zajęciach, pożegnanie.
OSWAJAMY EMOCJE –
MUZYKOTERAPIA I ARTETERAPIA
Temat: Moje uczucia, moje emocje.
Czas trwania – 90 minut
Cele ogólne: - kształtowanie umiejętności rozumienia, oceniania i wyrażania swoich uczuć;
- rozwijanie umiejętności radzenia sobie z napięciem pojawiającym się w trudnych
sytuacjach;
Cele operacyjne – uczeń:
- rozwija zdolność porozumiewania się z rówieśnikami;
- stara się rozróżnić i określić swoje emocje;
- próbuje w sposób niewerbalny wyrazić emocje;
- tworzy skojarzenia do prezentowanego przez nauczyciela opowiadania;
- porusza się swobodnie do muzyki;
- zgodnie współpracuje z rówieśnikami;
- rozwija inwencję twórczą; Metody pracy: rozmowa kierowana, czynne – zabawy integracyjne, zabawa plastyczna, zadania do wykonania, kierowanie własną działalnością, Formy pracy: indywidualna i grupowa; Środki dydaktyczne: koła z kartonu, kredki, płyta CD z muzyką relaksacyjną i rozrywkową; Przebieg zajęć: 1.Powitanie.
Zabawa „Otwarty krąg”.
Przebieg - każdy z kręgu kończy zdania: - najlepsza rzecz, która zdarzyła mi się w tym tygodniu... - gdybym był zwierzęciem, to byłbym... bo... - gdybym był owocem, to byłbym... bo... - gdybym był sławną osobą, to byłbym... bo... - chciałbym napisać książkę o... - zrobiłem pracę domową i stało się... - gdyby to był mój ostatni tydzień życia, to chciałbym zmienić...
- gdybym znalazł/a milion dolarów, to przeznaczył/a bym go na... - pokaż mimicznie, jak czujesz się w tej chwili...
Cel zabawy: zaangażowanie całej grupy, wprowadzenie wesołego nastroju, integracja grupy,
rozwijanie zdolności porozumiewania się z rówieśnikami.
2. Zabawa integracyjna „Dzień dobry Pani/Panu”.
Przebieg – prowadzący zajęcia puszcza rytmiczną muzykę i prosi dzieci by spacerowały sobie w rytm muzyki po wytyczonych w wyobraźni liniach prostych. Prowadzący co jakiś czas klaszcze w dłonie. Jedno klaśnięcie oznacza zmianę kierunku spacerowania, zaś dwa klaśnięcia oznaczają witanie się (kłanianie się sobie) z każdą napotkaną osobą formułką
„dzień dobry Pani (Panu)”. Cel zabawy: integracja grupy, budowanie miłego nastroju.
4. Przedstawienie przez prowadzącego tematu zajęć poprzez zadawanie pytań dzieciom i uzupełnianie ich wypowiedzi (wszystkie dzieci siedzą w kole)
- Co to są emocje?
- Jakie znacie nazwy uczuć?
- Po co są emocje?
- Czy wszyscy czujemy emocje?
- Co teraz czujecie?
- Co czujecie najczęściej?
- Jakie emocje lubicie odczuwać najbardziej?
- Jakich emocji nie lubicie odczuwać?
5. Zabawa w ,,Pociąg Emocji”
Przebieg - dzieci ustawione jedno za drugim jadą do stacji ,,Złość” – po dojechaniu
przedstawiają miną, sylwetką odczucia złości. Następnie pociąg jedzie do stacji ,,Smutek”
– dzieci pokazują miną i postawą ciała uczucie smutku. Następnie pociąg rusza do stacji
,,Radość” – tu dzieci pokazują uczucie radości. Każdej stacji towarzyszy materiał muzyczny
nawiązujący do odpowiednich emocji.
Cel zabawy: rozróżnianie i wyrażanie w sposób niewerbalny konkretnych emocji.
6. Podsumowanie zabawy poprzez pytania osoby prowadzącej – Na której stacji najlepiej się czuliście? Gdzie wam się najbardziej podobało?
7. Rozmowa z dziećmi dotycząca emocji – Które emocje są pozytywne, a które wpływają na nas źle i mogą nam zaszkodzić?
8. Praca plastyczna z udziałem muzyki relaksacyjnej „Moja buzia na rysunku”.
Przebieg - każde dziecko otrzymuje karteczkę z narysowanym kołem – imitującym buzię, na którym rysuje swojego odczucia po skończonej zabawie. Po skończeniu prac każdy uczestnik zabawy opowiada co za nastrój przedstawia jego buzia i dlaczego?
Cel ćwiczenia: rozwija swoją inwencję twórczą, wyraża za pomocą pracy plastycznej swoje emocje.
9. Zabawa na pożegnanie
Przebieg- nauczyciel i dzieci ustawiają się w kręgu. Prowadzący powtarza – Żegnam
wszystkich tych, którzy mają np.: zielone oczy, ciemne włosy, lubią lody ...
Cel zabawy: pożegnanie w miłej atmosferze, integracja.
10. Podsumowanie i zakończenie zajęć.
11. Podziękowanie za udział w zajęciach, zakończenie uśmiechniętą ,,iskierką” – zamiast uścisku dłoni, po kole wędruje uśmiech.
Cel zabawy: wyciszenie grupy poprzez przekazywanie uścisku dłoni, każdej osobie stojącej w kole, pożegnanie w miłej atmosferze.
OSWAJANIE EMOCJI –
CHOREOTERAPIA WZBOGACONA O ELEMENTY
DRAMY I METODY R. LABANA
Temat: Odreagowujemy emocje ruchem i tańcem.
Czas trwania – 90 minut
Cele ogólne:
- odreagowanie i bezpieczne wyrażanie lęków, złych emocji;
- pobudzenie do działań i zróżnicowanej aktywności;
- wielozmysłowa stymulacja;
Cele operacyjne – uczeń:
- porusza się w rytm muzyki (opowieść ruchowa);
- interpretuje muzykę ruchem;
- tańczy prosty układ taneczny do samby;
- tańczy zgodnie ze współpartnerem;
Metody pracy: słowna, pokazowa, praktycznego działania, wizualizacja, elementy metody R. Labana (wyczucie własnego ciała)
Formy pracy: indywidualna, zbiorowa;
Środki dydaktyczne: odtwarzacz CD, płyty z muzyką marszową, spokojną, nieco tajemniczą oraz piosenka o tematyce jesiennej.
Przebieg zajęć:
1.Powitanie - odśpiewanie piosenki powitanki, ćwiczenia wstępne z zaangażowaniem głosu. Wdechy przez nos, wypuszczanie powietrza ustami, (do trzech razy, by nie doszło do hiper-wentylacji) z jednoczesnym unoszeniem rąk coraz wyżej za każdym wdechem i syczeniem jak wąż lub śmiechem podczas wydechu.
Cel zabawy: wprowadzenie miłej atmosfery, relaksacja.
2. Integracja grupy - stworzenie pozytywnych relacji.
- Zabawa ,,Dzień dobry”.
Przebieg - każdy wybiera sobie jedną osobę w kole, do której się uśmiechnie, powie szeptem
„dzień dobry”, pomacha ręką. Nie zmieniając miejsca w kole witamy się z kolegą stojącym, lub siedzącym z prawej strony, później z następnym i próbujemy dotknąć osoby jak najdalej
siedzącej, na ile nam pozwala długość ręki.
Cel zabawy: integracja i wytworzenie pozytywnej atmosfery w grupie.
3. Zabawa ,,Spacer do jesiennego ogrodu”. Przebieg - w rytm marszowej muzyki idziemy po kole tupiąc nogami, wyklaskując rytm, angażujemy do ruchu po kolei poszczególne części ciała, tak, że na koniec ćwiczenia rusza
się jednocześnie całe ciało. Pada deszcz i robimy ilustrujące ten stan pogody masażyki.
Najpierw pada na głowę, potem na ramiona, ręce, nogi, plecy kolegi/koleżanki obok. Otrzą-samy się z zimna, strząsamy wodę po kolei z części ciała, z pleców sobie wzajemnie. Cały czas poruszając się zgodnie z rytmem i charakterem muzyki skaczemy przez kałuże, idziemy po kolana w wodzie. Wiatr strącił jabłka z drzew, więc idziemy tak, aby ich nie podeptać. Jest coraz bardziej mokro, pod nogami mamy błoto, lepi nam się do butów więc z trudem
odrywamy stopy od podłoża. Idziemy po wąskiej kładce, wchodzimy do jaskini (schylamy się a potem idziemy w kucki), jest ciemno, dłonie odnajdują wąskie ściany...(w tym ćwiczeniu uruchamiamy wyobraźnię i w miarę możliwości angażujemy uczestników wykorzystując ich pomysły). Przechodzimy na palcach, bardzo ostrożnie obok jaskini niedźwiedzia, który szyku-je się do snu. W końcu pogoda się poprawia. Przestaje padać deszcz. Czujemy jak ogrzewa nas jesienne słonko (masażyk na policzkach kolistymi ruchami). Wdychamy świeże jesienne po-wietrze po deszczu. Wieje lekki wiatr. Tańczymy taniec spadających liści wirując schodzimy na coraz niższe poziomy, aż powoli opadamy na ziemię i przez chwilę odpoczywamy. Powtarzamy to ćwiczenie kilkakrotnie. Obserwujemy odlatujące ptaki, po czym tańczymy taniec ptaków w/g własnej improwizacji. Idziemy opierając się znacznej wichurze, głosem naśladujemy wietrzyk, tupaniem o podłogę burzę, ruchem pokazujemy uginające się drzewa. Ucieka-my pod dach, aby ogrzać się przy kominku, Zasypiamy w miękkim fotelu.
