"Ja i muzyka" - program własny

PROGRAM WŁASNY

„Ja i muzyka”

Rozwijanie wiedzy muzycznej wychowanków
Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego nr 1
w Grudziądzu


opracował:
mgr Wojciech Czerwiński


Grudziądz 2010 roku

SPIS TREŚCI


I WPROWADZENIE DO PROGRAMU

1. IDEA
2. ZAŁOŻENIA PROGRAMU
3. UŻYTKOWNICY PROGRAMU
4. WARUNKI REALIZACJI PROGRAMU

II CELE PROGRAMU

1. CELE OGÓLNE
2. CELE OPERACYJNE

III TREŚCI DO REALIZACJI

IV METODY PRACY

V FORMY PRACY

VI POMOCE DYDAKTYCZNE

VII ZAŁOŻONE OSIĄGNIĘCIA WYCHOWANKA

VIII ZAŁOŻENIA EWALUACYJNE

IX BIBLIOGRAFIA


I WPROWADZENIE DO PROGRAMU
1. IDEA

Zjawiskiem, które towarzyszy człowiekowi od zawsze, jest muzyka.
W historii kultury przybierała ona rozmaite formy. Dziś również odgrywa ważną rolę, nie tylko w kreowaniu własnego wizerunku, ale również w zakresie zarobkowania. Muzyka obecnie to przede wszystkim forma rozrywki.
Podjęte przedsięwzięcie to wyjście naprzeciw potrzebie rozrywki, kreatywności, ale nie tylko. To metoda na rozwijanie w dzieciach pewności siebie, zabawy językiem polskim, posługiwania się komputerem i sprzętem audio, otwartości i mówienia o swoich uczuciach, umiejętnego gospodarowania własnym czasem...
Nie należy wykluczać ewentualności opanowania gry na instrumencie przez wychowanków ośrodka, jednakże ten cel to nie zasadniczy motyw podejmowanych działań. Sposobem na realizację programu jest wykorzystanie technologii informatycznej, umiejętności własnej gry na instrumentach i co najważniejsze pomysłów na sztukę muzyczną wychowanków tj. pisanych przez nich tekstów oraz wokalnych umiejętności. Czy dla dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi istnieje bardziej atrakcyjna forma „uprawiania muzyki”? Myślę, że to dobry pomysł. Wiem, że to dobry pomysł, bo sam to sprawdziłem jeszcze przed napisaniem tego programu. Widziałem jaką „porcję wiary w siebie” można tym sposobem dzieciom zaaplikować, widziałem ile potrzeba cierpliwości, ile czasu, ile poświęcić własnej energii. I o to chodzi. Bo czymże, jeśli nie tym, jest choćby profilaktyka. Czego bardziej potrzeba od wiary w siebie...?

2. ZAŁOŻENIA PROGRAMU

Głównymi założeniami programu i związanej z nim działalności edukacyjno – wychowawczej jest kształtowanie u wychowanków pozytywnej motywacji do muzyki, zapewnienie bliskiego kontaktu z instrumentami muzycznymi, nabycie cech umożliwiających korzystanie z muzyki
w najprostszych jej formach. Cechą szczególną programu jest wykorzystanie w nim sprzętu do rejestracji dźwięku oraz programów komputerowych do tego przeznaczonych. Wychowankowie, jako autorzy i współautorzy piosenek, będą dysponować cyfrowymi zapisami swoich i kolegów wykonań z możliwością ich publikacji w środowisku rodzinnym, na szkolnych imprezach itp.

3. UŻYTKOWNICY PROGRAMU

Program adresowany jest do wychowanków SOSW nr 1 w Grudziądzu.
W szczególności do tych wychowanków, którzy przejawiają zainteresowanie działalnością artystyczną, tworzeniem własnych utworów oraz tych wszystkich działań, które można zakończyć rejestracją dźwięku, a więc recytacją
wierszy, scenariuszy... Zajęcia odbywać się będą w grupie pierwszej
w ośrodku podczas zajęć popołudniowych, dwa razy w tygodniu.

