Podróż malowana twórczością - program własny z wykorzystaniem metod arteterapii i terapii przez ruch

1. ŹRÓDŁA INSPIRACJI PROGRAMU
Do napisania programu „Podróż malowana twórczością” zainspirowała mnie myśl, iż dzisiejsze czasy wymagają od nas i od naszych małych podopiecznych - oprócz wiedzy - nabycia szeregu różnych umiejętności, które ułatwiają człowiekowi funkcjonowanie w dzisiejszym świecie. Moim zdaniem szczególnie cenne są tu kompetencje rozwijające aktywność twórczą dziecka oraz kompetencje komunikacyjne, a wśród nich – umiejętność wyrażania własnego zdania, myśli pragnień; umiejętność uważnego słuchania innych; rozumienia drugiej osoby; akceptowania jej; odpowiedniego reagowania na propozycje partnera; przyjmowania właściwych informacji zwrotnych; zdolność do współpracy w zespole i odnajdywania źródeł zakłóceń w tej współpracy, nie tylko na zewnątrz, lecz i w sobie samym. W końcu kontrolowanie swoich, szczególnie negatywnych emocji.
Opracowany przeze mnie program ma na celu wychowanie dzieci twórczych, samodzielnych, z chęcią podejmujących nowe wyzwania, które mogą się przed nimi pojawić. W tym celu pragnę wykorzystać wiedzę i umiejętności, które nabyłam podczas studiów podyplomowych „Atreterapia i terapia ruchowa”
Atreterapia, czyli terapia przez sztukę, sięga czasów staożytnych, kiedy to mówiono o uprawianiu duszy, wskazując na lecznicze oddziaływanie muzyki oraz otoczenia – rzeźb, malarstwa, architektury. Obecnie termin arteterapia ponownie nabiera popularności. Stosowany jest przede wszystkim w dwóch znaczeniach: szerszym – jako terapia z wykorzystaniem muzyki, plastyki, choreografii, teatru, tańca, poezji, prozy itp., oraz w węższym – przy pomocy sztuk plastycznych. W programie oprę się głownie na drugim ujęciu pojęcia arteterapii, wykorzystam jednak przy tym elementy muzykoterapii i choreoterapii, tearoterapii, dramoterapii oraz pedagogiki zabawy.

2. CHARAKTERYSTYKA I ZAŁOŻENIA PROGRAMU
Prezentowany program jest zgodny z "Podstawą programową wychowania przedszkolnego dla przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego" zatwierdzoną Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. oraz z głównymi zadaniami przedszkola i jego misją .
Zwraca on szczególną uwagę na wymienione niżej treści zawarte w podstawie programowej wychowania przedszkolnego:
-Dostrzega indywidualność i osobowości oraz tempo rozwoju każdego dziecka.
-Umożliwia rozwinięcie w dziecku cech, które pomagają mu lepiej zaistnieć w środowisku, nawiązać z nim lepsze relacje.
-Nakierowany jest na zwiększenie szans osiągnięcia poprzez dziecko sukcesu, który będzie pozytywnie motywował do dalszych działań
-Rozwija umiejętność ekspresji emocjonalnej i komunikacji niewerbalnej.
-Ukierunkowany jest na odczucie przez dziecko swojej cielesności i rozwijanie samoświadomości.
-Ułatwia oraz przyspiesza naukę oraz wszechstronne dojrzewanie dziecka do społecznego i twórczego życia.
Program „Podróż malowana piosenką” będzie realizowany w ciągu jednego półrocza. Zajęcia odbywać się będą raz w tygodniu, w określonych blokach tematycznych.
Omawiany program jest dostosowany do możliwości percepcyjno poznawczych dziecka 5-letniego. Został on tak pomyślany, że daje dzieciom szansę o różnym poziomie możliwości, bez narażanie się na frustrację i zniechęcenie. Nastawiony jest bowiem na stworzenie warunków, które będą eksponować to, co w dzieciach najlepsze.

3. CELE PROGRAMU

Mając na względzie własną filozofię kształcenia, warunki realizacji programu oraz możliwości dzieci prezentowany program jest programem o celach globalnych, czyli takim programem, w którym „funkcjonują cele ogólne zarówno o charakterze poznawczym, jak i afektywnym. Autor programu zakłada jednak, że cele powinny pełnić funkcję orientacyjną, gdyż nie wszystkie zostaną przełożone na konkretne zachowania i mierzalne umiejętności.” (Komorowska 1995, s. 26).

Głównym celem programu jest:
-wspomaganie i ukierunkowanie rozwoju dziecka w zakresie jego wrodzonych możliwości twórczych;
-poznawania i wyrażania siebie w formie ekspresji plastycznej, muzycznej oraz teatralnej;
-kształtowania twórczej postawy;
-relaksacja pozwalająca na odreagowanie wewnętrznych napięć, frustracji, agresji.

4. METODY, FORMY I ŚRODKI REALIZACJI PROGRAMU

W realizacji swojego programu wykorzystuję przede wszystkim metody aktywizujące. Charakteryzują się one tym, iż w procesie kształcenia aktywność uczniów przewyższa aktywność nauczyciela (J. Krzyżewska 2000). Uważam, że największym stopniu sprzyjają one pobudzaniu twórczości, kształtują wyobraźnię, wzmacniają poczucie własnej wartości oraz uczą krytycyzmu. Proponuję następujące metody pracy z uczniem:
-burzę mózgów;
-gry i zabawy dramowe;
-metodę problemową;
-metodę sytuacyjną;
-metodę ekspresyjną;
-oraz inne według potrzeb.

