Scenariusz lekcji dla Szkoły Podstawowej – pierwszy etap edukacyjny.
Temat: Z Europejskim Funduszem Społecznym za Pan Brat
Przedmiot: edukacja wczesnoszkolna a w tym: edukacja polonistyczna, edukacja matematyczna, zajęcia komputerowe, edukacja społeczna, edukacja plastyczna.
Poziom: I etap edukacyjny (klasa III)
Podstawa programowa: Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych z dnia 23 grudnia 2008.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe:
Edukacja polonistyczna:
1) korzysta z informacji: uważnie słucha wypowiedzi i korzysta z przekazywanych informacji, czyta i rozumie teksty przeznaczone dla dzieci na I etapie edukacyjnym i wyciąga z nich wnioski, wyszukuje w tekście potrzebne informacje i w miarę możliwości korzysta ze słowników i encyklopedii przeznaczonych dla dzieci na I etapie edukacyjnym,
2) tworzy wypowiedzi: w formie ustnej i pisemnej: kilkuzdaniową wypowiedź, krótkie opowiadanie i opis,(...) dobiera właściwe formy komunikowania się w różnych sytuacjach społecznych, uczestniczy w rozmowach: zadaje pytania, udziela odpowiedzi i prezentuje własne zdanie, poszerza zakres słownictwa i struktur składniowych,
Edukacja plastyczna:
1) w zakresie ekspresji przez sztukę: podejmuje działalność twórczą posługując się takimi środkami wyrazu plastycznego, jak: kształt, barwa, faktura, w kompozycji na płaszczyźnie i w przestrzeni (stosując określone materiały, narzędzia i techniki plastyczne), realizuje proste projekty w zakresie form użytkowych, w tym służące kształtowaniu własnego wizerunku i otoczenia oraz upowszechnianiu kultury w środowisku szkolnym (stosując określone narzędzia i wytwory przekazów medialnych);
Edukacja społeczna:
1) zna najbliższą okolicę, jej ważniejsze obiekty, tradycje; wie w jakim regionie mieszka; uczestniczy w wydarzeniach organizowanych przez lokalną społeczność;
Edukacja matematyczna:
1) dodaje i odejmuje liczby w zakresie 100 (bez algorytmów działań pisemnych); sprawdza wyniki odejmowania za pomocą dodawania;
2) rozwiązuje zadania tekstowe wymagające wykonania jednego działania (w tym zadania na porównywanie różnicowe, ale bez porównywania ilorazowego);
3) wykonuje łatwe obliczenia pieniężne (cena, ilość, wartość) i radzi sobie w sytuacjach codziennych wymagających takich umiejętności;
Zajęcia komputerowe:
1) wyszukuje i korzysta z informacji: przegląda wybrane przez nauczyciela strony internetowe (np.: stronę swojej szkoły), nawiguje po stronach w określonym zakresie, odtwarza animacje i prezentacje multimedialne.
Cele:
Uczeń powinien:
- wiedzieć czym jest Unia Europejska,
- wiedzieć ile państw należy do Unii Europejskiej i umieć wymienić minimum7,
- umieć zdefiniować swoimi słowami co to jest fundusz i czemu służy,
- wskazać na mapie obszar Europy,
- wskazać położenie geograficzne minimum 5 krajów należących do Unii Europejskiej,
- umieć wymienić min. 2 grupy docelowe, do których skierowane są działania w ramach Programu Kapitał Ludzki,
- znać i umieć wyjaśnić następujące pojęcia: Europejski Fundusz Społeczny, bezrobocie, wyrównanie szans, doskonalenie,
- wymienić przynajmniej jeden projekt realizowany/zrealizowany przez gminę/powiat, który był dofinansowany z Funduszy Europejskich,
- opowiedzieć krótko o przygodach Maksa Europejskiego,
-dostrzec pozytywny wpływ projektów realizowanych dzięki dofinansowaniu z Funduszy Europejskich na codzienne życie mieszkańców gminy/powiatu/województwa/ kraju,
- odnaleźć potrzebne informacje na podanej stronie internetowej.
Metody i techniki:
1) Podające, w tym: objaśnienie/wyjaśnienie, pogadanka, opowiadanie
2) Problemowe, w tym: aktywizujące (gry dydaktyczne), dyskusje dydaktyczne (burza mózgów),
3) Programowe w tym: z użyciem komputera i Internetu,
4) Praktyczne w tym: metoda przewodniego tekstu, metoda projektu, pokaz, ćwiczenia przedmiotowe.
Formy pracy: indywidualna, zbiorowa w tym: praca w grupach i praca z całą klasą.