4. WARUNKI REALIZACJI PROGRAMU

Realizacja programu swój początek będzie miała we wrześniu 2010 roku,
a zatem zakładany okres jego realizacji to rok szkolny 2010/2011 oraz rok szkolny 2011/2012. Po przeprowadzeniu ewaluacji zakłada się dalsze funkcjonowanie tego programu, zgodnie z wyciągniętymi wnioskami poewaluacyjnymi.
Istotne w tym momencie jest podkreślenie faktu podjęcia bardzo konkretnych działań już od września 2009, kiedy to z wychowankami udało się zaadoptować pomieszczenie w budynku ośrodka na salę muzyczną tj. wyposażoną w dostępne w placówce instrumenty oraz sprzęt nagłośnieniowy. Powstały wtedy dwa utwory zarejestrowane, dzięki konfiguracji posiadanego sprzętu. Niestety z uwagi na inne potrzeby placówki, po miesiącu regularnych zajęć, sala muzyczna została zlikwidowana.
W maju 2010 roku zaistniały przesłanki (otrzymanie sprzętu niezbędnego
do realizacji programu – zestaw komputerowy, karta muzyczna z odpowiednim oprogramowaniem i mikrofon), które pozwoliły na ponowne planowanie w tym zakresie i stąd, jak wyżej wspomniano, oficjalny termin realizacji tego programu przypadnie na lata 2010 – 2012.

II CELE PROGRAMU
1. CELE OGÓLNE

- uwrażliwienie dzieci na piękno muzyki,
- rozwijanie aktywności muzycznej i artystycznej poprzez tworzenie tekstów, odtwarzanie i słuchanie muzyki, nauka gry na instrumentach,
- rozwój u dzieci samoekspresji,
- efektywne wypełnianie wychowankom czasu wolnego,
- rozwijanie u wychowanków umiejętności wchodzenia w sytuacje publiczne,
- radość i przyjemność podczas zabaw przy muzyce,
- ćwiczenie koncentracji, spostrzegawczości, koordynacji wzrokowo- ruchowej przy muzyce,
- możliwość wyrażania siebie poprzez zabawy muzyczne,
- umiejętność współdziałania w grupie i wyrażania swoich potrzeb,

2. CELE SZCZEGÓŁOWE

- poznawanie podstaw wiedzy muzycznej: czym jest rytm, czym są dźwięki i tony,
- umiejętność obsługi mikrofonu oraz innych urządzeń audio do edycji muzyki,
- pisanie tekstów piosenek przez wychowanków,
- posługiwanie się programami komputerowymi w celu rejestracji muzyki,
- publiczne występy muzyczne,
- nauka gry na gitarze, instrumentach perkusyjnych i klawiszowych, rozwój wokalny,
- kształtowanie wrażliwości na zmianę tempa, dynamiki, wysokości dźwięku,
- zapoznanie wychowanków z budową instrumentów,
- kształtowanie umiejętności prawidłowej organizacji przestrzeni scenicznej oraz imprez,
- poznawanie gatunków muzycznych,
- improwizacje muzyczne, zabawy wokalne, relaksowanie wychowanków,
- rejestracja elektroniczna powstałych utworów na komputerowych nośnikach danych oraz wykorzystywanie ich na potrzeby placówki, profilaktyki, rozwoju i rozrywki młodzieży,

III TREŚCI DO REALIZACJI

ZADANIE / TREŚCI DO REALIZACJI / PRZEWIDYWANE KOMPETENCJE I UMIEJETNOŚCI / FORMY REALIZACJI, ŚRODKI DYDAKTYCZNE / UWAGI

(Tabela - dop. red.)


SŁUCHANIE MUZYKI - wyodrębnianie z utworów muzycznych partii akompaniamentowych i solowych,

- poznawanie poszczególnych gatunków muzycznych poprzez słuchanie np. (poważna, disco, techno, ludowa),

- słuchanie muzyki relaksacyjnej,

- słuchanie „gotowych” partii sekcji rytmicznych; analiza tempa i sposobu akcentowania, - dzieci wiedzą co znaczy „solo”, „akompaniament”,

- dzieci potrafią nazwać poszczególne gatunki muzyczne,

- umiejętność doboru właściwego tempa akompaniamentu,
- na podstawie ulubionych utworów wychowanków oraz utworów dobranych z uwagi na posiadanie poszczególnych cech,

- wykorzystanie płyt CD, radia, komputera i oprogramowania karty muzycznej,

- wykorzystanie płyt z muzyką relaksacyjną podczas zajęć, właściwa organiz. przestrzeni,

- wykorzystanie instrumentów klawiszowych elektronicznych oraz programów komputerowych,

- w początkowym okresie realizacji programu,
- na bieżąco,
- na bieżąco,
- według potrzeb,


ROZBUDZANIE ZAINTERES. INSTRUMENT. MUZYCZNYMI - prezentacja możliwości instrumentów (gitara, keyboard, bęben),

- nauka podstawowych akordów gitarowych,

- próby tworzenia własnych melodii i kopiowanie melodii wcześniej powstałych, - dzieci potrafią nazwać poszczególne instrumenty oraz znają podstawowe elementy ich budowy,

