Program zajęć rewalidacyjnych

PROGRAM REWALIDACJI INDYWIDUALNEJ

ROK SZKOLNY 2012/2013

Opracowała:
Agnieszka K.


Publiczna Szkoła Podstawowa
z Oddziałami Integracyjnymi nr 7


Osoba realizująca program – Agnieszka K.

Formy realizacji – zajęcia indywidualne, dwa raz w tygodniu.

Czas realizacji – rok szkolny 20012/2013

Program zajęć przeznaczony jest dla grupy dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych z klas I –VI.

I.Cele ogólne:
•Usprawnienie najmniej zaburzonych funkcji, by dać dziecku szansę na sukces.
•Stymulowanie i korygowanie zaburzonych funkcji: percepcji wzrokowej, spostrzegawczości, koordynacji wzrokowo – ruchowej, orientacji w schemacie ciała oraz orientacji kierunkowo – przestrzennej.
•Wzmocnienie wiary dziecka we własne siły oraz utrzymanie dobrej motywacji do pracy.
•Utrwalenie wiadomości i umiejętności nabytych podczas nauki w systemie lekcyjnym oraz określonych w kryteriach wymagań edukacyjnych dla uczennicy.

II.Cele szczegółowe:
•kształtowanie pozytywnej samooceny
•kształtowanie odporności emocjonalnej na niepowodzenia
•kształcenie systematyczności i wytrwałości w pracy
•rozwijanie sprawności manualnych
•rozwijanie koordynacji wzrokowo – ruchowej
•usprawnianie percepcji słuchowej
•usprawnianie rozumienia elementarnych pojęć matematycznych
•usprawnianie procesów pamięci i myślenia
•rozwijanie zdolności koncentracji uwagi

III.Metody wykorzystywane podczas realizacji programu:
•elementy metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne;
•elementy metody – Pedagogika zabawy;
•muzykoterapia;
•elementy metody Dobrego startu wg M. Bogdanowicz;
•elementy metody kinezjologii edukacyjnej P. Denisona;
•metoda komputerowego wspomagania;
•metody oparte na obserwacji, słowie i praktycznym działaniu;
•elementy metody symultaniczmo –sekwencyjnej J. Cieszyńskiej,
•elementy metody 18 struktur wyrazowych.

IV.Środki dydaktyczne:
•komputer z odpowiednio dobranymi programami np. „Klik uczy czytać”, „Porusz umysł”, „Smerfowe przedszkole – myśl
i pamiętaj, kształty i kolory” „Moje pierwsze zabawy matematyczne”;
•zestawy obrazków o różnej treści i rozmaitych cechach umożliwiających klasyfikację;
•układanki mozaikowe, obrazkowe;
•patyczki kolorowe, instrumenty muzyczne, materiały do prac plastycznych;
•domino obrazkowe, literowe, sylabowe;
•historyjki obrazkowe;
•obrazki tematyczne;
•karty pracy.

V.Zasady prowadzenia zajęć:
•Stworzenie warunków poczucia bezpieczeństwa, życzliwej pomocy;
•Kształtowanie pozytywnej atmosfery;
•Dostosowanie rodzaju prowadzonych zabaw i ćwiczeń
do indywidualnego tempa rozwoju i możliwości dziecka;
•Powolne, systematyczne przechodzenie od zadań łatwiejszych
do trudniejszych;
•Mobilizowanie dziecka do samodzielności i aktywności;
•Pobudzanie motywacji i chęci do wysiłku poprzez stosowanie różnorodnych i ciekawych ćwiczeń;
•Dostosowanie czasu trwania poszczególnych ćwiczeń
do wydolności dziecka;
•Stworzenie odpowiednich warunków oraz maksymalne wykorzystanie naturalnego potencjału dziecka do usprawniania zaburzonych funkcji.
 
