Opis i analiza przypadku: Absencja w szkole

Opis i analiza przypadku rozpoznawania i rozwiązywania problemu wychowawczego (absencja uczennicy na zajęciach szkolnych)

1. Identyfikacja problemu.
K była uczennica w klasie w której byłem wychowawcą. Pochodzi ona z wielodzietnej ale pełnej rodziny, która boryka się z trudnościami finansowymi. Rodzice nie posiadali stałego zatrudnienia, ojciec i matka pracowali dorywczo. Już w czwartej klasie zaczęły się problemy z dużą absencja dziewczynki na lekcjach. Początkowo były to trzy cztery dni w miesiącu z reguły usprawiedliwione przez rodziców. Niepokojące zjawisko przybrało na sile w klasie piątej, gdzie uczennica opuszczała już systematycznie nawet dwa tygodnie w miesiącu nieusprawiedliwione przez rodziców.
Mama dziewczynki utrzymywała, że wszystkie jej nieobecności są związane z chorobą, jednak przeczyła temu dynamika absencji. Po szczegółowej analizie stało się jasne, że uczennica jest nieobecna w dniach , kiedy matka pracuje zaś K musi zająć się wtedy młodszym rodzeństwem. W pierwszym semestrze oprócz zagrożenia ocenami niedostatecznymi, groziło jej także nieklasyfikowanie z kilku przedmiotów .
W związku z tym uczennica po I okresie otrzymała ocenę poprawną z zachowania pomimo tego że jest dzieckiem bardzo spokojnym i cichym.
Niska frekwencja doprowadziła do pogorszenia się wyników z większości przedmiotów, które w początkowej fazie utrzymywały się na średnim poziomie klasy. Największe problemy uczennica miała z przedmiotami, które wymagały praktycznych ćwiczeń tj. język angielski, matematyka oraz przyroda

2. Geneza i dynamika zjawiska.
Pod koniec września 2010 roku uczennica zaczęła systematycznie opuszczać zajęcia nie przynosząc usprawiedliwień. Na pisemne wezwanie wychowawcy rodzice stawili się do szkoły, twierdząc że córka choruje i nie może przyjść do szkoły . Twierdzili że lekarz zalecił pozostawanie w domu przez okres dwóch tygodni. Nie posiadali jednak żadnego zaświadczenia od lekarza, co mogło stanowić dowód o faktycznej chorobie dziecka. Na koniec rozmowy poprosiłem aby w następnych przypadkach usprawiedliwiać nieobecności córki w miarę możliwości zaświadczeniami od lekarza rodzinnego. Zaprzeczeniem słów rodziców były relacje uczniów mieszkających w pobliżu, którzy widywali wielokrotnie dziewczynkę bawiącą się na dworze po południu. K nadal dużo opuszczała, dlatego groziło jej nieklasyfikowanie po I okresie roku szkolnego 2010/11. Wystosowałem kolejne pismo do rodziców, w którym powiadomiłem o grożących ocenach niedostatecznych oraz możliwości nieklasyfikowania z innych przedmiotów z których uczennica nie miała wystarczającej liczby ocen.
Po przeprowadzeniu rozmów z pedagogiem szkolnym okazało się że K pozostaje w domu aby opiekować się młodszym rodzeństwem w czasie kiedy rodzice pracują.

3. Znaczenie problemu.
Opuszczanie i nieusprawiedliwianie godzin lekcyjnych, lekceważenie obowiązków szkolnych może spowodować nieklasyfikowanie z poszczególnych przedmiotów, obniżenie oceny z zachowania do najniższej w efekcie końcowym brak promocji do klasy szóstej.

