Scenariusz lekcji wychowawczej: Radzę sobie z agresją własną i innych

TEMAT: Radzę sobie z agresją własną i innych?
Scenariusz lekcji wychowawczej

I. Główne zagadnienia lekcji:
- pojęcie agresja, przemoc, znęcanie się;
- sposoby zapobiegania agresji.

II. Cele lekcji:
Uczeń:
o potrafi rozpoznać i nazwać (u siebie i innych) emocje wywołujące agresję,
o potrafi wymienić formy agresji i konsekwencje jakie wywołują,
o wie, jak zapobiegać agresji;
o uświadamia sobie swoje agresywne zachowania w stosunku do innych, dostrzega je we własnym postępowaniu i najbliższym otoczeniu.
III. Kompetencje:
o efektywne współdziałanie w zespole i praca w grupie, budowanie więzi międzyludzkich,
o uczestniczy w dyskusji, wyrażając swoją opinię i ocenę
o stosowanie zdobytej wiedzy w praktyce.
IV. Uwagi dotyczące lekcji
Czas trwania : 45 minut
V. Metody: burza mózgów, miniwykład na temat agresji, metoda trójkąta, praca w grupach, elementy dramy, rozmowa kierowana
VI. Środki dydaktyczne
Kartki, długopisy, pudełko do zadania nr 2, karteczki, magnesy, kartki z serduszkiem, maskotka, Słownik języka polskiego, materiały przygotowane przez nauczyciela, piosenka Niemena "dziwny jest ten świat"

V. Przebieg lekcji:

1.Rundka powitalna :"ISKIERKA PRZYJAŹNI"
2. Zabawa integracyjna ,,Wrzuć strach do pudła”. (ZAŁĄCZNIK NR 1)
Każdy uczeń otrzymuje karteczkę z rozpoczętym zdaniem:
W naszej klasie boję się, że...
Uzupełnia zdanie i złożoną karteczkę wrzuca do pudełka.

3. Wybrany uczeń losuje je i odczytuje ich treść.

Ćwiczenie pomoże zidentyfikować, czy w klasie istnieje problem agresji.
Ponadto pozwoli ustalić, jakie inne problemy występują w klasie.

4 Wysłuchanie piosenki: „Dziwny jest ten świat”

5. Krótka pogadanka wprowadzająca do zagadnień, zapoznanie z tematem i celami lekcji.
- Moje wrażenia po obejrzeniu filmiku i wysłuchaniu piosenki ...
5. POJĘCIA - Jaka jest różnica między: "AGRESJĄ a PRZEMOCĄ" - burz mózgów
(ZAŁĄCZNIK NR2)
- Agresja – to zachowanie zmierzające do wyładowania gniewu na osobach trzecich
- Przemoc – mechanizm uruchamiany na skutek agresji, pobudza do czynności atakowania, niszczenia. Zjawisko przemocy występuje wówczas, gdy osoba silniejsza wykorzystuje przewagę fizyczną lub psychiczną , jaką ma nad osobą słabszą, nie mogącą się bronić.
WNIOSEK: Cechą charakterystyczną jest zatem nierównowaga sił.
- Znęcanie ma miejsce wtedy, gdy jeden uczeń jest przez dłuższy czas narażony na ataki (bezpośrednie lub pośrednie) ze strony innego silniejszego kolegi lub grupy uczniów. Nie potrafi się im przeciwstawić.
Przemoc rówieśnicza przybiera różne formy.
6. RUNDKA: Zaproponuj uczniom grę „łańcuch skojarzeń”: Podaj słowo „agresja” i poproś, żeby kolejno podawali pierwsze słowo, które im się skojarzyło z wypowiedzianym przez poprzednika, np.:
• złość
• nienawiść
• walka
• siniaki
• ból
• strach
• lęk
• płacz
• uraza
• złość
• żal
• popychanie
• przezywanie
• mówienie nieprzyjemnych słów
• wyśmiewanie
• obgadywanie
• izolowanie
• kłótliwość
• rządzenie innymi
• donoszenie
• straszenie
• prowokowanie wzrokiem
• bójki
• przezywanie
• wyśmiewanie bicie wrogie gesty wrogie gesty
• miny
• izolowanie
• manipulowanie związkami przyjaźni
• popchnięcia
• podcinanie
• wymuszanie pieniędzy
• zamykanie w pomieszczeniach
• niszczenie własności
• kopanie
• plucie
• grożenie
• ośmieszanie
• plotkowanie
• namawianie się
• szantażowanie
• obrażanie
7. Podział na 3 grupy i wybór liderów (wg symboli znajdujących się na kartach do gry):
Rodzaje AGRESJI / PRZEMOCY - praca w grupach - kartki - skojarzenia ze słowem "agresja"

