Scenariusz warsztatów ekologicznych. Czy wiesz co jesz?

„Niech żywność będzie waszym lekarstwem”
Hipokrates

Cele szczegółowe:

Uczeń:
- zna podstawowe składniki żywności i ich funkcję w organizmie
- zna listę E – zawierającą spis środków konserwujących, barwiących oraz innych dodatków występujących w artykułach spożywczych
- wie, jaki wpływ mają te związki na zdrowie człowieka
- umie analizować dane zawarte na etykietach produktów spożywczych
- wybiera te, artykuły spożywcze, które nie zawierają szkodliwych dodatków
- umie wykryć skrobię i białko w produktach spożywczych

Tok zajęć:
Uczniowie dzielą się na grupy. W każdej grupie wybrano: lidera, sprawozdawcę, sekretarza i obserwatora.

Część I
Podstawowe składniki żywności i ich funkcje w organizmie człowieka

1. Uczniowie otrzymują obrazki produktów żywnościowych, rozpoznają składniki pokarmowe niezbędne organizmowi

2. Dyskusja na temat roli, jaką pełnią w organizmie
- białka
- tłuszcze
- węglowodany
- sole mineralne
- witaminy

3. Nauczyciel wprowadza pojęcia:
- środki konserwujące
- barwniki i pigmenty
- stabilizatory
- antyutleniacze
- związki kancerogenne

4. Uczniowie otrzymują instrukcję wykrywania skrobi i białka. Zadaniem ich jest wykrycie skrobi w ziemniaku i białka w mleku lub twarogu.

5. Uczniowie otrzymują zadania do rozwiązania

Zad.1
Potrzebna młodemu organizmowi ilość białka wynosi około 0,7g na kilogram masy ciała. Oblicz Twoje dzienne zapotrzebowanie na białko.

Zad.2
105g to dzienna norma spożycia tłuszczu dla 15-letniego ucznia. Pewien uczeń zjadł w ciągu dnia:
200g twarożku zawierającego 22g tłuszczu,
50g masła – 42g tłuszczu,
Parę plasterków szynki – 16,5g tłuszczu,
Kotlet schabowy – 36,5g tłuszczu,
Jedną wędzoną makrelę – 16g tłuszczu,
Pół tabliczki czekolady – 18g tłuszczu.
Czy uczeń przekroczył dzienną normę spożycia tłuszczów? Jeśli tak, dokonaj odpowiednich zmian w jadłospisie.

Zad. 3
Jakie pierwiastki: X, Y, Z, Q o podanych liczbach atomowych (porządkowych) dopuszczone jako barwniki żywności kryją się pod oznakowaniami:
E153 = 6X
E173 = 13Y
E174 = 47Z
E175 = 79Q

6. Analiza etykiet różnych produktów spożywczych
Z etykiety produktu odczytaj i wypisz wszystkie dodatki z symbolem E.

7. Uczniowie dzielą produkty spożywcze ze względu na zawartość dodatków z symbolem E na następujące grupy:
- niebezpieczne dla zdrowia człowieka
- prawdopodobnie niebezpieczne dla zdrowia człowieka
- o działaniu rakotwórczym
- zakazane w Polsce dodatki z symbolem E

8. Podsumowanie
Uczniowie z przeprowadzonych zajęć wyciągają wnioski:
- ograniczamy zakup i spożycie artykułów spożywczych zawierających dodatki z symbolem E
- w czasie robienia zakupów posługujemy się ściągą, czyli przewodnikiem świadomego konsumenta
- nie kupujemy produktów spożywczych bez podanego okresu ważności .

Literatura
M.Koszmider, G.Kozanecka: Zielone zadania, WSiP, Warszawa 1995.
A.Jankowska: Edukacja prozdrowotna, Chemia w Szkole, WSiP, Warszawa 2003.