Drama

Drama

„Jakże czarującą istotą jest człowiek, kiedy jest człowiekiem”
Meander

Wychowanie człowieka, który stałby się tak czarującą istotą, wymaga wielu zabiegów pedagogicznych i to od początku edukacji dziecka.
Drama jest ta metodą pedagogiczną, która dzięki odwoływaniu się do indywidualności każdej jednostki ludzkiej, sprzyja wydobywaniu i rozwijaniu najbardziej pożądanych cech osobowości człowieka. Dlatego może być stosowana już w wychowaniu przedszkolnym, a także w młodszych klasach szkoły podstawowej.
Drama bezpośrednio nawiązuje do idei prezentowanej przez Johna Deweya
i jego koncepcji Nowego Wychowania.
Chodzi w niej o uzależnienie zasad, treści i metod kształcenia od właściwości psychicznych dziecka, jego potrzeby działania, zabawy i ekspresji twórczej.

Termin „drama” pochodzi od greckiego „drao”- działam, usiłuję.
Podstawą dramy jest fikcyjna wyobrażeniowa sytuacja, która powstaje, gdy kilka osób we wspólnej przestrzeni przedstawia coś, co nie jest w danym czasie obecne, używając jako środków wyrazu swoich ciał i głosów.
Drama wykorzystuje więc spontaniczną, właściwą naturze człowieka, ekspresję aktorską.
W dramie wykorzystuje się w głównej mierze spontaniczność, chęć aktywnego działania i zabawy przez dzieci. Intuicyjne zachowania naśladowcze nabierają tu celowego i zorganizowanego charakteru.
Wielkim atutem dramy jest fakt odwoływania się do indywidualności każdej jednostki ludzkiej, co sprzyja zaspokajaniu osobistych pragnień tejże jednostki.
Drama wdraża do samodzielności i aktywności. Rozwija wyobraźnię, fantazję, wrażliwość emocjonalną, a także plastykę ciała. W dramie dziecko musi wczuć się w postać, działać, a nie grać. Jej uczestnicy działają bez scenariusza.

Główne cele dramy:
- kształtowanie wrażliwości dzieci
- doskonalenie umiejętności rozmowy o uczuciach własnych,
- wyrażanie stanow psychicznych,
- uświadomienie własnej indywidualności przy jednoczesnym poszanowaniu odrębności innych,
- kształcenie określonych zachowań społecznych,
- eliminowanie negatywnych zachowań wynikających z charakteru dziecka,
- panowanie nad emocjami, koncentracja, współdziałanie w grupie,
- doskonalenie mimiki, ekspresji, operowania ciałem, wzbogacanie słownictwa,
- kształcenie umiejętności poprawnego władania językiem,
- rozwijanie fantazji, pobudzanie do aktywności, odkrywania rzeczy nowych,
- przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w życiu poprzez umiejętne i świadome korzystanie z dóbr kultury ( muzyki, tańca, teatru, literatury).

Klasyfikacja dramy

Halina Machulska w poradniku „ Drama” przedstawiła klasyfikację dramy wg Gawina Bostona, który wyróżnia cztery zasadnicze grupy zajęć z dziećmi. Są to:
A- proste doświadczenia- szczególnie przydatne na poziomie nauczania przedszkolnego i w pierwszych latach nauki szkolnej – są ćwiczeniami rozwijającymi wrażliwość zmysłów: słuchu, wzroku, dotyku, węchu;

* wprawki dramatyczne- polegają na odwoływaniu się do przypominania wrażeń wzrokowych, słuchowych, smakowych, węchowych; węchowych odróżnieniu od prostych doświadczeń, nie ma tu już bezpośredniego oddziaływania bodźców na analizatory.
W tej grupie ćwiczeń można wyróżnić:
- ćwiczenia intonacyjne
- ćwiczenia ruchowe
- ćwiczenia mimiczne;

* ćwiczenia dramowe, np.:
- dokończ opowiadanie
- zmień zakończenie opowiadania
- praca w grupach np. wywiad z koleżanką
- scenki i sytuacje improwizowane
- inscenizacje improwizowane;