Metody edukacji w procesie wychowawczo dydaktycznym powinny być wspierane przez odpowiednio dobrane formy pracy i środki dydaktyczne.
W swoim programie wyróżniam następujące formy: organizacyjne:
A)pracę jednostkową
B)pracę grupową.

5. TREŚCI KSZTAŁCENIA

TEMAT BLOKU: Uczymy się wyrażać siebie
HASŁO SPOTKANIA: Jaki ja właściwie jestem – umiem wyrażać siebie
CEL:
-pomoc w kreowaniu własnej indywidualności (własnego JA);
-kształtowanie umiejętności dzielenia się własnymi zainteresowaniami,przeżyciami
FORMA PRACY: indywidualna, grupowa
ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Tyle arkuszy białego papieru (wielkości dziecka) ile jest uczniów, kredki, farby, mazaki, stare czasopisma, klej, nożyczki


SCENARIUSZ ZAJĘĆ:

1.Zaproszenie do kręgu. Przywitanie się z dziećmi przez pokazanie ruchem ciała swojego ulubionego gestu i poproszenie aby dzieci kolejno przywitały się swoim ulubionym gestem (postawą).
2.Wyjaśnienie specyfiki dzisiejszych zajęć. Podział dzieci na pary. Rozdanie każdej parze dwóch arkuszy papieru (wielkości ucznia) z poleceniem, aby każda para odrysowała kontur sąsiada.
3.Teraz każdy wypełnia kontur własnego ciała, starając się zawrzeć różne informacje o sobie – wyrazić swoją osobowość. Ma do dyspozycji: mazaki, farby, kredki, nożyczki klej oraz kolorowe czasopisma.
4.Po zakończeniu, wywieszenie pracy w widocznym miejscu na sali. Wspólne oglądanie i komentowanie. Zwrócenie uwagi na inność, przejawiającej się w indywidualności każdej osoby.
5.Podziękowanie za wspólną pracę.

***

TEMAT BLOKU: Ważne jest, aby wiedzieć co każdy czuje – rozwijamy zdolność empatii
HASŁO SPOTKANIA: Uczymy się rozpoznawać uczucia innych osób cz. I
CEL:
- zwracanie uwagi na różnorodność interpretowania tej samej sytuacji przez różne osoby – kształtowanie pozytywnych postaw wobec innych ludzi;
- świadome postrzeganie siebie i innych;
- rozwijanie wszystkich zmysłów;
- wspieranie kontaktu cielesnego.
FORMA PRACY: grupowa
ŚRODKI DYDAKTYCZNE: kartki, kredki

SCENARIUSZ ZAJĘĆ:

1.Przywitanie się z dziećmi. Zaproszenie do wspólnej zabawy pt. „Żywa kamera” – dzieci tworzą pary, w której jedno gra rolę kamerzysty, a drugie kamery. Kamerzysta staje za kamerą, a swe ręce kładzie z tyłu na jej ramionach. Kamera zamyka teraz oczy. Kamerzysta powoli prowadzi ją po pomieszczeniu delikatnym naciskiem na plecy. Na jego okrzyk „klik!”, kamera może na krotko otworzyć oczy, uważnie obejrzeć przedmiot i zapamiętać go. Przy ponownym okrzyku „klik”, znowu zamyka oczy i prowadzona jest do kolejnej „osobliwości”. Pod koniec zabawy kamera po kolei opowiada o swoich wzrokowych doświadczeniach.
2.Dzieci dzielą się na pary. Każda para siada oparta plecami do siebie. Teraz każda osoba za pomocą plastycznych form wyrazów (karki + kredki) ma za zadanie wyrazić swoje odczucia. Uwaga! Wychowawca musi przypilnować, aby dzieci nie podglądały co rysuje druga osoba w parze.
3.Swobodna rozmowa w kręgu na temat powstałych prac. Interpretowanie rysunków przez chętne dzieci– opisywanie swoich odczuć.
Wychowawca może zwrócić uwagę, na różnorodność odczuwania tych samych rzeczy przez różne osoby - na to, że każdy z nas jest inny i nie wszyscy odbieramy wszystko jednakowo.
4.Zawieszenie prac dzieci w widocznym miejscu. Sprzątanie stanowiska pracy.

***

TEMAT BLOKU: Ważne jest aby wiedzieć co każdy czuje – rozwijamy zdolność empatii
HASŁO SPOTKANIA: Uczymy się rozpoznawać uczucia innych osób cz. II
CEL:
-umiejętność praktycznego stosowania norm współżycia międzyludzkich;
-wzmacnianie więzi grupowych przez uczestnictwo we wspólnej zabawie.
FORMA PRACY: grupowa
ŚRODKI DYDAKTYCZNE: kapelusz, pałeczka, złota moneta

SCENARIUSZ ZAJĘĆ:

1.Przywitanie się z dziećmi. Zaproszenie do zabawy pt. „Trzy królestwa” – wychowawca zamienia się w czarodzieja (wróżkę), który przynosi dla dzieci trzy prezenty – zaczarowane przedmioty. Są nimi: czarodziejska pałeczka, dająca nieograniczoną władzę; zaczarowany kapelusz, sprawiający, że człowiek staje się niewidzialny i może udać się dokąd chce; oraz czarodziejski pieniążek, który posiada moc rozmnażania, ale pod warunkiem, że dzieli się go z innymi.
Prośba wychowawcy, aby dzieci wybrały dla siebie jeden z zaczarowanych przedmiotów. Powstają w ten sposób trzy grupy dzieci, które będą realizowały jedno z opisanych niżej zadań. Kiedy dana grupa wykonuje ćwiczenie pozostałe są obserwatorami.
– zaczarowana pałeczka (dzieci siedzą w rozsypce. Po kolei jedno z nich staje naprzeciw grupy. Trzyma w ręce zaczarowaną pałeczkę dzięki, której może dawać polecenia wybranym dzieciom lub całej grupie: mogą do być podskoki, wydawanie rożnych dźwięków itp.)
- zaczarowany kapelusz (Dzieci siedzą w grupce. Jedno z nich zakłada kapelusz i przy dźwiękach muzyki dowolnym krokiem porusza się między siedzącymi. Na przerwę w muzyce podchodzi do dowolnie wybranego dziecka, przekazuje mu kapelusz i podaje rękę, teraz razem poruszają się w dowolnym kierunku. Na kolejną przerwę dobierają kolejne dziecko, aż wszyscy razem będę tańczyć wężem po sali.
- zaczarowany pieniążek (Dzieci siedzą w kołeczku. Podają sobie kolejno zaczarowany pieniążek, mówimy przy tym, na co – dla kogo – przeznaczyłby zaczarowane monety.
2.Kontynuując zabawę wychowawca mówi do dzieci: „A teraz wyobraźcie sobie, że znaleźliście się na wyspie, na której znajdują się trzy małe państwa. Pierwszym rządzi król lubiący rozkazywać, drugim – król lekkoduch, myślący tylko o przyjemnościach – a trzecim – dobry król pomagający innym. W różnych miejscach sali rozkładamy rekwizyty – symbole państw. Dzieci mają wybrać królestwo, w którym chciałyby zamieszkać. Kto dokona wyboru, siada na terytorium danego państwa. Najwięcej dzieci gromadzi się w królestwie opiekuńczego króla, z rzadka kto wybiera królestwo lekkoducha, natomiast kraj despotycznego władcy na ogół nie znajduje zwolenników. Jest to wynik zupełnie odwrotny do poprzednich wyborów, gdzie największą popularnością cieszyła się zaczarowana pałeczka, a najmniejszą czarodziejski pieniążek. Sytuacja ta jest pretekstem do zastanowienia, jakich ludzi lubimy, jacy mają przyjaciół – swobodne wypowiedzi dzieci.
3.Zaproszenie do zabawy pt.: „Przechodzimy do krainy trzech króli”. Dzieci ustawiają się parami w dwuszeregu (dystans między osobami około 50 cm). Wychowawca mówi:
- „Wyobraźcie sobie, że tworzycie bramę (przejście) do krajny króla, lubiącego rozkazywać. Ochotnik przechodzi powoli z zamkniętymi oczyma pomiędzy rzędami, a dzieci będące w pobliżu rozkazują mu (np. Wyczyść moje buty!, Dlaczego jeszcze mam je brudne?! itp.)
- A teraz stajemy się bramą do królestwa władcy lekkoducha. Wybieramy ochotnika, który ma za zadanie przejść przez bramę. Dzieci w rzędach (tworzące bramę) rozmawiają między sobą w ogóle nie zauważając przechodzącej osoby.
- Ostanie królestwo do kraina opiekuńczego i dobrego władcy. Tym razem przechodzącego ochotnika pomiędzy rzędami dzieci delikatnie głaszczą i mową do niego same miłe rzeczy np., że go lubią, że życzą mu dobrze, będą go rozpieszczać.
4.Swobodna rozmowa w kręgu na temat odczuć z odbytej zabawy. Zwrócenie przez wychowawcę uwagi na to, że łatwo jest (słowem czy dotykiem) drugą osobę uszczęśliwić (ale też bardzo łatwo sprawić, iż może być ona smutna, zła, zdenerwowana.
5.Podziękowanie za zabawę. Wspólny posiłek.

***

TEMAT BLOKU: Ważne jest, aby wiedzieć co każdy czuje – rozwijamy zdolność empatii
HASŁO SPOTKANIA: Potrafimy radzić sobie ze złością
CEL:
-pobudzeni uczniów do umiejętności pokonywania trudnych sytuacji;
-doskonalenie umiejętności współdziałania w zespole;
-kształtowanie umiejętności dzielenia się własnymi doświadczeniami, przeżyciami.
FORMA PRACY: indywidualna, grupowa.
ŚRODKI DYDAKTYCZNE: małe karteczki papieru, kredki, mazaki, arkusz z narysowaną postacią rozgniewanego dziecka

SCENARIUSZ ZAJĘĆ:

1.Przywitanie się z dziećmi przez puszczenie promyczka przyjaźni. Poproszenie, aby na małych karteczkach każde dziecko narysowało, w jakim jest dzisiaj nastroju (wychowawca też władcza się do zabawy i rysuje swój nastrój)
2.Swobodna rozmowa w kręgu na podstawie rysunków dzieci na temat samopoczucia (nastroju) każdej z osób. Zwrócenie przez wychowawcę uwagę na to, że każde dziecko ma prawo do tego aby czuć się w danej chwili zmęczone, rozkojarzone czy zdenerwowane. Nauczyciel tłumaczy dzieciom, że każdy człowiek ma prawa czuć złość lub wściekłość, z różnych powodów, ale musi tak wyrazić swoje odczucia, by nie robić innym krzywdy.
3.Nauczyciel proponuje zabawę mającą na celu wyładowanie emocji związanych ze złością – „Rozgniewana skarpeta” Dzieci wykonują kolejne polecenia zgodnie z niżej napisaną instrukcją:
-Przygotuj przyniesioną skarpetę i gazety
-Zamknij oczy i przypomnij sobie sytuacje, które wywołują twoją złość. Na co, lub na kogo bywasz bardzo zły?
-Urywaj po kawałku swoją gazetę, zgniataj ją i wkładaj zgniecioną do skarpety mówiąc: „Złości mnie, kiedy...”, za każdym razem wkładaj wtedy całą złość do skarpety.
-Zostaw wystarczająco dużo miejsca na szczycie skarpety, strzepnij jej zawartość tak, żeby można ją było zawiązać.
-Rzuć twoją rozgniewaną skarpetę kilka razy w górę i łap ją, rzuć skarpetę z całą swoją złością kilkakrotnie na ziemię, porzucaj z ręki do ręki – poczuj, że trzymasz całą swoją złość w swoich rękach, że masz nad nią kontrolę i potrafisz nad nią panować.
Na zakończenie zabawy dzieci siadają w kręgu i po kolei opowiadają o swoich
odczuciach.
5.Wychowawca proponuje dzieciom poszukiwanie innych sposobów radzenia sobie ze złością. W tym celu pokazuje dzieciom przyniesiony ze sobą duży arkusz białego papieru, na środku którego widnieje rozgniewane dziecko. Przeprowadzenie „burzy mózgów” – w jaki sposób można sobie ze złością. Spisanie pomysłów dzieci na przyniesionym arkuszu. Zawieszenie go w widocznym miejscu w świetlicy.
6.Przeprowadzenie zabawy relaksacyjnej – pieczemy ciasto. Dzieci dobierają się parami (masażysta i masowany) Prowadzący zabawę oznajmia: „Teraz będziemy piekli pyszną szarlotkę. Krok po kroku powiem wam, jak się ja przygotowuje. Ale najpierw musicie oczyścić blachę do pieczenia ciasta”:

Dzieci ilustrują poniższy tekst na plecach partnera:

- Do tego potrzebujecie wodę
- Usuńcie gruby brud miękką gąbką
- Uporczywe miejsca potraktujcie metalowym zmywakiem
- Opłuczcie brud wodą
- Natłuścicie czysta blaszkę
- I połóżcie na niej ciężkie ciasto
- Rozłóżcie ciągliwe ciasto w każdym kąciku blachy
- Dociśnijcie ciasto do brzegów
- Aby ciasto dobrze wyrosło potrzebujecie małych dziurek na
powietrze
- Rozdzielcie teraz plasterki jabłka
- A na koniec kruszonka!
(Źródło: Lieberz 2002)
7.Na zakończenie dzieci (w kręgu) ilustrują za pomocą instrumentu muzycznego swój nastrój
8.Podziękowanie za wspólną zabawę

***

Temat Bloku : Uczymy się być kreatywni
HASŁO SPOTKANIA: Powrót z bezludnej wyspy
CEL:
- wspomaganie i rozwijanie aktywnej twórczości dziecka;
- pomoc w kreowaniu własnej indywidualności (własnego JA).
FORMA PRACY: zbiorowa i indywidualna
ŚRODKI DYDAKTYCZNE: magnetofon, kaseta z muzyką poważną bądź z nagranym szumem fal, piasek, zabawka-mała palma, karton z rożnymi drobiazgami: skrawkami materiałów, guzikami, butelkami, wstążkami, kamykami itp.

SCENARIUSZ ZAJĘĆ:

1.Przywitanie się z dziećmi. Przeprowadzenie zabawy relaksacyjnej masaż pleców. Dzieci dobierają się parami – jedno odwraca się plecami, drugie natomiast ilustruje na jego plecach rymowankę, naśladując kolejne fragmenty mówionego przez nauczyciela tekstu:
Pisze pani na maszynie
A,B,C, kropka, przecinek
Nagle przeszło stado koni
Przeszła pani na szpileczkach
Z gryzącymi pieskami
Płynęła rzeczka
Świeciło słoneczko
Padał deszczyk
Czujesz dreszczyk?
2.Prośba wychowawcy aby dzieci zamknęły oczy i wysłuchały krótkiego opowiadania.
3.Czytanie przez wychowawcę opowiadania (w tle słychać muzykę) : Czy chciałbyś wyruszyć na wyprawę ? Będzie to wyprawa poszukiwacza skarbów... Wyobraź sobie, że jesteś Kolumbem, który wyrusza w poszukiwaniu największej przygody swojego życia... Niebo jest piękne, błękitne, promyki słońca muskają powierzchnię wody tak, jakby chciały dotrzeć do samego dna oceanu. Nagle pogoda zmienia się. Na niebie pojawiają się ciemne chmury, a wokół ciebie olbrzymie fale rozpoczynają swój szalony taniec. W pewnej chwili jedna z fal uderza w twój statek i zdajesz sobie sprawę, że toniesz. Jesteś pod wodą. Czujesz, jak bardzo potrzeba ci teraz powietrza. Kiedy w końcu wynurzasz się na powierzchnię, twojego statku już nie ma, ale w dali zauważasz jakąś małą wysepkę. Nie namyślasz się i płyniesz w jej kierunku. Jeżeli ci się poszczęści i wyspa okaże się bezludna, będziesz mógł wyruszyć na poszukiwanie skarbów. No ale jesteś już na miejscu. Otwórz oczy.
4.Dzieci otwierają oczy i widzą wyspę (piasek przyniesiony przez jedno dziecko, usypany w formie stożka na środku stołu), na której rośnie samotna palma (np. zabawka z jajka niespodzianki). Dookoła wyspy leżą różne przedmioty wysypane z kartonu. Polecenie wychowawcy: Aby wydostać się z bezludnej wyspy należy odkryć (wynaleźć) własny skarb.
5.Indywidualne konstruowanie skarbów przez dzieci.
6.Prezentacja oraz opis zastosowania – wystawa.
7.Sprzątanie stanowiska pracy, wspólny posiłek.

