Rozwiązywanie konfliktów i negocjowanie

. Wstęp
1. Internet
a) Pojęcie Internetu
Internet jest rozległą ogólnoświatową siecią komputerową (ang. international network), która łączy komputery na całym świecie, stworzoną w celu wymiany informacji poprzez sieć telefoniczną i łącza specjalne czyli np.: światłowody i łącza satelitarne. By znaleźć się w sieci, wystarczy połączyć z nią swój komputer za pośrednictwem dostawcy usług lub dostawcy dostępu do Internetu. Każdy komputer w Sieci (czyli online) może komunikować się z dowolnym komputerem w obrębie Internetu. Za pomocą Internetu można przesłać pocztę elektroniczną, wyszukać informacje na każdy temat, dyskutować na najróżniejsze tematy z ludźmi z całego świata.
Internet jest siecią działającą o protokół TCP/IP. Protokół TCP/IP umożliwia wymianę informacji między komputerami różnych typów. Protokół TCP steruje ruchem pakietów (porcji danych) w Sieci, chroniąc je przy tym przed zagubieniem. Dzięki możliwości sprawdzenia, czy dane dotarły nieuszkodzone do adresata, żąda ponownego wysłania uszkodzonych pakietów. Protokół IP jest natomiast protokołem komunikacyjnym. Odpowiada on za przesyłanie po Sieci tzw. datagramów –pakietów zaopatrzonych w adres. Dzięki temu wysłany datagram dociera do adresata zawsze, jeżeli sprawne jest przynajmniej jedno łącze do niego prowadzące. Datagram musi trafić do konkretnego urządzenia w sieci Internet, dlatego wszystkie urządzenia muszą posiadać unikatowy w skali całego Internetu identyfikator. Taki identyfikator nazywany jest adresem IP. Adres IP jest to liczba zawierająca określenie wskazujące jednoznacznie na konkretny komputer, jak i sieć, w której się on znajduje np.: 193.121.58.184. W celu uproszczenia zapamiętywania adresów liczby zostały zastąpione ciągiem symboli, które mogą być nazwami firm, organizacji, czy też krajów. Adresy IP tworzone są według pewnych ustalonych reguł. Na początku umieszczane są nazwy indywidualne np. firmy. Po tej części następuje symbol typu organizacji. Domena jest to krótki kod w adresie internetowym, określający, czy adres dotyczy przedsiębiorstwa komercyjnego (.com), organizacji niedochodowej (.org), uniwersytetu (.edu), agendy rządowej (.gov), jednostki militarnej (.mil), organizacji międzynarodowej (.int) itd. W użyciu są również nowe domeny, takie jak .firm, .store, .arts, .rec, .web, i .nom. Na samym końcu umieszczany jest symbol kraju: .pl – Polska .de – Niemcy .swe – Szwecja .no – Norwegia .uk. – Wielka Brytania.[1]
b) Najważniejsze daty z przeszłości Internetu
1) W 1957 Stany Zjednoczone, w odpowiedzi na wystrzelenie sputnika przez Związek Radziecki, powołują agencję ARPA (Advanced Research Projects Agency). Zadaniem ARPA było stworzenie sieci komunikacyjnej dla celów wojskowych, która mogłaby zadziałać nawet w sytuacji zniszczenia tradycyjnych środków komunikacji, w wyniku ewentualnego ataku nuklearnego. Jedynie taki system mógł zagwarantować, że w przypadku globalnego konfliktu zostanie zachowana chociażby częściowa możliwość przekazywania rozkazów pomiędzy poszczególnymi jednostkami militarnymi. Idea ta zakładała brak centralnego punktu dowodzenia, a jej funkcjonowanie miało być analogiczne do sieci telefonicznej.
2) Rok 1969. Powstaje ARPAnet, sieć czterech komputerów stworzona przez amerykańską agencję rządową ARPA. W 1971 sieć ta liczyła sobie 13 węzłów, a w 1973 roku - już 35. Sieć ARPAnet z miejsca zostaje wykorzystywana do komunikacji między naukowcami, przesyłania listów elektronicznych i wspólnej pracy nad projektami.
3) W 1970 uruchomiona została pierwsza wersja FTP, File Transfer Protocol, dzięki któremu powstaną w Internecie biblioteki programów, a także sterowników do sprzętu i dokumentacji.
4) Rok 1971. Początki poczty elektronicznej.
5) W 1972 roku powstaje Telnet, czyli aplikacja pozwalająca na zdalną pracę na odległych komputerach - połączenie się z nimi i uruchamianie programów.
6) Rok 1973 - pierwsze międzynarodowe połączenie komputerowe między Anglią i Norwegią
7) Rok 1974. Po raz pierwszy pojawia się słowo Internet, w opracowaniu badawczym dotyczącym protokołu TCP, napisanym przez Vintona Cerfa o Boba Kahna A Protocol for Packet Intercommunication. W uznaniu za tą i inne zasługi Vinton Cerf jest znany jako \\"ojciec Internetu\\".
8) W roku 1979 powstają tekstowe grupy dyskusyjne Usenet. Dziś Usenet to ponad 50 tysięcy grup i miliony użytkowników, czytających i biorących udział w dyskusjach.
9) Rok 1983/1984. Od ARPAnet odłączona zostaje jej część wojskowa, tworząc MILNET. W ARPAnet hosty i sieci zaczynają używać protokołu TCP/IP. Powstaje właściwy Internet. Do rozwoju Internetu włącza się National Science Fundation, tworząc NSFnet, sieć coraz szybszych superkomputerów wykorzystywanych do celów naukowych. Zostaje opublikowana specyfikacja DNS, Domain Name System; jej twórcą jest Paul Mockapetris. Zaprojektowano NNTP (Network News Transfer Protocol), protokół używany do wymiany grup dyskusyjnych. Powstaje usługa on-line Prodigy, pomyślana jako usługa pozwalająca na zakupy, dostęp do informacji i rozrywki dla zwykłych ludzi. Pordigy rozpoczyna pracę dopiero w 1988 roku.
10) Rok 1986 - powstanie sieci NSFNET (National Science Foundation) - amerykańska ogólnokrajowa sieć szkieletowa o przepustowości 56 Kbps, łącząca początkowo pięć superkomputerów z ośrodków uniwersyteckich w Cornell, Illinois, Princeton, Pittsburgh i San Diego. Sieć ta rozwija się bardzo szybko. Przyłączają się do niej także inne kraje tworzące u siebie analogiczne sieci szkieletowe.
11) W roku 1988 powstaje usługa IRC (Internet Relay Chat) umożliwiająca prowadzenie rozmów w czasie rzeczywistym, stworzona przez studenta z Finlandii - Jarkko Oikarinen’a.
12) Rok1990. Tim Berners-Lee tworzy World Wide Web (WWW), system pozwalający autorom na połączenie słów, zdjęć i dźwięku, początkowo pomyślany dla wsparcia naukowców zajmujących się fizyką w CERN. Projekt World Wide Web powstaje na komputerze NeXT, w pierwszej odsłonie umożliwia jednocześnie przeglądanie i edycję hipertekstowych dokumentów. W rok później zostaje zainstalowany na serwerach CERN, a z nich rozpowszechnia się na cały świat.
13) Rok 1993. Pojawia się Mosaic, pierwsza graficzna przeglądarka World Wide Web. Tworzy ją zespół: Marc Andreessen, Eric Bina i inni studenci NCSA. Dzieki niej znacznie wzrasta popularność Internetu i World Wide Web. Przedstawiciel Microsoft stwierdza, że \\"większość ludzi nigdy nie będzie potrzebować modemów szybszych niż 2400 bps\\".
14) Rok 1995 - sieci komercyjne przejmują w USA role sieci szkieletowej
Internet rozwijał się bardzo szybko. W sierpniu 1981 roku w Internecie pracowało 213 komputerów, w lipcu1998 prawie 40 milionów. Natomiast na koniec 2002 dostęp do Internetu ma na świecie 565 milionów internautów, w Polsce około 5,4 miliona. Teraz z pewnością ta liczba jest znacznie większa i ciągle rośnie. [1,2,7]
2. Rola internetu w procesie edukacji
Internet pokrywa dzisiaj przeważającą część obszaru, na którym kwitnie ludzka cywilizacja. W obecnych czasach umiejętność obsługi komputera, znajomość podstawowych programów użytkowych, oraz korzystania z dobrodziejstw Internetu nie jest umiejętnością nadzwyczajną, jest koniecznością w pracy każdego nauczyciela.
