Program wspomagania rozwoju dziecka o specjalnych potrzebach edukacyjnych zagrożonego ryzykiem nieprawidłowego rozwoju

PROGRAM (INDYWIDUALNY)
WSPOMAGANIA ROZWOJU DZIECKA
O SPECJALNYCH POTRZEBACH EDUKACYJNYCH ZAGROZONEGO RYZYKIEM NIEPRAWIDŁOWEGO ROZWOJU


PROGRAM SKORELOWANY Z NOWA PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ

1. Zarządzenie Nr 29 z dnia 4 października 1993 r. poz. 36 - w sprawie zasad organizowania opieki nad uczniami niepełnosprawnymi, ich kształcenia w ogólnodostępnych i integracyjnych publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach oraz organizacji kształcenia specjalnego.
2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół
3. Dziennik Ustaw z dnia 15 stycznia 2009 r. Nr 4, poz. 17
Autor: Katarzyna Jędrys

INFORMACJA O DZIECKU:
Imię i nazwisko dziecka (data i miejsce urodzenia)
Notatka o dziecku sporządzona w oparciu o dokumentację medyczną (np.: orzeczenie o niepełnosprawności, opinia o potrzebie wczesnego wspomagania, opinia psychologiczna)...

WPROWADZENIE
Intensywne wspomaganie rozwoju dziecka musi być dopasowane do rzeczywistych możliwości poznawczych i wykonawczych dziecka. Wspomaganie dziecka w jego rozwoju to nic innego jak organizowanie procesu uczenia się i czuwania nad jego przebiegiem.
Konieczne jest zadbanie o to, aby dziecko w organizowanych zabawach i ćwiczeniach gromadziło osobiste doświadczenia. Ma ono przy tym określać słowami to, co aktualnie robi, co dostrzega i co czuje. Przy realizacji zadań będzie wielokrotnie potrzebowało wsparcia i obecności osoby dorosłej. Nieodzowne jest pokazanie mu i pomoc, aby mogło dłużej skupić się na zabawie.
Ogromnie ważne jest porozumiewanie niewerbalne, a więc gesty, mimika i wyrażane emocje. Z takiego przekazu dziecko korzysta najwięcej.
Program „Małe kroczki – wielkie czyny” jest skorelowany z nową podstawą programową i przewiduje realizacje celów we wszystkich obszarach aktywności dziecka.

CELE:

- kształtowanie umiejętności społecznych w zakresie porozumiewania się z dorosłymi i dziećmi,
- rozwijanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych,
- wspomaganie rozwoju mowy,
- kształtowanie sprawności fizycznej w zakresie motoryki małej i dużej,
- budowanie własnej samooceny,
- budowanie poczucia estetyki,
- uwrażliwianie na muzykę i rytm,
- wspomaganie rozwoju czynności umysłowych.

TREŚCI:

1. Wspomaganie rozwoju dziecka w tworzeniu własnego ja.
- Ćwiczenia wspomagające rozwój wiedzy o samym sobie,
- Rozróżnianie płci. Schemat własnego ciała (misia, lalki, zwierzątka)
- Konstruowanie wizerunków ludzi i zwierząt,
- Dopasowywanie części, układanie ich w sensowną całość.

2. Poznawanie najbliższego otoczenia
- Kształtowanie orientacji przestrzennej
- Ćwiczenia wspomagające rozpoznawanie najbliższego otoczenia,
- Poznawanie przestrzeni przedszkola i sali zabaw.

3. Czynności samoobsługowe. Kształtowanie czynności nawykowych:
- Nawyk pomagania innym,
- Nawyk dbania o porządek,
- Nawyk poszanowania innych,
- Kształtowanie dobrych manier przy stole i spożywaniu posiłków,
- Nawyk bezkonfliktowego układania się do snu i budzenia się,
- Nawyk właściwego zachowania się w toalecie,
- Nawyk samodzielnego rozbierania i ubierania się.

4. Wspomaganie rozwoju sprawności i koordynacji ruchowej.
- Ćwiczenia wspomagające rozwój sprawności fizycznej dziecka oraz rozwijające współpracę ręki i oka,
- Rysowanie. Portrety różnych osób,
- Kształtowanie sprawności manualnej i koordynacji wzrokowo-ruchowej.

5. Wspomaganie rozwoju dziecięcego intelektu
- Kształtowanie skupiania uwagi na rytmach,
- Rozwijanie zdolności skupiania uwagi,
- Zabawy z rytmem.

