O wartości zdrowia we fraszce Jana Kochanowskiego. Blok tematyczny integrujący język polski, historię i ścieżkę prozdrowotną

Cele lekcji:
Po lekcji uczeń powinien
- umieć dostrzegać wartość zdrowia w życiu człowieka
- rozróżniać język staropolski od współczesnego
- mieć świadomość ciągłego rozwoju języka od czasów średniowiecza po współczesność
- znać treść utworu,
- poznać utarte związki frazeologiczne ze słowem zdrowie
- wyróżnić podmiot liryczny i bohater
- dostrzegać specyfikę języka poetyckiego
- dokonać parafrazy tekstu literackiego na tekst potoczny

Metody :
Pogadanka, ćwiczenia analityczne, burza mózgów

Formy pracy:
Grupowa , zbiorowa


Tok lekcji:

1.Przedstawienie przez uczniów informacji dotyczących pracy nad piśmiennictwem narodowym w średniowiecznej i renesansowej Polsce.(integracja z lekcją historii)

Poszczególne grupy przygotowały spis pierwszych zabytków piśmienniczych w języku polskim
( OD epoki Mieszka I do pierwszych słów zapisanych gwarą lechicką w Księdze Henrykowskiej „Daj, ać ja pobruszę , a ty poczywaj „minęło 300 lat. Pokaz kopii reprodukcji najstarszych polskich tekstów. Sejmy obradowały po łacinie aż do czasów Zygmunta Starego. Nie sprzyjał rozwojowi języka sam kler katolicki.
Pierwsi poeci polscy piszący po polsku to Mikołaj Rej i Jan Kochanowski – rozwój piśmiennictwa i kultury polskiej w epoce renesansu – prezentacje poszczególnych grup.

2.Odczytanie wiersza i wskazanie różnic między językiem staropolskim, a współczesnym. dostrzeżenie niewielkich zmian i faktu, że tekst sprzed kilku wieków możemy bez trudu zrozumieć, mimo , że dzisiaj tak się nie mówi.

3.Próba przeredagowania tekstu na współczesny język potoczny wyjaśnienie sensu przenośni przedstawienie graficzne tekstu w formie wagi

ŚWIAT MIŁY


mienie
perły
kamienie dobre zdrowie
młodość
uroda
zaszczyty
urzędy
władza

Burza mózgów – odpowiedź na pytanie „ Czym tak naprawdę jest zdrowie? Czy refleksja poety renesansowego jest aktualna (uniwersalna) dla współczesnego człowieka?

5.Wyjaśnienie epitetu „szlachetne” i porównanie ze związkami frazeologicznymi, w które zwykle wchodzą obydwa słowa: zdrowie, szlachetny.
Przykładowe propozycje uczniów:
Szlachetny- sprawiedliwy, bezinteresowny. Szlachetny człowiek, szlachetny czyn, szlachetne serce , uczucie , powołanie, postępowanie.
Zdrowie dobre , słabe zdrowie; odzyskać zdrowie, dbać o zdrowie, życzyć komuś zdrowia

6 Próba odpowiedzenia na pytanie : Co oznacza epitet szlachetne zdrowie ? Czy chodzi tu tylko o dobre samopoczucie fizyczne ?- karta pracy w formie uzupełniania brakujących elementów schematu symbolizującego zdrowie . Uczniowie dopasowują odpowiednie przykłady osiągania dobrego zdrowia w pięciu podstawowych dla człowieka sferach. Grupa , która wykona zadanie najszybciej w nagrodę buduje kwiat z dużych elementów na tablicy.

Zdrowie emocjonalne
Czuję się bezpiecznie
Potrafię wyrażać własne uczucia
Zdrowie fizyczne
Jestem odporny i wytrzymały , bo mam świetną kondycję fizyczną
Zdrowie duchowe
Żyję zgodnie z dekalogiem
Zdrowie społeczne
Potrafię szanować drugiego człowieka, umiem współpracować i akceptować innych. Mam przyjaciół.
Zdrowie intelektualne
Mam sprawny umysł. Myślę jasno i logicznie ,potrafię wyrażać swoje myśli słowami

7.Zabawa w odgadywanie znanych przysłów i frazeologizmów obrazujących” kwiat zdrowia”
(załącznik nr2)Uczniowie łączą początek przysłowia z pierwszej kolumny wybierając odpowiednie zakończenie z drugiej kolumny.