(ZAŁĄCZNIKA NR 3)

GR. I - agresja słowna
Przemoc słowna
• przezywanie
• wyśmiewanie
• grożenie
• ośmieszanie
• plotkowanie
• namawianie się
• szantażowanie
• obrażanie
GR. II - agresja fizyczna
Przemoc fizyczna
• bicie
• popchnięcia
• podcinanie
• wymuszanie pieniędzy
• zamykanie w pomieszczeniach
• niszczenie własności
• kopanie
• plucie
GRUPA III - Przemoc bez użycia słów i kontaktu fizycznego
• wrogie gesty
• miny
• izolowanie
• manipulowanie związkami przyjaźni
8. Diagnoza zjawiska agresji w szkole, klasie i najbliższym otoczeniu.
/ praca w grupach/ ZAŁĄCZNIK NR 4
Grupa A - Jakie formy agresji stosują uczniowie wobec siebie?
Grupa B - Dlaczego występuje zjawisko agresji ?
Grupa C - Jak powinno być, jak powinni zachowywać się ludzie wobec siebie ?
9. Po przedstawieniu efektów pracy każdej z grup, uogólnienie problemu wyciągnięcie wniosków.

10. Praca w grupach - SYTUACJE agresywne (ZAŁĄCZNIKA NR 5) Każda grupa otrzymuje arkusz z zadaniem - opis sytuacji, którą mają wspólnie omówić w zespołach.

11. Omówienie ćwiczenia - liderzy grup prezentują sytuacje i uzupełnione zdania.

12. Krótki rachunek sumienia- każdy uczeń zastanawia się, jakie formy agresji stosuje wobec innych osób /nie mówi o nich głośno).

13. RUNDKA:
Dyskusja wokół sformułowania: „ Każdy z nas może coś zrobić, aby było mniej przemocy, agresji, a więcej wzajemnego szacunku i życzliwości”

14. Układamy 10 przykazań klasy zmniejszających agresywne zachowania
/ uczniowie pracują w grupach po czym prezentują opracowania, wybór i zapisanie poszczególnych punktów./

15. Gra „ Tydzień życzliwości”: (ZAŁĄCZNIK nr 6)

Losowanie karteczek, na kilku narysowane jest serduszko. Osoba, która wylosuje taką karteczkę nie chwali się, ale przez następny tydzień stara się być „ serduszkiem” dla innych , Nikomu o tym nie mówi, na następnym spotkaniu próba odgadnięcia, kto był naprawdę serduszkiem . Grę powtarza się.

17. Wnioski z lekcji.
Pamiętaj!
Nikt za Ciebie nie myśli, to Ty sam wybierasz o czym i jak myślisz.
Nikt za Ciebie nie czuje, to Ty sam czujesz i możesz zmienić Swoje odczucia
Ty sam zdecydujesz czy zachowasz się agresywnie , czy wybierzesz inny sposób.

18. Ponowne odtworzenie utworu: Niemen Cz. - "Dziwny jest ten świat" oraz
Wspólne podpisanie Deklaracji pokojowej (ZAŁĄCZNIK NR 7)

19. Ankieta ewaluacji lekcji : (ZAŁĄCZNIK NR 8)
- Czy ta lekcja wpłynęła na to, że inaczej spojrzałem na problem agresji ? - TAK lub NIE

ŹRÓDŁO:
Do opracowania scenariusza lekcji wykorzystano materiały z książki
„SAPER, czyli jak rozminować agresję”, Renata Knez, Wojciech M. Słonina, Rubikon, Kraków 2002



ZAŁĄCZNIK NR 1

W naszej klasie boję się, że...

ZAŁĄCZNIK NR 2
- Agresja – to zachowanie zmierzające do wyładowania gniewu na osobach trzecich.

- Przemoc – mechanizm uruchamiany na skutek agresji, pobudza do czynności atakowania, niszczenia. Zjawisko przemocy występuje wówczas, gdy osoba silniejsza wykorzystuje przewagę fizyczną lub psychiczną , jaką ma nad osobą słabszą, nie mogącą się bronić.