VI. Rodzaje ćwiczeń stosowanych w ramach zajęć rewalidacyjnych:

Ćwiczenia usprawniające motorykę i doskonalące sprawność manualną.
1. Łączenie ćwiczeń ruchowych z elementami koncentrowania uwagi, gry
i zabawy zręcznościowe, np. rzuty do celu lewą i prawą ręką, rzuty piłką
do celu, rzucanie piłek do siebie i łapanie ich, rzuty dowolne i do celu
z odległości dowolnej i określonej, zabawy stolikowe; bierki, pchełki.
2. Ćwiczenia ruchowe o charakterze relaksacyjnym i usprawniającym.
- Ilustrowanie ruchami: lotu ptaka, otrzepywanie rąk z wody, nawijanie wełny na kłębuszek, gra na różnych instrumentach, zgniatanie papierów.
- Ćwiczenia rozmachowe połączone z doskonaleniem technik plastycznych (malowanie farbami przy pomocy pędzla, palcami, malowanie kredkami, flamastrami, rysowanie):
•Wypełnianie kolorem całej powierzchni papieru,
•Malowanie form kolistych,
•Malowanie form falistych, np. fale morskie,
•Malowanie dużych konturów rysunków,
•Malowanie palcem kół, linii poziomych, pionowych (prysznice, chmurki, skoki ptaszka) z zachowaniem kierunku od lewej do prawej,
•Rysowanie wewnątrz wyciętego koła dookoła brzegów formy: palcem na sucho, palcem moczonym w farbie, kredką lub ołówkiem.
- Modelowanie w plastelinie:
•Lepienie prostych kształtów wymagających wałkowania całą dłonią (kule, wałeczki, rogaliki, węże) a następnie palcem wskazującym.
•Wałkowanie cienkich wałeczków z plasteliny i obwodzenie nimi figur geometrycznych, kwiatków (od prostych do bardziej skomplikowanych kształtów).
•Układanie z wałeczków plasteliny figur geometrycznych, kwiatów itp.
•Nakładanie plasteliny na wzór postaci ludzkiej (głowa, tułów, ręce, nogi).
•Lepienie postaci zwierząt, ludzi ze szczególnym zwróceniem uwagi
na części składowe – głowa, tułów, nogi.
- Wyrywanie i naklejanie:
•Przerywanie papieru według linii prostej, kolistej, falistej.
- Nawlekanie koralików (przy pomocy sztywnego drutu).
- Wycinanie nożyczkami (nauka posługiwania się nożyczkami):
•Wycinanie po linii prostej narysowanej (trawka, paseczki)
•Wycinanie bez linii narysowanej / na zasadzie linii
•Wycinanie kwadratu, trójkąta i prostokąta po linii, po liniach kropkowanych.

Ćwiczenia doskonalące sprawność grafomotoryczną
1. Ćwiczenia prawidłowego chwytania narzędzia pisarskiego.
2. Doskonalenie rysunku:
•ekspresja kierowana: rysowanie według schematu ze zwróceniem uwagi na czytelność rysunku,
•ekspresja swobodna: wyrażanie uczuć środkami plastycznymi.
3. Doskonalenie orientacji na płaszczyźnie:
•rysowanie linii (prostych, ukośnych) po określonym śladzie.
•pełne wypełnianie konturów obrazków bez wychodzenia poza linię (próby takiego wypełniania).
4. Ćwiczenia umiejętności graficznych:
•kolorowanie obrazków z jednoczesnym ćwiczeniem precyzji ruchów, dbanie o trzymanie się w konturach, obwodzenie po śladzie, pogrubianie konturów, wypełnianie konturów rysunku, przerysowywanie konturów rysunku przez kalkę techniczną, stemplowanie.
•rysowanie kwadratów, trójkątów, prostokątów – odręcznie, po kratkach
i za pomocą linijki,
•wykonywanie szlaczków opartych na ruchu ciągłym a potem przerywanym, rysowanie szlaczków z elementami liter, bez linii, później
w liniaturze rozszerzonej, a następnie na wąskich liniach z zachowaniem ciągłości i kierunku zgodnego z kierunkiem pisma, odwzorowywanie znaków litero podobnych,
•pisanie po śladzie kropkowanym, kreskowanie.

