Sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego
Imię i nazwisko:
Miejsce pracy:Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Warszawa
Czas trwania stażu:1 września 2011 r. – 31 maja 2012 r.
Z dniem 1 września 2011 roku rozpoczęłam dziewięciomiesięczny staż na stopień nauczyciela kontraktowego w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 8 w Warszawie na stanowisku pedagoga. Plan rozwoju zawodowego opracowałam w oparciu o rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli wraz z jego późniejszą zmianą oraz Kartę Nauczyciela. W okresie trwania stażu moje działania ukierunkowane były na sumienną realizację założeń zawartych w przygotowanym przeze mnie planie rozwoju zawodowego oraz wypełnianie powierzonych mi obowiązków.
Realizację planu rozwoju zawodowego rozpoczęłam od nawiązania współpracy z opiekunem stażu poprzez określenie jasnych i czytelnych zasad kooperacji na cały okres trwania stażu, ustalenia sposobów wzajemnego komunikowania się oraz harmonogramu konsultacji. Ustalenia zastały zawarte w sformułowanym ustnie kontrakcie. W następnej kolejności przystąpiłam do zapoznania się z procedurami uzyskiwania awansu zawodowego. W efekcie analizy wyżej wymienionych przepisów prawa dotyczących awansu zawodowego nauczycieli, jak również śledzenia w Internecie różnorodnych serwisów edukacyjnych poświęconych tej tematyce zredagowałam plan rozwoju zawodowego, który następnie został zatwierdzony przez Panią Dyrektor Poradni pod koniec września 2011 r. Jednocześnie, w pracy nad sporządzeniem planu rozwoju nieocenionym źródłem wsparcia była dla mnie opiekunka stażu, z którą konsultowałam poszczególne jego elementy oraz formy ich realizacji.
Zgodnie z § 6 ust. 1. pkt. 1. rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia
1 grudnia 2004 roku zapoznałam się z zasadami funkcjonowania Poradni, obowiązującej dokumentacji oraz sposobów jej prowadzenia. W tym celu przeanalizowałam następujące dokumenty:
• Statut Poradni;
• Kodeks etyczny pracownika Poradni;
• Zakres obowiązków pedagoga pracującego w Poradni;
• Regulamin Rady Pedagogicznej;
• Regulamin Zespołu Orzekającego oraz Zespołu Wczesnego Wspomagania;
• Regulaminy prowadzenia dzienników pracy i dzienników zajęć;
• Regulaminy przyjmowania na zajęcia prowadzone w Poradni.
Niezbędnym elementem pogłębiania wiedzy merytorycznej było również dokładne zapoznanie się z przepisami prawa oświatowego. Były to między innymi następujące akty prawne:
• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty;
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych w tym publicznych poradni specjalistycznych;
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach;
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2001 r.
w sprawie orzekania o potrzebie kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży oraz szczegółowych zasad kierowania do kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania wraz z późniejszymi zmianami;
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z późniejszymi zmianami.
Dzięki udziałowi w szkoleniu, poznałam również przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązujące w placówce typu poradnia psychologiczno-pedagogiczna. Przestrzegałam ich w trakcie wykonywania codziennych obowiązków zawodowych.
Nieodzownym elementem pracy w Poradni jest również czynny udział w działaniach poszczególnych jej organów. W związku z powyższym, starałam się systematycznie uczestniczyć w cyklicznych spotkaniach zespołu terapeutycznego oraz posiedzeniach Rady Pedagogicznej. Brałam również udział w pracach zespołu ewaluacyjnego, którego głównym zadaniem było dokonanie oceny funkcjonowania zespołów zadaniowych Poradni. Starałam się także wspierać moją opiekunkę stażu w pracach wynikających z pełnienia przez nią funkcji koordynatora ds. szkoleń. Wszystkie wymienione działania stanowiły dla mnie wspaniałą okazję do wymiany doświadczeń oraz czerpania z bogatej wiedzy merytorycznej i umiejętności pracowników Poradni.
Niezwykle cennym doświadczeniem okazały się dla mnie regularne obserwacje zajęć prowadzonych przez innych specjalistów z Poradni. Były to między innymi: badanie pedagogiczne, warsztaty ortograficzne oraz indywidualne zajęcia korekcyjno-kompensacyjne prowadzone przez opiekuna stażu, trening EEG Biofeedback, zajęcia dla dzieci 6-letnich prowadzone Metodą Treningu Zdolności Intelektualnych, warsztaty Jak się uczyć, żeby się nauczyć dla grup uczniów szkół podstawowych oraz gimnazjów, a także obserwacja wywiadu przeprowadzanego przez doradcę zawodowego. Uczestnictwu w zajęciach towarzyszyło omawianie z osobą prowadzącą ich przebiegu, zastosowanych metod i form pracy. Była to doskonała sposobność do czerpania wiedzy i inspiracji
od bardziej doświadczonych pracowników, co okazało się być dla mnie szczególnie pomocne w kontekście udoskonalania własnego warsztatu pracy z grupą.