Cel zadania: wyczucie własnego ciała, ćwiczenie ruchu w rytm muzyki, interpretacja muzyki
ruchem. 5. Zajęcia końcowe.
Rozmowa z dziećmi na temat wyprawy i jesieni. Dzieci mogą podzielić się swoimi
wrażeniami, wypowiedzieć się na temat jak się czuły i co im się najbardziej podobało.
Cel zabawy: wypowiada się w obecności kolegów, dokonuje oceny ćwiczenia.
6. Relaksacja - zabawa „Podróż pewnego liścia”.
Przebieg - wyobraź sobie, że jesteś liściem, który wisi na drzewie. Nastała jesień, a ty zabarwiłeś się na żółtozłoty kolor. Łagodny wiatr zdmuchuje Cię z gałęzi i spadasz łagodnie na ziemię. Przez pewien czas leżysz tam wygodnie. Jesteś przepięknym, złotym liściem... I znowu nadchodzi wiatr i wysyła Cię w długą podróż. Wdmuchuje Cię do rzeki w górach.
To pierwszy raz, kiedy pływasz w wodzie. Czujesz, jaka jest ona miękka i orzeźwiająca.
A pozostałe liście płyną obok Ciebie w dół rzeki. Ty ślizgasz się dalej i dalej po wodzie...
Teraz napływasz pod duży kamień, który Cię przytrzymuje. Możesz przez chwilę wypocząć
w spokoju na słońcu. Potem napływa dość duża gałąź, która Cię popycha i pozwala Ci dalej
płynąć. A pod Tobą przepływają małe rybki, a nad Tobą tańczą komary w ciepłym powietrzu.
Ten sposób podróżowania jest dla Ciebie całkiem nowy i jest wspaniałą przygodą. Te wszystkie nowe rzeczy, które oglądasz! Woda chłodzi Cię, a jesienne słońce grzeje... A teraz zaczynasz kręcić się, jak na karuzeli. Wpadłeś wraz z pozostałymi liśćmi w wir wodny.
Być może zaczęło Ci się już kręcić w głowie. Na szczęście zbliża się duża, zielona żaba, która
wskakuje tuż obok ciebie do wody. Popycha Cię tak, że możesz znowu płynąć dalej w dół rzeki... I wyobraź sobie, jak płyniesz coraz dalej i dalej... A kiedy będziesz już gotowy, powróć do nas wszystkich i odpocznij jeszcze przez kilka chwil po podróży... (Vopel K. W., Dzieci bez stresu – W cudownej krainie fantazji, Wydawnictwo JEDNOŚĆ, Kielce 2000)
Cel ćwiczenia: rozluźnienie mięśni, uspokojenie, zredukowanie problemów emocjonalnych.
7. Zakończenie zajęć.
8. Pożegnanie poprzez zrobienie „fali” z rąk.
Cel ćwiczenia: pożegnanie w miłej atmosferze.
OSWAJANIE EMOCJI – Z WYKORZYSTANIEM ELEMENTÓW
METOD TWÓRCZYCH M. I A. KNIESSÓW ORAZ R. LABANA
Temat: Bawimy się razem.
Czas trwania – 90 min.
Cele ogólne:
- rozwój naturalnej ruchliwości i wyczucia rytmu;
- kształcenie inwencji twórczej dziecka;
Cele operacyjne – uczeń:
- wykonuje ćwiczenia rozwijające koordynację ruchową i motorykę;
- ćwiczy estetykę i płynność ruchów;
- dostosowuje ruchy ciała do rytmu muzyki;
- doskonali wyczucie własnego ciała i przestrzeni;
- współdziała z partnerem i grupą;
Metody pracy: twórcze – Marii i Alfreda Kniessów, ruchowej ekspresji twórczej
Rudolfa Labana, pokaz, praktycznego działania;
Formy pracy: grupowa, zbiorowa;
Środki dydaktyczne: wstążki – szarfy, magnetofon z nagranymi fragmentami muzyki
o wyraźnym rytmie, patyczki;
Przebieg zajęć:
1. Powitanie – zabawa integracyjna ,,Dwóm tańczyć się zachciało”
Przebieg – w rytm piosenki: Dwóm tańczyć się zachciało, zachciało, zachciało, (taniec parami po kole, podskoki z nogi na nogę). Lecz tańczyć nie umiało, hejli, hejli, hejla. (nogę, ręce skrzyżowane z przodu). Kłócili się ze sobą, ze sobą, ze sobą, (dzieci stają naprzeciwko siebie, przeciągają wzajemnie ręce). Ja nie chcę tańczyć z tobą, hejli, hejli, hejla. (trzymają się
za ręce , na słowa ja nie chcę puszczają się) Poszukam dziś innego, innego, innego, (szukają innego dziecka i ponownie rozpoczynają taniec). Do tańca zręczniejszego, hejli, hejli, hejla. (taniec parami po kole).
Cel zabawy: integracja, zaangażowanie całej grupy, wprowadzenie wesołego nastroju, zaspokojenie potrzeb: ruchowych, emocjonalnych i społecznych.
2. Marsz po obwodzie koła w rytm muzyki. Dzieci biorą po dwie szarfy i wykonują ćwiczenia razem z prowadzącym zajęcia nauczycielem. Maszerując po kole, rytmiczne uderzają przyborami o siebie (wystukiwanie rytmu) 4 x przed sobą, 4 x nad głową z podniesionymi
rękami. Stojąc w rozkroku uderzają 4 x przed sobą, 4 x z lewej strony i 4 x z prawej strony.
3. Dzieci stoją w luźnej rozsypance
- w rozkroku robią energiczny skłon tułowia w przód i klaszczą 4 razy między stopami, wznoszą ramiona w górę i klaszczą 4 razy nad głową,
- siad rozkroczny, skłon w przód i rytmiczne uderzają dłońmi o podłogę 4 razy a następnie na 1, 2, 3, 4 wznoszą ramiona,
- podskoki do przodu i klaskanie przed sobą, podskoki do tyłu i klaskanie nad głową.
4. Dzieci stoją w lekkim rozkroku w kole dotykając się ramionami. Jednocześnie wszystkie robią skłony w przód, w lewo, w prawo. Następnie dzieci odwracają się twarzami na zewnątrz koła które tworzą i w tej pozycji powtarzają ćwiczenie.
5. Swobodny marsz dzieci w dowolnym kierunku. Podczas marszu każde dziecko bierze po dwa patyczki, a następnie:
- stają w lekkim rozkroku, uderzają patykiem o patyk: przed sobą z lewej strony ciała, z prawej strony ciała, za plecami, nad głową ( ze wspięciem na palce stóp), na przemian
nad głową i dwa razy przed sobą, na przemian 2 razy z lewej i 2 razy z prawej strony ciała;
- stają w lekkim rozkroku, wykonują skłon w przód, rytmicznie uderzając o podłogę dwoma patykami na przemian: przed sobą, między stopami, z lewej strony, z prawej strony, równocześnie z lewej i prawej strony;
- w pozycji stojącej, dzieci (bez obuwia) toczą stopami patyki: do przodu i do tyłu lewą stopą,
do przodu i do tyłu prawą stopą, do przodu i do tyłu obiema stopami na przemian;
- w pozycji stojącej, dzieci mają stopy złączone, przeskakują przez patyki ułożone na podłodze w dowolny sposób: obunóż, na prawej nodze, na lewej nodze;
Cel ćwiczeń 2-5: rozwój motoryki całego ciała, koordynacja ruchu z rytmem muzycznym.
