Program zajęć dydaktyczno - wyrównawczych z matematyki dla uczniów mających problemy w nauce

Program zajęć dydaktyczno – wyrównawczych z matematyki dla uczniów mających problemy w nauce
Realizujących program nauczania matematyki „Matematyka z plusem” Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe zgodny z podstawą programową obowiązującą od 1 września 2009 r.

Opracowała
Małgorzata Kuropaczewska

WSTĘP
Myślą przewodnią niniejszego programu jest wspieranie rozwoju ucznia na górnej granicy jego możliwości oraz wyrównywanie braków edukacyjnych ze szkoły podstawowej u uczniów z dysfunkcjami, posiadających opinie z Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej. Praca z takim uczniem zawsze była ważna w pracy szkoły i nauczyciela. W każdym zespole uczniów znajdą się uczniowie mający problemy w nauce matematyki. Uczniów takich należy otoczyć opieką. Wymaga to nowych skutecznych rozwiązań w indywidualizacji pracy dydaktyczno – wychowawczej, wdrażaniu ich do samodzielnej pracy. Jednym ze sposobów osiągnięcia tego celu jest prowadzenie w szkole zajęć dydaktyczno – wyrównawczych z matematyki. Z myślą o tych uczniach opracowałam program, który realizuję w klasach III. Realizacja tego programu zapewni osiągnięcie wszystkich niżej wymienionych celów. W proponowanym programie nauczania treści programowe, służące osiąganiu celów, są oparte na treściach podstawy programowej zatwierdzonej przez MENiS. Zaproponowany układ treści dostosowany jest do możliwości uczniów i służy realizacji założonych celów w wymiarze 1 godzina tygodniowo. Zajęcia te prowadzone są przez nauczyciela w ramach zajęć pozalekcyjnych.

CELE OGÓLNE
1. Podniesienie samooceny uczniów.
2. Przełamanie antypatii do matematyki.
3. Wyrównywanie braków edukacyjnych z zakresu wiedzy matematycznej.
4. Kształcenie umiejętności logicznego myślenia.
5. Kształtowanie umiejętności wykorzystania wiedzy przy rozwiązywaniu typowych problemów matematycznych.
6. Wdrażanie do systematycznej i wytrwałej pracy.
7. Rozwijanie wyobraźni przestrzennej uczniów.
8. Kształtowanie poczucia własnej wartości.
9. Ukazanie ciekawych i praktycznych stron przedmiotu.
10. Utrwalanie umiejętności zdobytych na lekcjach matematyki.
11. Wskazanie źródeł pomocy przy nauce matematyki.
12. Wdrażanie do prawidłowej organizacji pracy.
13. Rozwijanie umiejętności zapamiętywania.
14. Przygotowanie do korzystania z nowych technologii informacyjnych.
15. Rozwijanie umiejętności współdziałania w grupie.
16. Wyrabianie nawyków sprawdzania otrzymanych wyników i korygowanie popełnianych błędów.
17. Przygotowanie uczniów do pokonywania stresu.