Internet nazywany też Wielką Wszechnicą Wiedzy, idealnie pasuje do wykorzystania w procesie edukacji szkolnej. Zastosowanie komputerów w nauczaniu daje ogromne możliwości w zakresie gromadzenia, przetwarzania i prezentacji wiedzy oraz symulacji wielu zjawisk z wykorzystaniem grafiki, animacji, dźwięku i filmu. Za pośrednictwem Internetu nauczyciel i uczeń mają dostęp do wybranych przez siebie zasobów informacyjnych znajdujących się w dowolnym zakątku Ziemi. Ten realny transfer wiedzy na odległość sprawia, że proces dydaktyczny nie musi ograniczać się tylko do posiadanych w danej chwili w szkole zasobów ludzkich i informacyjnych. Umożliwia on dostęp do dorobku innych ośrodków, uczelni, szkół czy też osób. Szkoła poprzez Internet może równocześnie integrować uczniów, nauczycieli, i rodziców.
Model nauczania w tradycyjnej szkole opiera się o tzw. nauczanie synchroniczne. Aby lekcja mogła się odbyć nauczyciele i uczniowie muszą być jednocześnie w określonej godzinie w budynku szkolnym. W XXI wieku, dzięki Internetowi, szkoła może stać się szkołą wirtualną (bez budynku), a nauczanie będzie asynchroniczne. Zmieni się również rola nauczyciela, który przestanie być wykładowcą, a stanie się konsultantem- doradcą ucznia w jego samodzielnym zdobywaniu wiedzy. Dzięki ogromnemu rozwojowi metod i środków przetwarzania informacji realna stała się możliwość przekazywania treści dydaktycznych na duże odległości. Korzystając z różnorodnych sposobów wymiany informacji, od najprostszych (np. e-mail), aż po bardzo nowoczesne (np. ISDN, wideokonferencje, satelitarna telewizja zwrotna), nauczyciel może prowadzić proces nauczania uczniów znajdujących się poza tradycyjnym budynkiem szkolnym. Proces nauczania na odległość za pomocą poczty elektronicznej nie wymaga jednoczesnej obecności uczniów uczestniczących w tym procesie przy komputerach.
Internet sprawia, że nauczyciele mają dostęp do ogromnych zasobów informacyjnych i programów zgromadzonych w sieci oraz dysponują różnorodnymi możliwościami prowadzenia dialogu. Korzystanie z Sieci daje uczniom, jak również nauczycielom lepszą kontrolę nad zdobywaną wiedzą i stwarza okazję do samodzielnego docierania do informacji.
Przed nauczycielem uczestniczącym w procesie edukacji z wykorzystaniem Internetu stoi zadanie przygotowania scenariuszy lekcji. Musi on znać sposoby tworzenia stron WWW (czyli podstawy HTML) oraz metody wyszukiwania w Sieci informacji, programów, grafiki, muzyki i filmów. Wiedzę taką z pewnością można uzyskać poprzez Internet.
Internet jest niewyczerpalnym bogactwem wielu informacji zgromadzonych przez człowieka, które są użyteczne dla uczniów i nauczycieli. Może znacznie wspomóc naukę wielu przedmiotów szkolnych, wzbogacając treści kształcenia, formy i metody pracy nauczyciela. Nadrzędnym celem wykorzystania Internetu w szkole powinno być stworzenie infrastruktury informatycznej, która ma służyć zarówno procesowi dydaktycznemu, administracji szkolnej, jak i społeczności lokalnej.
Technologia informacyjna wspomaga zdobywanie wykształcenia oraz głębsze poznawanie i rozumienie świata przez umożliwienie i ułatwienie docierania do rzeczywistych zasobów informacji. Wzmaga tym samym twórczą aktywność uczniów, pomaga w ujawnianiu i rozwijaniu zainteresowań oraz kierowaniu własnym rozwojem.
Komputer jest narzędziem kształcenia, które może oferować i organizować nauczanie-uczenie się. Rola komputera w tym przypadku sprowadza się do wspomagania istniejącego programu kształcenia. W efekcie komputer może być użyty do odbioru tych samych treści programowych, jakie występują w uczeniu tradycyjnym. Występuje tu szereg korzyści jak np. wzrost efektów uczenia się. Praca z komputerem wymusza na uczącym się przestrzegania pewnych zasad w zakresie zbierania, przetwarzania i prezentowania wiadomości, sprzyja wzrostowi umiejętności logicznego rozumowania, jasnego wyrażania myśli, precyzowania problemów i hipotez. Nabycie tych umiejętności poszerza możliwości w obrębie całokształtu działań edukacyjnych, przyczyniając się do ogólnego rozwoju oraz do wzrostu skuteczności samodzielnego uczenia, która jest nadrzędnym celem edukacji.[4,5,6,8]
"Najważniejsze jest to, żeby uczeń wiedział, gdzie i jak szukać tego, czego nie wie."

II. Cel i zakres pracy
1. Cel pracy
Celem pracy jest zapoznanie się z tworzeniem strony internetowej w języku HTML.
2. Zakres pracy
Praca obejmuje zagadnienia dotyczące roli Internetu we współczesnym świecie oraz jego funkcjonowanie.
Stworzona strona internetowa zawiera opis konfliktów i negocjacji, oraz przykładowy konspekt godziny wychowawczej i scenariusz spotkania z rodzicami, oraz ankietę.

III. Funkcjonowanie Internetu
1. Wyszukiwarki
Wyszukiwarki lub katalogi są zasobami sieci, które śledzą informacje dostępne w Internecie i odpowiadają każdemu pytającemu gdzie dane informacje się znajdują.. Chociaż wyszukiwarki i katalogi stanowią różne narzędzia do wyszukiwania w Internecie, to termin "wyszukiwarka" będzie używany zamiennie, jako że pod względem funkcjonowania są bardzo podobne. Wyszukiwarki są dużymi bazami danych oraz indeksów, do których jest dostęp poprzez stronę WWW wyszukiwarki. Wielkość tych baz danych jest olbrzymia i z każdym dniem się powiększa.
Zasada działania wyszukiwarek jest następująca: specjalny program komputerowy tzw. "szperacz" (ang. webcrawler) przeszukuje zasoby Sieci, zbiera dane o dostępnych stronach WWW, a efektem tego działania jest lista stron na określony temat z tytułami, adresami i niewielkimi opisami. Znaleziska te są katalogowane i przechowywane w specjalnej bazie danych działającej w trybie online. Jeżeli chcemy znaleźć informacje na jakiś konkretny temat, możemy w odpowiednim okienku w którejś z wyszukiwarek wpisać słowo kluczowe lub poszukiwany termin. Rezultaty w postaci listy związanych z zapytaniem dokumentów pojawiają się zwykle już po kilku – kilkunastu sekundach. W zależności od wyszukiwarki, lista rezultatów poszukiwań może zawierać ułatwiające analizę i podjęcie decyzji informacje dodatkowe. Dzięki nim łatwiej docenić, które dokumenty mogą do czegoś się przydać, a które możemy pominąć. Różne wyszukiwarki w różny sposób prowadzą poszukiwania, przechowują i odzyskują dane.[19]
2. WWW (World Wide Web „ogólnoświatowa sieć”)
WWW to usługa internetowa polegająca na udostępnianiu informacji za pomocą tzw. łącz hipertekstowych, które łączą ze sobą dokumenty.
Strona WWW to dokument wykonywany przy użyciu specjalnych programów tworzących pliki w formacie *.html (HTML - Hyper Text Markup Language). Dokument taki osadzony jest na serwerze i dostępny dla użytkowników z całego świata, którzy mogą zapoznać się z prezentowanymi tam zagadnieniami. Liczba zarejestrowanych stron WWW sięga na świecie kilkuset milionów. Tworzą je wielkie korporacje, rządy światowych mocarstw, organizacje i wojsko, ale także niezależni artyści, uczniowie szkół, osoby prywatne. Strona WWW ukazuje bowiem to, co dla jej autora jest najważniejsze - dla jednego pieniądze, a dla drugiego niczym nie skrępowaną wolność wypowiedzi.
Interfejs WWW przypomina wyglądem obszar roboczy Windows i służy przede wszystkim temu, by jego obsługa była maksymalnie ułatwiona, a więc możliwa również w przypadku całkiem początkujących użytkowników. Zasada obsługi WWW opiera się na wywoływaniu stron głównych innych komputerów. Na stronach tych znajdują się odsyłacze, tzw. Hyperlinki (hiperłącza), których kliknięcie powoduje wyświetlenie na ekranie kolejnych informacji. Ponadto wiele stron zawiera elementy multimedialne, a więc nie tylko tekst, ale i obrazy, dźwięk, a nawet wideo sekwencje.
