Stymulująca rola bajki w rozwoju dziecka

Małgorzata Bucior
Zamość
Przedszkole Miejskie nr 2


Stymulująca rola bajki w rozwoju dziecka.

Baśnie i bajki przekazują dzieciom najważniejsze prawdy o życiu, w sposób ciekawy i skuteczny. Poprzez bajki i baśnie dzieci się uczą dokonywania wyboru i utrwalają dobre postawy.
Działają one na wyobraźnie i na serce dziecka, są ciekawe. Podczas opowiadania towarzyszy atmosfera bliskości i intymności, nadawca – odbiorca np. dziecko– matka (przed snem), nauczyciel - dziecko. Uczą życiowych ról. Dziecko w wieku przedszkolny jest wrażliwe na sztukę w różnych formach. Jest ciekawe świata. Poszukuje przeżyć umożliwiających mu poczucie własnej tożsamości w chaosie własnych doznań i doświadczeń. Ważny jest w tej dziedzinie wpływ rodziców lub opiekunów.
Znaczący wpływ ma dziedzictwo kultury, jeśli jest przekazywane we właściwy sposób. Utwory literackie przekazują to najlepiej małemu człowiekowi.
Bajka dostarcza wzorców, ukazuje świat fantastyczny, w którym postacie bohaterów i ich losy maja charakter symboli i nie liczą się z prawami rządzącymi w świecie realnym. Są dzięki temu bardziej wyraziste, dostępne i piękne. Odpowiadają dziecięcemu ujmowaniu świata. Bajka nie przeszkadza rozwojowi realnej wiedzy dziecka o rzeczywistym świecie wręcz przeciwnie - przez kontrast pozwala, lepiej go zrozumieć i podporządkować zdobyte doświadczenie. Dziecko dzięki bajkom uczy się ujmować myślowo (wyobrażeniowo) całość życiowych zdarzeń, zdawać sobie sprawę z ich przebiegu, wiązać w myśl poszczególne fakty i podporządkować je „głównej myśli przewodniej”. Zatem bajka pobudzając fantazje i wyobraźnie, kształci mechanizmy wyobrażeniowe i rozszerza zakres jego doświadczeń.
Bajka przyczynia się do poznanie przez dziecko nowych rzeczy, zdobycia wiadomości z życia codziennego, poznać historię, geografię, prawa przyrody.
Bajka pozwala chronić osobowość dziecka, daje możliwość gromadzenia siły do opanowania problemów życiowych i przeżyć wewnętrznych.
Form przekazu bajek jest wiele. Szczególnie bogatą gamę możliwości dostarczają nam środki audiowizualne (magnetofon, radio, płyty, TV, komputery). Ale przekaz techniczny nigdy nie zastąpi przekazu żywego słowa i kontaktu ze słuchaczem. Gdy bajka jest pięknie opowiadana i dołączone są działania aktorskie (mimika, gesty) wtedy to dzieci bardzo głęboko ją przeżywają. Pięknie opowiedzianych lub czytanych bajek dzieci mogą (i chcą) słuchać wielokrotnie – nadal przeżywając jej treść.
Z bajek można skutecznie korzystać w terapii, w nauczaniu i wychowaniu (ucząc dziecko tolerancji i cierpliwości). Poprzez bajkę można wprowadzić dziecko w sposób łagodny i bezpieczny ( bez uciekania do kłamstw), w trudne tematy, jak: miłość, pochodzenie dziecka itp.(oczywiście, gdy samo zapyta, np.„Mamusiu ...skąd się wzięłam”).
Bajka terapeutyczna adresowana jest głównie do dzieci (od 4-9 lat) ma na celu uspokojenie dziecka, zredukowanie problemów emocjonalnych i wspieranie rozwoju osobowego dziecka. Pozwala dziecku bez lęku spojrzeć na swoje problemy i uczy jak sobie z nimi radzić, zaczyna pozytywnie myśleć o sytuacjach trudnych – lękotwórczych. Dzięki bajkom tajemnicze lęki dręczące dziecko tracą swoja moc, staja się zwykłymi sytuacjami, w których dziecko potrafi dobrze działać.
Bajka jest utworem, który rozwija i kształtuje osobowość. Dlatego już od najmłodszych lat powinniśmy wprowadzać dzieci w krainę bajek i baśni. Zatem „Czytajmy dzieciom, aby były mądre, dobre i szczęśliwe !”

Matuszewski S., Stymulująca rola bajki w rozwoju dziecka, Wychowawca nr 4/2006
Molicka M., Bajkoterapia, Poznań 2002