Jednocześnie w ramach realizacji § 6.ust. 1. pkt. 3. rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 1 grudnia 2004 roku raz w miesiącu prowadziłam zajęcia w obecności opiekuna stażu lub dyrekcji, dbając o każdorazowe omówienie ich przebiegu oraz sposobu prowadzenia z obserwatorem. Informacje zwrotne otrzymywane od osób biorących udział w prowadzonych przeze mnie zajęciach oraz wnioski wyciągane na ich podstawie stanowiły dla mnie niezwykle ważny element rozwoju zawodowego.
Przez cały okres trwania stażu starałam się również dbać o pogłębianie swojej wiedzy i rozwój umiejętności w zakresie diagnozowania uczniów szkół podstawowych. W tym celu zapoznawałam się z narzędziami diagnostycznymi dostępnymi w Poradni, poszukiwałam nowych metod badawczych poprzez systematyczne przeglądanie stron internetowych, m.in.: Pracowni Testów Psychologicznych i Pedagogicznych, czy też Polskiego Towarzystwa Dysleksji. Dużą rolę w podnoszeniu moich kompetencji w obszarze diagnozowania odegrało studiowanie fachowej literatury, m.in.: publikacji J. Mickiewicz, M. Bogdanowicz, A. Domagały i U. Mireckiej, jak również zapoznanie się z podręcznikiem do Baterii metod diagnozy przyczyn niepowodzeń szkolnych u dzieci ośmioletnich (Bateria 8). W obszarze tym jednak za najcenniejsze doświadczenie uważam odbycie szkolenia z zakresu Metody Warnkego, w której niezwykle istotną wagę przykłada się do wnikliwej diagnozy podstawowych funkcji centralnych: wzrokowych, słuchowych i motorycznych, jak również – doskonale je uzupełniające – szkolenie z zakresu centralnych zaburzeń przetwarzania słuchowego i zaprezentowanych na nim testów psychoakutsycznych, oceniających wyższe funkcje słuchowe. Oba kursy stanowią dla mnie niezwykle bogate źródło wiedzy w obszarze rozpoznawania (a w konsekwencji także organizowania procesu terapeutycznego) przyczyn trudności w czytaniu i pisaniu, tak u dzieci jak i dorosłych. Są również źródłem inspiracji do tworzenia własnych narzędzi pomocnych w procesie diagnozowania dysleksji rozwojowej.
Jednocześnie, mając na uwadze dbałość o rzetelność oraz wnikliwość prowadzonych w Poradni procesów diagnostycznych, wyniki przeprowadzanych przeze mnie badań pedagogicznych starałam się w sytuacjach niejasności konsultować z psychologami, opiekunem stażu, a w razie potrzeby także z innymi specjalistami z Poradni.
Drugim niezwykle istotnym obszarem mojej pracy było prowadzenie zajęć postdiagnostycznych. W roku szkolnym 2011/2012 były to przede wszystkim: indywidulane i grupowe zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, warsztaty ortograficzne dla uczniów klas IV-VI, warsztaty grafomotoryczne „Zwinna rączka” dla uczniów klas II-III szkół podstawowych oraz indywidualne konsultacje dla uczniów i rodziców. W prowadzonych działaniach terapeutycznych znaczącą wagę przykładałam do wnikliwego poznania dziecka – jego potrzeb, zainteresowań, mocnych stron, jak i deficytów wymagających pracy korekcyjno-kompensacyjnej. W tym celu starałam się skrupulatnie analizować zgromadzoną w Poradni dokumentację uczniów, regularnie konsultować się z psychologami i innymi specjalistami. Bardzo ważna w tym względzie była dla mnie również współpraca z rodzicami uczniów.
Ponadto, w bieżącym roku szkolnym wspólnie z innymi pracownikami Poradni przygotowałam i poprowadziłam dwa szkolenia Rad Pedagogicznych w szkołach podstawowych. Były to:
• Dostosowywanie wymagań edukacyjnych do uczniów ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi – szkolenie poświęcone problemowi funkcjonowania ucznia z dysleksją rozwojową w szkole oraz możliwym sposobom indywidualizacji procesu nauczania przez nauczycieli – SP nr 98, 10.10. 2011 r ;
• Jak się uczyć, żeby się nauczyć – szkolenie dotyczące prawidłowości rządzących procesem uczenia się oraz nowoczesnym technikom zapamiętywania – SP nr 33, 9.02. 2012 r.