Do surfowania w Internecie potrzebny jest specjalny program, za pomocą którego możemy poruszać się od strony do strony. Programy takie nazywane są przeglądarkami WWW i są dostępne przede wszystkim u dostawców usług internetowych, ale i w samym Internecie. Czołowymi przedstawicielami tej grupy programów są produkty dwóch rynkowych potentatów: firmy Microsoft, produkt Internet Explorera, i Netscape, która stworzyła przeglądarkę o nazwie Nawigator. Istnieje też wiele innych programów tego typu, lecz dwa wyżej wymienione zdecydowanie przodują w swojej kategorii.[19]
3. Poczta elektroniczna
Poczta elektroniczna (angielska nazwa e-mail) – jest to obecnie najszybsza i najtańsza forma porozumiewania się między użytkownikami sieci. Poczta działa na zasadzie zapisywania informacji do skrzynki wybranego użytkownika, gdzie czeka ona na odbiór. Użytkownik, który rozpoczyna pracę w sieci jest informowany o czekającej na niego poczcie. Może ją otrzymać za pośrednictwem programu obsługi poczty. Przesyłać można drobną korespondencję tekstową, dźwięk, rysunki a także pliki informacyjne. Koszt przesyłania to koszt połączenia telefonicznego. Szybkość przesyłania informacji zależy od obciążenia sieci. List przechodzi przez kolejne węzły, gdzie czeka na możliwość dalszego przesyłania.
Aby móc odbierać i wysyłać pocztę elektroniczną, należy mieć założone konto na serwerze jednego z dostawców usług internetowych, odpowiednio skonfigurowany modem i program do obsługi poczty, na przykład Microsoft Outlook Express wchodzący w skład Internet Explorera. Program powinien być zainstalowany wraz z przeglądarką.
List elektroniczny składa się z dwóch części: nagłówka, w którym znajduje się między innymi adres odbiorcy, temat, data i czas nadania wiadomości, adres serwera, oraz drugiej części, w której zamieszcza się treść listu. Ważnym elementem wysyłanych wiadomości jest możliwość zamieszczania tzw. załączników. Załącznikiem może być tekst, grafika, muzyka lub dowolna inna wiadomość zapisana w postaci pliku informatycznego. Pamiętać należy o bardzo ważnej informacji, aby podczas wysyłania załącznika pamiętać, aby był on „zamknięty” tzn. nie wyślemy pliku, który jest edytowany.
Do wysłania i odbierania przesyłek potrzebne jest, oprócz komputera podłączonego do Internetu, specjalne oprogramowanie zwane klientem poczty elektronicznej. Każdy tego typu produkt zawiera prosty edytor tekstu i miejsce na wpisanie adresu odbiorcy oraz tematu przesyłki. Dane te wystarczą do utworzenia listu. [19]
4. FTP (File Transfer Protokol)
FTP (File Transfer Protokol). Protokół transmisji plików. Zazwyczaj usługa ftp służy do kopiowania plików z odległej maszyny do lokalnej lub odwrotnie. Działa na zasadzie klient-serwer i przeważnie z usługi korzystamy przy użyciu interaktywnej aplikacji. Zapewnia ochronę przy użyciu haseł dostępu. Program, który umożliwia przenoszenie plików pomiędzy komputerami wykorzystywany jest do kopiowania plików z serwera na komputer użytkownika. Od czasu gdy komputery zostały ze sobą połączone w sieć zaczęły także przesyłać między sobą informacje. Obecnie, w czasach gdy Internet jest siecią globalną, różnego rodzaju pliki krążą po całym świecie. Do ich transmisji utworzono specjalny protokół nazwany FTP. Umożliwia on przeciętnemu użytkownikowi manipulowanie plikami na zdalnych komputerach oraz ściąganie udostępnionych w tysiącach obecnych archiwów plików.
Korzystanie z FTP przynosi wiele korzyści. Po pierwsze istnieje wiele archiwów na całym świecie, które oferują setki gigabajtów informacji w postaci tekstów, grafiki, dźwięku. Szukając w tych archiwach konkretnego pliku, możemy być prawie pewni, że go odnajdziemy. Po drugie prędkość przesyłania danych za pomocą usługi FTP jest o wiele bardziej efektywna niż ściąganie plików np. z witryn WWW. Wpływ na to ma prędkość transmisji danych poprzez FTP. Ma to duże znaczenie dla przeciętnego użytkownika korzystającego z zasobów sieci przez łącza telefoniczne. Usługa FTP umożliwia nam przesyłanie plików dwoma sposobami binarnie oraz w trybie ASCII. Pierwszym sposobem przesyłamy plik nie dokonując w nim żadnych zmian, za pomocą drugiego natomiast niektóre bity są kodowane innym systemem. Nie należy więc przesyłać plików typowo binarnych (archiwów ZIP, plików wykonywalnych EXE) przy pomocy trybu ASCII, gdyż zmiany jakie zostaną wprowadzone spowodują niemożność odczytania takiego pliku. Dane przy pomocy FTP są przesyłane w dwóch trybach: zwykłym i anonimowym. Zwykły tryb, to tryb, w którym korzystamy z zasobów konta chronionego. Aby użyć tego trybu należy mieć odpowiednie uprawnienia(tzn. własne konto i hasło). Tryb anonimowy służy do korzystania z informacji na serwerach ogólnodostępnych.
Aby znaleźć interesujący nas plik w gąszczu zasobów Internetu można skorzystać z serwisu wyszukiwawczego. Jednym z najpopularniejszych serwisów wyszukiwawczych FTP jest FTPSearch (htttp://ftpsearch.ntnu.com/). Po wpisaniu nazwy pliku otrzymujemy listę adresów zawierających ten plik. Gdy nie znamy konkretnej nazwy pliku, a jedynie jego nazwę opisową możemy skorzystać z serwisu pod adresem http://www.shareware.com/. Serwis ten przeszukuje duże archiwa zawierające opisy programów i wyszukuje w nich fragment opisu zawierającego poszukiwany opis pliku. W celu ściągnięcia znalezionych uprzednio plików używa się zazwyczaj specjalnych programów tzw. klientów FTP. Po uruchomieniu takiego programu podajemy nazwę serwera z którym chcemy się połączyć, a następnie określamy jego typ oraz konto użytkownika. Po procesie logowania wyświetla nam się struktura katalogów na danym serwerze. Innym sposobem na pobranie pliku jest wykorzystanie przeglądarki WWW (np. Netscape Navigator). Jest to jednak nieco ograniczona metoda, gdyż przy jej pomocy nie na ogół możemy ściągać pliki tylko w trybie anonimowym i nie mamy możliwości transmisji na serwer.
Usługa FTP jest obecnie wypierana przez technologię WWW, która przyswoiła wiele funkcji FTP. FTP zakłada korzystanie w sieci z protokołu TCP (Transmission Control Protokol). Używania FTP wymaga posiadania programu - klienta FTP. Program - klient FTP dostępny jest wraz z systemem operacyjnym np. ftp w Windowsie. Korzystać z usług FTP można także przy pomocy przeglądarek internetowych, w których zaimplementowano klienta FTP np. Internet Explorer, Netscape Communicator i inne.[17,18]
5. TELNET
Umożliwia zdalną pracę na innym komputerze za pośrednictwem naszego własnego komputera. Technicznie jest to najprostsza z usług sieciowych: służy do nawiązania interaktywnego połączenia terminalowego ze wskazanym komputerem w sieci (a dokładniej z programem - serwerem telnetu, pracującym na tym komputerze). Po nawiązaniu takiego połączenia znaki wpisywane na klawiaturze naszego komputera przesyłane są poprzez sieć do maszyny, z którą jesteśmy połączeni, a przesyłane w odwrotną stronę odpowiedzi wyświetlane są na naszym ekranie. Połączenie takie jest zatem z użytkowego punktu widzenia bardzo podobne do zwykłego połączenia modemowego i podobnie jak w przypadku połączenia modemowego, nawiązanie połączenia przez telnet na zdecydowanej większości komputerów uruchamia zwykłą procedurę identyfikacji (logowania) użytkownika, a po jej pomyślnym zakończeniu następuje otwarcie normalnej sesji w systemie operacyjnym, tak jakbyśmy siedzieli przy terminalu podłączonym bezpośrednio do komputera, z którym się łączymy. Telnet pozwala zatem na zdalną pracę na dowolnym komputerze w sieci (pod warunkiem oczywiście posiadania na nim konta) - swego rodzaju bycie w miejscu, w którym nas fizycznie nie ma. Jest to oczywiście możliwe tylko w przypadku komputerów z wielodostępnymi systemami operacyjnymi, dostosowanymi \\"z natury\\" do pracy z terminalami, jak np. Unix, IBM VM czy VAX VMS.
