Jak się komunikować? - scenariusz zajęć w świetlicy

Temat: Jak się komunikować?
Cele: Zapoznanie z komunikacją werbalną i niewerbalną
Pomoce: kartki, flamastry, długopisy, arkusz brystolu, załącznik nr 1
Miejsce: klasa szkolna

I – WPROWADZENIE
Zabawa - NADAJNIK ZAGŁUSZA ODBIORNIK
Uczestnicy dzielą się na trzy zespoły: grupy „Nadajnika” i „Odbiornika” ustawiamy na dwóch przeciwległych stronach a „Zagłuszacza” pomiędzy nimi. Prosimy aby grupa „nadajników” przekazała wszelkimi możliwymi sposobami nieznaną informację „Odbiornikom” , np.: Pójdziemy dziś na lody lub inną. Natomiast uczestnicy będący pośrodku mają za zadanie uniemożliwienie odbioru informacji. Zespoły zamieniają się rolami aż do chwili, gdy każdy wystąpi w jednej z trzech ról.
Następnie rozmawiamy nad tym co przeszkadzało w przekazaniu informacji i co utrudniało odbiór informacji?

II – NAWIĄZANIE KONTAKTU
Uczestnicy w grupach zastanawiają się w grupach nad sposobami nawiązania kontaktu w następujących sytuacjach:
- jesteś na prywatce, na której nie znasz nikogo oprócz gospodarza;
- musisz zaopiekować się znajomymi rodziców podczas ich nieobecności;
- przyjechałeś dzień później na kolonie – wchodzisz do wspólnej sali.
Chętni odgrywają poszczególne sytuacje na forum grupy. Uczestnicy spośród
zaprezentowanych scenek wybierają najlepsze rozwiązania.
Podsumowując warto zwrócić uwagę na kwestie:
- jak czujemy się w sytuacji, gdy partnerzy nie przejawiają inicjatywy w kontaktach;
- w jakich sytuacjach to my jesteśmy głównie odpowiedzialni za nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktu;
- jakie zachowania ułatwiają nawiązywanie kontaktów.

III – GRA TAJEMNICZE FIGURY
Uczestnicy dobierają się parami (zastosować grę ze scenariusza 1) i siadają odwróceni do siebie plecami. Jednej osobie z pary przekazujemy rysunek, a drugiej czystą kartkę i długopis. Zadaniem osoby mającej rysunek jest poinformowanie swojego partnera o wyglądzie swojego rysunku nie zaglądając co ten rysuje (załącznik nr 1). Osoba, która układa, nie może nic mówić, o nic pytać rysuje to co usłyszy od partnera. Po około 5 minutach wolno partnerom rozmawiać, ale nie wolno zmieniać pozycji.
Następnie role odwracają się osobie która rysowała wręczamy inny rysunek (załącznik nr 1) i powtarzamy całą procedurę.
Następnie dyskutujemy nad przebiegiem zabawy, co nam sprawiło największa trudność a z czym nie mieliśmy problemu.
Budujemy listę czynników ułatwiających rozumienie i poprawne realizowanie instrukcji.

IV – ZASZYFROWANE WIADOMOŚCI
Uczestnicy dzielą się na kilka zespołów. Każdy zespół wymyśla jakąś wiadomość. Zapisuje ją w formie rysunków lub innych znaków graficznych. Gdy wszyscy są gotowi, kartka zostaje przekazana zespołowi, który siedzi z prawej strony – wszyscy robią to jednocześnie. Zespół próbuje odczytać wiadomość. Na dole kartki zapisuje to, do czego doszedł i zagina kartkę w taki sposób, aby jego zapis został zasłonięty, po czym kartka znowu podaje kartkę w itd.
Ostatni zespół odczytuje ustalenia swoich poprzedników, a zespół, który narysował informację, określa dokładność, z jaką została ona odszyfrowana.
Następnie rozmawiamy. Dlaczego jedne rysunki było łatwiej odczytać, a inne trudniej? Dlaczego jeden zespół odszyfrował więcej wiadomości, a drugi mniej?

V – PANTOMIMA TEŻ JEST KOMUNIKATEM
Zapoznajemy uczestników z podstawowymi formami komunikacji niewerbalnej.
Dzielimy się na kilku osobowe grupy, każda z grup ma chwilę na wymyślenie scenki ilustrującej jakieś zdanie.
Następnie każda grupa przedstawia swoje zdanie a reszta uczestników próbuje odgadnąć jego treść. Tak kolejno każdy zespół.
Po zakończeniu zastanawiamy się czy nasze gesty, ruchy, mimika twarzy to też jest ważna forma komunikatu.

VI – PODSUMOWANIE
Najpierw prosimy aby uczestnicy na zasadzie „Burzy mózgów” próbowali zdefiniować co to jest komunikacja, z czego się składa , co może być komunikatem, wszystkie propozycje zapisujemy na arkuszu papieru. Następnie zastanawiamy się nad zasadami dobrej komunikacji, np.:
1. Poznaj samego siebie
2. Zwróć uwagę na drobiazgi
3. Uwzględnij każdą uwagę rozmówcy
4. Nie formuj przedwczesnych ocen
5. Zwracaj uwagę na sens a nie na formę wypowiedzi
6. Licz się z uczuciami drugiej osoby
7. Nie lekceważ żadnego pytania
8. Spróbuj przyjąć punkt widzenia swoich rozmówców
9. Uważaj na sposób wyrażania niezgody
10. Unikaj udzielania rad
11. Bądź wnikliwym obserwatorem
12. Mów w sposób jasny, rzeczowy, prosty i zrozumiały
13. Sprawdź czy dobrze rozumiesz drugą osobę