***

TEMAT BLOKU: Uczymy się być kreatywni
HASŁO SPOTKANIA: Podróż przez Bajkolandję
CEL:
-dostrzeżenie własnej twórczości na tle grupy
-rozbudzanie satysfakcji z własnej pracy
-integracja grupy
-kształtowanie umiejętności właściwego doboru przedmiotów
FORMA PRACY: indywidualna, grupowa
ŚRODKI DYDAKTYCZNE: karton z klockami oraz różnymi elementami (pacynkami, lalkami, papierowymi talerzami itp.), kartki papieru, ołówki

SCENARIUSZ ZAJĘĆ:

1. Przywitanie się z dziećmi. Przedstawienie tematyki zajęć.
2. Przygotowanie kartonu z potrzebnymi rekwizytami. Zaproszenie dzieci do wysłuchania bajki w trakcie, której mają za zadanie przedstawić jej treść za pomocą znajdujących się w kartonie przedmiotów.
3. Czytanie przez wychowawcę wymyślonej bajki i układanie przez dzieci za pomocą klocków baśniowej historii.
4. Zaproszenie do stworzenia własnej bajki..
5. Praca dzieci.
6.Prezentacja wymyślonych bajek przez chętne osoby.
7.Podziękowanie za wspólną zabawę. Uporządkowanie stanowiska pracy.

***

TEMAT BLOKU: Jesteśmy kreatywni
HASŁO SPOTKANIA: Spacer z malowaniem
CEL:
- wyzwalanie pozytywnych emocji w czasie zajęć;
- współtworzenie klimatu bezpieczeństwa i zaufania w grupie;
- nawiązywanie nowych kontaktów i umiejętności współpracy;
- rozbudzanie potencjału twórczego dzieci.
FORMA PRACY: indywidualna, grupowa
ŚRODKI DYDAKTYCZNE: duże arkusze papieru, mazaki, magnetofon, płyta.

SCENARIUSZ ZAJĘĆ:

1.Przywitanie się zabawą „Labada”;
2.Prowadzący dzieli dzieci na 4-5 zespołów.
3.Każdy zespół ustawia się wokół jednego stołu. Ma przed sobą leżący na stole arkusz papieru (np. A-4), a w ręce mazak dowolnego koloru. Na sygnał osoby prowadzącej wszyscy zaczynają coś rysować (temat dowolny). Po ok. 30 sekundach ponowny sygnał – dzieci przesuwają się w jedną stronę do kartki kolegi i rysują dalej zaczęty przez niego obrazek według własnej fantazji. Po ok. 30 sek. Ponowny sygnał – znowu wszyscy się przesuwają do następnego obrazka it., aż rysunki będą ukończone (ocenia osoba prowadząca zabawę).
4.Teraz wszyscy oglądają obrazki i wybierają najciekawszy.
5.Podziękowanie za wspólną zabawę.

***

TEMAT BLOKU: Jesteśmy kreatywni
HASŁO SPOTKANIA: Zabawki wymyślanki
CEL:
- rozwijanie twórczej ekspresji ruchowej;
- rozwijanie twórczej ekspresji plastycznej;
- pomoc w odkrywaniu własnych możliwości twórczych;
FORMA PRACY: indywidualna, grupowa
ŚRODKI DYDAKTYCZNE: zabawki przyniesione przez dzieci ,magnetofon, płyta’, kartony z narysowanymi konturami zabawek, kredki, mazaki.

SCENARIUSZ ZAJĘĆ:

1.Powitanie Iskierka przyjaźni. Dzieci stoją w kręgu i przekazują klaśnięcie po kole.
2.Opowiedz o swojej zabawce’– swobodne wypowiedzi dzieci, prezentacja ulubionych zabawek.
3. „Zamień się w swoją ulubioną zabawkę”– ekspresja ruchowa
Dzieci w rytm melodii przekazują sobie zabawki w kole. Gdy muzyka milknie zamieniają się w zabawkę, którą trzymają w dłoni.
4.Dzieci siedzą w kręgu. Nauczycielka prosi o odpowiedź na pytanie: Co by było, gdyby ze sklepów, z waszych domów i z przedszkoli znikły wszystkie zabawki?
5.,, Kreatywne rysowanie’’
Dzieci rysują własną wymyśloną zabawkę.
6.Prezentacja prac. Po skończonej pracy dzieci nadają nazwy stworzonym przez siebie ,, zabawkom’’.

***

TEMAT BLOKU: Jesteśmy kreatywni
HASŁO SPOTKANIA: Z chmurki stworki
CEL:
- zapoznanie dzieci z różnymi rodzajami i określeniami chmur
- rozwijanie twórczej ekspresji ruchowej i wyobraźni.
FORMA PRACY: indywidualna, grupowa
ŚRODKI DYDAKTYCZNE: niebieska bibuła, wizytówki w kształcie chmurek, chusta animacyjna, sznurek, farny, kartki, pędzle, magnetofon, płyta.