Telnet jest jednym z najwcześniejszych protokołów internetowych. Stworzono go z myślą o łatwym dostępie do baz danych, bibliotek i dokumentów zgromadzonych na serwerach uniwersyteckich. Jeszcze na początku lat dziewięćdziesiątych był on głównym narzędziem do korzystania z Internetu. Popularna wówczas tekstowa przeglądarka Lynx pozwalała nawet z jego pomocą oglądać zasoby raczkującej jeszcze wtedy sieci WWW. Pojawiające się w następnych latach nowe, bardziej rozwinięte technologie oraz rozwój sieci WWW zepchnęły telnet na dalszy plan. Cały czas jednak istnieje dla niego wiele zastosowań: duża część baz danych, katalogów bibliotek czy całą rodzina interaktywnych gier typu MUD dostępna jest wyłącznie z poziomu telnetu.
Program klienta telnetu wchodzi w skład większości systemów operacyjnych. Pod Windows nosi on nazwę i pomimo swojej prostoty w zupełności wystarcza do sporadycznych połączeń. W przypadku poważniejszych zastosowań warto zaopatrzyć się w specjalizowane programy, np. NetTerm, WinTelnet lub CRT.
6. IRC (Internet Realy Chat „Internetowe pogaduszki”)
IRC - interaktywne rozmowy w sieci. Protokół i architekturę IRC wymyślił w 1989 roku J. Oikarinen z Finlandii, w ramach swojej pracy doktorskiej o możliwości prowadzenia teledyskusji za pomocą Internetu. Oikarinen uważał to tylko za rodzaj niezbyt dopracowanego przykładu jednego z możliwych sposobów prowadzenia takiej dyskusji.
Zabawa spodobała się jednak studentom na Uniwersytecie Oulu, którzy uruchomili pierwszy serwer IRC (irc.funet.fi, dziś już niestety nieczynny). Następnie rozesłali do zaprzyjaźnionych administratorów na całym świecie kod źródłowy serwera i klienta IRC. Powstała w ten sposób pierwsza i aktualnie wciąż największa sieć IRC zwana EFNetem (Eris Free Network).
IRC umożliwia grupom użytkowników prowadzenie sieciowych dyskusji. Usługa ta funkcjonuje w architekturze klient-serwer, tj. fizycznie składa się z grupy połączonych ze sobą na stałe serwerów oraz programów-klientów. Programy klienckie uruchamiane są przez końcowych użytkowników lokalnie – na ich własnych komputerach, lub zdalnie, za pośrednictwem usługi SSH lub telnet. Rozmowy w sieci IRC odbywają się na tzw. kanałach, z których część funkcjonuje stale. Inne mogą być uruchamiane przez jednego użytkownika w celu porozmawiania choćby z jedną inną osobą.
Na ekranie użytkownika przewijają się od dołu do góry ekranu komunikaty wysyłane przez osoby piszące na danym kanale. Komunikaty te pojawiają się zaraz po ich wysłaniu, a ich kolejność jest identyczna z kolejnością napływania do serwera. Uzyskuje się dzięki temu wrażenie rozmowy osób przebywających w jednym pomieszczeniu.
Uczestnicy nie używają zwykle w IRC swoich prawdziwych imion i nazwisk, lecz posługują się krótkimi pseudonimami. Pseudonimy te w gwarze IRC popularnie określa się jako nick.
7. Grupy dyskusyjne
Ważnym elementem Internetu jest możliwość prowadzenia dyskusji i wymiany poglądów na określone tematy poprzez grupy dyskusyjne. Jeżeli chcemy zabrać głos w dyskusji musimy zalogować się pod określonym hasłem, a następnie przyłączyć się do dyskusji na wybrany przez nas temat.
Grupy dyskusyjne podobnie jak listy adresowe służą szybkiemu dzieleniu się informacjami lub opiniami z internautami. W przeciwieństwie jednak do list adresowych dostęp do zasobów list dyskusyjnych mają wszyscy użytkownicy Internetu, a nie tylko subskrybenci. Wysłanie wiadomości na adres jakieś grupy dyskusyjnej można traktować jak umieszczenie jej na ogólnodostępnej tablicy ogłoszeń, z tym tylko zastrzeżeniem, że każda grupa dyskusyjna dysponuje swoją własną tablicą. Wystarczy mieć odpowiedni program komputerowy oraz znać adres serwera list dyskusyjnych, by móc przeglądać i uzupełniać zawartość tych tablic. Najbardziej znanym i najpopularniejszym zbiorem grup dyskusyjnych z całego świata jest Usenet. Jest to system serwerów obsługujących konkretne grupy dyskusyjne i jednocześnie wymieniających między sobą informacje o pozostałych (wybranych) grupach. Wymiana poglądów odbywa się w ponad 30 tys. grup dyskusyjnych zawierających teksty rozpoczynające dyskusję (artykuły) oraz komentarze do tych artykułów (kontynuacje wątku). Wątkowa przeglądarka grup dyskusyjnych porządkuje artykuły, aby można było łatwo śledzić przebieg dyskusji. Grupy dyskusyjne są codziennie odwiedzane przez około 15 mln ludzi z ponad 100 krajów. Wiadomości z grup dyskusyjnych są udostępniane w Internecie przez serwery NNTP (Network News Trasfer Protocol - protokół przesyłania sieciowych grup dyskusyjnych).
Występują dwa rodzaje grup dyskusyjnych: moderowane i niemoderowane. W grupie moderowanej wszelkie nadsyłane do rozpowszechnienia wiadomości są wpierw czytane przez osobę kontrolującą przebieg dyskusji. Od jej uznania zależy czy wiadomość nadesłana zostanie upowszechniona. Chodzi przede wszystkim o zapewnienie, aby rozpowszechniane wiadomości dotyczyły tematyki, którą zajmuje się dana grupa dyskusyjna. [15,16]

IV. Język HTML
Język HTML (Hypertext Markup Language) nadaje tekstowi dokumentu strukturę i określa sposób jego przedstawiania. Podstawowe elementy HTML odnoszą się do podziału dokumentu na części, wyróżnienia w dokumencie bloków tekstu, wyliczeń i tabel, nadania dokumentowi właściwości hipertekstowych, osadzenia w nim ilustracji, ustalenia sposobu prezentacji tekstu. Inne elementy HTML, mają za zadanie zarządzanie oknami przeglądarek internetowych, oraz umożliwienie użytkownikom sieci tworzenie informacji zwrotnej i przesyłanie jej do serwera. Zadaniem HTML jest określenie pewnych ogólnych właściwości tekstu.
Od pierwszych chwil swojego istnienia, datowanych na 1992 rok, język HTML jest żywym tworem podlegającym ciągłej ewolucji. Pochodzi on bezpośrednio od języka SGML (Standard Generalized Markup Language, czyli Standardowy Uogólniony Język Znakowania). Powodem dla którego stworzono SGML, była konieczność łatwego przemieszczania dokumentów DTD (Dokument Type Definition) pomiędzy różnymi środowiskami, a także przenoszenie ich na zupełnie różnych nośnikach. Niezależność od platformy i nośnika została osiągnięta dzięki temu, że w dokumentach SGML jest opisywana jedynie struktura tekstu, a nie jego dokładny wygląd. Niezależność tę przeniesiono również do języka HTML, a to z tego powodu że w internecie pracuje ogromna liczba komputerów różnych typów i wyposażonych w różnorodne systemy operacyjne.
Języki: SGML i XML (Extensible Markup Language, Rozszerzalny Język Znakowania) określają ogólne zasady znakowania, pozwalające opisywać obszary obowiązywania elementów i ich atrybutów za pomocą znaczników otwierających i zamykających. Chociaż same nie narzucają żadnych gotowych elementów ani atrybutów, to umożliwiają ich definiowanie za pomocą tzw. definicji typu dokumentu DTD (stosowanych w SGML i w XML) oraz XML-Schema (stosowanych w XML). Każda taka specyfikacja definiuje pewien szczególny zestaw elementów znakowania, określa wszystkie atrybuty dozwolone do umieszczenia w ich znacznikach i ustala zasady ich poprawnego użycia, a także ich zamierzone przeznaczenie. W ten sposób powstaje pewien szczególny język znakowania, przeznaczony do określonego celu – język HTML.
Dokument HTML w postaci, w jakiej oglądamy go w przeglądarce, nie jest dokumentem znakowym. Tekst źródłowy dokumentu HTML zawiera treść i polecenia formatowania. Przed prezentacją dokumentu polecenia te muszą być wykonane przez przeglądarkę. Oba typy informacji są zapisane znakowo. Plik źródłowy HTML jest więc dokumentem znakowym. Zasady znakowania HTML umożliwiają nadawanie tekstowi cech wskazujących na rolę, jaką pełni w dokumencie zgodnie z zamiarem autora. Możliwe jest więc oddzielenie procesu znakowania od procesu określania szczegółów wyglądu oznakowanego tekstu. Znaczy to, że podczas znakowania należy przede wszystkim korzystać ze znaczników strukturalnych i logicznych. HTML jest językiem Internetu. Popularnie zwany jest on hypertextem, co znaczy ”coś więcej niż tekst”. W praktyce między innymi oznacza to, że w swoim dokumencie możemy umieścić odnośniki do innych stron WWW lub innych usług dostępnych w Internecie.[3]
1. Budowa pliku źródłowego
< html > tekst < /html >
Element obejmujący cały tekst źródłowy dokumentu.