W zdrowym ciele.............................. co lepszego, niech kto powie

Zdrowego leczyć......................................... w zdrowym ciele

Zdrowie lepsze niż..................................... zdrowy duch

Zdrowie grunt,
szczęścia źródło wesela otwarte............................................. trzeba serca wesołego


Zawsze dla zdrowia dobrego....................................... nie trzeba

Myśl zdrowa w ........................................... gnije

Łaska boża , dobre zdrowie;................................... bez niego nic godności, nic s skarby nie warte

Póki zdrowie mieszka w ciele,....................................... ten na starość żałuje

Kto zdrowia nie szanuje .............................................. póty rozkosz i wesele

I woda stojąc...................................... wszelkie złoto i srebro
8.
Zastanówcie się w grupach w jaki sposób moglibyśmy jako klasa lub nawet szkoła promować zdrowie poprzez różne działania. Spróbujcie wymyślić również hasła promujące takie działania.
Swoje propozycje po przedyskutowaniu wpiszcie na kartki. Najciekawsze być może zostaną zrealizowane.
Przykładowe propozycje:

9. Zaprezentowanie prac poszczególnych grup.

10.Zadanie pracy domowej do wyboru:
Przeczytaj dokładnie podany wiersz (załącznik nr.3) a następnie wyjaśnij jak rozumiesz jego tytuł.
2.Przeprowadź ankietę wśród najbliższych osób w której zapytasz swoich rozmówców CZY ROZUMIEJĄ POJĘCIE „zdrowy styl życia” i stosują go w swoim życiu.

Załącznik nr3

„Końskie zdrowie”

Najpierw świnia zaczęła od samego rana
Narzekać na ból w kolanach.
Oj, trudno w zdrowiu wytrzymać,
Kiedy przychodzi zima –
Powiedziała przy śniadaniu do krowy.
Godzinę później u krowy pojawił sę ból głowy.
Zaraz potem narzekać zaczęła kura:
Coś bolą mnie dzisiaj pióra –
Powiedziała do kolegi indyka,
Który niemal natychmiast zaczął utykać.
Ledwie minęło południe, byk zaryczał:
Chyba dopada mnie grypa!
A ja prawdopodobnie złapałem anginę –
Poinformował kaczor swą kaczą rodzinę.
Zaraz potem oświadczenie złożyły króliki:
Badania wykazały, że nasze wyniki
Są dużo gorsze niż miesiąc temu.
Gęsi zagęgały po swojemu:
Dzioba nie mamy siły otworzyć.
Możemy jutra nie dożyć.
Po obiedzie dołączyły głos swój owce:
Zatrułyśmy się chyba gronkowcem.
Beeez wątpienia jestem przeziębiony-
Zabeczał baran ze swej strony.
A kaczki zakwakały: Mamy kaszel.
Straszne jest zimą życie nasze
Obwieściły kozy wieczorem:
Koniecznie musimy widzieć się z doktorem.
Lecz kto nas zawiezie do niego,
Skoro nie ma tu nikogo zdrowego ?
Chyba jednak ktoś zdrowy tutaj jest,
Pociągnął nosem mały pies.
Zwierzęta na niego spojrzały.
Nie dasz rady. Jesteś za mały.
Pies warknął: Za nic w świecie.
Paskudny katar mam przecież.
Koń nas zawiezie – zaszczekal.
Tylko on jeden na nic nie narzekał.
Spytała wię krowa konia:
Niech pan nam powie,
Jakim cudem cieszyć się można
Stale tak dobrym zdrowiem.

Wy nie musicie pracować.
W przeciwieństwie do mnie.
Ja nie mam czasu chorować-
Wyjaśnił koń skromnie. –
I nie mam czasu marudzić,
Bo tylko pracę mam w głowie.
Dlatego też mówią ludzie:
Ten to ma końskie zdrowie.