6. Odprężenie – zabawa „Zdmuchiwanie świeczek”.
Przebieg - usiądźcie wyprostowani i wyobraźcie sobie, że przed wami pali się sześć małych świeczek spokojnym, żółtym płomieniem. Za chwilę będziecie mogli zamknąć oczy i zdmuchnąć jedną świeczkę po drugiej. Odliczajcie proszę po cichu, ile zapalonych świeczek jeszcze pozostało. A do ich zdmuchiwania możecie znowu wykorzystać swój czarodziejski oddech. Nabierzcie powietrz głęboko do płuc, zamknijcie potem usta i wydmuchnijcie je silnym strumieniem przez nos w kierunku płomienia świeczek. Abyście mogli dmuchać wystarczająco mocno, wasz brzuch nieco wam w tym pomoże. Połóżcie jedną rękę na brzuchu i poczujcie, jak mocno wasz brzuch może poruszać tym powietrzem oraz jak rześka staje się wasza głowa. (Vopel K. W., Dzieci bez stresu – Podróże w nieznane, Wydawnictwo JEDNOŚĆ, Kielce 2000).
Cel ćwiczenia: wyczucie własnego ciała, uspokojenie.
7. Zabawa ze wstążkami
Przebieg - w siadzie skrzyżnym dzieci rytmicznie poruszają wstążkami (mają ręce
wyciągnięte przed sobą) od środka na boki i z powrotem 4 razy. Następnie falują wstążkami
trzymanymi w wyciągniętych dłoniach od lewej do prawej i z powrotem 4 razy.
- dzieci leżą na plecach i przekładają rytmicznie wstążki pod lewą nogą i pod prawą nogą.
- dzieci swobodnie maszerują po sali z jednocześnie wymachując wstążkami (ćwiczenie
odbywa się przy szybkiej muzyce).
- połowa dzieci robi tunel z wyciągniętych ramion, a reszta przechodzi tunelem – następnie
następuje zmiana dzieci zmiana.
Cel ćwiczenia: rozwój motoryki całego ciała, koordynacja ruchu z rytmem muzycznym.
8. Dowolne ćwiczenia dzieci wg własnej inwencji, poruszanie się w różnych kierunkach po
całej sali.
Cel ćwiczenia: wyczucie własnego ciała i przestrzeni.
9. Zabawa relaksująca „Czarodziejskie dłonie”.
Przebieg - stańcie proszę jedno za drugim, połóżcie ręce na barkach stojącego przed wami
dziecka i utwórzcie jedno, zamknięte koło. Wyobraźcie sobie, że macie zaczarowanie ręce.
Kiedy za moment zaczniecie ugniatać delikatnie barki i kark siedzącej przed wami osoby,
wtedy możliwe będzie, aby się ona wspaniale poczuła: być może zdjęty zastanie jakiś ciężar z jej barków. Masujcie je tak dobrze, aby drugie dziecko mogło odczuć prawdziwą ulgę.
A kiedy zauważycie, jak wspaniale rozpieszczane są wasze barki, będziecie mogli poczuć
działanie czarodziejskich dłoni osoby siedzącej za wami: być może zauważycie, że jakaś
troska, jakiś ciężar stają się łatwiejsze do zniesienia. Jeżeli macie na to ochotę, zamknijcie
oczy... ( Vopel K. W., Dzieci bez stresu – Podróże w nieznane, Wydawnictwo JEDNOŚĆ,
Kielce 2000).
Cel ćwiczenia: wytworzenie pozytywnej atmosfery w grupie, uspokojenie, zredukowanie
problemów emocjonalnych.
10. Pożegnanie – głęboki ukłon do przodu z wymachem ramion przodem w tył.
Cel ćwiczenia: wyczucie własnego ciała.
OSWAJANIE EMOCJI – MUZYKOTERAPIA
wg MODELU MOBILNEJ RELACJI MUZYCZNEJ
DR MACIEJA KIERYŁA
Temat: Bawimy się ruchem i tańcem.
Czas trwania – 90 minut
Cele ogólne:
- redukcja napięcia psychofizycznego;
- rozwijanie wrażliwości słuchowej i umiejętności odbierania muzyki;
- budzenie aktywności, aż do osiągnięcia zadowolenie ze wspólnej zabawy;
- integracja grupy;
Cele operacyjne – uczeń:
- odreagowuje napięcia psychofizyczne przez różne formy muzyczne;
- kształtuje prawidłową koordynację słuchowo – ruchową;
- odzwierciedla swoje stany emocjonalne poprzez niewerbalne środki komunikacji;
- przedstawia ruchem zachodzące zmiany tempa i dynamiki w utworze muzycznym;
- wyrabia płynność i szybkość ruchu z uwzględnieniem koncentracji uwagi oraz spostrzegania
Metody: kreatywne, zabawy relaksacyjne;
Formy pracy: grupowa, indywidualna;
Środki dydaktyczne: świeczki (po 7 sztuk), 2 miski z wodą, podkłady muzyczne, gazety,
instrumenty perkusyjne, magnetofon, nagrania muzyczne, kartki z tekstem ,,Lokomotywy” J. Tuwima, baloniki;
Zajęcia zaplanowano według schematu Modelu Mobilnej Relaksacji dr Macieja Kieryła
charakteryzującego się fazami:
- odreagowanie
- zrytmizowanie
- uwrażliwienie
- relaksacja
- aktywizacja
Przebieg zajęć:
I. Odreagowanie: cel - zmniejszenie napięcia psychicznego.
1. Powitanie pląsem ,,Po przygodę wyruszamy” – podczas pląsu w kolejnych zwrotkach
przywitanie wszystkich obecnych.
Cel zabawy: integracja, wprowadzenie wesołego nastroju
2. Nauka okrzyku : ,,Hu, hu, ha, hu, hu, ha, każdy z nas dziś humor ma”. Wykonanie okrzyku
z chuchaniem, klaskaniem w dłonie, od przysiadu do wyskoku i od szeptu do krzyku.
3. Zabawa ,,Papierowa bitwa”
Przebieg - grupa zostaje podzielona na dwa zespoły, które stają naprzeciwko siebie. Dzieci
ugniatają gazetę tworząc kulki. Następnie uderzają rękoma w kolana i rzucają się kulkami.
Na przerwę w muzyce każdy wykonuje gest otrzepywania się ze stresu - śniegu.
Muzyka rytmiczna, marszowa.
II Zrytmizowanie: cel - pogłębienie ,,odreagowania" , przy równoczesnym ,,uporządkowaniu"
i zintegrowaniu grupy przez wytworzenie poczucia wspólnoty.
1.Zabawa „Zimowe stonogi”.
Przebieg - podział grupy na taką ilość zespołów, by w każdym zespole było po 3 – 4 dzieci.
Pierwsza osoba jest głową, pozostałe nogami. Wszyscy trzymają się w pasie. Pierwsze
dziecko wymyśla jakiś krok, reszta musi zgodnie go powtórzyć. Na przerwę w muzyce
pierwsze dziecko idzie na koniec. Zabawę należy powtórzyć tyle razy, ile jest dzieci w zespole.
Muzyka: np. Classic Philharmonic Hits „Marsz Radeckiego” – Strauss
2. Zabawa „ Samolot do krainy Św. Mikołaja” – zabawa rytmiczna.
Przebieg - Dzieci wykonują rytmiczne uderzenia, według schematu:
a) uderzenie o kolana dłońmi
b) klaśnięcie przed sobą
c) skrzyżowanie – lewa ręka na prawy bark
d) skrzyżowanie – prawa ręka na lewy bark
e) prawa ręka zgięta w pięść nad prawym kolanem, lewa ręka uderza w prawą pięść dwa
razy
f) jak wyżej, tylko zmiana rąk
g) dwa uderzenia o zewnętrzne strony uda
h) dwa uderzenia o wewnętrzne strony uda
59
Powyższy schemat powtarzamy kilka razy.
Muzyka: np. „Grek Zorba – taniec” – M. Theodorakis
3.Zabawa „Stoi na stacji...”
Przebieg - podział grupy na 5 zespołów. Każdy z nich otrzymuje fragment tekstu do rytmizacji oraz instrument perkusyjny. Zespoły dokonują rytmizacji w rytmie przez siebie
wybranym. Najpierw grupy rytmizują tekst według kolejności:
a) I zespół: Stoi na stacji
b) II zespół: Lokomotywa
c) III zespół: Ciężka, ogromna
d) IV zespół: I pot z niej spływa
e) V zespół: Tłusta oliwa.
4. Ćwiczenia oddechowe ze świeczkami pływającymi w wodzie. Oddechem skłonienie
płomieni do ruchu po tafli wody do wtóru muzyki Haendla ,,Muzyka na wodzie”.
III. Uwrażliwianie: cel - pogłębienie percepcji muzyki, uświadomienie dzieciom ich własnych stanów emocjonalnych, uwrażliwienie na dynamikę, tempo, rytm itp.
1. Słuchanie utworu ,,Podróż św. Mikołaja”.
2. Rozpoznawanie odgłosów: pakowanie prezentów, otwieranie drzwi, wiatr, jazda saniami,
wrzucanie prezentów przez komin, radość dzieci.
