Program edukacyjny warsztatów świetlicowych o Unii Europejskiej pt. "Moja Europa"

WSTĘP

Polska wstąpiła do Unii Europejskiej 1 maja 2004 r. Prezydencja Polski trwała od 1 lipca 2010r. do końca roku kalendarzowego . Wydarzenia te oprócz znaczenia historycznego są jednocześnie szansą dla uczniów – ludzi młodych, zdobywających wiedzę i doświadczenia. Unia jest szansą dla ludzi aktywnych i operatywnych. W edukacji jest klucz pozwalający ta aktywność wyzwolić. Dlatego też edukacja europejska powinna być rozpoczęta już w pierwszym etapie kształcenia tak, aby młodzi Europejczycy zdobywali wykształcenie, które rozwijać w nich będzie świadomość opartą na wspólnym dobru, zrozumieniu, tolerancji i wierze w wolność. Wszechstronny rozwój uczniów to wiedza o Europie, jej historii, dziedzictwie kulturowym i różnorodności narodów, które ją tworzą.
Wydaje się, że treści związane z Unią Europejską są zbyt trudne dla młodych ludzi. Jednak możliwości oswojenia uczniów z tym tematem są ogromne. Na co dzień dziecko styka się z wieloma wiadomościami o Unii Europejskiej słuchając wypowiedzi dorosłych, oglądając telewizję i strony internetowe, słuchając radia.
Stwarza to wspaniałe warunki dla nauczycieli i zachęca do edukacji europejskiej w celu jej uporządkowania. . Dzieci są bardzo szczególnymi odbiorcami wiedzy o innych państwach w Europie. Wykazują duże części poznawcze, chcą jak najwięcej wiedzieć i rozumieć. Chętnie gromadzą i zbierają materiały na temat Unii Europejskiej . Wykorzystując to zaangażowanie można w prosty sposób stworzyć krąg tematyczny i przeprowadzić cykl zajęć w świetlicy szkolnej , w których dziecko poprzez zabawę będzie zdobywać wiadomości o świecie.
Edukacja europejska ma znaczące miejsce w procesie oddziaływania pedagogicznego w przedszkolu i szkole. Bardzo ważną rzeczą w edukacji dzieci jest wychowanie w świadomości, że nie jesteśmy sami na świecie, że obok nas żyją ludzie innych narodowości, odmiennych kultur i religii. Aby żyć w harmonii i przyjaźni potrzebna jest wzajemna pomoc, współpraca i na nie należy szczególnie uczulić dzieci. Upowszechnianie wiedzy z zakresu integracji europejskiej jest nakazem chwili. Istotą edukacji europejskiej jest uświadomienie oraz wpajanie szacunku dla kultury własnego narodu oraz wspólnego dziedzictwa kultury, odmienności i różnorodności ludzi i narodów. Ważne jest, aby dzieci już od najmłodszych lat uczyły się rozumienia pozytywnych relacji międzyludzkich, by poznawały życie rówieśników z innych miast i krajów, by uczyły się tolerancji dla innych i współpracy w różnych grupach Realizując edukację europejską skoncentrowałam się na zagadnieniach podstawowych. Chciałam bardziej dotrzeć do emocji i przeżyć dzieci, które są bardzo ważne w edukacji europejskiej, gdyż muszą one zrozumieć i poczuć znaczenie i wagę współpracy i współodpowiedzialności, a następnie umieć realizować te wartości poprzez właściwe postawy w swoim życiu codziennym.
Zakres treści dostosowany jest do możliwości uczniów. Łącza się one z edukacją regionalną, wychowaniem do życia w rodzinie, wychowaniem patriotycznym i obywatelskim, edukacją ekologiczną, czytelniczą i medialną. Podczas zajęć dzieci angażowane są do różnorakiej, własnej aktywności. W poszczególnych scenariuszach umiejscowiłam elementy edukacji przyrodniczo-społecznej, polonistycznej, matematycznej, plastyczno-technicznej i muzyczno-ruchowej oraz zabawy – podczas takich oddziaływań uczniowie przyswajają sobie wiadomości o najbliższym i dalszym otoczeniu, o miejscowości, ojczyźnie i krajach Unii Europejskiej. Wzajemne ich przenikanie się ułatwia dzieciom zdobycie kompleksowej wiedzy o Europie i zachodzących w niej zmianach. To, czy nasze dzieci będą umiały odnaleźć się w nadchodzącej rzeczywistości, a nawet aktywnie ja tworzyć, zależy w dużej mierze do nauczycieli.