< head > tekst < /head >
Obejmuje obszar nagłówka dokumentu, nie podlegający prezentacji.
< meta name=”nazwa”content=”informacje”/ >
Przekazuje klientowi pod nazwą nazwa ciąg znaków zawierający informacje dotyczące dokumentu, ale nie stanowiące jego treści (na przykład identyfikator autora, nazwę zestawu znaków użytego do zapisania pliku źródłowego, słowa kluczowe dotyczące treści ).
< title > tekst < /title>
Ustala, że tekst będzie zewnętrznym tytułem dokumentu, widocznym np. jako nazwa okna przeglądarki.
< body> tekst < /body>
Obejmuje główny obszar dokumentu, który podlega prezentacji.
2. CSS (Cascading Style Sheets)
Kaskadowe arkusze stylów (CSS) pozwalają precyzyjnie zdefiniować wygląd i położenie poszczególnych elementów strony i wszystko to zapisać w jednym pliku, z którego będą korzystały wszystkie inne strony. CSS zawiera definicje sposobów formatowania wybranych elementów. Tekst powinien składać się z definicji poszczególnych stylów. W dodatkowym dokumencie (zwanym arkuszem) opisujemy wszelkie interesujące nas sposoby formatowania danego dokumentu bazowego, potem zaś korzystamy z tych formatowań tylko przez pewien specjalny sposób odwołania do owego arkusza stylów. Arkusz stylów można umieścić w samym dokumencie bazowym (wówczas wpisujemy go do sekcji head i specjalnie oznaczamy: < style type=”tekst/css” > tekst < /style > ) Mówimy wtedy o wbudowanym arkuszu stylów. Takie rozwiązanie stosujemy zazwyczaj wówczas, gdy chcemy za jednym razem zmodyfikować komplet formatowań dla naszego dokumentu bazowego. Wszelkie warianty wybranych przez nas formatowań opisuje się wówczas tworząc tzw. klasy.
Jeśli budujemy większą witrynę i chcielibyśmy, aby wszystkie jej (lub jakiejś jej części) strony wyglądały mniej więcej jednakowo to wówczas tworzymy zewnętrzny arkusz stylów, który zapisujemy gdzieś na dysku komputera zupełnie oddzielnie. Dzięki temu poszczególne strony witryny mają mniejszą objętość (odwołanie do takiego zewnętrznego arkusza jest zawsze znacznie krótsze niż sam arkusz). Przez modyfikację jednego tylko składnika witryny - mianowicie owego arkusza stylów - bardzo prosto zmieniać wygląd całej witryny jednocześnie. Możemy także informację o stylu wbudować w sam znacznik HTML; styl będzie dotyczył wówczas tylko samego tego znacznika i będzie użyty jednorazowo, tylko w danym miejscu naszego dokumentu bazowego.
Jeżeli zastosujemy jednocześnie wszystkie trzy możliwe modyfikacje formatowań: styl wewnętrzny znacznika, styl wbudowany w dokument i arkusz zewnętrzny to przeglądarka uwzględni je na zasadzie kaskady: jeśli znajdzie styl znacznika, to "zapomni" dla tego znacznika o stylu wbudowanym i zewnętrznym; jeśli nie znajdzie stylu znacznika, to poszuka stylu wbudowanego i on właśnie zostanie zastosowany (a "zapomniany" będzie ewentualny styl zewnętrzny); jeśli wreszcie nie znajdzie ani stylu znacznika ani stylu wbudowanego, to zastosuje zewnętrzny. Na koniec, jeśli nie będzie żadnego arkusza stylu, to zastosowane zostanie formatowanie domyślne dla całego języka HTML.
3. Formularze
Formularze to jeden z najciekawszych i najważniejszych elementów stron internetowych. Pozwalają one autorom stron uzyskiwać informację od czytelników, zaś tym ostatnim, na przykład, wypełniać ankiety czy zamawiać jakieś towary i usługi.
Stosunkowo niezbyt skomplikowany formularz można wykonać domowymi środkami, a kontakt z czytelnikami strony zapewnić sobie za pomocą poczty elektronicznej. Tego rodzaju formularz będzie zapewne najczęściej stosowany przez większość osób zainteresowanych zebraniem jakiejś informacji. [3]

V. Strona HTML
1. Rodzaje konfliktów i sposoby ich rozwiązywania
a) Pojęcie konfliktu
Konflikt (z łaciny "conflictus" – zderzenie) niezgodność, sprzeczność interesów, poglądów, spór, zatarg. Konflikt można określić jako układ skierowanych przeciwko sobie zachowań co najmniej dwóch podmiotów, z których każdy dąży do realizacji własnych celów (interesów) i napotyka na przeciwdziałanie pozostałych uczestników. Konflikt jest procesem dynamicznym i rozciągniętym w czasie. Celem stron uczestniczących w konflikcie jest nie tylko osiągnięcie pożądanych wartości, ale także zneutralizowanie, ograniczenie lub wyeliminowanie przeciwnika. Na całokształt problemu składają się: ukształtowanie sytuacji (zależności pomiędzy podmiotami, świadomość co do interesów jak i co do niemożności ich pogodzenia), manifestacja przeciwstawnych zachowań, podjęte działania, proces rozwiązania lub rozstrzygania sporu.
Można wyróżnić konflikty: ekonomiczne, społeczne, polityczne, międzynarodowe. W praktyce konflikty mają różny charakter i siłę, mogą przybierać formę np. wojny, rewolucji, strajku, konkurencji W tradycyjnym ujęciu przyjmowany jest jako zbędny i szkodliwy. Człowiek nie żyje samotnie. Otacza go wielu ludzi: członkowie rodziny, współpracownicy, sąsiedzi, mieszkańcy kraju. Każdy z nich ma swoje potrzeby, marzenia, plany. Ci, których coś łączy tworzą zespoły, partie, organizacje. Wszyscy jesteśmy ze sobą w jakiś sposób powiązani. Łączą nas rzeczy, cele, czas lub przestrzeń. Elementy których jednych konsolidują innych mogą bardzo podzielić.
Konflikt jest powszechnym zjawiskiem społecznym. Jego pojawienie się, lub nie zależy bezpośrednio od tego, jak postrzegana jest dana sytuacja i jakie działania zostaną podjęte przez obie strony. O konflikcie mówimy wtedy, gdy istnieją co najmniej dwie jasno wyodrębnione, wzajemnie od siebie zależne strony, które nie pomagają sobie w osiągnięciu celów. Obie strony spostrzegają niemożliwe do pogodzenia różnice interesów, niemożność realizacji istotnych potrzeb lub wartości. Obie strony podejmują określone działania, aby tę sytuację zmienić. W wyniku tego konflikt ulega złagodzeniu, rozwiązaniu lub eskalacji. [9,10,12]
b) Przyczyny konfliktu:
(1) Obiektywne warunki powstawania konfliktu.
Konflikt powstaje, gdy istnieją wyodrębnione strony o sprecyzowanych dążeniach, chcące osiągnąć cel bez udziału lub zgody innych stron.
(2) Psychologiczne warunki powstawania konfliktu.
Powodem konfliktu mogą być błędy w komunikacji lub jej zablokowanie.
Wśród błędów komunikacyjnych najczęściej wymienia się: błąd nadmiernej generalizacji używany jako zarzut (zamiast mówić o konkretnych sytuacjach i przyczynach przypisujemy pewne zdarzenia stałym cechom danej osoby); częste stosowanie w komunikacji "stoperów komunikacyjnych" tj. osądzania, krytykowania, wyzywania, rozkazywania; niewłaściwe zrozumienie intencji partnera rozmowy; niespójność w komunikatach np. łączenie negatywnych tekstów z pozytywnym tonem głosu. Czynnikiem wpływającym na powstawanie konfliktu jest odgrywanie określonej roli społecznej, która wyznacza system wartości człowieka. Jedną z podstawowych przyczyn konfliktu są również niezaspokojone potrzeby, szczególnie pomiędzy stronami które są zależne od siebie.
c) Istota konfliktu
Uczestnicy konfliktu są to osoby, których interesy stoją w sprzeczności lub aktywność jednej z nich zagraża realizacji celów drugiej.
Biorąc pod uwagę kryterium podziału uczestników, można wyróżnić następujące konflikty:
· interpersonalne, występujące między dwoma osobami,
· wewnątrz-grupowe, powstające między dwoma lub więcej członkami grupy,
· międzygrupowe, między dwoma lub więcej grupami,
· organizacyjne, występujące pomiędzy odrębnymi częściami organizacji,
· między-organizacyjne, pomiędzy dwoma lub więcej organizacjami.
d) Reakcja na konflikt
Sposób reagowania na sytuację konfliktową jest trwały ( choć często nieskuteczny ), ponieważ opiera się na psychologicznym mechanizmie samo potwierdzającej się hipotezy.