Czas: cykl 3 zajęć po 3 godziny lekcyjne każde.
Wykaz materiałów pomocniczych:
- karta pracy nr 1: szyfrogram + klucz odpowiedzi,
- karta pracy nr 2: Mat - Fundusze,
- karta pracy nr 3: kwiz wiedzy o UE i jej funduszach + klucz odpowiedzi
- materiał pomocniczy nr 1: „Konkurs drużynowy – UE”,
- materiał pomocniczy nr 2: „Unijny Misz – Masz”,
- materiał pomocniczy nr 3: „Wyścig konny”,
- materiał pomocniczy nr 4: „Kasia i Tomek na tropie Funduszy Europejskich”.
Pomoce dydaktyczne do samodzielnego przygotowania:
Karteczki z flagami krajów należących do Unii Europejskiej (Polska, Niemcy, Francja, Grecja itp.), instrumentalna wersja „Ody do radości”, kapelusz, duża granatowa karta papieru, żółte gwiazdki – naklejki (ok. 200), duża mapa fizyczna świata i Europy, duże karty papieru z zapisanymi podstawowymi informacjami dotyczącymi Funduszy Europejskich typu: definicja, obszary wsparcia, rodzaje funduszy itp.
Literatura/Wykaz przydatnych stron internetowych:
- Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, PWN, Warszawa 1987.
- Węgrzecka M., Niezwykłe przygody Maksa Europejskiego, MRR, Warszawa 2011, (do ściągnięcia ze strony: www.funduszeeuropejskie.gov.pl)
- www.euroman.gov.pl
- www.funduszeeuropejskie.gov.pl + pozycje wydawnicze (zapis PDF)
Przebieg zajęć – zajęcia 1 (3 godziny lekcyjne).
1. Przywitanie z grupą – czynności organizacyjne. (5 minut)
2. Zagadka. Zadaniem uczniów jest odgadnąć temat zajęć. Ma im to ułatwić nagranie muzyczne, które usłyszą (Oda do radości). Jeśli po odsłuchaniu uczniowie nie potrafią odgadnąć tematyki zajęć, nauczyciel rysuje na tablicy tyle poziomych kresek ile liter znajduje się w temacie – będące jednocześnie naszym hasłem (popularna gra ‘wisielec’). Uczniowie po kolei podają po jednej wybranej przez siebie literze. Gra trwa do momentu odgadnięcia tematu – hasła. (Hasło: Unia Europejska) (5-7 minut)
3. Dzielenie na grupy – magiczny kapelusz. Uczniowie losują z kapelusza karteczki, na których znajdują się flagi krajów należących do Unii Europejskiej. (Należy przygotować tyle karteczek, żeby każde dziecko wzięło udział w losowaniu – i żeby były 3lub 4 karteczki z tą samą flagą, celem utworzenia jednolitych pod względem ilościowym grup) Następnie uczniowie tworzą grupy zgodnie z wylosowanymi flagami. W zależności od liczebności klasy tworzy nam się 4-6 grup. Uczniowie z poszczególnych grup siadają obok siebie.(3-4 minuty)
4. Słowa, słowa, słowa...Wprowadzenie pojęć: Europa, Unia Europejska. Praca w utworzonych wcześniej grupach. Uczniowie w poszczególnych grupach pracują nad próbą zdefiniowania pojęć: Europa i Unia Europejska. Mogą korzystać ze słowników i encyklopedii. Po zakończeniu swojego zadania i zapisaniu go na kartkach, przedstawiciel każdej grupy odczytuje definicje a nauczyciel zapisuje je na tablicy. Następnie wspólnie z uczniami znajduje i podkreśla elementy jednakowe dla poszczególnych definicji, tworząc jednocześnie własną, wspólną, którą zaakceptują wszystkie grupy. (15-20 minut)
5. Umiejscowienie geograficzne. Nauczyciel prosi jednego ucznia o pokazanie na mapie fizycznej świata, gdzie znajduje się Europa. Następnie prosi, by uczniowie spróbowali wymienić jak najwięcej Państw leżących w Europie. Wszystkie pomysły zapisywane są na tablicy, a każdy uczeń ma szansę się wypowiedzieć. Następnie weryfikujemy wpisy na tablicy – uczeń podchodzi do mapy i szuka wskazanego przez nauczyciela kraju. Jeśli faktycznie znajduje się w Europie – pozostaje na tablicy. Jeśli nie, zostaje zmazany. (12-15 minut)