SCENARIUSZ ZAJĘĆ:

1. Do Sali wchodzi nauczycielka przebrana za „Chmurkową wróżkę”,
śpiewając piosenkę na powitanie:
Wszyscy są, witam was
Powitania już czas,
Jestem ja, jesteś ty
Raz dwa trzy.
2. Chmurkowa wróżka zamienia wszystkie dzieci chmurki i
zaprasza je do swojej krainy.
Aby wejść do krainy chmurek, każde dziecko dostaje wizytówkę w kształcie chmurki. Zaznacza na niej swój nastrój (rysując buzię radosną, smutną, złą, zdziwioną). Dzieci przypinają wizytówki do ubrania, a następnie spaceruj ą po Sali oglądając je i rozmawiając o swoim nastroju (jak się dziś czuję).
3. Zabawa ruchowa „Chmura i deszcz”. Dzieci podzielone na trzy zespoły – chmury, deszcz, wiatr. Dzieci, które są „chmurą” trzymają folię w kształcie chmury (lub chustę animacyjną). Pod folią ukryte są dzieci będąc „kropelkami deszczu”, obok stoją dzieci naśladując „wiatr” – dmuchają na „chmurę”. Pod wpływem „wiatru”, „chmura” porusza się (dzieci trzymające folię poruszają nią), spod „chmury” wybiegają dzieci – „kropelki deszczu”, i biegają w rytm dzwoneczków (na których gra nauczycielka lub dziecko), obiegają „chmurę, a gdy muzyka milknie - opadają „ziemię”
4. Zabawa w „chmurzystów” - układanie przez dzieci wąskiej gumy, sznurka, lub wstążki na podłodze (jako chmurki), nadanie jej przez dzieci wymyślonego przez siebie kształtu, oraz nazwy.
5. Ćwiczenie twórcze, „Przekształć chmurę w zupełnie coś innego’- dzieci przedstawiają swoją odpowiedź za pomocą rysunku. Po skończonej pracy siadają w kręgu i kolejno opowiadają swoje pomysły.
6. Podziękowanie za wspólną zabawę.

***

TEMAT BLOKU: Jesteśmy kreatywni
HASŁO SPOTKANIA: Mój pomysł na taniec
CELE:
- integracja grupy przez tworzenie okazji do wspólnych przeżyć ;
- wytwarzanie przyjaznej atmosfery ;
- dostrzeżenie własnej twórczości (osobowości) na tle grupy.
FORMA PRACY: indywidualna, grupowa
ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Kaseta magnetofonowa z nagraniem „Czterech pór roku” Vivaldiego, magnetofon, cukierki.

SCENARIUSZ ZAJĘĆ:

1.Przywitanie się w parach:
-słowem i przez podanie ręki,
-częściami ciała: nosami; policzkami; kolanami; czołami; łokciami; stopami.
2. Improwizacja ruchowa. Dzieci podzielone są na dwie grupy. Jedna grupa na dywanie to śpiące dzieci, druga trzymająca w dłoniach chusty to promyki słońca, których zadaniem jest łaskotanie śpiących dzieci. Na żywą muzykę wszyscy tańczą i cieszą.
3.Zaproszenie dzieci do wysłuchania „Czterech pór roku” Vivaldiego.
4.Ogłoszenie konkursu na stworzenie (samemu, lub w parach) najbardziej efektownego układu tanecznego pod prezentowany utwór.
5..Praca dzieci (wymyślanie układów).
6.Przedstawienie przygotowanych układów tanecznych.
7..Wyróżnienie laureatów oraz nagradzanie oklaskami. Rozdanie wszystkim uczestniczącym w konkursie uczniom po cukierku.
8.Podziękowania za wspólną zabawę. Wspólny osiłek.

TEMAT BLOKU: Ruch – to nas łączy
HASŁO SPOTKANIA: Jesteśmy zgraną grupą
CEL:
-kształtowanie zdolności psychomotorycznych;
-wzmacnianie więzi grupowych przez uczestnictwo we wspólnej zabawie;
-wdrażanie do kulturalnej zabawy.
FORMA PRACY: zbiorowa
ŚRODKI DYDAKTYCZNE: patyk, parę piłek, kolorowe obręcze wycięte z kartonu

SCENARIUSZ ZAJĘĆ:

1.Przywitanie się z dziećmi. Przejście na pobliski plac zabaw.
2.Zaproszenie dzieci do wspólnej zabawy :
-Wesoła dżungla - wychowawca staje się czarodziejem, który oznajmia dzieciom : Zamieniam teraz plac zabaw w dżungle, a wszystkie dzieci w zwierzątka (dzieci wybierają, jakimi zwierzątkami chcą być). Możecie sobie biegać po tym terenie bezpiecznie, ale uwaga ! macie tylko jednego wroga – myśliwego (jedno z dzieci, wybrane na samym początku na ochotnika). Myśliwy ma przy sobie obręcze (wycięte z kartonu) na dzikie zwierzątka i jeżeli was złapie, zakłada wam na rączkę obręcz. Od tego momentu stajecie się jego pomocnikami. Wygrywa to ”zwierzątko”, które najpóźniej da się złapać. Zostaje ono królem dżungli i w kolejnej turze zamienia się w myśliwego.
-Myśliwy i psy - dzieci dzielą się na pary. Jedno w parze staje się psem, a drugie jego właścicielem (psu można nadać imię). Wszystkie dzieci przechodzą z wychowawcą w ustronne miejsce (ewentualnie zamykają oczy, podczas gdy wybrane dziecko chowa na terenie placu zabaw dwie lub trzy piłki. Po schowaniu piłek właściciele psów idą na wyznaczone miejsce na środku boiska (domu myśliwych), a „psy” udają się na poszukiwanie. Jeżeli któryś z „psów” znajdzie piłkę – staje, głośno wyjąc i szczekając, a właściciel psa zdobywa jeden punkt.
3. Propozycje zabaw zorganizowane przez dzieci
4. Podziękowanie za wspólną zabawę. Powrót do przedszkola

***

TEMAT BLOKU: Ruch – to nas łączy
HASŁO SPOTKANIA: Wyprawa na połów wieloryba
CEL:
-integrowanie grupy poprzez działanie, wspólną zabawę;
-wyzwalanie pozytywnych emocji;
-pobudzenie wyobraźni dziecięcej, inspirowanie do twórczej ekspresji ruchowej.
FORMA PRACY: zbiorowa
ŚRODKI DYDAKTYCZNE: magnetofon, kaseta z nagraną piosenką „Dzień dobry”, melodią tańca powitalnego, melodią skomponowaną do zabawy „węże”, „ćwiczenie palców” oraz „samochody”, szarfy, dwie małe piłki, chusta, czapka marynarza.