3. Samodzielne naśladowanie odgłosów: pakowania prezentów – szelest gazetami, otwieranie
drzwi – np. drzwiczki biurka, wiatr – głosem, jazda saniami – głosem i dzwonkami,
wrzucanie prezentów – woreczki o podłogę, radość dzieci – śmiech.
IV. Relaksacja: cel- pogłębienie odprężenia fizycznego i psychicznego.
1.W pozycji leżącej całkowite rozluźnienie mięśni. Muzyka cicha, spokojna. Najpierw kilka
ćwiczeń: leżąc, dzieci zginają na przemian nogi w kolanach, unoszą ręce, starają się jak
najbardziej przylgnąć do podłogi, ułożenie jak do snu. Sugestia słowna: Jest piękny,
mroźny, słoneczny dzień. Jestem w mięciutkim, ciepłym ubraniu. Powoli, noga za nogą,
idę leśną drogą po skrzypiącym, skrzącym się śniegu. Wszędzie jest biało, a na leśnych
świerkach są puchate czapy śniegu. Powoli zbliżam się do leśnej polany, stoi tam ogromna
choinka, a słońce mieni się na jej obsypanych śniegiem gałęziach. Jest pięknie, oddycham
głęboko. Przy choince spotykam przyjaciół, bawimy się w śniegu, miło i wesoło spędzamy
czas. Słyszymy sanie. Podjeżdżają na polanę zaprzężone w dwa piękne konie. Wracamy
nimi do domu. Jedziemy przez las a dzwonki sań wesoło dzwonią. Przed szkołą wysiadamy.
Rozprostowujemy ramiona, przeciągamy się szeroko, wysoko i otwieramy oczy.
60
2. Ćwiczenia oddechowe w pozycji siedzącej:
- siad skrzyżny: wdech – oczy otwarte, wydech – oczy zamknięte
- siad skrzyżny: wdech w pozycji wyprostowanej, wydech przy lekkim skłonie w przód
- siad skrzyżny: wdech – skrzyżowanie rąk na piersiach, wydech – położenie rąk na ko-lanach
Muzyka: np. Enio Morricone
V. Aktywizacja: cel – przedstawianie ruchem zachodzących zmian tempa i dynamiki utworu
1. Zabawa „Jesteś moim cieniem”.
Przebieg - dzieci dobierają się w pary i wykonują takie same ruchy, jak partner. Zmiana ról.
Muzyka: np. „Nad pięknym modrym Dunajem” - Strauss
2. Zabawa „Samba mixer”.
Przebieg - dzieci ustawiają się w kole i wykonują ruchy według schematu:
- lewa stopa do przodu z równoczesnym pstryknięciem palcami prawej dłoni i odwrotnie – 4x
- lewa ręka z tyłu na plecach, prawa nad głową i zmiana – 4x
- klaśnięcie w uda – 1x
- klaśnięcie przed sobą – 1x
- równocześnie obiema rękoma pstryknięcie palcami przed sobą - 2x
Muzyka: np. Instrumental Collection „Clarnet Pollue”
3. Taniec z balonem – dowolne zabawy taneczne z balonikiem, który nie może upaść
na podłogę.
VI. Pożegnanie
Dzieci stoją w kręgu, podają sobie ręce i „puszczają” promyczek szczęścia.
Cel zabawy: wyciszenie grupy poprzez przekazywanie uścisku dłoni, każdej
osobie stojącej w kole, stwarzanie miłej atmosfery w grupie.
OSWAJAMY EMOCJE – RUCH ROZWIJAJĄCY
METODĄ WERONIKI SHERBORNE.
Temat: Poznaję swoje ciało.
Czas trwania – 90 minut
Cele ogólne:
- kształtowanie świadomości własnego ciała;
- stymulowanie rozwoju umiejętności interpersonalnych;
Cele operacyjne - uczeń:
- doskonali umiejętność współdziałania w grupie i z partnerem;
- rozwija poczucie odpowiedzialności za siebie i innych;
- zdobywa pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa w grupie;
- buduje świadomość własnego ciała, poznaje jego możliwości i kształci kontrolę nad nim;
- rozwija umiejętność koncentrowania uwagi na drugiej osobie;
- rozładowuje energię w radosnej zabawie;
- wykonuje twórcze ruchy;
Metody: ruchu rozwijającego W. Sherborne, kreatywne, zabawy relaksacyjne;
Formy pracy: grupowa, indywidualna;
Środki dydaktyczne: nagranie ,,Żegnam was” zespołu Perfect, odtwarzacz CD;
Przebieg zajęć:
1. Powitanie
Zabawa „Podaj rękę partnerowi”
Podaj rękę partnerowi, potem podaj drugą Zrób obrocik, dookoła, gdy muzyka gra Stań na baczność, tupnij nogą, w koło pokręć głową Klaśnij w ręce i w kolana, gdy muzyka brzmi
Zabawa „Budzenie własnego ciała” Przebieg - dzieci siedzą po turecku, „budzą” kolejne części swojego ciała poklepując je i masując począwszy od dłoni i głowy, kończąc na stopach. „Budząc” swoje dłonie dzieci
klaszczą i rozcierają je, aż do momentu, kiedy staną się gorące. Następnie „budzą” głowę
poklepując ją delikatnie palcami, po czym masują delikatnie metodą „czesania włosów”. „Budząc” twarz masują lekko palcami czoło, powieki, policzki, nos, górną i dolną wargę oraz
uszy. Po wykonaniu automasażu twarzy dzieci „budzą” pozostałe części ciała nazywając
je równocześnie. Poklepują i masują kolejno: klatkę piersiową, brzuch, nogi, ręce.
Na zakończenie budzą swoje stopy poprzez rytmiczne uderzanie nimi o podłogę. Następnie
nauczyciel zwraca się z pytaniem do dzieci: „Co potrafi wasze obudzone ciało?” Dzieci
prezentują różne odpowiedzi posługując się ruchem, gestem i mimiką. Każda z nich jest
nagradzana brawami całej grupy.
Cel zabaw: integracja, wyczucie własnego ciała, prezentacja na forum grupy.
2. Część główna zajęć
Cele zajęć wg metody W. Sherborne to zabawy ruchowe we współdziałaniu z partnerem w relacjach: ,,z”, ,,razem”, ,, przeciwko”; celem zabaw jest również rozwijanie świadomości własnego ciała, poznawanie jego możliwości i kontroli nad nim oraz koncentracja uwagi na drugiej osobie.
1. Zabawa ,,Spacer zaufania” - współdziałanie z partnerem relacja „z”
Przebieg – dzieci chodzą w parach, spacerują po sali - jedno dziecko ma zamknięte oczy
i jest prowadzone przez partnera na spacer. Zamiana miejsc.
2. Zabawa ,,Przodem, tyłem”- współdziałanie z partnerem relacja „z”
Przebieg – dzieci w parach, siedzą twarzami do siebie, poklepują się po ramionach i plecach. Na znak prowadzącego zmiana pozycji na "plecami do siebie", opieranie się plecami. Na sygnał zmiana partnera aż do chwili powrotu do swojej pary.
3. Zabawa ruchowa „Czarowanie-baj bajanie”
Przebieg - dzieci poruszają się w takt słyszanej muzyki. Muzyka milknie – nauczyciel zaczarowuje uczestników słowami:
„Czarowanie, baj bajanie niech się każdy:
- sennym niedźwiedziem stanie” - zamienia ich w senne niedźwiadki
- w miłe kotki – zamienia ich w miłe kotki
- w szczekające pieski – zamienia ich w szczekające pieski
- w wesołe krówki – zamienia ich w wesołe krówki
4. Zabawa „Lustro” - współdziałanie z partnerem relacja „z”
Przebieg - dzieci siedzą na przeciwko siebie. Jedno dziecko wykonuje dowolne ruchy, gesty, wykorzystuje mimikę twarzy, a drugie to naśladuje. Po chwili następuje zamiana ról.
5. Zabawa „Pierogi”- współdziałanie z partnerem relacja „razem”
Przebieg – połowa dzieci ustawia się w rzędzie, a druga grupa dzieci leży przed nimi.
- stojący „ugniatają” dzieci leżące jak ciasto na pierogi
- turlają je w przód i w tył
- przekładają do garnka i gotują
- pierogi po chwili wypadają z garnka i turlają się przed siebie
6. Zabawa „Przepychanka” - współdziałanie z partnerem relacja „przeciwko”
Przebieg - dzieci siedzą na podłodze w siadzie prostym oparte o siebie plecami. Jedno dziecko próbuje przepchnąć drugie – zamiana ról
7. Zabawa „Tunel”- współdziałanie z partnerem relacja „razem”
Przebieg – połowa grupy w klęku podpartym ustawia się bardzo blisko siebie tworząc
tunel. Pozostałe dzieci ten tunel muszą pokonać przechodząc pod nimi.