WSTĘPNA DIAGNOZA GRUPY

Program „Moja Europa” jest cyklem zajęć świetlicowych. Adresowany jest do uczniów starszych klas Szkoły Podstawowej ( II etap – klasy IV-VI) przy Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Szczytnie. Są to uczniowie spędzający w świetlicy część swojego wolnego czasu, chętni do podejmowania wszelkiej działalności, zainteresowani bliższym i dalszym otoczeniem, uczniowie, którzy nie lubią żmudnych prac i potrafią na dłużej skoncentrować swoja uwagę na jednej czynności, otwarci na rozwijanie postawy ciekawości, na wyrabianie szacunku wobec siebie i innych, tolerancyjni wobec innych kultur, wrażliwi na piękno świata i wartość życia.
CELE:
Podstawowym celem programu „Moja Europa” jest:
- wzbudzanie u dzieci poczucia przynależności i miłości do Polski i Europy poprzez uświadamianie tożsamości regionalnej, narodowej i europejskiej,
- zrozumienie idei integracji europejskiej,
- pogłębianie postawy szacunku i przywiązania do własnego państwa, a zarazem szacunku i tolerancji dla innych państw i ich kultur,
- wprowadzenie podstawowej wiedzy o Unii Europejskiej.

CELE SZCZEGÓŁOWE: uczeń:
-podaje definicję Unii Europejskiej,
- wymienia symbole Unii i poznane państwa członkowskie,
- poszerza wiadomości na temat krajów UE,
- dostrzega podobieństwa i różnice w tradycjach, kulturze i codziennym życiu ludzi państw UE,
- zna sylwetki wybitnych pisarzy, bohaterów i artystów polskiej i europejskiej kultury i historii,
- umie wymienić obyczaje oraz zabytki danych kultur,
- czuje się przynależny do społeczności lokalnej, regionalnej, państwowej, narodów Europy,
- szanuje zwyczaje i tradycje,
- komunikuje się i korzysta ze środków masowego przekazu,
- czynnie uczestniczy w zajęciach, zabawach, grach,
- uważnie słucha tekstów czytanych i wypowiedzi innych,
- usprawnia technikę manualną,
- rozwija zainteresowania i zdolności plastyczne, literackie, muzyczne, matematyczne,
- doskonali umiejętność wypowiadania się,
- podejmuje próby dyskusji,
- przejawia pozytywny stosunek do środowiska naturalnego.

METODY PRACY:
Opisując metody pracy uczniów na zajęciach wzorowałam się na klasyfikacji wg Cz. Kupisiewicza ( z dodanymi metodami aktywizującymi):
- metody oparte na słowie: wykład, opowiadanie, pogadanka, opis, dyskusja, praca z książką
- metody oparte na obserwacji i pomiarze: pokaz,
- metody oparte na praktycznej działalności uczniów: zajęć praktycznych;
- metody aktywizujące: burza mózgów, inscenizacji, problemowa itp.

FORMY PRACY:
indywidualna, grupowa, zespołowa

PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW:
Przy realizacji założonych celów należy stosować metody i techniki aktywizujące uczniów, dostosowane do poziomu i możliwości uczniów:
- wycieczki,
- praca z książką,
- słuchanie baśni i legend z danego kręgu kulturowego,
- film, bajka, prezentacja multimedialna, nagrania muzyczne,
- prace plastyczno-techniczne,
- układanie puzzli,
- elementy dyskusji, burzy mózgów dramy,
- wykonywanie gazetek, plakatów,
- prace kuchenne
- uzupełnianie paszportów,
- zabawy integrujące, muzyczno-ruchowe,
- uzupełnianie kart pracy.

EWALUACJA:
Realizując program będę poddawała go ocenie i wyciągała wnioski. Poprzez obserwację przeanalizuję stosowane metody, formy oraz stopień zainteresowania tematyką.
Podsumowaniem realizacji programu będą zajęcia sprawdzające, podczas których, za pomocą rozmów, zagadek, kart pracy, analizy paszportów i wspólnego wykonania gazetki ściennej będę mogła ocenić, w jakim stopniu zajęcia przyczyniły się do wzbogacenia wiedzy o życiu ludzi w Europie.

