Rola dorosłych w rozwoju dzieci

Rola dorosłych w rozwoju dzieci – pedagogizacja rodziców
referat przygotowany na pierwsze zebranie w roku szkolnym
Na podstawie Programu Wychowania Przedszkolnego „Nasze Przedszkole” MAC edukacja
opracowała mgr Małgorzata Orłowska

Wiek przedszkolny to okres intensywnego rozwoju dziecka. Charakteryzuje się on swoistymi cechami.
Na rozwój dziecka wpływ mają czynniki wewnętrzne: biologiczne, charakterologiczne oraz zewnętrzne: środowisko i świadoma działalność wychowawcza. Aby wspierać prawidłowy rozwój dziecka należy tak zorganizować środowisko, aby sprzyjało ono nabywaniu przez dzieci sprawności, umiejętności i wiedzy.
Celem edukacji przedszkolnej jest wspomaganie rozwoju dziecka poprzez świadome podejmowanie zorganizowanych działań edukacyjnych, przyczyniających się do aktywnego nabywania przez nie doświadczeń. Aby spełnić to zadanie należy poznać prawidłowości rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym, są to:
- Aktywność zabawowa- działalność dzieci opiera się głównie na różnych formach zabaw,
- Mimowolny charakter udziału procesów poznawczych w uczeniu się, czyli dziecko nie jest w stanie samodzielnie zorganizować sobie nauki np. wiersza. W tym okresie obserwuje się początki przechodzenia dziecka od uczenia się wg własnego programu spontanicznie do uczenia się reaktywnego pod kierunkiem osoby dorosłej,
- Dominująca rola rodziny w zaspokajaniu podstawowych potrzeb dziecka, choć w tym okresie zaznacza się coraz większy wpływ innych osób głównie nauczycieli i rówieśników na dziecko
- Egoizm w kontaktach społecznych- dzieci dążą do zaspokojenia tylko swoich potrzeb,
- Naturalna ciekawość świata (wszystkiego chcą dotknąć sprawdzić),
- Dynamiczny rozwój fizyczny, złoty wiek rozwoju fizycznego dzieci, najszybciej w tym czasie rozwija się motoryczność duża a następnie mała.
Wybrane cechy rozwoju dziecka kończącego edukację przedszkolną:

- Rozwój motoryczny
Zmiany dokonują się w sposób powolny, ale stały. Dziecko uzyskuje kontrolę nad własnym ciałem, wzmacnia się koordynacja wzrokowo- ruchowa i poczucie równowagi, choć w dalszym ciągu utrzymuje się pewna niezręczność ruchowa, dzieci szybko się męczą (ale też szybko regenerują siły), niezdolność do siedzenia w jednej pozycji. Wzrasta potrzeba aktywności fizycznej głównie biegania, skakania, pokonywania przeszkód, jazdy na rowerze. Szczególne znaczenie ma koordynacja ruchów rąk, której rozwojowi służy rysowanie, malowanie, wycinanie, czynności samoobsługowe: zapinanie guzików, wiązanie sznurowadeł, samodzielne ubieranie. Mięśnie są jednak bardzo podatne na urazy, dlatego należy dozować wysiłek fizyczny.

- Rozwój umysłowy
Dziecko jest na etapie myślenia intuicyjnego, to znaczy, że myślenie kształtują bezpośrednie doświadczenia i spostrzeżenia. Dzieci koncentrują się na najważniejszej cesze obiektu, pomijają inne właściwości. Ważne są dla nich zabawy wykorzystujące zmysł dotyku, słuchu i wzroku, smaku i węchu. W tym okresie ważne są wszelkie działania rozwijające mowę dziecka: rozmowa, wspólne czytanie, wymyślanie opowiadań, rymowanek.

- Rozwój emocjonalny
Następuje wzrost samowystarczalności i niezależności. Wzrasta umiejętność rozpoznawania i rozumienia cudzych emocji. Nasilają się lęki przed kpinami, wyśmiewaniem ze strony dorosłych i rówieśników. Wyrażane czynem złość i agresja zostają wypierane przez słowa: obelgi, kłótnie przekleństwa, wyrażane są też dąsaniem, niechętnymi spojrzeniami, płaczem. W tym okresie dzieci poznają reguły zachowania, uważają je za nienaruszalne, a karę za konieczną w przypadku ich naruszenia. Przestrzegają więc reguł, żeby uniknąć kary.

- Rozwój społeczny
Dziecko podejmuje prace w zespole, chce zyskać sympatię kolegów, nauczycieli, musi więc nauczyć się panować nad emocjami, choć czasem lub w niektórych przypadkach często silne bodźce wywołują emocje: płacz, gniew, agresja. Dziecko chętnie podejmuje się odpowiedzialnych zadań, np. pełnienia dyżurów, co sprzyja poczuciu własnej wartości.
Aby świadomie organizować środowisko sprzyjające rozwojowi dziecka należy przestrzegać kilku podstawowych zasad:
1) Dorośli powinni poświęcać dzieciom jak najwięcej czasu na wspólną pracę, zabawę, rozmowę, należy koncentrować uwagę na potrzebach dzieci, nie tylko fizjologicznych, ale ogólnorozwojowych.
2) Unikać porównań, ponieważ każde dziecko rozwija się w swoim tempie, różnice rozwojowe mogą sięgać nawet kilku lat. Porównywanie powinno służyć wychwytywaniu zaburzeń rozwojowych a nie ocenie dziecka, np. trudno nie reagować na zaburzenia mowy dziecka, nie należy ich dziecku wypominać tylko zasięgnąć pomocy logopedy,
3) Unikać kategorycznych stwierdzeń określających cechy dziecka, np. ale jesteś powolny, może to spowolnić lub trwale zaburzyć rozwój dziecka,
4) Stawiać przed dziećmi zadania i dbać o właściwy ich dobór, aby nie były one zbyt łatwe, ani zbyt trudne, co powoduje zniechęcenie dzieci, brak wiary we własne siły,
5) W przypadku dostrzeżenia niepokojących objawów w rozwoju dziecka należy zorganizować pomoc w postaci fachowych doradców, instytucji lub studiowania literatury fachowej
Aby osiągnąć efekty wychowawcze rodzice i nauczyciele powinni iść ręka w rękę, uzgodnić konsekwentne postępowanie, aby dziecko nie stykało się z odmiennymi zasadami w przedszkolu i w domu.