3.Część końcowa
1. Wyciszenie
Zabawa wyciszająca „Idzie wąż”
Przebieg - dzieci wykonują ruchy węża z wiersza
Idzie wąż wąską dróżką
Nie porusz żadną nóżką
Poruszałby, gdyby mógł
Lecz wąż przecież nie ma nóg ( powtarzamy x 3)
Cel zabawy: uspokojenie, odprężenie.
2. Słuchanie ciszy
Przebieg - wszyscy leżą w kole w dogodnej dla siebie pozycji z zamkniętymi oczami,
słuchają ,,ciszy".
Cel zabawy: uspokojenie, odprężenie.
3.Taniec chmur
Przebieg - dzieci poruszają się lekko i swobodnie przy muzyce, kiedy cichnie łączą
się w pary i tworzą układy taneczne według własnego pomysłu.
Cel zabawy: uspokojenie, odprężenie, rozwijanie płynności ruchu.
4.Zakończenie – masaż w parach do wierszyka:
„Płynie sobie rzeczka, idzie pani na szpileczkach, idzie słoń, stado koni, pełznie wąż, pełznie żmija.
64
Świecą dwa słoneczka, zachmurzyło się, pada deszczyk, pada deszczyk,
czujesz dreszczyk, czujesz dreszczyk?”
Cel zabawy: uspokojenie, odprężenie.
5. Odpoczynek - oparcie głowami na ramieniu partnera, zamknięcie oczu, ewentualnie
kołysanie się.
Cel: odpoczynek, wyciszenie.
6. Pożegnanie
Muzyczne pożegnanie do melodii „Żegnam was”
Żegnam was, żegnam was
Już kończymy, już czas
Byłem ja, byłeś ty raz, dwa, trzy.
7. Podziękowanie dzieciom za udział w zajęciach
8. Zakończenie – ,,Najbardziej dzisiaj podobało mi się ...”
Cel: ocena zajęć przez uczestników.
OSWAJAMY EMOCJE – ARTETERAPIA ( Elementy chromo terapii)
METODA MALOWANIA 10 PALCAMI,
ELEMENTY GIMNASTYKI MÓZGU P. DENNISONA
Temat: Malujemy nasze emocje.
Czas trwania – 90 minut
Cele ogólne:
- stymulacja twórczego myślenia i działania;
- budowanie poczucia bezpieczeństwa;
- rozwijanie aktywności twórczej;
- poznanie nowych technik plastycznych;
65
Cele operacyjne – uczeń:
- współpracuje w grupie
- wyraża swoje emocje poprzez prace plastyczne;
- doskonali swoją sprawność manualną i kontrolę nad własnymi ruchami;
- ćwiczy spostrzegawczość i koncentrację;
- rozwija twórczość, artystyczną wrażliwość;
- usprawnia koordynację ruchowo- wzrokową;
- pogłębia wiadomości dotyczące różnych technik malarskich;
- nabywa nowe umiejętności i doświadczenia;
Metody: słowna, praktycznego działania;
Formy pracy: grupowa, zbiorowa jednolita, indywidualna;
Środki dydaktyczne: duże arkusze szarego papieru; farby w miseczkach do malowania
palcami; miseczki z wodą, ręcznik jednorazowy; muzyka relaksacyjna;
Przebieg zajęć:
1 Powitanie:
Zabawy integracyjne.
Cel zabaw: integracja grupy, zaangażowanie całej grupy, wprowadzenie wesołego nastroju.
a) ,,Na przywitanie”:
Przebieg - dzieci stoją w kole i powtarzają wierszyk, wykonując odpowiednie ruchy: Dziś słoneczko wita nas, Na zabawę nadszedł czas, Prawą rękę podajemy, Bo przywitać nią się chcemy. b) „Mapa uczuć”:
Przebieg - dzieci przedstawiają swój nastrój symbolami pogody (deszcz, słoneczko, wichura...)
c) „Artysta przy pracy”:
Przebieg - uczniowie w parach stoją naprzeciwko siebie, „artysta” tworzy swoją rzeźbę, najpierw bardzo powoli porusza się, najpierw samymi rękami, potem włącza inne części ciała i twarz. „Tworzywo” porusza się wraz z nim, zachowując się jak odbicie w lustrze.
2. Rozgrzewka umysłowa-wykonanie kilku ćwiczeń z zakresu gimnastyki mózgu
P. Dennisona.
Ćwiczenie 1 - Ruchy naprzemienne. Przebieg – prowadzący wydaje polecenie dziecku: Podnieś do góry prawe kolano i dotknij do niego lewą ręką, następnie do podniesionego lewego kolana dotknij prawą ręką
(ćwiczenie przypomina marsz w miejscu). Cel: ćwiczenie pobudza równocześnie duże powierzchnie obu półkul mózgowych, poprawia komunikację między dwiema półkulami mózgowymi.
Ćwiczenie 2 – Leniwe ósemki.
Przebieg – prowadzący wydaje polecenie dziecku: Ćwiczenie wykonuj rysując lub wodząc oczami za przedmiotem po kształcie położonej ósemki. Ruch zaczynaj zawsze od środka w lewo do góry - lewa ręka, następnie prawa ręka i kończ obydwoma rękoma połączonymi razem. Cel - ćwiczenie integruje obie półkule, rozluźnia mięśnie rąk i ramion, sprzyja wodzeniu wzrokiem płynności dla dobrej koordynacji ręka – oko.
Ćwiczenie 3 – Słoń.
Przebieg – prowadzący wydaje polecenie dziecku: Wyciągnij rękę w przód, grzbietem dłoni
do góry, głowę połóż na ramieniu wyciągniętej ręki, nogi w kolanach lekko ugięte, mały
rozkrok. Rysuj rękoma w powietrzu obszerne leniwe ósemki (ucho przyklejone do ramienia)
Cel ćwiczenia: aktywizacja całego ciała.
Ćwiczenie 4 – rysowanie oburącz. Przebieg – prowadzący wydaje polecenie dziecku: Na płaszczyźnie przeznaczonej do ryso-
wania narysuj oś symetrii na wprost nosa, rysuj obydwiema rękoma jednocześnie tak,
by rysunek z jednej strony był zwierciadlanym odbiciem drugiej strony. Można rysować
w powietrzu na „niewidzialnej planszy”.
Cel ćwiczenia: aktywizacja mózgu.
Ćwiczenie 5 – Kapturek myśliciela.
Przebieg – prowadzący wydaje polecenie dziecku: Dużymi palcami i kciukiem chwyć małżowinę uszną i masuj ją (odciągając do tyłu i ściskając). Masaż zaczynaj od góry i przesuwaj
się w dół do płatka ucha. Cel: ćwiczenie pobudza cały mechanizm słuchu i wspomaga pamięć.
Ćwiczenie 6 – Energetyczne ziewanie.
Przebieg – prowadzący wydaje polecenie dziecku: Dotknij końcami palców miejsca na zębach tuż przed miejscem gdzie łączy się dolna szczęka z górną, masuj to miejsce, lekko otwórz usta wyobraź sobie, że ziewasz. Cel: ćwiczenie rozluźnia mięśnie i wspomaga pełne funkcjonowanie nerwów przebiegających w stawie skroniowo-żuchwowym udoskonalając wszystkie funkcje nerwowe do oczu i z oczu.
2. Przedstawienie przez prowadzącego tematu zajęć. Wyjaśnienie zasad malowania 10 palcami, rozłożenie arkuszy papieru, przygotowanie miseczek z farbami, miseczek z czystą wodą oraz papierowych ręczników.
3. ,,Koszyczek Wielkanocny”
– wykonanie projektu
- malowanie palcami przez dzieci koszyczka z pisankami, zajączków i innych symboli Świąt, w tle gram muzyka relaksacyjna,
Prowadzący pozostawia zupełną swobodę i inicjatywę malowania dzieciom.
Cel zadania: wyzwalanie swobodnej ekspresji twórczej, radosnego nastroju, rozwijanie aktywności, koncentracji uwagi, eliminacja leków i napięć.
4. Uporządkowanie miejsca pracy.
5. Wystawa prac, omówienie prac przez artystów
Cel wystawy: prezentacja prac, danie możliwości każdemu dziecku opowiedzenia o swoim
dziele.
6. Relaks – ćwiczenie z wizualizacją ,,Kolory”.
Przyjmij wygodną pozycję siedzącą...,zamknij oczy i rozluźnij całe ciało..., zaraz usłyszysz siedem fragmentów, które będą reprezentować siedem kolorów tęczy... Wyobraź sobie kolor czerwony..., przypomnij sobie taki kolor..., przypomnij sobie jakiś przedmiot lub owoc, który jest w takim kolorze..., wyobrażaj sobie ten przedmiot..., wyobrażaj sobie, że kolor czerwony wypełnia wszystko dookoła..., jak ci z nim jest?.., pozostań z nim przez chwilę...