Kształtowanie i doskonalenie orientacji przestrzennej
I. Ćwiczenia orientacji w schemacie ciała
1. Doskonalenie orientacji w schemacie ciała przez wskazywanie i nazywanie
u siebie i drugiej osoby poszczególnych części ciała.
2. Ćwiczenia w formie zabawowej utrwalające pojęcia w zakresie orientacji przestrzennej, czyli wykonywanie poleceń, np. weź prawa ręką łyżkę, kopnij piłkę lewą nogą, ułóż prawą ręka klocki, przesuń lewa nogą klocek; itp.
(P. Dennison – wybrane ćwiczenia).
3. Układanie z puzzli postaci ludzkich.
4. Dorysowywanie brakujących elementów na rysunku postaci ludzkiej.
II. Ćwiczenia orientacji w przestrzenni, rozpoznawanie ich stron
1. Doskonalenie orientacji stronnej w odniesieniu do osoby stojącej naprzeciwko.
2. Kierowanie przy pomocy pojęć: prosto, w prawo, w lewo, do przodu, do tyłu drugą osobą, tak, aby dotarł do określonego miejsca.
3. Układanie przedmiotów i obrazków wg wskazówek: po prawej, po lewej,
na dole, na górze, pod, nad, obok, przed, za.
4. Rozpoznawanie pojęć: wielkości, kształtu i ciężaru w otaczającym świecie rzeczy, roślin, zwierząt i ludzi.
5. Rozpoznawanie kierunku ruchu w stosunku do siebie i innych oraz ocena odległości przez np. rzuty piłką.
6. Budowanie w przestrzeni wieży, mostów i innych konstrukcji z klocków, organizowanie zabaw organizacyjnych i konstrukcyjnych przy użyciu klocków.
III. Ćwiczenia orientacji w czasie
1. Rozpoznawanie pojęcia czasu, zegara, dnia, nocy, tygodnia, miesiąca, roku, pór roku.
2. Rozpoznawanie pojęć: szybko, wolno, zatrzymanie ruchu z liczeniem.

Doskonalenie integracji zmysłowej
1. Rozpoznawanie przedmiotów dotykiem.
2. Rozpoznawanie i nazywanie zapachu i smaku.
•Uwrażliwianie na bodźce smakowo-węchowe podczas poznawania przedmiotów (dotyczy głównie produktów spożywczych),
•Wdrażanie do zróżnicowania smaku produktów spożywczych (słodki, słony, kwaśny, gorzki),
•Wdrażanie do różnicowania zapachu (miły, nieprzyjemny)
3. Rozpoznawanie dźwięków z otoczenia, wskazywanie źródła dźwięku.

Ćwiczenia analizy i syntezy wzrokowej
1. Rozpoznawanie na obrazkach przedmiotów i czynności oraz werbalizacja (rozpoznawanie treści obrazków w krótkich ekspozycjach).
2. Dobieranie par jednakowych obrazków wg stopnia trudności (obrazki stanowią identyczne pary, obrazy stanowią różne odmiany tego samego rodzaju, te same przedmioty, ale przedstawione w inny sposób).
3. Składanie obrazka z rozciętych elementów, dobieranie części do całego obrazka. Układanie puzzli.
4. Wskazywanie na rysunkach różnic i podobieństw, wykrywanie niedorzeczności w treści obrazków.
5. Ćwiczenia na materiale geometrycznym:
•dowolne manipulowanie figurami,
•różnicowanie figur pod względem kształtu, barwy, grubości, wielkości,
•wyszukiwanie figur jednakowych i podobnych.
6. Dobieranie par jednakowych form geometrycznych (kwadrat, trójkąt, prostokąt). Kompozycje z figur geometrycznych.
7. Układanie obrazków i przedmiotów w szeregu wg kolejności w jakiej były pokazywane.
8. Kończenie zaczętych rysunków.
9. Ćwiczenia w opanowaniu wzrokowym liczb.
10. Wyszukiwanie takich samych kształtów liter bez nazywania w rozsypance literowej.
11. Wyszukiwanie takich samych liter.