6. Tworzenie całości (synteza) i wyróżnianie w niej części (analiza)
- Konstrukcje z klocków,
- Układanie obrazków,
- Składanie części (obrazka) w całość,
- Ćwiczenia typu: ‘słuchaj i dokończ’,
- Zabawy tematyczne w kącikach zabaw.

7. Liczenie
- Wyodrębnianie przedmiotów (werbalne i niewerbalne),
- Wskazywanie kolejno przedmiotów,
- Dobieranie przedmiotów,
- Liczebnik „jeden – dwa”,
- Układanie przedmiotów w rzędzie,
- Ćwiczenia wspomagające opanowanie czynności liczenia,
- Liczenie palców.

8. Rozpoznawanie i różnicowanie kolorów
- Zabawy wspomagające rozpoznawanie i nazywanie kolorów.

9. Wspomaganie rozwoju myślenia przyczynowo-skutkowego
- Rozpoznawanie zmian typu: słodkie-słone, słone-niesłone, kwaśne-niekwaśne,
- Dostrzeganie i nazywanie kontrastów (ciemno-jasno, zimne-ciepłe, głośno-cicho, itp.),
- Historyjki obrazkowe.

10. Wspomaganie rozwoju czynności umysłowych
- Kształtowanie umiejętności przewidywania,
- Ustawianie po kolei i przewidywanie następstw,
- Układanie serii.

11. Kształtowanie poczucia piękna i estetyki
- Prace konstrukcyjne,
- Prace plastyczne i techniczno – plastyczne,
- Uwrażliwianie na muzykę i śpiew.

12. Wspomaganie rozwoju mowy i słownictwa
- Ćwiczenia rozbudzające wyobraźnię,
- Ćwiczenia prowokujące do swobodnego wypowiadania się,
- Sytuacje i zabawy sprzyjające rozmowie
- Zabawy w teatr i inscenizacje.

METODY, ZASADY I FORMY PRACY

Metody stosowane w terapii mowy można podzielić ogólnie na:
• metody logopedyczne
• metody pedagogiczne,
• metody psychologiczne.

Metody pedagogiczne służą poznawaniu dziecka, pozyskiwaniu go do współpracy oraz stymulacji rozwoju. Obejmują również wychowawcze oddziaływanie na dziecko, a ich stosowanie przyspiesza osiąganie efektów w pracy.
Metody psychologiczne wiążą się najczęściej z oddziaływanie słownym na zachowanie i emocje dziecka. z Elementami tych metod są bajki terapeutyczne, dramy, rysunki dziecięce.
Metody logopedyczne stosowane są w momencie diagnozowania problemów dziecka oraz terapii. Metodyka ćwiczeń daje możliwość stosowania w pracy nie tylko różnych metod, ale również ich własnych modyfikacji i to na różnych etapach pracy nawet z tym samym dzieckiem.

Realizacja programu zakłada wykorzystanie elementów następujących metod:

• metoda Weroniki Sherbourne,
• metoda Dobrego Startu,
• metoda Marii Montessori,
• metoda kinezjologii edukacyjnej
• Logorytmiki
• Bajkoterapii.


PODSUMOWANIE:

Niezależnie od tego co sprawiło, że dziecko rozwija się wolniej, należy rozpocząć działania naprawcze. Jedynym znanym dotąd sposobem wspomagania i korygowania rozwoju psycho – ruchowego jest proces uczenia się dostosowany do możliwości dziecka.
Dobrze dopasowany i mądrze organizowany proces uczenia się jest najlepszym lekarstwem dla dzieci o różnym stopniu zagrożenia nieprawidłowym rozwojem.

Literatura:
Brzezińska A. I., Portrety psychologiczne człowieka, GWP, Gdańsk 2005.
Guła A., Jak po sznurku. Przedszkolne zabawianki.program edukacji przedszkolnej, Didasko, Warszawa 2010.
Gruszczyk-Kolczyńska E., Zielińska E., Wspomaganie rozwoju umysłowego trzylatków i dzieci wolniej rozwijających się,WSiP warszawa 2004.
Jędrys K., Aby mówienie sprawiało radość. Wspomaganie rozwoju mowy w korekcja wad wymowy, Harmonia, Gdańsk 2010.
Jędrys K., Jak ze Skrzata zrobić artystę – Program edukacji plastycznej w przedszkolu, Gdańsk 2010.
Turner J. S., Helms D. B., Rozwój człowieka, WSiP, Warszawa 1999.