- znajomość wybranych akordów gitarowych,

- wychowankowie potrafią komponować kilkudźwiękowe frazy muzyczne, - wychowankowie poznają instrumenty poprzez próby grania na nich,

- wychowankowie ćwiczą grę wybranych prostych piosenek (na gitarze),

- spontaniczne ćwiczenia i komponowanie piosenek na posiadanych instrumentach,

- przez okres realizacji programu,
- według potrzeb,
- na bieżąco,


PISANIE TEKSTÓW PIOSENEK

PISANIE TEKSTÓW PIOSENEK - zapoznanie wychowanków z pojęciem piosenka,

- tworzenie tematów piosenek,

- zapoznawanie wychowanków z edytorem tekstu Microsoft Word,

- koordynowanie twórczości wychowanków w zakresie pisania piosenek,
- wychowankowie wiedzą, że piosenka jest zbudowana w określony sposób tj. posiada zwrotki, refreny jest z reguły wersowana,

- wychowankowie wiedzą, że każda piosenka musi dotyczyć określonego tematu, poruszać określone problemy,

- wychowanek potrafi pisać tekst oraz wykonywać jego tzw. obróbkę,

- wychowankowie potrafią z pomocą prowadzącego napisać tekst piosenki,

- słuchanie piosenek i ich analiza, głównie z wykorzystaniem nagrań w technologii cyfrowej,

- uświadomienie wychowankom, że piosenka ma też swój określony „klimat” i jest z reguły, albo wesoła, albo smutna (na papierze, w edytorze tekstów),

- umiejętności te są doskonalone również podczas np. nauki własnej z wykorzyst. komputera,

- teksty powstają z reguły w sytuacjach spontanicznych poza określoną ramą zajęć,

- w początkowym okresie realizacji programu,
- praca ciągła,
- na bieżąco,
- według potrzeb,


ROZWIJANIE INWENCJI MUZYCZNEJ - tworzenie melodii dla układanych tekstów,

- tworzenie partii sekcji rytmicznej na bębenku tj. projektowanie „bębnów” w celu późniejszego ich doboru z programu komputerowego,
- wychowankowie intonują własne pomysły na wiodącą w piosence melodię,

- wychowankowie potrafią rytmizować tekst i muzykę,
- czynność ta musi synchronizować wcześniej powstały tekst,

- w tym zakresie wychowankowie posiadają spore trudności (sylabizowanie, czytanie),

- według potrzeb,
- według potrzeb,


OBSŁUGA PROGRAMÓW DO EDYCJI DŹWIĘKU - „karta dźwiękowa”, co to jest?

- poznawanie właściwości karty muzycznej EMU 0202,

- poznawanie programów do edycji i rejestracji dźwięku (audacity oraz Mixcraft), - wychowanek wie, jaką część komputera stanowi karta dźwiękowa,

- wychowanek potrafi obsługiwać i nazywać zgodnie ze schematem gniazda i potencjometry karty,

- wychowanek potrafi zarejestrować kilkuścieżkowy zapis dźwięku oraz go skatalogować, - pokazywanie obrazowe na podstawie schematu,

- nauka głównie poprzez doświadczanie, codzienną praktykę i używanie karty,

- instruowanie wychowanków przy każdorazowym podejmowaniu pracy z edytorami,

- na początku realizacji programu,
- na początku realizacji programu,
- na bieżąco,


ROZWÓJ WOKALNY

ROZWÓJ WOKALNY - poznawanie pojęć związanych ze śpiewem np. („wyciągnąć”, „być w tonacji”, „śpiewać obok”, „rozgrzewka”, „rozśpiewanie”...),

- zapoznanie wychowanków z techniką używania mikrofonu,

- ćwiczenia oddechowe, poznanie wpływu właściwego oddechu na jakość śpiewu, - wychowanek potrafi odpowiednio reagować na wydawane uwagi i komentarze,

- wychowanek wie co to jest „przesterowanie” i potrafi manipulować mikrofonem aby tego uniknąć,

- wychowanek wie, że oddech znacząco determinuje jakość śpiewu, - wiedza ta jest niezbędna do płynnej korekty błędów wokalnych oraz efektywnej komunikacji; realizowana poprzez pogadanki, rozmowy,