Kształtowanie i usprawnianie analizy i syntezy słuchowej oraz koordynacji ruchowo – słuchowej i ruchowo – słuchowo - wzrokowej
1. Rozpoznawanie różnych odgłosów z najbliższego otoczenia:
• różnicowanie odgłosów: darcia papieru, plusku wody, uderzania w stół,
w szklankę, tykanie zegara,
• wskazywanie źródła dźwięku (gwizdek, klaśnięcie, uderzenie w stół itp.) przy zasłoniętych oczach.
2. Ćwiczenia ruchowo-słuchowo-wzrokowe:
-próba samodzielnego odtwarzania ruchem rytmu piosenki,
-skojarzenie elementów wzrokowych bądź słuchowych wiążących się z treścią piosenki i ze znakiem graficznym,
-wodzenie palcem po wzorze,
-odtwarzanie wzoru w powietrzu,
-odtwarzanie wzoru w powietrzu z pamięci,
-odtwarzanie wzoru przez wodzenie palcem po stole i na tackach z piaskiem,
- malowanie pędzlem na kartce,
zapis w zeszycie liniowym ołówkiem, a później długopisem. Zajęcia kończy zabawa z piosenką.
3. Tworzenie wyrazów na określona głoskę.
4. Podział zdań na wyrazy i wyrazów na sylaby:
•Wydzielanie wyrazów ze zdania, liczenie wyrazów, odkładanie odpowiedniej liczby klocków lub rysowanie kółeczek i kreseczek (prowadzący mówi zdanie, dziecko liczy wyrazy i zaznacza klockami),
•Dzielenie wyrazów na sylaby z jednoczesnym wystukiwaniem
lub wyklaskiwaniem,
•Liczenie sylab – zaznaczanie patyczkami,
•Porównywanie liczby sylab w różnych wyrazach,
•Wskazywanie na obrazku przedmiotów na określoną sylabę,
•Tworzenie wyrazów rozpoczynających się od podanej sylaby,
•Rozpoznanie w wyrazie określonej sylaby i ustalenie miejsca
jej położenia (pierwsza, ostatnia, środkowa),
•Synteza sylab podanych ze słuchu,
•Synteza głosek podanych ze słuchu,
•Analiza i synteza wyrazu i zdania.
5. Rozpoznawanie i wyodrębnianie głosek z wyrazów:
•Podawanie wyrazów zaczynających się od podanej głoski,
•Wybieranie obrazków, których nazwy kończą się albo zaczynają
od podanej głoski,
•Wyodrębnianie ostatniej głoski z nazwy obrazka,
•Rozpoznawanie głoski powtarzającej się w wyrazie.

Komunikacja językowa
1.Wzbogacanie słownika biernego i czynnego poprzez:
•Zabawy z rówieśnikami
•Słuchanie wypowiedzi innych osób
•Słuchanie utworów literackich, słuchanie i oglądanie bajek, filmów, spektakli teatralnych
•Wyjaśnianie znaczenia nieznanych wyrazów
•Swobodne i kierowane wypowiedzi na dany temat
•Poszerzanie słownictwa i rozumienie pojęć typu: pojutrze, wyżej, niżej, kwadrans, przybory szkolne
2. Wdrażanie do budowania kilku zdaniowej wypowiedzi spójnej i logicznej:
•Opowiadanie ilustracji, opisywanie przedmiotów przy jak najmniejszej pomocy nauczyciela
•Samodzielne opowiadanie treści krótkiej czytanki, tekstu
•Wyodrębnianie głównych postaci i zdarzeń w utworach literackich
•Swobodne wypowiadanie się na dowolny temat
•Opowiadanie przebiegu czynności przy wykonywaniu prostych zadań (np. opowiedz jakie czynności trzeba wykonać, aby zaparzyć herbatę
w klasie?).
3. Kształtowanie umiejętności prowadzenia dialogu:
•Zachęcanie dziecka do zadawania pytań na interesujący temat
•Układanie pytań do ilustracji
•Podtrzymywanie spontanicznych rozmów prowadzonych przez dziecko
•Wskazywanie poprawnie zbudowanych zdań pod względem gramatycznym

Utrwalanie znajomości liter, różnicowanie samogłosek i spółgłosek:
•Kojarzenie głoski z literą
•Dobieranie par jednakowych liter, segregowanie liter
•Wyszukiwanie podanej litery w tekście
•Dobieranie liter wielkich do małych
•Tworzenie par z liter drukowanych i pisanych

Doskonalenie techniki czytania (czytanie sylab oraz wyrazów)
•Wysłuchiwanie samogłosek w sylabach dwuliterowych otwartych.
•Samodzielne tworzenie i odczytywanie sylab otwartych ze wszystkimi samogłoskami, np. la, ba, mo, ku, ze.
•Zestawianie różnych samogłosek i spółgłosek w sylaby otwarte dwuliterowe.
•Ćwiczenie techniki odczytywania sylab – dokonywanie analizy wzrokowej sylaby bez głośnego literowania, głośne całościowe odczytywanie sylab.
•Czytanie i przekształcanie wyrazów w inne wyrazy poprzez zmianę jednej litery w sylabie, np. kot-kos, mak-rak, las-pas.
•Czytanie wyrazów dwusylabowych.
•Czytanie wyrazów wielosylabowych poprzedzone dzieleniem na sylaby.
•Odczytywanie ze zrozumieniem wyrazów i zdań.
•Układanie podpisów z sylab, uzupełnianie podpisów pod obrazami.
•Czytanie głośne i ciche krótkich wyrazów i zdań ze zrozumieniem treści (np. logiczne dobieranie podpisów do obrazków, logiczne dobieranie obrazków do podpisów).
•Ćwiczenia w zakresie tempa i płynności czytania.

