"Nauczyciel i dziecko. Organizacja warunków edukacji przedszkolnej". Recenzja książki Danuty Waloszek

Danuta Waloszek jest wybitną specjalistką oddaną sprawie dziecka. Wydała wiele wspaniałych książek z których chętnie korzystają zarówno nauczyciele jak i rodzice.
Autorka w książce „Nauczyciel i dziecko” porusza problem dotyczący zmian zachodzących w teorii i praktyce edukacyjnej w obszarze przedszkola. Przedstawia w niej również jedną z możliwych, całościowych koncepcji wychowania. Zachęca również czytelników aby opracowane i sprawdzone przez nią w praktyce rozwiązania edukacyjne satysfakcjonujące dzieci i nauczycieli, rozważyć i realizować w swoich warunkach.
Książka składa się z czterech rozdziałów. W pierwszym rozdziale „Działanie a działanie edukacyjne” autorka przedstawia elementy działania edukacyjnego takie jak: cel, podmiot, przedmiot, warunki, sposoby, środki i efekty działania. Przedstawia również jak w prosty sposób ułożyć plan działania edukacyjnego.
Rozdział drugi zatytułowany „Podstawa planowania działania edukacyjnego” zawiera dużo wiadomości na temat edukacji adaptacyjnej, edukacji alternatywnej – krytyczno – twórczej i paradygmatów edukacyjnych związanych z realizacją edukacji przedszkolnej jako ilustracji empirycznej.
Kolejny trzeci najdłuższy rozdział „Realizacja edukacji podmiotowej w przedszkolu” w którym autorka proponuje zarys treści edukacyjnych związanych z ogólną koncepcją świata i człowieka czyli program edukacji podmiotowej. Porusza także problemy ogólne diagnozy w edukacji oraz sposoby diagnozowania przeznaczone dla potrzeb organizacji warunków edukacji najmłodszych. Przedstawia wartości diagnostyczne pakietu ofert „Jaki jestem – list dziecka do nauczyciela”, który służy wielostronnemu rozpoznawaniu dzieci, stosunków rodziców do nich a także nauczyciela. Zestaw jest tak zaprojektowany, że daje nauczycielowi, dziecku i rodzicom informacje o tym: jakie jest w początkowym okresie opieki edukacyjnej; jaką strategię pracy przyjąć; jakie są możliwe osiągnięcia po zakończeniu edukacji przedszkolnej. Ciekawie autorka omawia charakterystykę ofert – zadań, które mieszczą się w ogólnej koncepcji zadań jako ośrodka rozwoju i są zróżnicowane pod względem treści i konstrukcji. Pokazuje też sposób korzystania z ofert „Jaki jestem…” czyli poznawanie dzieci i rozpoznawanie siebie przez nauczyciela, rozpoznawanie rodziców na podstawie tego „Pakietu…”. Tu dowiadujemy się o płaszczyźnie kontaktów: nauczyciel – rodzice i płaszczyźnie kontaktów: rodzice – dzieci. W przestawionym planie pracy - próbie konkretyzacji proponuje zakres planu w który ujmuje: cele szczegółowe, opis zasad, opis strategii i opis ofert edukacyjnych a w nich środków i warunków działania.
Ostatni rozdział „Wyjaśnienia za pomocą przykładów” zawiera jedenaście ofert pracy z dziećmi. Każda z ofert umożliwia wielostronną aktywność dzieci: własną, zainspirowaną, zorganizowaną i kierowaną. Zaproponowane oferty umożliwiają uczenie się samodzielności, ponoszenie odpowiedzialności za siebie. Są źródłem sukcesów i powodzenia. Stwarzają okazję do doświadczania porażek, niepowodzeń a jednocześnie uczą jak można temu zaradzić. Wszystko to jednak dokonuje się w wyniku aktywności dzieci – działając uczą się, rozwijają i doskonalą. Poznają siebie i innych. Uczą się współodczuwania i współdziałania. Oferty dostarczają także wielostronnych okazji do uczenia się czytania, pisania i matematyki.
Sądzę, że książka powinna zainteresować wszystkich nauczycieli pracujących z dziećmi w wieku wczesnoszkolnym ponieważ przedstawia , jak można organizować efektywnie dla rozwoju dziecka jego pobyt w przedszkolu. Dlatego, że jest rozważaniem nad satysfakcjonującym dziecko sposobem wchodzenia przez nie w trudne obszary życia, jego doświadczania przy życzliwej obecności dorosłego. Mocną stroną tej książki są propozycje, jak można organizować warunki aktywności dzieci bez „gubienia” ich potencjału, niszczenia ich indywidualności i niepowtarzalności. Konkretne propozycje i szczegółowo omówione oferty powodują, że książka ta jest praktycznym poradnikiem. Jest to książka, którą polecam wszystkim nauczycielom i rodzicom, którzy chcą skutecznie wspierać dzieci w ich wielostronnym i ustawicznym rozwoju. Warto ją po prostu mieć w domowej biblioteczce.