Wyobraź sobie kolor pomarańczowy..., jaskrawy kolor pomarańczowy..., przypomnij sobie taki właśnie kolor..., przypomnij sobie jakiś przedmiot lub owoc, który jest w takim w takim kolorze..., wyobrażaj sobie ten przedmiot..., jak ci z nim jest?.., pozostańcie razem...
Wyobraź sobie kolor żółty..., słoneczny kolor żółci..., staraj się przypomnieć sobie taki
właśnie kolor..., wyobraź sobie przedmiot lub owoc, który jest w kolorze żółtym...,
wyobrażaj sobie ten przedmiot..., jak ci z nim jest?.., pozostań z nim...
Wyobraź sobie kolor zielony..., soczysty kolor zieleni..., przypomnij sobie taki właśnie
kolor..., przypomnij sobie sytuację czy miejsce, gdzie widziałeś właśnie taki kolor..., wyobrażaj sobie, że kolor zielony wypełnia wszystko dookoła..., jak ci z nim jest?.., jest w tobie..., czujesz coraz głębsze odprężenie.
Wyobraź sobie kolor niebieski..., głęboki kolor jasnego błękitu..., przypomnij sobie taki błękit..., przypomnij sobie, z czym ci się kojarzy..., wyobrażaj sobie, że kolor niebieski
wypełnia wszystko dookoła..., jak ci z nim jest?.., ty i kolor niebieski..., zatapia cię coraz
bardziej w wyciszeniu i głębokiej relaksacji.
Wyobraź sobie kolor granatowy..., czysty i szlachetny granat..., czy poznałeś już taki
kolor?..., czy gdzieś go widziałeś?..., wyobraź sobie tę sytuację..., odczuwasz go... i odprężasz się jeszcze głębiej.
I wyobraź sobie ostatni kolor tęczy, kolor fioletowy..., tajemniczy kolor fioletowy..., czy znasz ten kolor?.., gdzie go widziałeś?..., wchodzisz w najgłębszy stan wyciszenia..., wszystko wokół staje się bardzo jasne..., wszystkie kolory łączą się ze sobą..., teraz w oddali od siebie wyobrażasz sobie siedmiokolorową tęczę..., a następnie powoli otwórz oczy.
Cel ćwiczenia: wyciszenie, uspokojenie, zredukowanie problemów emocjonalnych
7. Zakończenie - rozmowa z dziećmi o ich wrażeniach z zajęć.
Cel zadania: informacja dla nauczyciela co najbardziej podobało się dzieciom.
8. Podziękowanie za udział w zajęciach.
9. Pożegnanie zabawą ,,Pszczoła w ulu”
Przebieg – dzieci wolno biegają po sali bzycząc jak pszczoły, żegnają się z kolegami – pszczółkami dotykając brzuchami.
Cel zabawy: wprowadzenie wesołego nastroju, integracja grupy, rozwój motoryki ciała, wyczucie ciała i przestrzeni
Wykorzystanie metody Malowania 10-palcami wymaga przygotowania masy mączno-mydlanej. W zależności od ilości czasu wolnego przedstawiam jej 3 propozycje:
1.Wersja zaawansowana: kostka szarego mydła lub płatki mydlane (mydło ścieramy na tarce) zalewamy wrzątkiem i miksujemy. Następnie dodajemy krochmal z mąki ziemniaczanej. Rozkładamy do kilku pojemników i mieszamy z różnymi kolorami farb.
2.Wersja średnio-zaawansowana: gotujemy zwykłe mydło w niewielkiej ilości wody, aż do całkowitego rozpuszczenia. Następnie dosypujemy mąkę pszenną i mieszamy do uzyskania jednolitej konsystencji. Rozkładamy do pojemników i dodajemy farby.
3.Wersja uproszczona świeże farby ( nie mogą być wysuszone) i kubek wody.
OSWAJAMY EMOCJE – METODA DRAMY
Temat: Emocje na scenę.
Czas trwania – 90 minut
Cele ogólne:
Kształtowanie postawy twórczej poprzez:
- pobudzenie wyobraźni twórczej;
- rozwijanie twórczego myślenia;
- rozbudzanie aktywności dziecka i chęci zaangażowania podczas zajęć;
Cele operacyjne – uczeń:
- wykorzystuje swoją wyobraźnię, inwencję twórczą i pomysłowość do wykonywania zadań;
- wykonuje etiudę teatralną;
- posługuje się pantomimą w wyrażaniu uczuć;
- kształci poczucie tolerancji i szacunku dla odmienności innych osób;
- szanuje prawo do własnego zdania innych osób;
- odgrywa rolę w przedstawieniu wiersza „ Parasole” Joanny Klumowej;
- zgodnie współpracuje w grupie;
Metody pracy:
- czynne (praktycznych ćwiczeń) – techniki twórczego myślenia, samodzielnych doświadczeń teatralnych, projektowanie sytuacji edukacyjnych, swobodnej ekspresji słownej i ruchowej.
- podające – swobodne wypowiedzi, słuchanie opowiadania nauczyciela,
- percepcyjne (pokazowe) – zewnętrzna demonstracja doznań, uczuć w formie ruchowej i słownej.
Formy pracy: indywidualna, grupowa, zbiorowa
Środki dydaktyczne: parasole, kartki, mazaki, odtwarzacz DVD, płyty CD i DVD, wiersz
J. Klumowej ,,Parasole”
Przebieg zajęć:
1 Powitanie:
Zabawy integracyjne:
,,Powitanie” - wierszyk grupowy: Stoją wszyscy w dużym kole i tak się witają: prawą ręką za nos chwytają, lewą po przeciwnej stronie ucha dotykają, potem ręce zmieniają i wzajemnie się pozdrawiają - dzień dobry!
Cel zabawy: zaangażowanie całej grupy, wprowadzenie wesołego nastroju, integracja grupy.
2. Wprowadzenie do zajęć
Projekcja fragmentu przedstawiającego deszczowy dzień, szare, mokre ulice, drzewa poruszające gałęziami na wietrze. Prowadzący prosi by dzieci wzięły parasole. Mają z nimi spacerować po sali wyobrażając sobie padający deszcz, zimny wiatr i przenikający ich chłód.
Cel ćwiczenia: zbudowanie nastroju, pomoc w czucie się w rolę dzieci, rozwijanie wyobraźni, doskonalenie koordynacji słuchowo – wzrokowo – ruchowej.
3. Zabawa ,,Krąg uczuć” Przebieg - uczniowie siedzą w kręgu. Jedna osoba wchodzi do środka i pokazuje gestem i mimiką swoje odczucia po ,,wejściu” do domu z takiego spaceru (uczeń pokazuje gestami zmęczenie, radość, zadowolenie z ciepła).
Cel zabawy: uświadomienie sobie własnych emocji i uczuć, posługuje się pantomimą w wyrażaniu uczuć.
4. Przeprowadzenie etiud teatralnych Gra dramowa - krótkotrwałe naśladowanie ruchem, gestem, mimiką i dźwiękiem następujących sytuacji: - marznięcie i moknięcie podczas spaceru, - otwieranie parasola i schronienie się pod nim przed deszczem - kap, kap, kap wołają spadające kropelki,
- radość z deszczu roślin rosnących podczas deszczu,
- zabawa dziecka łapiącego krople deszczu, skaczącego przez kałuże
Cel ćwiczenia: odzwierciedlanie emocji i uczuć za pomocą gestu i mimiki.
5. Odczytanie przez prowadzącego zajęcia wiersza Joanny Kulmowej pt. Parasole
Parasole nigdy nie mówią: ,,Jak dzisiaj strasznie pada!”
Ledwie zapachnie deszczem, wzlatują w czarnych stadach
Niech tylko zbierze trochę chmur,
Kracząc wyfruwa parasoli sznur.
I małe parasolęta, co ledwie wykluły się z jajek,
Marzą o takim deszczu, co nigdy nie ustaje.
Siedzą w gniazdach, patrzą w błoto
I radośnie ćwierkają ,,Potop”
A po deszczu na płacz im się zbiera i ronią kropelki wody,
Kiedy tak tęsknią zeschnięte do pięknej, brzydkiej pogody.
8. Dzieci są zaskoczone treścią tekstu. Żadne z nich nie pomyślało wcześniej, że parasole
mogły się cieszyć. Dlaczego parasol się cieszy? Wypowiedzi dzieci, np.: jest potrzebny,
jest do tego stworzony...
Cel ćwiczenia: kształcenie poczucia tolerancji i szacunku dla odmienności innych, prawa
do własnego zdania innych osób. 9. Podział na trzy grupy przez odliczanie;
- układanie w zespołach odpowiedzi na pytanie: Czym jest brzydka pogoda dla ciebie, a czym dla parasola? - grupowanie kartek: podobne do podobnego. 10. Czy wszystkich cieszy to samo ? - gra dramowa - uczestnicy akcji wchodzą w role
(losowanie karteczek): dziecka, staruszki, rolnika, turysty, sprzątaczki.