Usprawnianie i doskonalenie techniki pisania:
•Ćwiczenia w kształtnym pisaniu liter małego i wielkiego alfabetu (kreślenie znaków literopodobnych, liter w sposób całościowy, jednym płynnym ruchem ręki):
- rozkładanie liter na mniejsze graficzne cząstki,
- składanie litery z mniejszych elementów,
- pisanie na dużych formach palcem, farbą, kredą,
- lepienie z plasteliny,
- pisanie po śladzie,
- pisanie przez kalkę
- pisanie w liniaturze
● Ćwiczenia w prawidłowym łączeniu liter w wyrazach
● Przepisywanie pod kierunkiem nauczyciela
● Samodzielne przepisywanie wyrazów i zdań, przy zwracaniu uwagi na właściwą wielkość liter i równomierne odstępy między literami i wyrazami, rozmieszczenia w liniaturze.

Opanowanie techniki czytania i kształcenie umiejętności czytania
ze zrozumieniem:
● Tworzenie wyrazów z podanych liter
● Czytanie i łączenie sylab
● Tworzenie wyrazów z podanych sylab
● Podział na głoski i litery
● Głośne czytanie prostych zdań – zwrócenie uwagi na zmianę tonu głosu i tempo czytania
● Opowiadanie treści przeczytanej przez nauczyciela
● Ciche czytanie krótkich opowiadań
● Dobieranie odpowiednich zdań do obrazka
● Porządkowanie wyrazów w rozsypance zdaniowej
● Formułowanie pytań i odpowiedzi na podstawie tekstu
● Wypowiedzi na podstawie ilustracji.

Kształtowanie pojęcia liczby, doskonalenie umiejętności wykonywania działań na liczbach naturalnych:
● Ćwiczenia w opanowaniu bezbłędnego liczenia w zakresie 10-20
● Wykonywanie działań dodawania i odejmowania w zakresie 10
na konkretach i stopniowe rozszerzanie zakresu liczenia
● Przyporządkowanie zbiorom odpowiedniej liczby.
Rozwijanie myślenia matematyczno – logicznego:
● Rozwijanie prostych zadań tekstowych w oparciu o konkretne sytuacje
● Wykorzystanie gier i zabaw dydaktycznych
● Utrwalanie znajomości cyfr metodami wielozmysłowymi
● Odczytywanie pełnych godzin na zegarze
● Liczenie pieniędzy, rozpoznawanie banknotów, praktyczne ćwiczenia (robienie zakupów).

Rozwijanie emocji
1.Wspomaganie rozwoju emocjonalnego dziecka:
•Rozpoznawanie, nazywanie i opisywanie różnych stanów emocjonalnych u siebie i innych
•Wyrażanie emocji przez gesty, postawy, mimikę twarzy (zabawy
z lustrem, scenki, pantomimy)
•Odpowiednie reagowanie na różne sytuacje
•Wyrażanie emocji środkami plastycznymi, muzycznymi

Uspołecznienie
1. Wspomaganie rozwoju społecznego:
•Uczenie i wdrażanie do podejmowania współpracy z drugą osobą (podział zadań, wzajemna pomoc)
•Zachęcanie do zabaw naśladowniczych, konstrukcyjnych, tematycznych
•Wdrażanie do troski o własne bezpieczeństwo podczas zajęć w klasie, unikanie niebezpiecznych narzędzi
•Reagowanie na nagłe sytuacje w klasie – informowanie o swoim złym samopoczuciu
•Kształtowanie poczucia sprawczości podejmowanych działań i odpowiedzialności za swoje czyny
•Wypełnianie określonych ról społecznych w zabawach tematycznych
•Rozumienie potrzeb innych osób
•Ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu (ćwiczenia w parach).
2. Wdrażanie do samodzielności w zakresie samoobsługi:
•Zachęcanie do korzystania z chusteczki do nosa
•Rozpinanie i zapinanie guzików, zasuwanie suwaka, wiązanie sznurowadeł
•Dbanie o estetykę własnego wyglądu.