6. Konkurs drużynowy; państwa należące do Unii Europejskiej. Zasady konkursu, przyznawania punktów itp. Przedstawione zostały w materiale pomoc. nr 1 pt: „Konkurs drużynowy – UE”. Zwycięskie drużyny otrzymują żółtą gwiazdkę – naklejkę. (10 minut)
7. Unijny Misz-masz (reguły gry jak w popularnej ‘sałatce owocowej’). Uczniowie zabierają swoje krzesła i tworzą z nich koło (siedziskiem do wewnątrz koła). Każdy siada na swoim krześle. Jedna osoba oddaje swoje krzesło i stoi w kole (między krzesłami, nie w środku). Nauczyciel przedstawia zasady gry (zobacz materiał pomocniczy nr 2 pt.: „Unijny Misz-Masz”). Grę powtarzamy 5-7 krotnie. (9 -12 minut)
8. Szyfrogram. Uczniowie wracają wraz z krzesłami do swoich ławek (nie do grup!). Otrzymują kartę pracy nr 1, na której zaszyfrowane zostało hasło. Zadaniem uczniów/uczennic jest odgadnięcie hasła. Każde dziecko otrzymuje kartę pracy i wypełnia ją samodzielnie. Hasło to: Europejski Fundusz Społeczny. 3 pierwsze osoby, które odczytają zaszyfrowane hasło i zapiszą je w karcie pracy otrzymają żółtą naklejkę – gwiazdkę. Następnie uczniowie i uczennice wspólnie odczytują hasło. Nauczyciel zapisuje je na tablicy. (6-8 minut)
9. Pogadanka połączona z dyskusją. Nauczyciel w prostych słowach przedstawia uczniom i uczennicom co to jest fundusz, czemu służy i jakie są jego korzyści, zalety dla różnych osób. Podając przykłady stara się włączyć do dyskusji jak największą ilość dzieci. (7 minut)
10. Mat Fundusze. Uczniowie zostają podzieleni na 2-osobowe drużyny. Każda drużyna otrzymuje kartę pracy nr 2, na której znajdują się 3 zadania matematyczne o zróżnicowanym stopniu trudności. Za każde zadanie grupa może otrzymać żółtą naklejkę – gwiazdkę, pod warunkiem, że zadanie to wykona bezbłędnie. Nie liczy się szybkość ale poprawność wykonania zadania. Drużyny, które zdobędą gwiazdki za wszystkie zadania otrzymują ocenę (zgodną z WSO i PSO) do dziennika. (12-15 minut)
11. A może tak, a może nie... Nauczyciel przedstawia uczniom i uczennicom, co to są Fundusze Europejskie a w szczególności Europejski Fundusz Społeczny; kiedy i dlaczego powstał, czemu służy i jakie obszary ma wspierać. Może użyć dużych kart papieru, (z najważniejszymi wypunktowanymi informacjami), które przyczepi do tablicy lub ściany. Następnie w tych samych 2 osobowych drużynach (co w ćwiczeniu 10), dzieci losują z kapelusza po jednej kartce. Na kartce znajdują się nazwy zawodów, grup społecznych itp. Zadaniem uczniów/ uczennic z każdej drużyny jest wskazanie czy wylosowana przez nich osoba, grupa społeczna może skorzystać z Europejskiego Funduszu Społecznego i jeśli tak to w jakiej formie. W razie potrzeby nauczyciel podpowiada, ale prosi też o pomoc inne drużyny. Wszyscy uczniowie/uczennice otrzymują żółtą gwiazdkę – naklejkę za to zadanie. Efekty rozważań można umieścić na tablicy lub dużej papierowej karcie. (10 minut)
12. Wyścig konny. Uczniowie zabierają swoje krzesła i tworzą z nich koło (siedziskiem do wewnątrz koła). Każdy siada na swoim krześle. Nauczyciel również zabiera swoje krzesło i siada w kole wraz z uczniami/uczennicami. Zasady gry oraz jej przykładowy przebieg znajduje się w materiale pomocniczym nr 3 pt.: „Wyścig konny” (7-10 minut)
13. Podsumowanie zajęć. Prosimy uczniów/uczennice, by króciutko opowiedzieli, czego nauczyli się dziś na zajęciach, co im się najbardziej podobało, a co sprawiło trudność. Każde dziecko ma możliwość wypowiedzenia się. (8-12 minut).
