Od małego Adasia do Mickiewicza - recenzja książki Joanny Laskowskiej "Rozwój aktywności twórczej w sferze języka"

Od małego Adasia do Mickiewicza...

„Rozwój aktywności twórczej w sferze języka” Joanny Laskowskiej to praca adresowana do nauczycieli języka polskiego, nauczania początkowego, przedszkola, nauczycieli sztuki oraz wychowawców w świetlicach szkolnych, środowiskowych i profilaktycznych. Z książki powinni też skorzystać rodzice, to oni są bowiem pierwszymi i najważniejszymi nauczycielami języka. Treść książki dotyczy aktywności twórczej dziecka, ekspresji werbalnej oraz stymulowania i rozbudzenia dziecięcej inwencji twórczej. Książka została wydana przez Oficynę Wydawniczą „Impuls” w Krakowie 2007 roku.
Publikacja składa się z dwóch części. Część pierwsza to rozdziały teoretyczne, w części drugiej znalazły się natomiast literackie wypowiedzi dzieci: fraszki, zagadki, wierszyki, haiku, limeryki i proza. Autorka w 6 rozdziałach przedstawia zagadnienia dotyczące rozwijania aktywności twórczej dzieci i stara się udowodnić, że jest ona bardzo ważna dla rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Laskowska opisuje warunki kształtowania się postawy twórczej u dziecka, przedstawia zagadnienia rozwoju mowy oraz modele nabywania jej w wieku przedszkolnym. Określa sposoby stymulowania rozwoju psychicznego dziecka oraz style prawidłowej komunikacji dorosłego (nauczyciela, rodziców) z dzieckiem, tak by stawały się one warunkiem prawidłowego rozwoju ekspresji twórczej. Skupia się także na aktywności werbalnej dziecka warunkującej wzrost dyspozycji twórczych.
Ekspresja werbalna dziecka, jak niejednokrotnie podkreśla autorka, jest bardzo bogata. Dziecko od samego początku przejawia twórczą postawę, a informacje o języku wykrywa samo w toku własnej aktywności badawczej. Ekspresja pozwala mu na rozładowanie napięcia i agresji, łagodzi niepowodzenia, często jest terapią pozwalającą rozładować emocje i uczucia wyzwalające pozytywne przeżycia. Poprzez własną ekspresję dziecko lepiej poznaje świat zewnętrzny i samego siebie. Łatwiej komunikuje się z rówieśnikami i dorosłymi. Aktywność twórcza kształci, rozwija i pielęgnuje wyobraźnię, pobudza dziecko do urzeczywistniania marzeń, pozwala zdobywać nowe doświadczenia i zainteresowania. Dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym nieważny jest wynik ich aktywności twórczej, ale sam proces tworzenia. Układanie bajek, opowiadań, wierszy i zagadek przez dzieci jest najbardziej złożoną formą ekspresji dziecięcej. Utwory najczęściej związane z zabawą, przyrodą, elementami baśniowymi, zwierzętami, wycieczką. Opierają się na przeżyciach dziecka związanych z wyobraźnią, zabawą oraz realiami codziennego życia. Wytwory dziecka świadczą o jego potrzebie i zdolności tworzenia, stanowią również zewnętrzny przejaw wewnętrznego życia dziecka, dzięki nim możemy wyzwalać i odkrywać dziecięce myśli i przeżycia. Aktywność twórcza dziecka w zakresie języka jest niezwykle ważna, rozwija je pod względem emocjonalnym, intelektualnym i społecznym, sferami aktywności, które stale, a szczególnie w wieku wczesnoszkolnym i przedszkolnym należy kształtować i rozwijać.
Twórczość werbalna powinna być inspirowana i rozwijana przez stosowanie różnych metod oraz zapewnienie właściwych warunków otoczenia w szkole przez nauczyciela, w domu natomiast przez rodziców i opiekunów. Kształtowanie aktywności twórczej w sferze języka ma podstawowe znaczenie dla rozwoju dziecka. Rodzice powinni umożliwić mu inwencje twórczą w zakresie języka, pozwalać na spontaniczną ekspresję. Rodzice swoją działalność powinni włączyć do aktywności werbalnej swoich dzieci, inspirować ich ekspresję słowną. Nauczyciel, wychowawca kieruje aktywnością twórczą dziecka, uczy je partnerstwa, otwartości oraz pokonywania barier psychicznych w myśleniu i komunikowaniu się ze światem zewnętrznym.
Publikacja opiera się na bogatej bibliografii, pozycjach z zakresu pedagogiki, psychologii i przedmiotów artystycznych, dotyczących rozwoju dziecka, komunikacji interpersonalnej, metodyki i literatury. Autorka powołuje się na słowniki i publikacje innych autorów, przekazywane informacje są więc rzetelne i sprawdzone, poparte badaniami i statystykami. Treści ilustruje przykładami z życia codziennego i literatury. Omawiane zagadnienia przedstawione są w sposób jasny i przejrzysty. Forma graficzna książki jest również bardzo dobra. Temat rozwoju mowy, aktywności werbalnej i kształtowania się postawy twórczej autorka przedstawiła wyczerpująco. Książka jest świetnym źródłem wiedzy na temat tych zagadnień. Każdy ostatni akapit rozdziału jest podsumowaniem treści przedstawionych w rozdziale i sformułowanym wnioskiem. Autorka powinna poświęcić więcej uwagi stymulowaniu rozwoju psychicznego dziecka i typach orientacji dorosłego na dziecko. Przedstawić więcej wskazówek i metod do pracy i komunikacji z dzieckiem. Rodzice mogliby dzięki temu czerpać więcej porad, książka powinna być bardziej praktyczna. Przedstawia nauczycielom i rodzicom zagadnienia dotyczące twórczej aktywności dziecka w sferze języka, ale nie wyczerpuje go i zainteresowany tematem odbiorca chcąc uzyskać więcej informacji musi sięgnąć do innych książek i materiałów. Niemniej jednak polecam publikację zarówno rodzicom i nauczycielom, ze względu na jej prosty, jasny przekaz i przydatność treści, które prezentuje, w nauczaniu i wychowaniu.
Rodzicu, nauczycielu, wspieraj dziecko i jego aktywność werbalną, ponieważ wnosi wiele pozytywnego w jego rozwój, a nigdy też nie wiesz czy z twojego małego synka/córeczki/ucznia w przyszłości nie wyrośnie wieszcz narodowy na miarę Słowackiego czy Mickiewicza...