Adresowanie względne i bezwzględne. Konspekt lekcji informatki

KONSPEKT LEKCJI INFORMATYKI W KLASIE I GIMNAZJUM.

1.Temat lekcji: Adresowanie względne i bezwzględne.

2. Czas trwania lekcji: 45 minut

3. Cele lekcji:
- Zapoznanie uczniów z istotą adresowania względnego oraz bezwzględnego w arkuszu kalkulacyjnym Excel.
Uczeń:
- potrafi zapisywać proste formuły;
- wie jak kopiować formuły;
- zna pojęcie adresowania względnego;
- zna pojęcie adresowania bezwzględnego;
- wie na czym polega adresowanie względne (bezwzględne).
- kształtuje umiejętność kulturalnego zachowania się.

4. Metody prowadzenia lekcji:
- pogadanka poszukująco - podająca;
- ćwiczenia praktyczne.

5. Formy pracy:
- indywidualna;
- zbiorowa.

6. Środki dydaktyczne:
- komputery + oprogramowanie Ms Excel;
- plik z ćwiczeniami do wykonania;
- polecenia do wykonania ćwiczeń;
- tablica + mazak.

PRZEBIEG LEKCJI:
1.Część wstępna:
1.1.Powitanie i przedstawienie się.
1.2. Czynności organizacyjno-porządkowe.
- sprawdzenie obecności;
- włączenie komputerów i zalogowanie się.
1.3. Przypomnienie wiadomości:
- Do czego służy arkusz kalkulacyjny?
- jest on stosowny do obliczeń matematycznych, statystycznych itp. Pozwala on na sortowanie danych czy ich graficzną prezentację za pomocą wykresów.

- Z czego składa się arkusz kalkulacyjny?
- Arkusz kalkulacyjny składa się z komórek, kolumn, wierszy.

- Co to jest komórka?
- Jest to najmniejsza część (jednostka informacyjna) arkusza kalkulacyjnego. Każda komórka ma swój adres.

- O czym mówi nam litera w nazwie komórki?
- Litera ta jest nawą kolumny, w której znajduje się dana komórka.

- O czym mówi nam liczba w nazwie?
- jest ona numerem wiersza, w którym znajduje się komórka.

- Co to jest formuła?
- Jest to wzór. Buduje się ją tworząc wyrażenie matematyczne.

- O czym nie należy zapominać przy wpisywaniu formuły?
- formułę należy poprzedzić znakiem =.

1.4. Podanie tematu lekcji.
2. Część główna:
2.1. Wprowadzenie pojęcia adresowania względnego na przykładzie.
Ćwiczenie 1.
W pliku ZADANIE.xls do arkusza kalkulacyjnego ĆWICZENIE1,2 wprowadź odpowiednie formuły tak, aby obliczał on pole powierzchni prostokąta o danych bokach a i b.
Pola prostokątów oblicza się za pomocą tej samej formuły, ale dla innych zmiennych.
Czynności do wykonania:
- Do komórki D5 wpisz formułę =B5*C5.
- Skopiuj do schowka zawartość komórki D5, wykorzystując polecenie EDYCJA/KOPIUJ, przycisk kopiowania lub menu podręczne.
- Zaznacz obszar komórek D6: D11.
- Pobierz ze schowka zawartość komórki, wykorzystując polecenia EDYCJA/WKLEJ, przycisk wklejania lub menu podręczne.
Po wykonaniu tego ćwiczenia nauczyciel pyta uczniów:
jaka była kopiowana formuła, a jaka jest formuła w komórkach D6, D8?
- Kopiowana formuła to : =B5*C5.
Natomiast formuła po skopiowaniu do komórki D6 ma postać: =B6*C6
a do D8 =B8*C8.
Nauczyciel informuje, iż powyższy przykład jest tzw. adresowaniem względnym. Następnie nauczyciel wyjaśnienia istotę adresowania względnego.
Adresowanie względne komórki, do której odwołuje się formuła, polega na zapamiętaniu jej położenia względem komórki , w której ta formuła się znajduje.
2.2. Ćwiczenia – adresowanie względne.
Ćwiczenie 2.
Oblicz obwody prostokątów w obszarze E5:E11 arkusza ĆWICZENIE2.
Czynności do wykonania:
- Do komórki E5 wpisz formułę =2*(B5+C5).
- Zaznacz obszar E6:E11.
- Z menu EDYCJA wybierz polecenie WYPEŁNIJ, a następnie W DÓŁ lub skorzystaj ze skrótu klawiszowego CTRL + D
Tym razem formułę z komórki E5 umieściliśmy w pozostałych komórkach, wykorzystując metodę wypełniania. Jest jeszcze jedna metoda wykonania tego zadania – tzw. metoda przeciągania.
2.3. Wprowadzenie pojęcia adresowania bezwzględnego.
Sposób adresowania jest bardzo istotny przy kopiowaniu wyrażeń arytmetycznych do innych komórek arkusza. Excel domyślnie stosuje adresowanie względne. Adresowanie względne umożliwia automatyczną zmianę wzoru w zależności od kierunku kopiowania:
- przy kopiowaniu w dół Excel zmienia numer wiersza
- przy kopiowaniu w bok Excel zmienia literę kolumny
Przed tymi zmianami zabezpiecza znak $.
Na przykład adres bezwzględny komórki A2 uzyskamy poprzez wpisanie ręcznie w formule $A$2.
Zmianę sposobu adresowania umożliwia także klawisz F4. Najpierw należy wskazać komórkę, nacisnąć F2, a następnie naciskamy klawisz F4 od 1 do 4 razy zmieniając adresowanie na odpowiadające naszym potrzebom.
2.4. Ćwiczenia – adresowanie bezwzględne.
Ćwiczenie 3.
W arkuszu ĆWICZENIE3 w tabeli są podane są ceny pewnych towarów w dolarach. Należy je przeliczyć na ceny w złotówkach, przyjmując wcześniej ustalony kurs dolara (w komórce C4).
Czynności do wykonania:
- do komórki G8 wpisz formułę =F8*$C$4
- Skopiuj ją ciągnąć za uchwyt wypełnienia (mały czarny krzyżyk w prawym dolnym rogu komórki ) do komórek poniżej.
Po wykonaniu tego ćwiczenia nauczyciel pyta uczniów:
Jaka była kopiowana formuła, a jaka jest formuła w komórkach F9? Czy adres komórki, w której znajduje się kurs dolara został zachowany?
Kopiowana formuła to: =F8*$C$4
Natomiast formuła w komórce G9 to:
= F9*$C%4
Czyli adres komórki, w której znajduje się kurs dolara został zachowany.