TREŚCI KSZTAŁCENIA:
Program warsztatów „Moja Europa” podzielony jest na bloki tematyczne. Każdy blok posiada swój temat i dotyczy jednego państwa należącego do Unii. Uczeń rozpoczynający swoją podróż zdobywa paszport europejski, w którym zaznaczone będą odwiedzane państwa i w którym zostawi ślad swojej podróży. Schematycznym elementem będzie rozdawanie biletów autobusowych, lotniczych lub na prom do danego kraju, zwroty w obcych językach (powitania, pożegnania), praca z mapą i uzupełnianie wcześniej już wspomnianych paszportów.
W programie nie umieściłam wszystkich krajów UE – starałam się wybrać takie, które dzięki swojej ciekawej historii, dzięki charakterystycznej kulturze lub bardzo odmiennym od naszego stylom życia, będą atrakcyjne i łatwe do zapamiętania dla moich podopiecznych.
Na zakończenie podróży po krajach Unii najwytrwalsi turyści otrzymają „Dyplom Młodego Europejczyka”.
Jako załączniki przedstawiam poszczególne scenariusze zajęć, w których wyodrębniam cele szczegółowe, formy pracy, pomoce dydaktyczne i przebieg zajęć.
- Scenariusz numer 1 - UNIA EUROPEJSKA „Europo witaj nam”.
- Scenariusz numer 2 – DANIA „Dania – kraj dawnych Wikingów”.
- Scenariusz numer 3 – AUSTRIA „Austria-kraj muzyki, pysznych tortów i zimowych szaleństw”.
- Scenariusz numer 4 - FRANCJA „Kolebka mody, sztuki i dobrej kuchni”.
- Scenariusz numer 5 – FINLANDIA „Finlandia-ojczyzna Świętego Mikołaja i Muminków”.
- Scenariusz numer 6 – WŁOCHY „Kraj pizzy, spaghetti, Pinokia i wulkanów”.
- Scenariusz numer 7 – NIEMCY „Niemcy-kraj muzyki, techniki i baśni”.
- Scenariusz numer 8 – HOLANDIA „Barwne pola tulipanów, wiatraki i chodaki? To Holandia!”.
- Scenariusz numer 9 – WIELKA BRYTANIA „Największa wyspa Europy – Wielka Brytania”.
- Scenariusz numer 10 – HISZPANIA „Ojczyzna Picassa, torreadorów i flamenco – królestwo Hiszpanii”.
- Scenariusz numer 11 – POLSKA „Moja ukochana ojczyzna – Polska”.

LITERATURA:
1. Bloch S. „Łamigłówki Europejskie”, Wyd. Nowik, Opole 2005;
2. Domagała J. (red) „Podróże po krajach Unii Europejskiej” przewodnik, Wyd. Bea, Toruń 2005;
3. Domagała J. (red) karty pracy cz. I „Niezwykłe podróże z Syriuszem po krajach Unii Europejskiej, Wyd. Bea, Toruń 2005;
4. Domagała J. (red) karty pracy cz. II „Niezwykłe podróże z Syriuszem po krajach Unii Europejskiej, Wyd. Bea, Toruń 2005;
5. Feschner-Sędzicka I, Sędzicka D. „Poznajemy kraje Unii Europejskiej” cz. II, Wyd. Aker, Toruń 2004
6. Fesnak M., Niewęgłowska E., Czerwiński B. „Przyjaciele z Europy”, Polskie Wydawnictwo Edukacyjne, Warszawa;
7. Gołembiewska A. „Kraje Unii Europejskiej”, COLOGRAF
8. Jackowska A. „Poznajemy zjednoczoną Europę”, Wyd. Siedmioróg, Wrocław 2004;
9. Lisowska J., Mroczkowska M. „Żyjemy i uczymy się w Europie”, Wyd. Arte, Warszawa 2003;
10. Maćkowiak A. „Europa – ojczyzna naszych ojczyzn”, Wyd. Harmonia, Gdańsk 2011;
11. Mroczkowska M. „Zaczarowana lekcja w Europie”, Wyd. Arte, Warszawa 2004;
12. Sędzicka-Feschner I., Główczewska D., Nehring A. „Poznajemy kraje Unii Europejskiej”, Wyd. Aker, Toruń 2003;

1. Andersen H. Ch. “Baśnie”
2. Collodi C. “Pinokio”
3. Dębska K. E. „Lubimy podróże” – wiersz
4. Goscinny R. cykl komiksów o Asteriksie
5. Grimm W. J. „Baśnie”
6. Jansson T. M. „W dolinie Muminków”
7. Kadłubek W. „Legenda o smoku wawelskim”
8. Milne A. A. „Kubuś Puchatek”
9. Perrault Ch. „Baśnie”
10. Ratajczak J. „Rozmowa z orłem” – wiersz
11. Szelburg-Zarembina E. „Legenda warszawska”,
12. Terlikowska M. „Widok z Pałacu Kultury” – wiersz