Wspólnie z opiekunką stażu poprowadziłam także warsztaty ortograficzne dla młodzieży z Ochotniczego Hufca Pracy. Przez cały rok szkolny starałam się również wspierać swoją obecnością starszą koleżankę w prowadzeniu Warsztatów umiejętności wychowawczych dla rodziców.
Jednym z obranych przeze mnie celów, które traktuję jako stały element wszystkich szczebli rozwoju zawodowego, było pogłębianie wiedzy i umiejętności w zakresie pracy terapeutyczno-wychowawczej. W okresie trwania stażu na nauczyciela kontraktowego przykładałam dużą wagę do realizacji owego celu poprzez przeglądanie fachowych czasopism (m.in.: prenumerowanych przeze mnie magazynów „Psychologia w szkole” i „Dysleksja. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Dysleksji”) oraz studiowania literatury psychologiczno-pedagogicznej, której spis zamieszczony jest w dokumentacji dołączonej do niniejszego sprawozdania. Istotnym obszarem eksploracji były dla mnie zwłaszcza nowatorskie metody terapeutyczne oraz techniki je wspierające (m.in.: mnemotechniki, techniki rozwijające twórcze myślenie), a także sposoby motywowania uczniów do pracy. Starałam się również pogłębiać swoją wiedzę z zakresu psychologicznych prawidłowości dotyczących procesu uczenia się, m.in.: teorii inteligencji wielorakich H. Gardnera, stylów uczenia się czy strefy najbliższego rozwoju L. Wygotskiego. Przytoczone teorie były dla mnie ważnym odnośnikiem w planowaniu pracy terapeutycznej dostosowanej do potrzeb i możliwości uczniów.
Poza fachową literaturą, wiedzę odnośnie prowadzenia zajęć postdiagnostycznych czerpałam zarówno z konsultacji z opiekunem stażu i innymi pracownikami Poradni, jak również poprzez samodzielne przeglądanie nowości wydawniczych i poszukiwanie nowinek terapeutycznych na stronach internetowych wydawnictw oświatowych oraz polskich i zagranicznych fachowych serwisach internetowych. Zadanie to ułatwiała mi przynależność do Polskiego Towarzystwa Dysleksji, dzięki której miałam dostęp do szerokiej oferty materiałów poświęconych problemom dysleksji rozwojowej.
Ważnym źródłem wiedzy było również uczestniczenie w różnorodnych formach doskonalenia zawodowego. W ramach szkoleń zorganizowanych na terenie Poradni zapoznałam się między innymi z następującymi zagadnieniami: bezpieczeństwo i higiena pracy, udzielanie pierwszej pomocy, przemoc w rodzinie i niebieska karta, cyberprzemoc oraz przepisy prawa oświatowego dla osób będących w trackie realizacji stażu zawodowego.
W celu podniesienia własnych kwalifikacji wzięłam również udział w następujących szkoleniach organizowanych poza Poradnią:
• Trening Umiejętności Wychowawczych – CWRO;
• Nowoczesne techniki uczenia w pracy terapeutycznej i dydaktycznej z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, a zwłaszcza dysleksją rozwojową – WCiES;
• Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego jedną z przyczyn trudności w uczeniu się – CWRO;
• Metoda Warnkego – trening percepcji słuchowej, mowy i prawidłowej pisowni. Kurs podstawowy – BioMed.
W roku szkolnym 2011/2012 rozpoczęłam również studia podyplomowe na kierunku Doradztwo Zawodowe w Wyższej Szkole Nauk Społecznych w Lublinie. Dzięki uprzejmości wicedyrektor pełniącej w Poradni m. in. rolę doradcy zawodowego, mogłam zapoznać się z wybranymi metodami diagnostycznymi stosowanymi w poradnictwie zawodowym, a także przyjrzeć się sposobowi prowadzenia wywiadu wstępnego. Miałam również okazję do wzięcia udziału w XII Salonie Edukacyjnym Perspektyw, gdzie, prowadząc rozmowy z młodzieżą na temat ich przyszłości edukacyjno-zawodowej oraz stawiając pierwsze kroki w diagnozowaniu zainteresowań i predyspozycji zawodowych, mogłam wykorzystać w praktyce zdobyte przeze mnie umiejętności.
Ponadto, biorę udział aktualnie w trwających szkoleniach internetowych organizowanych przez wydawnictwo Operon:
• Profesjonalny warsztat specjalisty terapii pedagogicznej;
• Praca z uczniem ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki z klas IV–VI;
• Warsztat skutecznego nauczyciela – wsparcie uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się z klas I–III oraz IV-VI (tu połączenie z technologiami informatycznymi).
