ĆWICZENIA NARZĄDÓW MOWY
Ćwiczenia języka:
• wysuwanie i chowanie języka
• wysuwanie wąskiego języka
• wysuwanie szerokiego języka
• otwieranie i zamykanie zębów bez odrywania języka od podniebienia
• dotykanie językiem wargi górnej, a następnie dolnej
• kierowanie języka do kącików ust (wahadełko)
• kierowanie języka do nosa i brody
• dotykanie językiem podniebienia
• masowanie językiem podniebienia
• mlaskanie językiem
• ułożenie języka w kształcie łyżeczki
• ułożenie języka w rulonik
• oblizywanie warg przy otwartych ustach
• oblizywanie językiem zębów (ruch okrężny)
• przeciskanie języka między zęby
• liczenie zębów górnych a następnie dolnych
• wypychanie policzków językiem, przy zamkniętych ustach
• klaskanie językiem (zabawa w konika)
• wyraźne wymawianie: llllllllll lalalala lolololo lelelele
• wyraźne wymawianie: nnnnnn nanana nonono nenene
• wyraźne wymawianie: tttttttttt dddddd tdtdtdtd tdntdn (strzelanie z karabinu).
Ćwiczenia warg:
• otwieranie i zamykanie ust
• zaciskanie i puszczenie warg
• nakładanie wargi górnej na dolną i dolną na górną
• przesuwanie kącików ust na boki
• ściąganie i rozciąganie warg (układ warg jak przy u, a następnie e)
• wykonywanie kółek ściągniętymi wargami
• ssanie wargi górnej, a potem dolnej
• czesanie dolnymi zębami wargi górnej i odwrotnie
• nadymanie i wciąganie policzków (grubasek – chudzielec)
• przerzucanie powietrza z jednego policzka do drugiego
• nabieranie powietrza pod wargę górną, potem dolną
• cmokanie
• parskanie
• gwizdanie
• masowanie warg palcem
• granie palcami na wargach
• utrzymywanie ołówka między nosem a wargą górną
• przesadne wymawianie samogłosek: a – o
• przesadne wymawianie samogłosek: u - i
• przesadne wymawianie samogłosek: a – o - u
• nadymanie policzków i powolne wypuszczanie powietrza (dziurawy balonik).
Ćwiczenia podniebienia miękkiego:
• ziewanie
• kaszlenie z wysuniętym językiem
• chrapanie
• oddychanie tylko przez nos
• oddychanie tylko przez usta
• gulgotanie (płukanie gardła wodą)
• chrząkanie
• gęganie (gąski)
• wciąganie policzków
• wymawianie sylab: ka, ke, ak, ek, aka, eke
• wymawianie sylab: go, gu, og, ug, ogo, ugu.
Ćwiczenia szczęki dolnej:
• opuszczanie i unoszenie dolnej szczęki
• przesuwanie dolnej szczęki w lewą stronę, a następnie w prawą
• wysuwanie dolnej szczęki do przodu i cofanie (wargi pozostają rozchylone)
• wykonywanie ruchów żucia
• chwytanie dolnymi zębami wargi górnej i odwrotnie
• wykonywanie szczęką dolną kółek.