Przebieg zajęć – zajęcia 2 ( 3 godziny lekcyjne)
1. Przywitanie z uczniami i uczennicami. Omówienie pracy domowej. (5-7 minut)
2. Tajemniczy gość. Czy nasza gmina/miasto korzysta ze wsparcia Funduszy Europejskich (ze szczególnym uwzględnieniem EFS), w jaki sposób i w jakich obszarach? Na te i inne pytania odpowie dzieciom przedstawiciel gminy/ miasta/powiatu lub przedstawiciel Regionalnego Ośrodka EFS, zaproszony na spotkanie do szkoły. (15-20 minut)
3. Przygody Maksa Europejskiego. Zaproszenie naszego gościa do wspólnego czytania fragmentów książki: Niezwykłe przygody Maksa Europejskiego. (15-20 minut)
4. Nasze pomysły. Dzielimy klasę na 2-3 osobowe drużyny. Zadaniem każdej jest stworzenie plakatu w formacie A3, którego tematem przewodnim jest: „Mój pomysł na wykorzystanie pieniędzy z Funduszy Europejskich”, wraz z krótkim hasłowym opisem. Technika dowolna. Najciekawsze prace zostaną umieszczone na gazetce ściennej i/lub na stronie internetowej szkoły. Wszyscy uczniowie za wykonaną pracę otrzymują żółtą gwiazdkę – naklejkę. (20-30 minut)
5. Historyjka. Prosimy uczniów i uczennice o zabranie swojego krzesła i rozproszenie się po sali, w taki sposób żeby każdy miał choć trochę miejsca wokół. Uczniowie siadają na swoich krzesłach, najlepiej twarzą do nauczyciela. Nauczyciel omawia zasady zabawy. Przykładowy przebieg i zasady gry dydaktycznej zostały przedstawione w materiale pomocniczym nr 4 pt.: „Kasia i Tomek na tropie Funduszy Europejskich”. Zwycięzcy otrzymują żółtą gwiazdkę – naklejkę. (10 minut)
6. Zajęcia komputerowe. Dzielimy uczniów i uczennice na 2-osobowe drużyny. Każda drużyna otrzymuje kartę pracy nr 3, na której znajdują się pytania dotyczące Unii Europejskiej oraz Funduszy Europejskich. Na każde z 10 pytań należy udzielić odpowiedzi: Tak lub Nie. Prosimy uczniów żeby usiedli przy stanowiskach komputerowych i otworzyli stronę: www.euroman.gov.pl Znajdą tam podpowiedzi i odpowiedzi do pytań. Wyjaśniamy krótko co znajduje się na stronie i poszczególnych zakładkach i zapraszamy do rywalizacji. Zasady i punktowanie zostały zawarte w karcie pracy nr 3. Nie liczy się szybkość wykonania zadania ale jego poprawność. Nauczyciel oblicza punktację i tworzy ranking. Uczniowie i uczennice ze zwycięskich drużyn otrzymują żółtą gwiazdkę – naklejkę. (15-20 minut)
7. Żywy napis. Uczniowie swoimi ciałami układają litery i słowa związane z Unią Europejską i Funduszami Europejskimi np. EFS, fundusz, UE itp. Nauczyciel wykonuje zdjęcia, które zostaną dołączone do wcześniej wykonanych plakatów. (10-15 minut)
8. Podsumowanie zajęć – gwiazdki. Prosimy uczniów/uczennice, by króciutko opowiedzieli, czego nauczyli się dziś na zajęciach, co im się najbardziej podobało, a co sprawiło trudność. Każde dziecko ma możliwość wypowiedzenia się. Prosimy też uczniów i uczennice o zsumowanie gwiazdek, które otrzymali na zajęciach dotyczących Unii Europejskiej i Funduszy Europejskich. Brawami nagradzamy dzieci z największą liczbą zdobytych gwiazdek. Następnie umieszczamy na tablicy dużą granatową kartę (A3), która ma symbolizować flagę UE. Zastanawiamy się wspólnie ile gwiazdek należałoby umieścić na fladze (w razie potrzeby naprowadzamy, podpowiadamy). Wspólnie umieszczamy 12 gwiazdek. (15 minut)
Przebieg zajęć – zajęcia 3 (3 godziny lekcyjne)
1. Wycieczka do miejsc na terenie miasta/gminy, które powstały i/lub zostały zmodernizowane dzięki dofinansowaniu z Funduszy Europejskich. Robienie zdjęć, rysunków.
( 90 minut)
2. Niespotykany przewodnik po mieście/gminie/powiecie. Tworzenie przez uczniów w grupach przewodnika po projektach (dofinansowanych z Funduszy Unijnych) realizowanych/zrealizowanych w naszym mieście/gminie – technika dowolna. Umieszczenie wyników prac na stronie internetowej szkoły i/lub gazetce szkolnej. (45 minut)