W życiu, czy to prywatnym, czy zawodowym każdy spotka się z wieloma zadaniami do rozwiązania - znajomość programów komputerowych ma ułatwić życie, a już na pewno oszczędzić czas. Gdyby zadanie, które wykonywane było za pomocą excela dot. przeliczania złotówek na różne waluty trzeba by było wykonać za pomocą ołówka, kartki i chociażby kalkulatora - zajęłoby to dużo czasu, a w excelu to zadanie wykonać można w parę chwil, pod warunkiem, że prawidłowo wpisze się formułę, a ponadto w razie zmiany kursu walut - potrzebne będzie najwyżej pół minutki na wprowadzenie aktualnych kursów, a excel sam dokona automatycznej aktualizacji. Na kartce papieru trzeba byłoby powtórzyć dokładnie wszystkie przeliczenia po kolei.
Ćwiczenie 4.
Do arkusza ĆWICZENIE4 wprowadź odpowiednie formuły tak, aby obliczał on pole powierzchni trapezu o danych bokach a i b i wysokości równej 7.
Gdyby uczniowie mieli z tym duże problemy podpowiedź: do komórki F8 wpisz formułę =(D8+E8)/2*$C$8.
3. Część końcowa:
3.1. Podsumowanie lekcji. Powtórzenie wiadomości zdobytych podczas lekcji.
3.2. Nagrodzenie aktywnych uczniów.
3.3. Wyłączenie komputerów i wylogowanie się.
3.4. Pożegnanie i podziękowanie za współpracę.


KARTA PRACY UCZNIA
Polecenia do wykonania
Ćwiczenie 1.
Do arkusza kalkulacyjnego ZADANIE wprowadź odpowiednie formuły tak, aby obliczał on pole powierzchni prostokąta o danych bokach a i b. Pola prostokątów oblicza się za pomocą tej samej formuły, ale dla innych zmiennych.
Czynności do wykonania:
- Do komórki D5 wpisz formułę =B5*C5.
- Skopiuj do schowka zawartość komórki D5, wykorzystując polecenie EDYCJA/KOPIUJ, przycisk kopiowania lub menu podręczne.
- Zaznacz obszar komórek D6: D11.
- Pobierz ze schowka zawartość komórki, wykorzystując polecenia EDYCJA/WKLEJ, przycisk wklejania lub menu podręczne.

Ćwiczenie 2.
Oblicz obwody prostokątów w obszarze E5:E11 arkusza ZADANIE.
Czynności do wykonania:
- Do komórki E5 wpisz formułę =2*(B5+C5).
- Zaznacz obszar E6:E11.
- Z menu EDYCJA wybierz polecenie WYPEŁNIJ, a następnie W DÓŁ lub skorzystaj ze skrótu klawiszowego CTRL + D.

Ćwiczenie 3.
W arkuszu w tabeli są podane są ceny pewnych towarów w dolarach. Należy je przeliczyć na ceny w złotówkach, przyjmując wcześniej ustalony kurs dolara (w komórce C4).
Czynności do wykonania:
- do komórki G8 wpisz formułę =F8*$C$4
- Skopiuj ją ciągnąć za uchwyt wypełnienia (mały czarny krzyżyk w prawym dolnym rogu komórki ) do komórek poniżej.

Ćwiczenie 4.
Do arkusza kalkulacyjnego ZADANIE wprowadź odpowiednie formuły tak, aby obliczał on pole powierzchni trapezu o danych bokach a i b i wysokości równej 7.