CELE EDUKACYJNE
1. Rozwijanie umiejętności wykonywania operacji rachunkowych na liczbach wymiernych, zarówno sposobem pisemnym, jak i przy pomocy kalkulatora.
2. Uporządkowanie i utrwalenie wiadomości z arytmetyki.
3. Obliczanie wartości wyrażeń arytmetycznych.
4. Wykonywanie obliczeń procentowych i zastosowanie ich w sytuacjach praktycznych.
5. Potęgowanie i pierwiastkowanie, stosowanie własności potęg i pierwiastków przy obliczaniu wartości wyrażeń arytmetycznych.
6. Ćwiczenie rachunku pamięciowego w zakresie czterech podstawowych działań.
7. Rozwijanie umiejętności posługiwania się właściwą terminologią
8. Rozwijanie umiejętności korzystania z podręcznika i innych źródeł, czytania tekstu matematycznego ze zrozumieniem i analizowania treści zadań.
9. Rozwijanie umiejętności wykonywania obliczeń w różnych sytuacjach praktycznych.
10. Przekształcanie prostych wyrażeń algebraicznych, wzorów.
11. Rozwiązywanie równań pierwszego stopnia z jedną niewiadomą, równań w postaci proporcji, układów równań.
12. Rozumienie i używanie pojęć: argument, wartość, miejsce zerowe, wykres funkcji.
13. Doskonalenie umiejętności posługiwania się układem współrzędnych.
14. Odczytywanie własności funkcji z wykresu, obliczanie wartości funkcji.
15. Uporządkowanie i utrwalenie wiadomości o figurach płaskich.
16. Wskazywanie osi i środka symetrii figury.
17. Wskazywanie i rozpoznawanie figur środkowo i osiowo symetrycznych.
18. Rysowanie figur symetrycznych względem prostej i względem punktu.
19. Obliczanie długości okręgu i pola koła.
20. Stosowanie twierdzenia Pitagorasa przy obliczeniach.
21. Stosowanie pojęć styczna do okręgu, okrąg wpisany i opisany.
22. Nazywanie i rysowanie graniastosłupów i ostrosłupów. Obliczanie ich pól powierzchni i objętości.
23. Rozumienie i używanie pojęć: figury podobne, walec, kula stożek, sfera.
24. Rozpoznawanie prostokątów i trójkątów podobnych, korzystanie z cech podobieństwa trójkątów i stosunku pól figur podobnych.
25. Nazywanie i rysowanie brył obrotowych. Obliczanie ich pól powierzchni i objętości.
26. Rozwijanie umiejętności posługiwania się własnościami figur geometrycznych w sytuacjach praktycznych.
27. Kształcenie umiejętności operowania informacją, czyli porównywania, selekcjonowania, analizowania, interpretowania i przetwarzania informacji podanych w różnej formie.
28. Rozwiązywanie zadań tekstowych, w szczególności zadań wymagających obliczeń procentowych, rozwiązania równania lub układu równań.
29. Posługiwanie się podstawowymi jednostkami długości, masy, pola i objętości.
30. Zapisywanie dużych i małych liczb w notacji wykładniczej.
31. Porządkowanie i interpretowanie danych statystycznych.
32. Umiejętne posługiwanie się rachunkiem prawdopodobieństwa.
33. Wykorzystanie umiejętności rachunkowych przy rozwiązywaniu problemów z różnych dziedzin wiedzy.
34. Obliczanie obwodów, powierzchni i objętości na różnych przykładach z życia codziennego.
35. Wykorzystanie wykresów do przedstawiania i interpretowania danych statystycznych, zjawisk fizycznych i wyników doświadczeń.
36. Rozwijanie umiejętności zapisywania związków za pomocą symboli, wyrażeń algebraicznych, równań i układów równań.
37. Rozwijanie umiejętności zapisywania planu rozwiązania zadania.
38. Rozwijanie umiejętności stosowania zintegrowanej wiedzy do rozwiązywania zadań problemowych.
39. Rozwijanie umiejętności opracowywania otrzymanych wyników i wyciągania wniosków.
40. Wyrabianie samodzielności w rozwiązywaniu różnych rodzajów i typów zadań, ze szczególnym zwróceniem uwagi na zadania otwarte.
41. Ćwiczenie sprawności w zakresie: upraszczania wyrażeń algebraicznych, rozwiązywania równań, w tym proporcji, układów równań, kreślenia wykresów funkcji i określania ich własności, posługiwania się własnościami figur geometrycznych, stosowania obliczeń procentowych, zamiany jednostek, przekształcania wzorów i stosowania przybliżeń w rachunku liczbowym.
42. Ćwiczenie sprawności w kreśleniu i konstrukcji podstawowych figur w symetriach i jednokładności, kreślenia stycznej do okręgu, symetralnej odcinka i dwusiecznej kąta, itp.
43. Rozwijanie pamięci oraz umiejętności logicznego rozumowania i abstrakcyjnego myślenia.
44. Kształtowanie wyobraźni przestrzennej.
CELE WYCHOWAWCZE
1. Wykształcenie umiejętności planowania i organizowania własnej pracy, oraz umiejętności pracy w zespole.
2. Wyrabianie systematyczności i wytrwałości w nauce.
3. Wyrabianie poczucia odpowiedzialności za wyniki w nauce, nie poddawanie się niepowodzeniom i radzenie sobie z trudnościami.