Rys. V.1 Reakcja na konflikt.
e) Przebieg konfliktu
Przebieg konfliktu zależy od wielu czynników m.in.:
· relacje między ludźmi
Sytuacji konfliktowej towarzyszą silne negatywne emocje, brak zrozumienia, odwetowe zachowania. Przyczyniają się one do eskalacji konfliktu nawet, gdy nie ma innych powodów do sporu.
· dostęp do informacji
Pretekstem do oskarżeń lub manipulacji może być niedoinformowanie, lub też błędne interpretowanie tych samych danych.
· odmienność potrzeb stron
Pojawia się wtedy, gdy jedna ze stron chce zaspokoić swoje potrzeby kosztem drugiej Zmniejszenie konfliktu będzie możliwe, gdy obie strony znajdą takie rozwiązanie które będzie satysfakcjonowało obie strony.
· odmienność wartości
Ludzie różnią się od siebie systemem wartości. Stosują inne prawa, kieruje nimi inna moralność, inne rozumienie dobra i zła, winy lub kary. Jeśli nie mają w sobie poszanowania dla wartości uznawanych przez innych, brak im tolerancji, prowadzi to do eskalacji konfliktu.
f) Fazy konfliktu
Nie każdy konflikt przebiega w schematyczny sposób, często fazy łączą się ze sobą, czasami konflikt jest tak gwałtowny, że nie można wyróżnić kolejnych następujących po sobie faz:
· "Coś jest nie tak" - jest to faza przeczuć, że relacje przebiegają nie tak jak dotychczas, okres drobnych napięć.
· wzajemna wrogość - jest to okres wzajemnych zarzutów, negatywnych uwag oraz ocen
· kulminacja - czas rozładowania napięcia prowadzący do silnych awantur, agresji
· wyciszenie - jeżeli strony utrzymują ze sobą komunikację, można przejść do prób spokojnego rozważenia problemu
· porozumienie-faza ta pozwala na skonfrontowanie stanowisk, rozpatrzenie wzajemnych interesów
g) Style reakcji na konflikt
Działania podejmowane przez ludzi w sytuacji konfliktu zależą od cech osobowościowych, temperamentu oraz, tego jak ważny jest dla nich przedmiot konfliktu i jakie sposoby radzenia sobie z nim znają i preferują. Wyróżnia się pięć stylów działania w sytuacji konfliktu (Tabela V.1) [9,10,12]

Lp. STYL DZIAŁANIA OPIS
1 UNIKANIE Ignorowanie konfliktu i pomijanie milczeniem, odwlekanie rozwiązań "na później"; Słabe pragnienie zaspokojenia interesów własnych i partnera. Charakterystyczny dla ludzi, dla których samo napięcie emocjonalne i frustracja spowodowana konfliktem są na tyle silne, ze wolą wycofać się z konfliktu.
2 ŁAGODZENIE, DOSTOSOWANIE SIĘ Polega na postępowaniu zgodnym z interesem strony przeciwnej.
3 KONKURENCJA, RYWALIZACJA Silne pragnienie zaspokojenia własnego interesu, małe interesu partnera. To sposób patrzenia na konflikt jako na grę do wygrania, wygrana oznacza sukces i dobry wynik, przegrana natomiast porażkę, słabość i utratę prestiżu, reagowanie z pozycji siły
4 KOMPROMIS Umiarkowane pragnienie zaspokojenia interesów własnych i partnera. Opiera się na przekonaniu, że ludzie nie mogą zawsze robić wszystkiego tak, jak by chcieli, ale że czasami muszą znaleźć wspólną płaszczyznę porozumienia, na której mogliby koegzystować. Każda ze stron może coś zdobyć w wyniku konfliktu, ale też każda może cos stracić
5 KOOPERACJA, WSPÓŁPRACA Silne pragnienie zaspokojenia zarówno własnych, jak i interesów partnera. Wiąże się zawsze z wolą zaakceptowania celów drugiej strony konfliktu bez rezygnacji z własnych – wynika z założenia, że zawsze można znaleźć rozwiązanie, które usatysfakcjonuje obie strony konfliktu.
Tabela V.1 Style działania w sytuacji na konflikt
W zależności od sytuacji, każdy z wymienionych sposobów rozwiązywania konfliktów może być użyteczny. Dlatego cenna jest umiejętność dokonania trafnej oceny sytuacji konfliktowej i doboru odpowiedniego do niej sposobu rozwiązywania konfliktu. Analiza własnego stylu radzenia sobie z konfliktem jest bardzo ważna, szczególnie na początku rozwiązywania konfliktu - to ona powinna rozpoczynać proces rozwiązywania wszystkich konfliktów.
h) Sposoby rozwiązywania konfliktów
Konstruktywne, dające satysfakcję obu stronom rozwiązanie sytuacji konfliktowej zwiększa poczucie naszej wartości, ma korzystny wpływ na ogólną samoocenę, zachęca do podejmowania trudnych zadań, odpowiedzialnych decyzji, sprawia, że dobrze czujemy się wśród ludzi. Istnieje kilka sposobów radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych (Tabela V.2).
Trudniej jest określić wzajemne postawy stron konfliktu, jak się mają wymagania stawiane przeciwnikowi do chęci zaspokojenia jego żądań. W literaturze wyodrębnia się pięć zasadniczych sposobów odczuwania konfliktów (Rys. V.2) przez poróżnione strony, które orientują się na:
· współzawodnictwo - dążenie do osiągnięcia własnych celów w stopniu maksymalnym bez współpracy ze stroną przeciwną a nawet jej kosztem,
· dostosowanie się - zgodę na żądanie lub opinię drugiej strony, gotowość współpracy i "pokojową" koegzystencję, skłonność do ustępstw albo poświęcenie własnych interesów w imię dobrych stosunków.
· unikanie konfrontacji i rozstrzygnięcia sporu - zwłaszcza w sytuacji, gdy istnieje mała szansa na rozwiązanie konfliktu w zadawalający sposób, ze względu na nieodpowiedni moment albo dlatego, że sprawa nie jest tak istotna, żeby o nią walczyć za wszelką cenę.
· kompromis - czyli zachowanie pośrednie, na ogół wówczas, gdy staje się oczywiste, że żadna ze stron nie zdoła w całości przeforsować swego poglądu: zmierza do zaspokojenia części własnych żądań, rezygnując z reszty ( w myśl porzekadła lepiej mieć wróbla w garści niż gołębia na dachu),
· ingerencję - współdziałanie w rozwiązywaniu problemu przy uznaniu i zaspokojeniu celów obu stron; dochodzenie do rezultatów obopólnie korzystnych przy wzajemnej dobrej woli i zaufaniu. Można to także przekazać graficznie: [9,10,12]

Rys. V.2 Sposoby odczuwania konfliktów

Lp. SPOSOBY ROZWIĄZYWANIA KONFLIKTÓW
1. NEGOCJACJE Są to bezpośrednie umowy, których celem jest osiągnięcie porozumienia, rozwiązanie problemu. Ich przebieg zależy wyłącznie od osób uczestniczących w nich. Porozumienie jest osiągnięte wtedy, gdy zostanie zaakceptowane przez wszystkie strony biorące udział w negocjowaniu.
2. MEDIACJE Gdy konflikt jest zbyt silny, aby strony mogły dojść do porozumienia, pojawia się osoba pośrednicząca – mediator. Pomaga on stronom zrozumieć problem, dokonać analizy skutków różnych rozwiązań, redukuje napięcie emocjonalne. Z jego pomocą zostaje ustalona procedura negocjacji i on pilnuje jej przestrzegania. Ale ostateczne rozwiązanie wypracowują strony, nie on. Ogólnie rzecz biorąc, mediator jest osobą, która „udrażnia\\" komunikację.
3. SĄD Zadaniem sędziego jest rozstrzygnięcie sporu zgodnie z literą prawa. Stopień zadowolenia stron jest sprawą drugorzędną i nie może mieć wpływu na jego orzeczenie. Sięganie po tego typu rozwiązanie pojawia się najczęściej, gdy któraś ze stron chce ukarać przeciwnika w majestacie prawa i pragnie, aby to rozwiązanie było ostateczne. Od zarania dziejów spory były rozwiązywane przy pomocy oręża, ale najmądrzejsi władcy sadzali swoich przeciwników przy stole i próbowali najpierw dojść do porozumienia na drodze układów. Takie starannie zaplanowane i precyzyjnie realizowane układy zwykle bywały bardziej skuteczne w rozwiązywaniu konfliktów niż miecze i siła. Również dziś coraz częściej sięga się do tej formy rozwiązywania sporów. Negocjacje stają się wręcz modne.