Oprócz sposobności do pogłębiania wiedzy w obszarze problematyki dysleksji rozwojowej zdobyłam w ten sposób dodatkowe doświadczenia w zakresie posługiwania się technologiami informatycznymi. Komputer to jednak przede wszystkim narzędzie, które służyło mi w codziennej pracy, m.in.: w zakresie pogłębiania swojej wiedzy merytorycznej, kontaktowania się z innymi pracownikami Poradni w celu wymiany informacji, przygotowywania opinii pedagogicznych i konspektów zajęć, a przede wszystkim przy tworzeniu własnych pomocy dydaktyczno-terapeutycznych. Podczas prowadzenia zajęć korekcyjno - kompensacyjnych starałam się również jak najczęściej wykorzystywać dostępne w poradnianych zasobach różnorodne programy multimedialne, które stanowią niezwykle atrakcyjną dla dzieci formę wsparcia procesu terapeutycznego. Technologię informacyjną i komunikacyjną wykorzystywałam również do przygotowywania prezentacji multimedialnych ubogacających prowadzone przeze mnie szkolenia. Dzięki efektywnemu przeszukiwaniu zasobów internetu udało mi się znaleźć i wykorzystać nowoczesne narzędzia (m.in.: program Prezi), które umożliwiają prezentowanie informacji w oparciu o hipertekstowe, nielinearne formy przekazu. Dodatkowo, w ramach doskonalenia multimedialnych technik pracy dokonałam publikacji w Internecie, zarówno mojego planu rozwoju zawodowego, jak i niniejszego sprawozdania. Przygotowałam również dokumentację stażową w formie elektronicznej.
Staż na nauczyciela kontraktowego oceniam jako niezwykle dla mnie ważny czas rozwoju zawodowego i osobistego. Pozwolił mi on na dokonanie wnikliwej analizy mocnych i słabych stron własnej działalności zawodowej. W tym okresie starałam się rzetelnie wywiązywać się zarówno z przydzielonych mi zadań, jak i samodzielnie wyznaczonych w planie rozwoju zawodowego celów. Dużą dbałość przykładałam do tego, by organizowane przeze mnie formy wsparcia były możliwie jak najbardziej efektywne. Przejawem tego było między innymi staranne przygotowywanie się do prowadzonych przeze mnie zajęć, wnikliwe analizowanie potrzeb i możliwości rozwojowych uczniów, jak również podejmowanie różnorodnych form pogłębiania wiedzy merytorycznej i ubogacania warsztatu pracy.
Niezwykle cenny był dla mnie fakt, że we wszelkich moich działaniach mogłam liczyć zarówno na wsparcie opiekunki stażu, współpracowników, jak i Dyrekcji Poradni. Dzięki otrzymywanym od nich informacjom zwrotnym oraz autorefleksji, jakiej starałam się poddawać własne działania, uzyskałam rozeznanie, na które obszary powinnam położyć szczególny nacisk w dalszym rozwoju zawodowym. Wskazówki, które uważam za szczególnie dla mnie przydatne dotyczyły umiejętności pracy z grupą i z pewnością włączę je do moich działań w kolejnych latach pracy. Obszary, w których widzę potrzebę i chęć rozwoju to także umiejętność pracy z uczniem z zaburzeniami rozwoju ruchowego oraz z obniżonymi zdolnościami matematycznymi. Chciałabym również rozwinąć współpracę z rodzicami uczniów i lepiej angażować ich do aktywnego udziału w procesie pokonywania trudności edukacyjnych dzieci.
Analizując moją pracę w okresie stażu, wydaje mi się, że udało mi się w pełni zrealizować wszystkie zadania wytyczone w planie rozwoju zawodowego. Wiele z nich to działania o charakterze ciągłym, dlatego zamierzam kontynuować ich realizację. Cieszy mnie również fakt, że poza założonymi celami, udało mi się sprostać nowym wyzwaniom, do jakich zaliczyć mogę między innymi przygotowanie i przeprowadzenie szkoleń dla nauczycieli, jak również stawianie pierwszych praktycznych kroków na gruncie poradnictwa zawodowego dla młodzieży. Chciałabym, aby zdobyte przeze mnie w okresie trwania stażu doświadczenia i umiejętności mogły znaleźć zastosowanie w kolejnych latach pracy zawodowej.
Praca pedagoga stanowi dla mnie źródło prawdziwej satysfakcji. Mam nadzieję, że moja działalność będzie mogła jak najdłużej przynosić zadowolenie także innym.