SCENARIUSZ ZAJĘĆ:

1. Przywitanie się piosenką „Dzień dobry”;
2. Zaproponowanie wyprawy morskiej w celu połowu wieloryba.
3. „Jedziemy nad morze” – zabawa ruchowo – naśladowcza. Do melodii „Taniec powitalny” animator prowadzi uczestników według schematu:
-kluczyk – przekręcamy pantomimicznie kluczyk w stacyjce raz jedna, raz druga ręką;
-gaz – naciskamy pedał gazu lewą i prawą nogą;
-okna – kręcimy korbką po jednej i drugiej stronie;
-kierownica – kręcimy w lewą i prawą stronę;
-wycieraczki – prawą i lewą ręką równocześnie czyścimy obie szyby;
-biegi – ruszamy drążkiem do przodu i do tyłu;
-holowanie – łapiemy partnera za ręce i ciągniemy do przodu.
4. „Połów rybek” – po wypłynięciu na morze (dzieci trzymają chustę, którą lekko falują) pojawiają się nagle małe rybki (piłeczki). Zadaniem dzieci jest wachlowanie chustą w taki sposób, aby piłki wpadły do otworu znajdującego się na środku chusty.
5. „Węże morskie” – nagle morze zaczyna bardzo mocno falować, pojawiają się wielkie bałwany, a z głębiny wypływają węże morskie – bawiący tworzą pięcioosobowe węże. Pierwsza osoba jest głową węża, a ostatnia ogonem (zaczepia sobie za pasek szarfę).
Część A (powolna) – węże syte kołyszą się z boku na bok;
Część B (szybka) – polowanie (głowy węży starają się wyrwać jak najwięcej ogonów innym wężom).
6. „Połów wieloryba” – węże morskie chowają się w głębiny a na morzu pojawia się wieloryb
Dzieci stoją w kręgu trzymając brzeg chusty. Prowadzący wybiera dwie osoby, które przyjmują rolę rybaka i wieloryba. Rybak wchodzi na chustę i stara się złapać pływającego w wodzie (pod chustą) wieloryba. Bawiący się falują chustą utrudniając w ten sposób zadanie rybakowi. Gdy ten złapie wieloryba następuje zmiana par.
7. Na zakończenie – do melodii „Ćwiczenie palców” dzieci przekazują sobie iskierkę poławiaczy wielorybów. Uczestnicy stoją w kręgu i odwracając się do osoby stojącej po prawej stronie, leciutko klaszczą przesyłając jej równocześnie uśmiech i pogodne spojrzenie. Ona robi to samo w kierunku swojego sąsiada etc. Aż iskierka wróci do nauczyciela.

***

TEMAT BLOKU: Ruch – to nas łączy
HASŁO SPOTKANIA: Gazetkowo
CEL:
- ukazanie możliwości wykorzystania nietypowych pomocy do zabaw – gazety;
- dostarczenie dzieciom okazji do spontanicznych działań i wyrażania radości,
- kształtowanie pomysłowości oraz inwencji twórczej.
FORMA PRACY: indywidualna, grupowa
ŚRODKI DYDAKTYCZNE: gazety, tamburyno, bębenek, kasety z muzyką.

SCENARIUSZ ZAJĘĆ:

1. Przywitanie się z dziećmi piosenką „Wszyscy są”.
2.Zabawa naśladowcza,, Czym może być gazeta ?''- np. kapeluszem, plecakiem, piłką itp. Dzieci podają własne propozycje.
3. Zabawa ,,Mali cyrkowcy''
- marsz z gazetą na głowie,
- przekładanie gazety pod kolanem,
- ,,karuzela'' kręcenie się na gazecie,
- skoki przez ,,kałuże''.
4. ,,Coraz mniejsze''- dzieci układają na podłodze gazety ,,wyspy'' , kiedy gra muzyka spacerują pomiędzy nimi. Kiedy nauczycielka mówi,, Raz, dwa, trzy zmniejsz wysepkę i ty '' dziecko składa gazetę i dalej tańczy.
5. Wydobywanie z gazety odgłosów akustycznych ( metoda C.Orffa )
Dzieci maszerują po sali i naśladują padający deszcz (uderzanie w gazetę), wiejący wiatr (wachlowanie gazetą), marsz (pocieranie gazety) w części drugiej zagadki akustyczne; nauczycielka odwrócona tyłem wydobywa z gazety różne odgłosy, dzieci odgadują co dzieje się z gazetą (darcie, składanie, zwijanie, podrzucanie, stukanie, itp.).
6. Zabawa pt. „Niewidzialni”; przy dźwiękach tamburyna dzieci swobodnie biegają, na dźwięk dzwoneczka – zwijają się w kłębek, nakrywają się gazetą – peleryną.
7. Zabawa w parach. Każda para „zrośnięta” jest ramieniem. Chodzi po sali w rytm melodii i czyta gazetę. Najpierw swoją potem gazetę sąsiada – na krzyż. Bardzo ważne jest współdziałanie z partnerem i orientacja w przestrzeni, aby nie zderzyć się z inną parą.
8. Taniec z gazetą na głowie, na brzuchu, na plecach, na ręku itp. Tak samo
w parach (jedna gazeta na parę). W tańcu trzymamy gazetę czołami, plecami, kolanami itp. Wszystkie polecenia wykonywane są w rytm melodii.
9. Zwijanie w kulę (raz prawą raz lewą ręką). Swobodna zabawa
kulami; kopanie, podrzucanie, toczenie, przeskakiwanie, rzucanie śnieżkami, jedzenie jabłka, kotek bawi się wełną itp.
10. Marsz w kole w rytm melodii. W środku koła kosz. Wrzucanie kul do kosza.