Tabela V.2 Sposoby konstruktywnego radzenia sobie z konfliktami.
i) Negatywne strony konfliktu
· Stres, poczucie zagrożenia, negatywne emocje - Uczestnicy konfliktu odczuwają zagrożenie jakichś ważnych dla nich interesów, doznają silnych negatywnych emocji, narażeni są na wyrazy dezaprobaty społecznej ze strony innych. W takiej sytuacji ich zainteresowanie zadaniami pracy przesuwa się na dalszy plan, a cała aktywność skierowana jest na dawanie sobie rady w konflikcie.
· Agresja i ucieczka - Agresja wywołuje frustrację i gniew lub także agresję u osoby, wobec której jest skierowana. Wycofanie jest ucieczką od trudności, jaką jest konflikt.
· Koncentracja na konflikcie - Konflikt pozostaje w centrum uwagi tak długo, dopóki nie zostanie jakoś rozwiązany. Spada zainteresowanie pracą, grupa dzieli się na popleczników jednego i drugiego uczestnika konfliktu.
· Pogorszenie stosunków między ludźmi i komunikacji - Dostrzec można objawy wrogości i niechęci, intrygi, plotki. Widoczny jest brak zaufania, zakłócenia w komunikacji, trudności we współpracy.
j) Pozytywne strony konfliktu
"Konflikt jest czasem nieunikniony, wcześnie dostrzeżony i odpowiednio potraktowany może służyć integracji" - wg prof. Janusza Ł. Grzelaka.
Konflikty są często spostrzegane jako zjawiska złe i niepotrzebne. Odchodząc od tego stereotypowego przekonania można wymienić zalety:
· rozluźnienie utartych zwyczajów, sztywnych schematów zachowań;
· różnice i spory miedzy mogą zwiększać zaangażowanie i wysiłek wkładany w realizację zadań pracy;
· konflikt stanowi okazję na wypracowanie nowych, lepszych sposobów komunikowania się;
· wzrost motywacji i energii, daje możliwość poszerzenia samowiedzy - np. jak reaguję w sytuacjach konfliktowych oraz jak sobie z tymi sytuacjami radzę, co mogę zmienić, aby mój sposób radzenia z sytuacjami trudnymi mógł być bardziej efektywny;
· wzrost zaufania - Konflikt, który został rozwiązany ku obopólnej satysfakcji, powoduje wzrost zaufania do partnera i poczucie dobrego porozumienia się, które są podstawą współpracy w każdym zespole.
· przyrost wiedzy - Konflikt stwarza potrzebę dogłębnego zrozumienia własnego stanowiska, ponieważ w dyskusji z partnerem należy przedstawić własny punkt widzenia i dobrze go uargumentować. W konflikcie ma się również okazję lepiej poznać drugą osobę, jej stanowisko, pragnienia, system wartości i uczucia.
· poczucie sprawiedliwości - Morale i kultura organizacji uwidacznia się właśnie w sposobie rozwiązywania konfliktów. To poczucie sprawiedliwości jest ważnym czynnikiem stymulującym motywację pracowników do wnoszenia wkładów do organizacji.
Konflikt tworzą ludzie i od nich zależy jak się zakończy i co po nim zostanie, więc nie zawsze musi być postrzegany jako zjawisko negatywne, niepożądane. Spór jest pretekstem do poznania drugiego człowieka, oraz rozwijania postawy twórczej. W sytuacji konfliktowej doświadczmy wielu silnych emocji. Uczymy się wyrażać je w sposób możliwy do zaakceptowania przez innych, uczymy się tolerancji.
k) Sposoby przezwyciężania konfliktów :
· obustronne porozumienie, wzajemne ustępstwa (kompromis) w imię racji wyższych obowiązków służbowych, podstawowych celów naszych działań tj. celów integrujących,
· dominację jednej ze stron, np. wskutek wycofania się, rezygnacji w sensie psychicznym lub fizycznym drugiej strony.
Konflikty istniały od zawsze, nie zawsze są rozwiązywalne, ale zawsze trzeba szukać prób rozwiązania owego sporu . Ważną umiejętnością jest również dostrzeganie pozytywnych stron konfliktu, autoanaliza własnych stylów reakcji na sytuację konfliktową oraz znajomość strategii radzenia sobie z konfliktem. Aby umieć osiągnąć wszystkie wymienione umiejętności ważna jest wiedza o przyczynach konfliktu, jego istocie oraz dynamice rozwoju.
l) Zakończenie konfliktu
Konflikt można uznać za rozwiązany w momencie, gdy strony w nim uczestniczące nie kwestionują wspólnych ustaleń, gdy satysfakcjonują je wyniki rozmów mediacyjnych i nastąpiła formalna likwidacja jego skutków (pojednanie, przeprosiny itp.). Obie strony mimo, że uznały spór za zakończony mogą trwać jeszcze w poczuciu krzywdy, utrzymywać wzajemną niechęć, podejrzliwość, kontakty są przesadnie formalne, sztuczne, czasem dochodzi do demonstracji niechęci, nieświadomego szkodzenia sobie. Wyjście z sytuacji konfliktowej powinno się kończyć wyciągnięciem odpowiednich wniosków z przebiegu konfliktu, oraz jego przyczyn. Konstruktywne zakończenie powinno w efekcie zapewnić korzystne rezultaty : oczyścić atmosferę psychiczną i inspirować nowe idee.
2. Negocjacje
“Największą tajemnicą negocjacji jest znalezienie sposobów wrzucania różnych interesów do jednego kapelusza.” . Negocjacje to wielostronny proces porozumiewania się w sytuacji konfliktu interesów czy rozbieżności poglądów zaangażowanych w negocjacje stron. Trudny, złożony i skomplikowany proces podejmowania wspólnej decyzji, w którym każda ze stron stara się doprowadzić do umożliwienia sobie realizacji własnych interesów, którego jednak nadrzędnym celem jest osiągnięcie porozumienia.
W negocjacjach biorą udział strony zawsze w jakiś sposób od siebie zależne i dlatego nie mogą działać samodzielnie i podejmować decyzji bez konsultacji z zainteresowanymi partnerami. Istnieją różnorodne techniki negocjacji określające sposób i taktykę prowadzenia rozmów, dochodzenia do porozumienia, oraz podejmowania decyzji w interesującej strony sprawie.
a) Style negocjacji.
Wyróżniamy trzy style negocjacji:
· miękki styl negocjacji
· twardy styl negocjacji
· negocjacje oparte na zasadach

Lp. STYLE OPIS
I miękki styl negocjacji Ř starasz się być przyjacielem Ř dążysz do porozumienia Ř ustępujesz, unikasz walki Ř ufasz, nie oszukujesz Ř elastycznie zmieniasz stanowisko Ř idziesz na kompromis Ř składasz oferty Ř poddajesz się presji
II twardy styl Ř rozmówca to twój wróg Ř celem jest zwycięstwo Ř żądasz ustępstw, walczysz Ř nie ufasz, oszukujesz Ř twardo bronisz swojego stanowiska Ř kompromis nie wchodzi w grę Ř stosujesz groźby Ř wywierasz presję
III negocjacje oparte na zasadach Ř uczestnicy negocjacji to partnerzy rozwiązujący problem Ř celem negocjacji jest mądry wynik osiągnięty polubownie Ř oddzielasz negocjujących ludzi z ich wadami od problemu Ř działasz z ograniczonym zaufaniem, miękko do ludzi, twardo do problemu (stosujesz obiektywne kryteria)Ř koncentrujesz się na interesach, nie na stanowiskach (zadaniach, poglądach) Ř opracowujesz różne możliwości korzystne dla obu stron Ř badasz i odkrywasz interesy obu stron(pozostajecie w dobrych stosunkach) Ř poddajesz się regułom ustalonym obiektywnie(np. opinii ekspertów, przepisom prawa, zwyczajowi, konstytucji itp.) i wspólnie. Nie poddajesz się presji.
Tabela V.3 Style negocjacji

Negocjacje są więc procesem komunikowania się stron, gdy oczekują one, że porozumienie może zapewnić większe korzyści niż działanie bez porozumienia. Negocjowanie jest złożonym, dynamicznym procesem poznawczo-emocjonalnym, w którym stawką jest nie tylko kontakt, ale często również poczucie własnej godności, ambicje, sympatie i antypatie. Jest to również proces określania celów, aspiracji, zbierania informacji, dobierania partnerów i wreszcie – wzajemnego przekonywania się.
b) Zasady o których należy pamiętać podczas negocjacji.