TREŚCI NAUCZANIA
• Graniastosłupy
• Ostrosłupy
• Walce
• Kule
• Stożki
• System dziesiątkowy i rzymski
• Liczby wymierne i niewymierne
• Działania na liczbach, potęgach, pierwiastkach
• Obliczenia procentowe
• Wyrażenia algebraiczne
• Równania i układy równań
• Odczytywanie wykresów
• Funkcja linowa
• Wielkości wprost i odwrotnie proporcjonalne
• Figury na płaszczyźnie
• Wielokąty i okręgi
• Symetrie
• Figury podobne
• Pola figur podobnych
• Zamiana jednostek
• Czytanie informacji, diagramów, map
• Podatki i lokaty bankowe
• Obliczenia w fizyce i chemii

PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW
Ze względu na to, że są to zajęcia dla uczniów z dodatkowymi potrzebami, przy realizacji programu należy:
• kłaść szczególny nacisk na doskonalenie wiedzy zdobytej na lekcjach matematyki,
• rozwijać umiejętności praktyczne potrzebne do stosowania tych umiejętności w konkretnych sytuacjach życiowych,
• zachęcać do nauki przez stosowanie ciekawych metod i form pracy,
• zwracać uwagę na używanie prawidłowej terminologii,
• pomagać doszukiwać się związków, podobieństw i różnic, aby ułatwić zapamiętywanie,
• stosować działania praktyczne w celu łatwiejszego zapamiętywania.
Najczęściej stosowaną formą pracy będzie praca indywidualna.

OCZEKIWANE OSIĄGNIĘCIA
• uzupełnienie braków w wiadomościach i umiejętnościach,
• przyswojenie bieżącego materiału,
• podwyższenie wyników z prac pisemnych,
• przełamanie lęku przed matematyka,
• wdrożenie do systematycznej i samodzielnej pracy,
• lepsze przygotowanie do egzaminu gimnazjalnego.

OCENA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW
W związku z tym, że są to zajęcia wyrównawcze ocenianie będzie występowało tylko w formie słownej. Ma wykazywać mocne strony ucznia i pełnić wyłącznie rolę stymulującą i wspierającą. Będzie stosowane w całym procesie kształcenia. Ma na celu korektę błędów ucznia.

EWALUACJA PROGRAMU
Autor programu, jednocześnie osoba wdrażająca go, dokona jego całościowej ewaluacji, aby:
• ocenić jego skuteczność, przydatność i atrakcyjność,
• wyciągnąć wnioski do dalszej pracy, wprowadzić zmiany.

Plan procesu:
• monitoring obecności uczniów na zajęciach,
• śledzenie wyników osiąganych przez tych uczniów na sprawdzianach, pracach klasowych z matematyki,
• ewaluacja cząstkowa,
• ewaluacja końcowa.
Narzędzia ewaluacji:
• obserwacja,
• analiza dokumentów (karty pracy)
• kwestionariusz ankiety.
W trakcie pracy na bieżąco będzie oceniana praca ucznia, jego wkład i postępy. Program podczas realizacji będzie również na bieżąco modyfikowany w zależności od potrzeb uczniów.

Bibliografia
1. Matematyka 3 Praca zbiorowa pod redakcją Małgorzaty Dobrowolskiej
2. Matematyka 3 zeszyt ćwiczeń Małgorzata Dobrowolska, Marta Jucewicz, Marcin Karpiński, Mirosław Krzyżanowski (płyta CD - ROM)
3. Matematyka 3 zbiór zadań Marcin Braun Jacek Lech
4. Wybrane metody i techniki aktywizujące Zastosowania w procesie nauczania matematyki Maria Wójcicka
5. Dziecko ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi na lekcjach matematyki GWO
Netografia
1. www.wsip.com.pl
2. www.gwo.pl

ANKIETA DLA UCZESTNIKÓW ZAJĘĆ

Drodzy uczniowie!
Niniejsza ankieta posłuży do oceny tych zajęć. Proszę o zakreślenie właściwej odpowiedzi lub odpowiedź na pytanie.
1. Czy chętnie brałeś(aś) udział w zajęciach?
a) TAK
b) NIE
c) NIE WIEM
2. Czy zajęcia pomogły Ci lepiej opanować materiał?
a) TAK
b) NIE
c) NIE WIEM
3. Który materiał opanowałeś(aś) dzięki zajęciom:
a) najlepiej ........................................
b) najsłabiej ........................................
4. Czy atmosfera na zajęciach była dla Ciebie przyjazna?
a) TAK
b) NIE
c) NIE WIEM
Dziękuję za wypełnienie ankiety