4. Prognoza.
Prognoza negatywna - w przypadku zaniechania oddziaływań:
• uczennica otrzyma niską ocenę z zachowania, nie opanuje odpowiedniego zakresu wiadomości, nie zdobędzie umiejętności niezbędnych do kontynuowania nauki w klasie szóstej.
• W skrajnym przypadku uczennica nie będzie klasyfikowana lub nie otrzyma promocji do klasy programowo wyższej.
Prognoza pozytywna - w przypadku wdrożenia oddziaływań:
- uczennica będzie systematycznie uczęszczała na zajęcia lekcyjne,
- uczennica nadrobi zaległości sama bądź przy pomocy kolegów, nauczycieli i ukończy szkołę,
- wzrośnie poczucie własnej wartości dziewczynki oraz jej samoocena,
- uczennica wyrobi sobie właściwy system wartości oparty o uczciwości, ciężkiej i systematycznej pracy własnej

5. Propozycje i rozwiązania.
Cele:
doprowadzić do tego, że:
• uczennica zacznie systematycznie uczęszczać do szkoły,
• wszystkie nieobecności będą usprawiedliwiane przez rodziców z podaniem konkretnego powodu absencji lub poprzez zaświadczenie lekarskie,
• uczennica zacznie poważnie traktować swoje obowiązki szkolne
• uczennica nadrobi zaległości z pierwszego okresu
Zadania:
a) zadania naprawcze:
- rozmowa z uczennicą - uświadomienie problemu i wynikających z niego zagrożeń, dostrzeganie i chwalenie nawet drobnych sukcesów, interwencje pomocnicze u kolegów, nauczycieli,
- rozmowa z pedagogiem szkolnym,
- konsultacje z rodzicami.
b) zadania profilaktyczne:
- zorganizowanie pomocy koleżeńskiej,
- powierzenie uczennicy zadań do wykonania na rzecz klasy i szkoły,
- rozmowa z nauczycielami w celu umożliwienia zaliczenia materiału z poszczególnych przedmiotów.

6. Wdrażanie oddziaływań.
W październiku przeprowadziłem rozmowę z uczennicą, która miała na celu ustalenie strategii działania. Wyznaczenie przedmiotów, z którymi ma największy problem, zastanowienie się, kto mógłby pomóc w tym konkretnym przypadku.
Podczas tej samej rozmowy zaproponowałem jej udział w akademii z okazji Dnia Nauczyciela. Do tej pory rzadko występowała w szkolnych akademiach – niechętnie przedzielano jej role ze względu na dużą absencję. Poczuła się wyróżniona, ponieważ wiedziała, że aby wystąpić musi systematycznie uczęszczać do szkoły. Uświadomiłem jej, że jest to taka rola, że nikt nie będzie jej mógł zastąpić, a zatem ważne jest, żeby była. Przyjęła propozycję z radością.
W szkole frekwencja też się znacznie poprawiła, chociaż zdarzały się pojedyncze nieobecności, to nigdy w dniach, kiedy odbywały się próby. Nadrabiała także systematycznie zaległości także dzięki pomocy koleżanki z klasy.
Podczas akademii z okazji Dnia Edukacji Narodowej K wystąpiła na scenie razem z innymi uczniami klasy V. Dało jej to dużo radości i satysfakcji.

7. Efekty oddziaływań.
Na I okres K otrzymała tylko jedną ocenę niedostateczną . Drugi okres rozpoczęła z zapałem. Wiedziała, czego oczekują od niej nauczyciele i miała świadomości, że są osoby chętne mu pomóc.
Zgodnie z pozytywną prognozą nadrobiła zaległości i systematycznie uczęszczała do szkoły. Zdarzały się pojedyncze nieobecności lub dni, ale były one w większości usprawiedliwione przez rodziców. W klasie szóstej nieobecności uczennicy były sporadyczne, zaś na I i II okres nie miała planowanych zagrożeń z żadnego przedmiotu.
Na pewne w efekcie moich działań wzrosła samoocena uczennicy. Chętnie uczestniczyła w życiu klasy oraz szkoły, brała z powodzeniem udział w akademiach i uroczystościach szkolnych.