· uważaj na emocje swoje i partnera
· bądź konkretny
· nigdy nie mów: "to niemożliwe"
· zawsze szukaj wspólnych korzyści
· określ minimalnie akceptowalne porozumienie
· obrona własnej osoby to ślepy tor - skieruj atak na problem
· naucz się relaksować, nie pozwól wykończyć się nerwowo
· mów wprost co ci się nie podoba
· nie groź i nie bądź ofiarą
· oddzielaj ludzi od problemu (masz rozwiązać problem, a nie niszczyć ludzi siedzących po drugiej stronie stołu, prywatnie możesz ich nie lubić, ale tu i teraz traktuj ich z szacunkiem, bo bez nich nie załatwisz sprawy, na której tak bardzo ci zależy)
· broń konkretnej sprawy, a nie stanowiska, z którego występujesz.
· staraj się zrozumieć drugą stronę. Im lepiej to ci się uda, tym większa jest szansa na znalezienie satysfakcjonującego dla wszystkich rozwiązania, a uzgodnione porozumienie będzie trwałe.
· Opieraj się na konkretnych danych, sprawdzaj, czy posiadane przez ciebie informacje są takie same jak drugiej strony.
· dogadywanie się dobrze jest zaczynać od kwestii, która wzbudza najmniej emocji i można ją szybko załatwić. To pokazuje, że porozumienie jest możliwe.
· próbuj wyjść poza aktualnie rozwiązywany problem.
· w chwili uzgodnienia porozumienia strony powinny być równo odpowiedzialne za jego realizację i znać ewentualne sankcje, gdyby nie wywiązały się z umowy.
c) Umiejętności niezbędne do prowadzenia negocjacji.
· znajomość reguł dobrej komunikacji,
· umiejętność analizy problemu,
· zdolność konstruowania rozwiązań zadowalających wszystkie strony i przewidywanie ich możliwych konsekwencji.
Aby negocjacje miały szansę powodzenia, trzeba wcześniej zadbać o to, aby strony:
· wyraziły chęć dogadania się,
· były dobrze wyodrębnione, tzn. aby było określone, kto jest kim, np. szef - podwładny, rodzic - dziecko,
· potwierdziły stopień wzajemnej zależności - gdy strony nie są od siebie zależne, konflikt jest fikcją i należy się raczej zastanowić, o co tu tak naprawdę chodzi,
· dopuszczały możliwości wystąpienia kompromisu.[9,11,13]
3. Konspekt godziny wychowawczej
Temat: Rozwiązywanie konfliktów.
(1) Cele kształcenia.
Cel ogólny:
kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacji konfliktowej
Cele operacyjne:
Uczeń:
o rozumie istotę konfliktów wewnątrz-szkolnych i wewnątrz-klasowych,
o zna przyczyny powstawania konfliktów,
o zna etapy rozwiązywania konfliktów,
o wyjaśnia różnice między czynnikami ułatwiającymi, a utrudniającymi rozwiązywanie konfliktów,
o rozumie warunki od których zależy przebieg konfliktu,
o wie jak zapobiegać sytuacjom konfliktowym,
o radzi sobie w sytuacji konfliktowej
(2) Metody i formy realizacji:
o grupowa,
o aktywizująca "burza mózgów"
(3) Materiały i środki dydaktyczne:
o fragment tekstu: Ludzie w paski z tomu „,Śpiew ptaka\\"
o karteczka ze scenką „Pomarańcza”
o karteczki dla uczniów do zapisywania jakie konflikty można zauważyć, kto w nich występuje i o co w nich chodzi.
o plansza: Etapy rozwiązywania konfliktów

CZĘŚĆ ZAJĘĆ CZYNNOŚĆI
NAUCZYCIELA UCZNIÓW
Wstępna Czynności organizacyjno-porządkowe Przywitanie uczniów, sprawdzenie obecności. Sformułowanie tematu i uświadomienie celów lekcji. Nauczyciel wyjaśnia termin "negocjacje" przy pomocy aktywnej metody "burzy mózgów". Uczniowie zapisują na tablicy skojarzenia związane z terminem "negocjacje"
Główna Realizacja tematu: Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy i wyjaśnia grupie drugiej i trzeciej na osobności ich zadania: I grupa - uczniowie prowadzący negocjacje II grupa - obserwatorzy, którzy notują, czyje wypowiedzi ułatwiają prowadzenie negocjacji III grupa - obserwatorzy, którzy notują, czyje wypowiedzi utrudniają prowadzenie negocjacji Nauczyciel wyjaśnia, że grupa I to uczniowie elitarnej szkoły, która nawiązała kontakt ze wspaniałą szkołą amerykańską. W ramach współpracy Amerykanie zapraszają trzy osoby na miesięczny pobyt na Florydzie. Uczniowie miedzy sobą muszą wybrać trzy osoby, które pojadą na to stypendium, prowadząc negocjacje między sobą. Każdy z uczniów gra osobę, którą wylosował. Uczniowie siadają przy "okrągłym stole", mają 15 minut na negocjacje. Uczniowie z grupy II i III obserwują negocjujących i zapisują, czyje wypowiedzi odbierają pozytywnie, a czyje negatywnie. Po zakończeniu negocjacji nauczyciel prosi uczniów z grupy II i III o wypisanie na tablicy czynników, które według nich ułatwiały i utrudniały negocjacje. Nauczyciel porównuje czynniki wypisane przez uczniów z przygotowanym przez siebie foliogramem i omawia je.Czynniki ułatwiające prowadzenie negocjacji: · aktywne słuchanie · ustalone normy · KOMPROMIS · argumenty · określony konkretny cel · zgodność między przekazem werbalnym i niewerbalnym Czynniki utrudniające prowadzenie negocjacji: · AGRESJA · brak kryteriów, norm, celuBariery komunikacyjne: · osądzanie czyli obrażanie, krytykowanie, narzucanie własnych wartości innym · decydowanie za innych · skupienie się na swoich problemach · rak zgodności między przekazem werbalnym i niewerbalnym Nauczyciel prosi ucznia o przeczytanie i zastanowienie się nad tekstem:"Ogólnie rzecz biorąc, dzielimy ludzi na dwie kategorie: świętych i grzeszników. Jest to jednak podział absolutnie urojony. Z jednej strony nikt nie wie na pewno, kto jest świętym, a kto grzesznikiem, pozory mylą. Z drugiej strony, my wszyscy, święci i grzesznicy, jesteśmy grzesznikami Przy jakiejś tam okazji pewien kaznodzieja zwrócił się do grupy dzieci: - Gdyby tak wszyscy dobrzy ludzie byli biali, a źli ludzie czarni, jakiego koloru bylibyście wy? - Mała Mary Jane odpowiedziała: - Ja proszę księdza, byłabym w paski. Taki sam byłby ksiądz, mahatmowie i papieże, i wszyscy kanonizowani święci"Ludzie w paski z tomu „,Śpiew ptaka" Anthony de Mello Człowiek nie żyje samotnie. Otacza go wielu ludzi: członkowie rodziny, współpracownicy, sąsiedzi, mieszkańcy kraju. Każdy z nich ma swoje potrzeby, marzenia, plany. Ci, których coś łączy tworzą zespoły, partie, organizacje. Wszyscy jesteśmy ze sobą w jakiś sposób powiązani. Łączą nas rzeczy, cele, czas lub przestrzeń. Elementy których jednych konsolidują innych mogą bardzo podzielić. Konflikt jest powszechnym zjawiskiem społecznym. Tworzą go ludzie. Jego pojawienie się lub nie zależy bezpośrednio od tego, jak postrzegana jest dana sytuacja i jakie działania zostaną podjęte przez obie strony. O konflikcie mówimy wtedy, gdy istnieją co najmniej dwie jasno wyodrębnione, wzajemnie od siebie zależne strony, które nie pomagają sobie w osiągnięciu celów. Obie strony spostrzegają niemożliwe do pogodzenia różnice interesów, niemożność realizacji istotnych potrzeb lub wartości. Obie strony podejmują określone działania, aby tę sytuację zmienić. W wyniku tego konflikt ulega złagodzeniu, rozwiązaniu lub eskalacji.Nauczyciel prosi dwie osoby z klasy o odegranie scenki przygotowanej na karteczce.Scena z pomarańczą:Dwie siostry kłócą się o jedną pomarańczę, obie chcą ją mieć natychmiast, nie mogą dojść do porozumienia. Proszą kolejno kilka osób z klasy o rozwiązanie sporu, ale żadna rada ich nie satysfakcjonuje. W takiej sytuacji nie można zdawać się na los, ciągnięcie zapałki czy rzucanie monety nie powinno zadecydować która z sióstr powinna dostać pomarańczę.Istotą problemu jest ustalenie, po co każda z nich potrzebuje tego owocu: jedna chce napić się soku, a druga ze skórki zrobić zabawkę-łódkę. Soku moż