- praktyczna wiedza, zawsze przydatna przy pracy z mikrofonem,

- działania te podnoszą samoocenę wychowanków poprzez efektywniejsze śpiewanie,

- według potrzeb,
- według potrzeb,
- według potrzeb,


WYSTĘPY PUBLICZNE - organizacja spotkań „przy gitarze”,

- występy okolicznościowe w placówce i poza nią, - wychowanek sytuację śpiewu czy występu choćby w wąskim gronie traktuje z czasem jako sytuację naturalną, a nie jako powód do wstydu i zażenowania,

- wychowanek potrafi planować i organizować okolicznościowe imprezy w placówce (właściwa organizacja przestrzeni do występu, zapewnienie skuteczności działania obsługiwanych sprzętów), potrafi radzić sobie z tremą, - rozwijanie w wychowankach społecznych umiejętności (z wykorzystaniem zdobytej wiedzy i sprzętów),

- rozwijanie w wychowankach społecznych umiejętności zarówno organizacyjno-technicznych, jak i artystycznych (z wykorzystaniem zdobytej wiedzy i sprzętów),

- według potrzeb,
- według potrzeb,


IV METODY PRACY

metody nauczania teoretycznego:
- pogadanka,
- dyskusja,
- wyjaśnienie,
metody nauczania praktycznego:
- rozwijanie umiejętności,
- pokaz,
- ćwiczenie,
- instruktaż,
- inscenizacja,

V FORMY PRACY

- praca indywidualna z wychowankiem,
- praca w małych grupach,
- praca w parach,
- praca z całą grupą,

VI POMOCE DYDAKTYCZNE

- bębenek,
- gitara elektroakustyczna,
- gitara klasyczna,
- artykuły papiernicze,
- zestaw komputerowy z oprogramowaniem i osprzętem umożliwiającym rejestrowanie i edycję dźwięku,
- mikrofon,
- keyboard,

VII ZAŁOŻONE OSIĄGNIĘCIA WYCHOWANKA

Wychowankowie po zrealizowaniu założeń programowych będą potrafili korzystać z podstawowych funkcji programów do rejestracji dźwięku (audacity oraz mixcraft). Nabędą umiejętności lub je rozwiną w zakresie słowotwórstwa, rymowania, układania tekstów piosenek. Zapoznają się z zasadami korzystania z mikrofonu, karty muzycznej. To tylko niektóre bardzo konkretne umiejętności, których nabycia można się spodziewać. Ale są inne z wielu względów ważniejsze. Właściwa organizacja pracy podczas przygotowywania występów, doświadczenie sceniczne – ważne szczególnie z powodu często spotykanego strachu przed publicznym wypowiadaniem się czy występowaniem. Wychowankowie, zwykle ograniczeni do znajomości jednego czy dwóch gatunków muzyki, zapoznają się z innymi równie atrakcyjnymi gatunkami muzyki, nierzadko podczas czynnego procesu twórczego. Wszystkie te procesy rozwiną u dzieci znaczenie poziom samoekspresji, efektywnie wypełnią wychowankom czas wolny oraz rozwiną u wychowanków umiejętności wchodzenia w sytuacje publiczne.

VIII ZAŁOŻENIA EWALUACYJNE

Realizując program „Ja i muzyka” w założonym cyklu decyduję się na ewaluację formatywną, tj. prowadzoną w toku wdrożenia. Pozwoli ona:

- zlokalizować zmiany w wiedzy, umiejętnościach i zachowaniach dzieci, które zachodzą w czasie realizacji programu,
- określić aspekty programu, które warto zmodyfikować,
- zbierać dane i wprowadzać zmiany w czasie trwania programu, obserwując efekty,

Przewiduję, że ewaluacja opierać się będzie na zadaniach głównie praktycznych, takich jak:

- śpiew i gra na instrumentach,
- konkursy muzyczne,
- indywidualne i zespołowe prezentacje dzieci,
- zaangażowanie dzieci w przygotowanie imprez w placówce,


IX BIBLIOGRAFIA

1. Dylak S., Wprowadzenie do konstruowania szkolnych programów nauczania, PWN, Warszawa 2000
2. Kruszewski K., Sztuka nauczania – czynności nauczyciela, WSiP, Warszawa 1998
3. Ornstein A.C., Hunkins F., Program szkolny. Założenia, zasady, problematyka, WSiP, Warszawa 1998
4. Szypułowa I., Zarys metodyki nauczania początkowego, tom.VI, ZNP Kielce 1987/88
5. Wolniewicz P., Audacity 1.2.0. – Instrukcja Obsługi, Dostępne w Internecie: www.linux-muzyka.ixion.pl
6. Sound Import 2009r., Instrukcje, Filmy instruktażowe, Dostępne w Interenecie: www.kartydzwiekowe.com.pl