- do środka kręgu wchodzą wszyscy, których cieszy padający deszcz (dziecko, turysta)
i pokazują ruchem dlaczego się cieszą (dziecko skacze przez kałuże, łapie krople desz-
czu; turysta robi zdjęcia plenerów w deszczu, podziwia deszczowy krajobraz ...) - do środka kręgu wchodzą wszyscy, których martwi padający deszcz (staruszka - boi się, że się przewróci na mokrym chodniku i schodach, sprzątaczka - będzie miała bardzo dużo ciężkiej pracy...) - i kolejno wchodzą do kręgu ci, którzy cieszą się słońcem (np. dziecko - będzie można się
kąpać, opalać, grać w piłkę;) potem ci, którzy się martwią (np. rolnik - boi się, że będzie
susza).
11. Czego dzisiejsze zajęcia was nauczyły ? - co jest dobre dla jednych, dla innych jest złe, - co jednych cieszy, drugich martwi. 12. Zabawa dramowa ,,Różne parasole”
- wniesienie słonecznego parasola i pytanie Co lubi ten parasol ? - słońce. - podział na dwie grupy przez odliczanie: grupa parasoli ochraniających przed słońcem i grupa parasoli ochraniających przed deszczem - wejście w rolę. - czego pragną parasole z pierwszej grupy - dzieci skandują ,,my chcemy słońca”, - czego pragną parasole z drugiej grupy - ,,my chcemy deszczu”
Cel zadań 9-12: kształcenie poczucia tolerancji i szacunku dla odmienności innych,
prawa do własnego zdania innych osób. 13. ,,Wywiad z parasolem” - podział na dwie grupy:
wyobraźcie sobie, że jesteście dziennikarzami naszego szkolnej gazetki i macie do kolejnego numeru przeprowadzić wywiad z ,,panem Parasolem". - narada w grupach; wybór dwóch przedstawicieli do przedstawienia wywiadu.
Cel zadania: wykorzystuje swoją wyobraźnię, inwencję twórczą i pomysłowość do wykonywania zadań 14. Działanie w roli: wywiad
15. Ćwiczenie pantomimiczne - ,,Zbuntowane parasole” - podział na dwie grupy: I gr. - zapomniane, smutne parasole mieszkające w Słoneczkowie na półkach lub w innych zakamarkach ; II gr. - wesołe parasole mieszkające w Parasolandii; (grupy znajdują się po przeciwnych rogach klasy) Przebieg: II grupa - parasole wspaniale bawią się na dworze, gdyż w Parasolandii często pada deszcz. I grupa - wyobraźcie sobie, że słyszycie wesołe śmiechy waszych rodaków z Parasolandii, próbujecie się wydostać z waszych półek, pomału się podnosicie i hop, na podłogę, poruszacie się bardzo cicho, kołysząc się, dajecie coraz dłuższe susy. Prędzej, prędzej - w poszukiwaniu deszczu. Co to ? - kropi; otwieracie się powoli, jesteście coraz bliżej
Parasolandii. Dojrzeli was jej mieszkańcy; już spieszą wam z pomocą; cieszycie się ze spotkania. - zamiana grup i przedstawienie scenek
Cel ćwiczenia: odzwierciedlanie emocji i uczuć za pomocą gestu i mimiki. 16. Podziękowanie dzieciom za udział w zajęciach.
17. Pożegnanie pantomimą wymyśloną przez każde z dzieci, oceniającą zajęcia.
Cel ćwiczenia: odzwierciedlanie emocji i uczuć za pomocą gestu i mimiki.
OSWAJAMY EMOCJE –
ELEMENTY CHROMOTERAPII
Temat: Jaki jestem, jacy jesteśmy.
Czas trwania – 90 min.
Cele ogólne:
- kształtowanie umiejętności wyrażania własnych emocji,
- wdrażanie do prawidłowej współpracy w zespole.
Cele operacyjne - uczeń:
- kształci poczucie tolerancji i szacunku dla odmienności innych osób;
- potrafi wymieniać nazwy kolorów i dokonać ich podziału na barwy podstawowe, pochodne,
ciepłe i zimne;
- wyraża swój nastrój i emocje poprzez prace plastyczne;
- współpracuje w grupie;
- doskonali swoją sprawność manualną kontrolę nad własnymi ruchami;
- ćwiczy spostrzegawczość i koncentrację;
- rozwija twórczość i artystyczną wrażliwość;
- usprawnia koordynację ruchowo - wzrokową;
- nabywa nowe umiejętności i doświadczenia;
Metody pracy: waloryzacyjna – ekspresyjna i impresyjna, rozmowa kierowana, objaśnienie,
praktyczna
Formy pracy: indywidualna, zbiorowa, jednolita, zróżnicowana.
Pomoce dydaktyczne: farby plakatowe, przybory malarskie, nożyczki, klej, kolorowe
kartony format A 1.
Przebieg zajęć:
1. Powitanie grupy
Zabawa ,,Czy jesteś z nami?”
Zabawa integracyjna na dobry i miły początek dnia przy wierszyku
Czy ...(imię) jest dziś z nami?
Tak, jestem razem z wami.
O, ...(imię) jest dziś z nami,
Witany ją (go) brawami!
Dzieci stoją w kręgu. Pyta osoba prowadząca, odpowiada osoba wywołana. Wszyscy witają ją brawami. Śpiewają piosenkę kilka razy, wywołując inne dzieci. Na zakończenie zmiana tek-stu:
Czy wszyscy są dziś z nami?
Tak, jesteśmy razem z wami!
O, wszyscy są dziś z nami,
Witamy się brawami.
Cel zabawy: zaangażowanie całej grupy, wprowadzenie wesołego nastroju, integracja grupy.
2. Zabawa ,,W jakim jesteś kolorze?”
Przebieg - każdy z uczestników określa kolor swojego nastroju.
Cel ćwiczenia: wyraża swój nastrój i emocje poprzez barwy.
3. Przedstawienie i objaśnienie przez prowadzącego tematu oraz celu zajęć.
4. Rozmowa dotycząca kolorów, symboliki barw, wyrażania nastroju poprzez barwę.
Cel rozmowy: przypomnienie podziału na barwy ciepłe, zimne; które kolory kojarzą się z czymś miłym i radosnym, a które kojarzą się ze smutnymi emocjami.
5. Malowanie autoportretu przy użyciu ulubionych kolorów.
Cel pracy: rozwija twórczość i artystyczną wrażliwość, wyraża poprzez pracę emocje.
6. Wykonanie zbiorowego portretu grupy – wycinanie autoportretów i naklejanie ich na duży arkusz papieru (wspólny wybór koloru tła).
Cel zadania: współpracuje w grupie, nabywa nowe doświadczenia i umiejętności.
7. Ocena przez grupę wykonanej pacy, nadanie jej tytułu, ewentualne
domalowanie drobnych elementów lub tła (wspólna decyzja grupy).
Cel zadania: współpracuje w grupie, kształci poczucie tolerancji i szacunku dla odmienności innych osób.
8. Rozmowa dotycząca emocji towarzyszących przy malowaniu autoportretu i wspólnym
wykonywaniu portretu grupy.
Cel zadania: wykonanie przez uczestników zajęć portretu grupy ma na celu stworzenie
sytuacji, w której dzieci będą podejmowały działania zmierzające do nawiązania
pozytywnych relacji, porozumiewania się w celu podjęcia wspólnych decyzji.
(Uwagi metodyczne - Portret grupy będzie również częścią ewaluacji. Na koniec tych zajęć, dzieci będą określały swoje emocje i zaangażowanie poprzez doklejanie do portretu
kolorowych kółeczek.
Kółko czerwone – podczas zajęć czułem się dobrze, podobały mi się zajęcia i to co podczas
nich robiłem.
Kółko niebieskie – nudziłem się, nie interesowało mnie to co robiliśmy.
Kółko fioletowe – podczas zajęć czułem się źle, nie podobało mi się to co robiliśmy.
Proponowane kolory kółek nie są obowiązkowe, prowadzący zajęcia wspólnie z uczestnikami mogą zaproponować inną gamę barwną.)
9. Zabawa relaksująca z ćwiczeniami oddechowymi ,,Śmiejemy się”
Przebieg – dzieci leżą na plecach w taki sposób, że jedno trzyma głowę na brzuchu drugiego.
Zabawa polega na naśladowaniu śmiechu różnych osób. Na znak dany przez nauczyciela dzieci naśladują śmiech:
- staruszki śmieją się: he – he - he
- kobiety śmieją się: ha- ha- ha
- mężczyźni: ho- ho- ho
- dziewczynki: hi- hi-hi
- chłopcy: hałaśliwe ha-ha-ha.
Cel zabawy: zaangażowanie całej grupy, wprowadzenie wesołego nastroju, integracja grupy.