* gry- do tej grupy ćwiczeń zaliczone są wszelkiego rodzaju gry i zabawy sprzyjające integracji i aktywności:
- gry z wyobrażonymi przedmiotami
- gry w wyobrażonych sytuacjach
- gry w wyobrażonej przestrzeni
- powstawanie z niczego, np. nauczyciel zwraca się do dziecka wprost:
wyobraź sobie, że jesteś małym nasionkiem, które ktoś włożył do ziemi, kiełkujesz, rośniesz, stajesz się pięknym okazałym kwiatem, a teraz przyszła ulewa, kurczysz się, malejesz, podwijasz płatki.

Inne formy artystyczne:
- układanie opowiadań
- tworzenie melodii do tekstów
- ilustrowanie zwrotek wiersza wytworami plastycznymi
- malowanie obrazów słowami
- ilustrowanie muzyką opowiadania nauczyciela
- tworzenie opowiadań do melodii.

B- Gry dramowe- są najbliższe dramie właściwej; mają swoje miejsce akcji, sytuację wyjściową.

C- Teatr.

D- Drama właściwa.

Drama to jedyna metoda, która w swej istocie zainteresowana jest indywidualnością dziecka, pozwala poznać go bliżej, określić jego zdolności, zainteresowania.
Pierwszym etapem dramy jest wykorzystanie zmysłów, a więc zajęcia powinny zaczynać się ćwiczeniami rozluźniającymi. Ćwiczenia takie to gry dramatyczne i zabawa.
Gry dramatyczne nie tylko ośmielają, rozluźniają, pobudzają całe ciało, ale również skupiają uwagę, rozwijają fantazję i wyobraźnię, rozwijają spostrzegawczość, przełamują nieśmiałość, doskonalą sylwetkę. Spełniają funkcję zabawy koniecznej do intelektualnego i fizycznego rozwoju dziecka.

Rodzaje gier dramatycznych:

• gry wyzwalające aktywność ruchową
• * gry pantomimiczne- maja na celu pobudzenie do wnikliwej obserwacji otoczenia i odtworzenia sytuacji zgodnie z własnymi doświadczeniami; tematy gier pantomimicznych czerpie się z życia, grać można pojedynczo lub parami, a nawet zbiorowo.

Drama to metoda pracy mająca zalety zarówno wychowawcze jak i dydaktyczne. Dzięki niej dziecko otwiera się, potrafi działać w grupie, samodzielnie dokonywać wyborów, podejmować decyzje, potrafi działać i myśleć.
Realizowana pod kierunkiem nauczyciela- specjalisty pozwala dziecku dojrzewać do samodzielnego podejmowania decyzji znajdować odpowiedzi na pytania dotyczące własnej tożsamości.
Way już dawno dostrzegł siłę oddziaływania środków masowego przekazu na współczesnego człowieka, pisząc „...kuszą one codziennie młodych ludzi, by byli kimś innym niż są naprawdę. (...) Niezadowolenie, zazdrość, zachłanność, brak szacunku dla samego siebie, niweczenie wiary w siebie- to tylko niektóre konsekwencje wystawiania się na ciągłe pokusy. (...) Edukacja nie pomoże serwując intelektualne frazesy. (..) Jeśli ma to być prawdziwa pomoc na poziomie emocjonalnym, potrzebna jest drama. Z improwizowanych prób i błędów, magicznego „gdyby” powoli wyłania się na bardzo głębokim poziomie prosta świadomość: „Wiem- to jestem ja. Jestem taki i to jest moje miejsce w świecie”(...).
Z tego odkrycia wynika możliwość życia w harmonii z samym sobą. Wraz z tym następuje poszerzenie horyzontów świadomości i zrozumienie innych ludzi .
Istotnym warunkiem pracy w dramie jest zaniechanie współzawodnictwa w pogoni za lepszymi wynikami.
Stosunkowo łatwo jest rozwijać dramę, znacznie trudniej człowieka. Równie łatwo jest oceniać i mierzyć pewne aspekty rozwoju samej dramy, ale w ten sposób można przeoczyć podstawowy cel rozwoju człowieka przez dramę.