***

TEMAT BLOKU: Ruch – to nas łączy
HASŁO SPOTKANIA: Poszukiwacze skarbu
CEL:
- wspomaganie dziecka w jego całościowym rozwoju;
- uczenie właściwego zachowania i współzawodnictwa z rówieśnikami;
- tworzenie więzi emocjonalnej z rówieśnikami.

FORMA PRACY: grupowa
ŚRODKI DYDAKTYCZNE: mapa skarbu, kartki z narysowanymi pióropuszami, zszywacz, kolorowe obręcze, piłka, woreczki, zadania ukryte na trasie do skarbu, arkusz z narysowanym słońcem, kredki, skarb.

SCENARIUSZ ZAJĘĆ:

1. Przywitanie się piosenką „Koło buduję i ciebie potrzebuję, wstawaj kolego i przyłącz się do niego”
2. Zaprezentowanie mapy znalezionej w przedszkolu. Zaproponowanie wyprawy w celu poszukiwania skarbu.
3. Przygotowanie odpowiednich indiańskich strojów poszukiwaczy skarbu – wycinanie pióropuszy.
4. Wyprawa według trasy narysowanej na mapie w celu znalezienia skarbu. Rozwiazywanie zagadek i zadań ukrytych po drodze. (np. traw trzy razy piłką do obręczy, wymień po kolei wszystkie pory roku, zacznij od obecnej itp.)
5. „Promyki słoneczka – zabawa na podsumowanie. Nauczyciel kładzie na środku sali arkusz papieru, na którym narysowane jest słoneczko (bez promieni). Zadaniem każdego dziecka jest narysowanie promyczka odpowiedniej długości. Długość promyka odpowiada zadowoleniu z udziału w zajęciach: krótki – jestem niezadowolony, średni – jestem zadowolony, długi – jestem bardzo zadowolony.


6. EWALUACJA

Ewaluacja ma dostarczyć informacji na temat skuteczności realizowanego programu i odpowiedzieć na pytanie, czy program ma pozytywny wpływ na wychowanków, odpowiada ich potrzebom i zainteresowaniom, rozwija umiejętności kształtowania postaw oraz daje szansę indywidualnego rozwoju.
Dokonując analizy treści programowych proponuję przeprowadzić, na początku oraz pod koniec realizacji wyznaczonych treści programowych, następującą procedurę dewaluacyjną dokonana na jednych z pierwszych oraz na ostatnich zajęciach:
A)Obserwację przeprowadzoną w formie pisemnej zachowania się dziecka z wykorzystaniem „Arkusza obserwacji cech rozwoju dziecka”
B)Kwestionariusz umiejętności dziecka:
-Dzieci dostają kartkę z niedokończonym rysunkiem. Mają za zadanie stworzenie własnego dzieła na bazie już istniejących elementów.
-Kolejna kartka zawiera 10 kół, lub kwadratów o tej samej średnicy. Zadaniem dzieci jest stworzenie z nich różnych obrazów.


BIBLIOGRAFIA:

- Andrychowska- Biegacz J., Gry i zabawy rozwijające dla dzieci młodszych – 50 przykładów zajęć do praktycznego wykorzystania, Rzeszów 2000.
- Arciszewska-Binnebesel A., Arteterapia. Szczęśliwy świat tworzenia, Toruń 2008.
-Beno J., Pedagogika, Warszawa 1996.
- Faber A., Mazlish E., Jak mówić żeby dzieci nas słuchały, jak słuchać żeby dzieci do nas mówiły, Poznań 1994.
- Gloton R., Clero C., Aktywność twórcza dziecka, Warszawa 1984.
- Grupa bawi się i pracuje – zbiór grupowych gier i ćwiczeń psychologicznych, (red:)Tokarczuk O., Wrocław 1994.
- Komorowska H., Konstrukcja, realizacja i ewaluacja programu nauczania, Instytut Badań Edukacyjnych 1995.
- Konieczna E. J., Arteterapia w teorii i praktyce, Kraków 2007.
- Koźmiński G., Kitowska D., Nauczyciel – wychowawcą, Złotów 2000.
- Krzyżewska J., Aktywizujące metody i techniki w edukacji wczesnoszkolnej, Suwałki 2000.
- Liebertz Ch., Zabawy do nauczania integracyjnego, Kielce 2000.
- McGuinnis., Sztuka motywacji, Warszawa 1994.
- Megrir D., Zabawy teatralne w przedszkolu, Warszawa 2000.
- B. Niemierko., Pomiar sprawdzający w dydaktyce, PWN Warszawa 1990.
- Portmann R., Gry i zabawy przeciwko agresji, Poznań 2000.
- Schulz R., Nauczyciel jako innowator, Warszawa 1989.
- Sczepańska M., Program autorski-warto spróbować, Słupsk 2000/200.
- Słysz S., Domowe zabawy teatralne, Warszawa 1977.
- Szmidt K. J., Elementarz życia twórczego, Warszawa 1997.
- Trzebiński J., Z badań nad uwarunkowaniami oryginalności myślenia, Wrocław 1978.
- Wójcik E., Raz, dwa, trzy Baba-Jaga patrzy – gry i zabawy dla dzieci i młodzieży, Warszawa 1999/2000.
- Zabawy na słonce i deszcz, (red:) Król A., Kraków 1998.
- Vohland U., Radość zabawy – zabawy na świeżym powietrzu dla dzieci i młodzieży, Kielce 2000.