10. Zakończenie zajęć – doklejanie do portretu grupy kolorowych kółek. Cel: ewaluacja.
11. Pożegnanie ,,śmiejącą iskierką”.
Cel zabawy: zaangażowanie całej grupy, wprowadzenie wesołego nastroju, integracja grupy.
OSWAJAMY EMOCJE – Elementy pedagogiki zabawy
GRY I ZABAWY Z WYKORZYSTANIEM CHUSTY KLANZY
Temat: Bawimy się chustą animacyjną.
Czas trwania – 90 minut
Cele ogólne:
- rozwijanie aktywności fizycznej,
- odreagowanie negatywnych napięć i emocji
- pobudzanie ruchowe całego ciała w zakresie ruchów dowolnych i kontrolowanych
Cele szczegółowe - uczeń:
- doskonali motorykę;
- rozwija koncentrację uwagi i spostrzegawczość;
- wyrabia płynność i szybkość ruchu z uwzględnieniem koncentracji uwagi;
- jest świadomy korzystnego wpływu ruchu na kondycję i dobre samopoczucie;
- czuje się odprężony, zrelaksowany;
- rozwija koordynację wzrokowo - słuchowo-ruchową;
Metody pracy: waloryzacyjne - ekspresyjne, praktycznego działania, elementy pedagogiki
zabawy;
Formy pracy: grupowa, zbiorowa, jednolita,
Środki dydaktyczne: chusta Klanzy, płyta CD, odtwarzacz
Przebieg zajęć:
1. Przywitanie się uczestników słowami piosenki (na melodię „Panie Janie...”),
Przebieg - śpiewanymi piosenkę tyle razy ile jest uczestników zajęć, po kolei, wymieniając
imiona każdego dziecka.
Witaj (imię dziecka), jak się masz, jak się masz,
Wszyscy cię witamy, wszyscy cię witamy,
Bądź wśród nas, bądź wśród nas...
Cel zadania: zaangażowanie całej grupy, wprowadzenie wesołego nastroju, integracja grupy.
2. Relaksacja ,,Chmurka”
Przebieg - uczniowie kładą się na podłodze. Nauczyciel włącza spokojną muzykę i przyciszo-nym głosem odczytuje tekst relaksacji „Chmurka”. Wyobraź sobie, że jesteś białą pierzastą chmurką, płynącą po niebie. Wyglądasz ślicznie na tle błękitnego nieba, przemykając między promieniami słońca. Delikatny wiaterek przemieszcza chmurki we wszystkie strony, nie jesteś sam, płyną obok ciebie inne białe chmurki. Jest Wam razem dobrze. Przed Wami przelatują ptaki, a w dole wciąż zmienia się krajobraz. Płynąc po niebie widzisz w dole piękny las, rozległe łąki, pola z łanami zbóż, pola przecina rzeka, a wzdłuż niej droga, ale to wszystko jest w dole. Ty beztrosko płyniesz po niebie, czu-jesz się radosny i bezpieczny, kąpiesz się w promieniach słońca, jesteś szczęśliwy, masz swoje miejsce, jesteś potrzebny i ważny, jesteś jedyny i niepowtarzalny. Czujesz, że jesteś kochany, akceptowany. Zapamiętaj te wszystkie odczucia, zawsze będziesz mógł do nich wrócić.
A teraz powoli wracasz do sali na swoje miejsce i przestajesz być chmurką”.
Cel relaksacji: uspokojenie, zredukowanie wzmożonych napięć psychofizycznych.
3. Zabawy z chustą Klanzy.
Cele zabaw: doskonalenie motoryki, rozwijanie koncentracji uwagi i spostrzegawczości, wyrabianie płynności i szybkości ruchu z uwzględnieniem koncentracji uwagi, rozwija koordynację wzrokowo – słuchowo - ruchową;
- Zabawa „Piłka w górę – strzelanie”.
Przebieg - dzieci trzymają chustę za uchwyty. Na jej środku leży piłka. Powoli, równacześnie wszyscy podnoszą chustę do góry, po czym energicznie opuszczają ją. Podczas, gdy piłka zostaje wyrzucona w górę wszyscy jednocześnie krzyczą swoje imię.
- Zabawa „Bieganie z chustą”- falowanie (przy muzyce)
Przebieg - uczestnicy trzymają chustę za uchwyty, chodząc po obwodzie koła, na przemian podnoszą ją i opuszczają. Prowadzący wydaję polecenia „góra-dół, lekko-mocno, wolno- szybko”.
- Zabawa „Kolorowa wycieczka”
Przebieg - na środku chusty siedzi jedno dziecko, pozostali trzymając chustę jedną ręką za uchwyt ciągną chustę po sali, tak aby osoba siedząca na środku nie przewróciła się.
- Zabawy „Przebieganie pod chustą”
Przebieg:
Zabawa I: dzieci podnoszą i opuszczają chustę, trzymając ją za uchwyty. Prowadzący mówi, kto ma zmienić miejsce, np. „Przebiegają pod chustą ci, których imię zaczyna się na literę A, B lub C itp. Przebiegają osoby, które mają niebieski oczy. Przebiegają osoby, które mają siostrę itp.”
Zabawa II: ,,Kolory” Dzieciom zostaje przypisany jeden z kolorów. Pod chustą przebiegają osoby przypisane do danego koloru.
Zabawa III: „Sałatka owocowa” Uczestnicy zamiast do kolorów przypisani są do określonych owoców, np. cytryny, pomarańcze, pomidory, śliwki, granaty, ogórki. Wywołane owoce przebiegają pod chustą. Na hasło „Sałatka owocowa” wszyscy zamieniają się miejscami (łapią inne uchwyty).
- Zabawa - Przechodzenie pod chustą na czworakach
Przebieg - nauczyciel wymienia kolory (w momencie, kiedy dzieci przebiegają chusta musi być podniesiona maksymalnie wysoko).
- Zabawa „Bilard”
Przebieg - grupa wachluje chustą, na której jest piłeczka. Ma ona wpaść do otworu
znajdującego się na środku chusty.
- Zabawa „Potwór z Loch – Nees”
Przebieg - dzieci leżą pod chustą, przykryci do pasa. Pod nią znajduje się jedna osoba – potwór (ochotnik). Gdy wszyscy zamkną oczy, potwór wciąga kogoś pod chustę.
Na znak nauczyciela, dzieci otwierają oczy i zgadują kto zniknął.
- Zabawa „Namiot”
Przebieg - uczniowie trzymają chustę jedną ręką, podnosząc ją góra – dół. Gdy chusta jest maksymalnie wysoko, robią jeden krok do środka, ciągnąc chustę za swoimi plecami.
Przykucając siadają na jej brzegu. W ten sposób powstaje namiot, jedno dziecko stawiamy na środku, jako podpórka.
- Zabawa „Kwiat lotosu”
Przebieg - jedna osoba siedzi na środku chusty z nogami pod brodą, pozostali trzymają chustę za brzeg. Zwracają się wprawą stronę i idąc powoli, zawijają siedzącego. Gdy jest on zawinięty do wysokości ramion, zatrzymują się i na trzy cztery równocześnie i szybko wycofują się (podnosząc osobę siedzącą na chuście do góry).
4. Zakończenie zajęć.
Uczniowie siedzą w kręgu, kończą zdanie nauczyciela: „Na dzisiejszych zajęciach.....”
Cel zadania: podsumowanie zajęć, ocena zajęć przez dzieci.
5. Pożegnanie się zabawą ,,W obcym mieście”
Przebieg - Dzieci chodzą w różnych kierunkach, bez potrącania, patrząc kolejno: na podłogę, na stopy, kolana, brzuchy innych, uśmiechają się do siebie, pozdrawiają się skinieniem głowy, machając ręką, żegnają się uściśnięciem dłoni, mówiąc „do widzenia”.
Cel zabawy: wytworzenie pozytywnej atmosfery w grupie, integracja, wyczucie własnego ciała i przestrzeni.
Używamy plików cookie i zbieramy dane m.in. w celach statystycznych i personalizacji reklam. Jeśli nie wyrażasz na to zgody, więcej informacji i instrukcje znajdziesz » tutaj «.
Łódź
Innowacja pedagogiczna w ramach programu wychowawczego szkoły - zajęcia psychoedukacyjne TĘCZA
O nas | Reklama | Kontakt
Redakcja serwisu nie ponosi odpowiedzialności za treść publikacji, ogłoszeń oraz reklam.
Redakcja serwisu nie ponosi odpowiedzialności za treść publikacji, ogłoszeń oraz reklam.
Copyright © 2002-2024 Edux.pl
| Polityka prywatności | Wszystkie prawa zastrzeżone.
Prawa autorskie do publikacji posiadają autorzy tekstów.
| Polityka prywatności | Wszystkie prawa zastrzeżone.
Prawa autorskie do publikacji posiadają autorzy tekstów.