- Znęcanie się – pojęcie to oznacza zadawanie cierpień, które mają na celu udręczenie pokrzywdzonego. Ze swej istoty pojęcie to zawiera również element intensywności, częstotliwości i trwałości tych działań. Zazwyczaj znęcanie się polega na działaniu wielokrotnym.
Znęca się fizycznie lub psychicznie – znęcanie może polegać na:
- zadawaniu fizycznych dolegliwości (bicie, popychanie, szarpanie, zadawanie bólu), j
- zadawaniu dolegliwości psychicznych (znieważanie, zmuszanie do określonych zachowań, grożenie, niszczenie mienia, zakłócanie snu).
ZAŁĄCZNIKA nr 3
Podane wyrazy kojarzące się z pojęciem "agresja" dopasuj do:
GRUPA A - AGRESJI SŁOWNEJ
GRUPA B - AGRESJI FIZYCZNA
GRUPA C - Przemoc bez użycia słów i kontaktu fizycznego
• przezywanie
• mówienie nieprzyjemnych słów
• wyśmiewanie
• rządzenie innymi
• donoszenie
• nienawiść
• walka
• siniaki
• wymuszanie pieniędzy
• zamykanie w pomieszczeniach
• uraza
• złość
• straszenie
• prowokowanie wzrokiem
• bójki
• bicie
• wrogie gesty
• miny
• izolowanie
• manipulowanie związkami przyjaźni
• popchnięcia
• podcinanie
• niszczenie własności
• obgadywanie
• izolowanie
• kłótliwość
• kopanie
• plucie
• grożenie
• ośmieszanie
• plotkowanie
• namawianie się
• szantażowanie
• obrażanie
• złość
• ból
• strach
• lęk
• płacz
• żal
• popychanie


ZAŁĄCZNIK NR 4

Grupa A - zapisuje swoje spostrzeżenia dotyczące zagadnienia agresji – jakie formy agresji stosują uczniowie wobec siebie.

Grupa B - dlaczego występuje zjawisko agresji (dlaczego nie jest tak, jak być powinno)

Grupa C - jak powinno być, jak powinni zachowywać się ludzie wobec siebie


ZAŁĄCZNIK nr 5
I SYTUACJA
Piotr przyniósł na lekcję informatyki nową grę komputerową, hit ostatnich tygodni. Michał chce ją pożyczyć od kolegi, aby w domu pograć z chłopakami z osiedla. Chce zrobić na nich duże wrażenie, że ma najnowszą grę. Piotr nie chce jej pożyczyć, bo już z kimś się zmówił, podczas zajęć w-f. Michał wychodzi niby do łazienki, zakrada się do szatni i zabiera grę komputerową.
Michał zachował się agresywnie, ponieważ ........................................
Aby nie zachować się agresywnie, Michał mógł ........................................
III SYTUACJA
Wychowawca przy całej klasie nakrzyczał na Zbyszka za to, że ciągle chodzi na wagary i
kłamie. Obiecał, że zadzwoni do rodziców i o wszystkich dniach nieusprawiedliwionych
powie. Po lekcjach do Zbyszka podszedł kolega i chciał z nim porozmawiać. Zbyszek
powiedział „spadaj" i uderzył go.
Zbyszek zachował się agresywnie, ponieważ ........................................
Aby nie zachować się agresywnie, Zbyszek mógłby
........................................
IV SYTUACJA
Irek jest bardzo słabym uczniem, ma problemy z nauką. Powtarzał klasę, na koniec roku
znowu wypadają mu z kilku przedmiotów jedynki. W związku z tym nie jest z siebie
zadowolony. Na swoim osiedlu zmusza młodsze dzieci, aby dawały mu pieniądze na
papierosy, również bywa agresywny.
Irek zachował się agresywnie, ponieważ ........................................
Aby nie zachować się agresywnie, Irek mógłby
........................................


ZAŁĄCZNIK nr 7

DEKLARACJA POKOJOWA

My, uczniowie klasy I b gimnazjum

Oświadczamy, że mając na względzie dobro Ziemi - naszej planety oraz zamieszkujących ją istot, ludzi, dołożymy wszelkich starań, aby ćwiczyć swoje ciało, charakter oraz duszę, dążąc do jak najlepszego zrozumienia siebie, kontrolowania swoich zachowań, by przez to przyczynić się do powstrzymania zagrażającej naszej planecie nadmiernie rozrastającej się agresji.

PODPISY:
ZAŁĄCZNIK NR 8

Ankieta ewaluacji lekcji :
- Czy ta lekcja wpłynęła na to, że inaczej spojrzałem na problem agresji ? -
TAK lub NIE - ZAZNACZ X w odpowiedniej rubryce .