Janusz Korczak - król dzieci. Konspekt lekcji wychowawczej

Konspekt lekcji wychowawczej
( 2 godziny lekcyjne)

TEMAT: JANUSZ KORCZAK – KRÓL DZIECI.

CEL: poznanie sylwetki i losów Janusza Korczaka, określenie świata wartości, którymi kierował się w życiu. Biografia pedagoga jako przykład bohaterstwa, poświęcenia się dla innych, walki o dobro dziecka. Wzbudzanie empatii.

METODY: projekt – przygotowanie przez ucznia pod kierunkiem nauczyciela prezentacji komputerowej na temat życia i twórczości Korczaka, ”burza mózgów”, praca z tekstem literackim i materiałem ikonograficznym, działania plastyczne.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE: fotografia przedstawiająca pomnik Korczaka ze strony http://en.wikipedia.org/.
Fotografie obrazów, ukazujące Korczaka w malarstwie Wolfganga Hergetha, ze strony www.kulturasiedlecka.pl/attachments/Korczak.pdf

Załączniki: wybrane myśli Janusza Korczaka (1), wiersz Władysława Szlengiela „Kartka z dziennika akcji”
1. Uczniowie poproszeni zostali wcześniej o zapoznanie się z biografią i twórczością Korczaka (tytułami jego utworów).
Wybrany (chętny) uczeń prezentuje przygotowaną wcześniej prezentację komputerową na temat Korczaka – jego sylwetki i losów. Szczególnie ciekawe prezentacje mogą być udostępniane innym klasom.
2. Zapisanie tematu lekcji i wyjaśnienie jego sensu.
* „Burza mózgów” na temat określenia Korczaka mianem „króla dzieci”.
Prezentacja wypowiedzi uczniów na forum klasy.
Przykładowe hipotezy:
- jest to przede wszystkim nawiązanie do tytułu jego książki dla dzieci pt. „Król Maciuś pierwszy”
- „król dzieci”, ponieważ jego powołaniem stał się świat dzieci, któremu poświęcił swoje życie,
- „król”...ale nie w sensie sprawowania władzy nad swoimi podopiecznymi, gdyż wprowadzał nowoczesne metody wychowania oparte na różnych formach dziecięcego samorządu.
3. Prosimy uczniów o zapisanie na tablicy najważniejszych skojarzeń z osobą
Korczaka.
Wybrani uczniowie podchodzą do tablicy pojedynczo i każdy zapisuje jedno skojarzenie.


Przykładowe skojarzenia

idealista
pedagog - KORCZAK - opiekun dzieci

działacz społeczny

Można zaproponować wybranym uczniom przeprowadzenie sondy wśród mieszkańców
Tomaszowa na temat: „Kim był Korczak”. Zapisane (nagrane) wypowiedzi tomaszowian
młodzież miałaby możliwość zaprezentować w późniejszym czasie.
4. Dyskusja na temat Roku Korczakowskiego.
Uczniowie odpowiadają na pytanie: dlaczego rok 2012 ogłoszono rokiem Korczaka?
- 70 rocznica śmierci Korczaka, stulecie utworzenia „Domu Sierot”...
5. Zaprezentowanie wybranych myśli Janusza Korczaka. (załącznik nr 1)
Rozdajemy skserowane teksty. Głośne odczytanie kilku myśli.
* „Burza mózgów” - poszukujemy odpowiedzi na pytania:
• Jakie wartości cenne były dla Korczaka?
• Kim były dla niego dzieci?
• Jak je traktował?
Uczniowie przedstawiają swoje hipotezy.

Wymienienie najważniejszych wartości: sprawiedliwość, godność, szacunek, prawda,
miłość do bliźniego, tolerancja. Podkreślenie przesłana: „Nie ma dzieci, są ludzie”.

6. Praca ze źródłem ikonograficznym. Opis pomnika Korczaka, znajdującego się w Warszawie w pobliżu Pałacu Kultury i Nauki .Objaśnienie jego symboliki.
Wyjaśnienie nauczyciela: pomnik ustawiony został w miejscu, gdzie w czasie okupacji znajdował się sierociniec; odsłonięty w 2006 roku...
Uczniowie odpowiadają na pytanie: Co i kogo przedstawia pomnik?
- Korczak stoi wśród dzieci
- za grupą osób znajduje się uschnięte drzewo
- konary drzewa tworzą siedmioramienny świecznik
- z suchych konarów wyrasta gałązka

Próba wyjaśnienia symboliki pomnika
- martwe drzewo: śmierć
- uschnięte konary, układające się w siedmioramienny świecznik (menorę): zagłada narodu, zniszczenie jego kultury.
- ojcowski gest obejmowania dzieci przez Korczaka: wyobrażenie idei miłości, szacunku dla dziecka
- gałązka wyrastająca z suchego konaru: nadzieja
7. Analiza i interpretacja wiersza „Kartka z dziennika akcji” autorstwa Władysława
Szlengiela. (załącznik nr 2)
Rozdanie skserowanych tekstów.
Głośne odczytanie utworu przez jednego ucznia.
Uczniowie odpowiadają na pytania:
* Co jest tematem wiersza?
- droga na Umschlagplatz
- bohaterstwo Korczaka
* Kim jest „osoba mówiąca” (podmiot liryczny) w wierszu?
-obserwator, świadek, Żyd, człowiek porażony tragicznymi wydarzeniami
* Jak ukazane zostały dzieci?
- nieświadome swego losu, bezpieczne u boku Korczaka, odświętnie ubrane
* Jak przedstawiony został Korczak?
- odważny, zdecydowany, by towarzyszyć dzieciom „do końca”
* Co wiersz mówi o reakcji, odczuciach świadków marszu „do wagonów”?
- przerażenie, chęć pomocy Korczakowi, podziw dla niego
(Wykorzystanie kontekstu interpretacyjnego: wypowiedzi Ireny Sendler, która była świadkiem „marszu” Korczaka i dzieci. Tak bardzo była wstrząśnięta losem dzieci, że jej matka musiała wezwać do niej lekarza.)
* Wyjaśnienie słów – kluczowego sformułowania: ”Janusz Korczak umarł, abyśmy/ Mieli także swe Westerplatte”(symbol bohaterstwa).
8. Korczak w malarstwie. Obejrzenie obrazów Wolfganga Hergetha ze strony internetowej, przeczytanie komentarzy do nich.
9. Działania plastyczne – praca domowa dla chętnych: Wykonaj plakat związany z Rokiem Korczakowskim.
Propozycje dotyczące tematyki prac:
- nawiązanie do losów, biografii Korczaka
- ilustracja jego wybranej myśli
- portret Korczaka
- ukazanie w sposób symboliczny świata jego wartości
- bezpośrednie odniesienia do wiersza Szlengiela
- nawiązanie do twórczości Korczaka jako pisarza, autora książek nie tylko dla dzieci.


Opracowała: Mirosława Marcinkowska - Budnik