Rozkład materiału
Lp.
Jednostki tematyczne
Cele operacyjne

Uczeń potrafi:
DZIAŁ I: BRYŁY
1. Graniastosłupy – pole powierzchni i objętość. tworzyć nazwy graniastosłupów, ostrosłupów, zamieniać jednostki, rysować bryły, obliczać pola powierzchni i objętości brył, rozwiązywać zadania tekstowe związane z graniastosłupami, ostrosłupami i bryłami obrotowymi,
2. Ostrosłupy – pole powierzchni i objętość.
3. Walec – pole powierzchni i objętość.
4. Stożek – pole powierzchni i objętość.
5. Kula – pole powierzchni i objętość.

DZIAŁ II: LICZBY I WYRAŻENIA ALGEBRAICZNE
6. System dziesiątkowy i rzymski. zapisać liczby w systemie dziesiątkowym, zapisać i odczytać liczby w systemie rzymskim, podać rozwinięcie dziesiętne ułamka, odczytać współrzędną i zaznaczyć liczby na osi liczbowej, wykonywać działania na potęgach i pierwiastkach, zapisać liczbę w notacji wykładniczej, wykonywać działania łączne na liczbach, obliczać wartości wyrażeń arytmetycznych, rozwiązywać zadania tekstowe z działaniami na liczbach i z procentami, budować i przekształcać proste wyrażenia algebraiczne, stosować przekształcenia wyrażeń algebraicznych w zadaniach tekstowych, rozwiązywać równania i układy równań, rozwiązywać zadania tekstowe związane z zastosowaniem równań lub układów równań,
7. Liczby wymierne i niewymierne.
8. Podstawowe działania na liczbach.
9. Działania na potęgach i pierwiastkach.
10. Obliczenia procentowe.
11. Przekształcenia algebraiczne.
12. Równania i układy równań.

DZIAŁ III: FUNKCJE
13. Odczytywanie wykresów. odczytać wykres funkcji, sporządzić wykres funkcji, odczytać z wykresu własności funkcji, określić monotoniczność funkcji, podać własności funkcji liniowej,
14. Funkcji, zależności funkcyjne, wzór a wykres.
15. Wielkości proporcjonalne.

DZIAŁ IV: FIGURY NA PŁASZCZYŹNIE
16. Własności trójkątów. zastosować własności trójkątów, obliczać pola powierzchni i obwody figur płaskich, zastosować twierdzenie Pitagorasa, rozwiązywać trójkąty prostokątne o podanych kątach, rozwiązywać zadania z treścią związane z figurami płaskimi, określić położenie dwóch okręgów, konstruować wielokąty foremne, obliczać pola i obwody figur wpisanych w okrąg i opisanych na okręgu, rysować figury symetryczne względem prostej i punktu, wskazywać osie i środki symetrii,
17. Rodzaje i własności czworokątów.
18. Koła i okręgi.
19. Wzajemne położenie dwóch okręgów.
20. Wielokąty i okręgi.
21. Symetrie – oś i środek symetrii.

DZIAŁ V: FIGURY PODOBNE
22. Podobieństwo figur. określić skalę podobieństwa, obliczyć długości boków i pola figur podobnych, sprawdzić podobieństw figur,
23. Pola figur podobnych.
24. Prostokąty podobne. Trójkąty prostokątne podobne.

DZIAŁ VI: MATEMATYKA W ZASTOSOWANIACH
25. Zamiana jednostek. zamieniać jednostki, odczytywać informacje z diagramów i map, obliczać podatki, podatek VAT, oprocentowanie i odsetki, obliczać prędkość, drogę i czas z podanych danych, przekształcać wzory.
26. Czytanie informacji, diagramów, map.
27. VAT i inne podatki.
28. Lokaty bankowe.
29. Prędkość, droga, czas.
30. Obliczenia w fizyce i chemii.